manuum.
bentur accedere. Inhibendi quidem voluntas A trem jufliis eft.honorare P “ Pa'
placabilitati apoftolica: non con v en it: fed in
typicam confummationem prohibendorum in-
fantium a fubrepit inftin&iis. Quos Dominus
ait non oportere prohiberi , quia talium lie
regnum cariorum : munus enim 8c d o n u m
S p i r j t u s - s a n c t i b per impofitionem
man us 8c precacionem , ceffante legis opere,
erac gentibus largiendum.
: ecce unus acceffit ad eum, & a it illi
tris atque ab Ecclefiæ matris familia abdicavit.
Proximum tamquam fè amare præceptus eft ;
hic Chriftum , qui omnium noftrûm corpus
aflumfit , 8c unicuique noftrûm aflumti cor.
poris conditione f fadus eft proximus, ufque
in pcenam crucis perfecutus eft. Ut igitur his
depofitis, a c recifis omnibus vitiis in legem re.
verteretur, eft juflus.
6. Sed refpondet, hæc omnia fecifle fe i
M aqifter, quid boni faciam , ut habeam vitam B juventute fua : 8c quærit quid adhuc fibi reflet. Ab^
aternam 1 & reliqua. Opportune poft fermo-
nem fuperiorem, quo 8c infantes inhibiti funt,
. 8c talium regnum caelorum efle refponfum e f t ,
fuccedit hic juvenis, requirens quibufnam bonis
operibus vitam asternam habere poflet. Ju-
venis ifte 8c interrogavit, 8c infolens fuit , 8c
rurfum maeftas eft fa d u s : refque omnes, qua:
feripta: funt,gefta: efFedxquefunt. Sed admo-
nuimus ea,qua: fub D eo agebantur, praefentium
Sed , ut diximus , neque fuperiora ilia egerat ’'SN
ad qua: remittitur , 8c in ipfis glorians tam- H’"*
quam confummatus h x c loquitur. Cui Domi- j?
nus refpondet, vendenda omnia bona fua efïè, J
8c danda pan peribus: 8c tunc eum futurum efle
perfedum, habiturumque thefaurum in caelis,
Refpondetur huic quidem ju ven i, pulcherrimo
illo ac maximè utili relinquendi fa:culi prs-
cepto, quo jadurS. terrenx fubftantia: cariorum
effedibus confequentium formam prætulifle : C opes emendæ funt : fed in eo quod bona fua
i/ .v jc
Chriftus
quatenus
atque ita Temper in Scripturis cæleftibus fer-
monem omnem temperatum fuiffe, ut non mi-
nus his quæ gerebantur, quàm eorum quæ ge-
• renda effent fimilitudini conveniret. Juvenis
hie itaque formam Judaici populi habet , in
lege iniolentis, 8c nihil præter præcepta Moyfî
fpei exfpedantis à Chrifto. Cui Dominus , in
refponfione ipfa , feveritatem judicii ex fe fu-
turi proteftatus e f t , dicens, Quid me vocas bovendere
Itgc glo-
riantes lege
convin-
cuntur nil
reffi egiffe
8c dare pauperibus jubetur, confiden-
tiam legis relinquere admonetur, 8c eam felici
commercio mutare : 8c ut meminerit umbram
in ea veritatis e lfe , qua: deinceps pauperib,us,
id e f t , gentibus fit fub ipfius veritatis corpore
dividenda j h x c autem neminem pofTe efficere,
nifi qui fequi cceperit Chriftum.
7. Sed adolefceiis, auditis his, triftis receflit: t.A
multam enim opulentise fiduciam habebat ex Q»ji|
f i s enim , cui necefle fitimpia 8c iniqua D le g e . Atque in eo etiam typicæ efficientiæ ratio J“
punire , nomine bonitatis abftinuit, foli hoc
nomen D eo patri refervans, qui f e , judicem
dando, officio feveritatis exuerit : non quod
bonus 8c ipfe non e f fe t , fed quod corigrua in
eum feveritate judex d effet ufurus.
j . Hunc igitur ex lege infolentem , follici-
tum de falute remittit ad legem : ut in ea ipfa,
in qua gloriaretur, intelligeret nihil fe exinde
refti operis feciffe. V erbis enim legis ei Domifervata
eft , ut cùm adoîefcentem hunc eflè jm
fignificet , ipfe fuperiùs dixerit , ab omni fekn
juventute fua præceptis his quæ habentur in
lege ferviviflè : cùm adolefcentia s intra juven-
tutem f i t , 8c pofterior ætatis gradus non poffit
intra h prioris terminos contineri. Sed hoc
ideo, ut à juventute * hoc ferviente, longum
jam in opere legis populi tempus oftenderet.
8. Dehinc Dominus cognita adolefcentis f iJ
nus reipondit. Sed adolefcens, tamquam popu- E mæftitudine refpondit, difficile divitem ven- im
i ._. WÊtSa__ o . J . . ; . __ l a » a rn rnm in rtacrnnm ro»lr»rnm T ^ iv lus infolens 8c glorians , in lege confidit, cui item f è iaitlir P“*®'
tamen obfecutus ex nullo eft. Juffus enim fiie-
rat non occidere: prophetas interfecerat. Non
moechari: hie corruptelam fidei3 8c legi adul-
terium intulerar, 8c e deos alienos adoraverat.
N on furari: hie ante quam libertatem creden-
di in fide Chriftus redderet, furto legis prx-
cepta diflolvit. Non falfum teftem fieri : hie
Chriftum negavit ex mortuis. Patrem 8c ma.
turum in regnum caslorum. Divitem fe igitur P1^
I fra e l, ut diximus, legis fiducia gloriabatur. aJJ
Huic difficilis eft aditus in cjelum, veteres opes
fiib Abrahx nomine inanis profapia: ambitione
retinenti.
9. Quin etiam adjecit, camelum faciliiis per
foramen acus poffe tranfire , quam caelorum
regnum divitem introire. k H a b e r e erfmi- hab«A
nis non e f t , fed modus in habendo retinendus
* Vaticanus codex apud Latinium , fubrepfit in fanil os. Idem
Apoftolorum erga Ifrael afFeäus rurfum declaratur cap. i f . n.
9. Eadem ratione Apoftolos ab inclementia cxcufac Ambrofius in
Luc. lib. 8. n. ^o. J . • * 1
b Jam in Pfal. n8. lit. 3. num. ƒ. not. h. oblcrvatum eft hunc
locum verbis illuftrari Terculliani lib. dc bapcifmo, ubi ricum
& effcftum baptifmi enarravit , fubjicientis c. 7. Exinde egrefi
de lav acre ferungimur benedicta unttione de antiqua difeiplina :
& poft pauca , Dehinc manus imponitur per beneditlionem advocans
invitant Spiritttm-fanBum. Num hate & alia Hilarii cap. 4.
n. jo- & Z7. Confirmarionis facramcntum non fpeftent, quilque
iudicet. Hinc ccrtè non temeraria fuit noftrorum propenfio, qua
lib. 8. in Luc. n. 61. legi maluiflent, Ubi ad fe infantes accedere
iubet, ut eos vel precat tone vel manuum impofitione benediceret,
quamvis mff. auftoritati cedentcs retinuerint vel predicatione.
Sic & Leo Papa epift. nunc 119. c. 7. indicat Spiritum-fanflum
per impofitionem manuum ac prccationem pratberi, cum de iis ,
qui baptifmum ab hacreticis accepcrunt, habet : Sola invocation
Spiritus-fantli per impofitionem manuum confirmandi funt ; & poft
pauca, Sola fanäificatio Spiritus-fanSli invocanda efi, ut quod ab
h&reticis nemo accipit, à catholicisfacerdotibusconfequatur.
c In pluribus mil. ecce juvenis unus.
d Editi ex cepto Par. cum aliquot mlT. effet futur us.
* Bad. & Er. diis alienis adoraverat. T um Lipfius de luo pofuit
adoleverat. Supra cap. 11. n. z z. obfervatum eft in plcrilque mil.
haberi adora turn poftea pecudibus & faxis. Ad Hilarii fententiam dc
furto & adulterio accedit illud Turibii inter epiftolas Leonisedit.
Qucfnel. pag. 459. Neque ilia fola funtfurta, que alienorumdirep-
tione committuntur; velfola adulteria, que. violatis maritalis thori ajfe-
ctibus perpetramus: fed c£* fubtrattis quaver a funt, furtum catholics
fidei perverfi dogmatic facitaffertio ; & adversité veritatem verbi Dei,
malarum doftrinarum adulterio, tc.ix.ania femina jaciuntur.
• f In mff. fit proximus.
8 Editi, infra juventutem : refragantibus mff. Sed & mox
fuperior inferiorem intra, non infra fe continere dicitur.
b In vulgatis prior es. Concinniùs .in mff. prioris, videlicet oetatis.
> Pronomen hoc, quo adolefcens indicacur, à Lipfio expunftuni
reftituimus auiftoritate Bad. Er. Sc mff.
k Poft verbum habere , excufi adjiciunt divitias, renirentibus
mff. - ...................... ■ • _
ell.
eft. Nam quomodo impertiendum eft , quo- A
modo communicandum, fi impertiendi 8c com-. —g ---------I---------j------ ■
municandi materia non relinquatur? Ergo no-
center magis habere 4 quam illud ipfum habere
fit crimen. Sed periculofa cura eft 4 velle dL.
tefeere: 8c grave onus innocentia fubit, incre-
i mentis opum occupata. R em enim fieculi,
famulatus D ei non fine fa:culi ipfius vitiis afle-
quitur. Hinc difficile eft divitem regnum ca:-
lorum adire. Atque etiam, quia uti plures his
qU£ habent reifte poflent, ea in fermone D o . B
mini ratio fervata eft i ut. non abfolutö regnum
cielorum nemo introire poflet 5 fed intllligi
pofTet futurorum raritas ex difficultate. Et
h«c quidem ad fimplicis fenfus. intelligentiam
pertinent; verrim eodem curfu interioris caufie ^
ordo retinendus eft,
is io. Adolefcens, ut diximus, infolens , ubi
jafturam legis facere p ra c ip itu r , masftus 8c
^ “us' triftis eft. Eft autem huic populo crux 8c paffio
fcandalum
C A P U T X X .
t>e jjie Apoflolortun , de noviffimis prims
efficiendis. ‘Vbi conducuntw operant ad
wine am. De filiïs Zebedoei, de primo ac-
mbitii \ de dttobus cacis /ecus wiam Je-
dentibus.
I, 1% U D i T I s itaque iftis, difeipuli âd- f- ■
J./ AJL mirantur 8c_metuunt, dicentes ne-‘ Somma û- 1 - - - minem pofte falvari. Dominus re- ^
^pondit, hoc impoffibile. efTe apud homines,
poflibile apud Deum. Rurfum illi di&is D omini
hæc reddunt : reliquifte fe omnia, 8c cum ipfo f- 17
efle, Quibus Dominus, cùm federit in ma je- f- is-
ftatis fuæ fède, fefliirös fuper fèdes duodecim,
8c idcirco ipfi nihil falutis ex ea G ac totidem tribus Ifrael judicaturos fpoponditj
Meft.
Sed gloriatur in lege , ,8c coheredes gen-
tes adfpernatur, 8c tranfire in evangelicam
libertatem recufat : atque ideo difficilè regnum
cælorum introibit. Pauci enim eorum, 8c juxta
multitudinem gentium admodum rari erant
credituri : * ut difficilè præduratam in lege
voluntatem , ad prædicationem evangelicæ
humilitatis infle&erent.
i. Sed faciliùs camelus per foramen acus
omnibufque , qui univerfa reliquerint propter j . 19.
nomen ejus, fruiftum centupli prxmii referva-
tum : multos autem ex noviffimis primps , ‘8c f yo.
ex primis futuros noviffimos,
. 1 . Multa funt, qua: non finunt nos fimplici Spiricalit«
intelledu dicta evangelica fufeipere. Iiiterpo- ^c“
fitis enim nonnul.lis rebus, qu« ex natura hu-
mani fenfus fibi contraria: funt, rationem qua:-
rere cxleftis intelligenti« admonemur. c Apo_ <;
tranfibit. N on convenit camelo cum aeûs fo- D f e l l dicunt, 8c fequi fe Chriftum, 8c fe omnia
ramine: neque in anguftiis cavern* exiguifli-
ma;,recipi poterit bellua; ingentis informitas,
.»• Sed in primordio libri * , fub veftitu Johannis ^
M_ In camelo gentes fignificari admonuimus, Pe-
cus enim hoc * verbis obedit,Tnetu continetur,
jejunii patiens e f t, 8coneri fuo quadam dijfci-
plinae ratione fuccumbit : cujus exemplo, gentium
immanitas ad obedientiam prxceptorum
carieftifim emollitur. Hse igitur anguftiffimum
iter regni carieftis introeunt : aeüs fcilicet,
qua: eft verbi b novi prxdicatio, per quam
corporumvulneraafluuntur, 8c diffuta veftium
rete$untur, 8c mors ipfa compungitur. Ergo
hujus nova: pra:dicationis hoc iter e f t : in quod
faciliiis informitas gentium introibit , qudm
opulentiadivitis, id e f t , gloriantis in lege.
reliquifie ; quomodo igitur fiunt trifles , 8C
Iquomodo m etuunt, dicentes falvum efTe neminem
pofte i Namque 8c ab aliis fieri poterat
fi quid feciflènt ipfi, Deinde cüm feciftbnt ipfi.
quare metus vel uride fufeeptus eft ? Additur
etiam in refponfione D omini, h x c apud homines
impoffibilia* poffibilia apud Deum. Num-
quid apud homines impoffibilia erant, qua: 8C
Apoftoli feciffe fe g loriantur, 8c fecijfte eos Do-
E minus a g n o fe it : 8c deinceps plures ufque ad
martyrii beatitudinem eflent omnia reli&uri ?
Au t numquid eft D e o , quo egere poftit} reli-
ètumque fit aliquid, quod d jadu ra rerum quas 4
habeät fit fequendum , ut fbli ipfi hoc facere
poflibile fit ? Omnis itaque hic fermo eft fpiri,
talis.
3. Apoftoli enim fpiritaliter audientes, ner ApoftAts
jninem ex lege polTe falvari, ' cüm ipfi etiam
tune in lege eflent 5 nam vehemens eos amor vldebacur.
F legis favorque detinuit: hi ig itu r , nondiunpe- ' *
jjitus evangelici myfterii veritate comperta,
metuunt neminem lalvum effè póflè fine le g e :
quia omnem falutem etiam tune in lege confti-
tuant. Sed Dominus brevi abfolutaque ratione,
eorumdem 8c ignorantiam 8c metum fblvit, di-
cens , Hoc quidem impoffibile eft apud homines,
poffibile autem apud Deum. Qu id enim J u d x o
tam fine effectu videtur, * ut ab) hl omine magis f
fenfu.
Sc Ec. verberibus ob edit.
Vaticanus codex apud Latinium , i fredicatio , eodem
* niff. hic dumtaxat inchoatur caput x x .
Par. cum mf. Carnut. quod ei jaäura.
^ LeAionarium mf. German, cum etiam ipfi non intellexijfent :
'am vehement. Apoftoli dicuntur in lege affèîtu verfari.
In vulgatis, quàm ut ab homine magis falutem expetat, quam
ex lege: ledtio verbis evangelicis non lacis relpondens. In nonnullis
mff ut ab homine magis falutem exfpeHat qudm ex lege, Non dilpli,-
cet quod in aliis quinque, ut homini magis falutem exfpeftanti ex
lege ; licque (ecundis cur is rc polît um eft in mf. T Uron, qui à prima
manu prtefert, ut ab homineBcc, & ex lege: quæ Ieâio integrior
vilà eft. Judzus quippê nihil præter Mojrfcn ej ufque legem audixe
volcns, Sc ah homine falutem exlpeäat Sc ex lege.
Y y