a Sc poll * vitiorum pudorem profdüo deftnen- J
drfut deferta judæa meminiffet eum fe fufce*
ptùram , in quo csrfMunveft re;>mra! j, non va~
cuani demeêps Futuram, fi lc a vetcnbus yi-
tii# pænit-entiap confeflione purgalTet,, Pilia,
v c f t it u s , etiani cariïélôrum veftis adcexta , petegtinum'
propliëeicæ- HfiSjs prcedicationis habitniïï ddfi-
gnaE : cùni exuviis innnundarum pecudum,
b quibus pares b cxiftin-.annir, Chrifti pra-dica-
t6¥ industuf'- fitijub fanâifiéaium habitu pro*
p'bétàliqûiâquid in nobis vel inutile füerat :
ante-, vél fordidum. Zonæ autem præcinffio,
efficâx in omné opùÿ bönum eft apparatus : ut
c ad ornne miniftcrium Chriftie voluntate finnis
c i t a . alecin&f. In efurii Èïiam eliguncur locuftæ , fu-
gaces hominum, àd omnera advencuS rio-
ftri- fcnfuin évolantes : nos fcilicet, qui ab
i emrii fermone & congreffc prophetarum*1 ip*
fe quibvifdam corporäm faltibus efferébàiïiur.
Volbntate vagi, operibus inutiles, verbis que-
« ruli, ' fide percgriui, nune famus faniftorum
alimonia Sc fatietas prophetarum elèéci ftimtl
eüm niellé filveftri : dulcifflmum ex nobis ei-
bum, non cx alvearns iegis , :{ed cx ttuncis
filveftr.um arbornni pratbituri.
5. Tali igitur Johannes, habitu prædieans,
v. 7. Venientes Pharilxos Sc Saddûeæos ad bap--
f. s. tilrrium , pwtfnia nuncupat viferamm : fxii-
iftartt Ut dignutn pænitentiæ faciahr monet,
ÿ.ÿ. neve Abraham patrem habere fe glorientur,
FiSiosAbra- quia ex liipidibus Dens potens eft Ahrahax ft*
BBShI 9 excitare. Non enim fiicéeffio carnis quæ*
fiai'a«“ “ ritur, fed fidei hereditas. D i s x i t as igitur
iufidcliKis. ' originis in operum conliftit exemplis : Sc pro*
{ fitpicc gloria fidei imitationc retinetur. f Dia-
bolus irffidtlis, Abraham fidelis. Nam life in
hominis trànlgrcilione fuit perfidus, hiß veto
juftifitatus ex fide eft. Igitur u x 1 uscujns.
qU k mores atque vita propinquitatem cogna-
t jouis acquirit : ut qui lideles funt, Abrahæ
prbfago per ftdem fint 5 qüi autem infidèles
Hint, in diaboli progeniem infidelitate mutén-
tur : quando Sc Pharifiei viperafum natio nun«
* Ab effedtu confefiio hîc fignificatur. . . .
b gcntcs nimiruhi. Unde infra c a p . ip. n. n . In primordio libri,
fub vtfttSu johannis, in camclo gentes figmficari mlmonuimns.
c E d ic i , voluntatis cingulo. 'i n q u a tu o r mlT. e x f t a t voluntatis,
in c e te r is , voluntate ; te d in n u llo v o x cingulo.
d Er. L ip f. & P a r . imfiis quibufdstm: B a d . & m (E m a g n o c o n -
fe n fu te tra ç a n t: b u s. . , -r '
j - • « ;I n v u lg a é is a£ p lu r ib u s m ff. fede. M a g is p la c e t c u m mlT. C b lb .
& 1C a rp u c . fide. . H o c v o c a b u lilm a li a a b H ila r i o , q u àm à c e te r is P a t r ib u s ,
t a t io n c fird n u n tia tu m f i i i f l e , cirifr h o p ' c o n f ie r e x m f l. in q u o rum
v e tu f tif fim is le g e r e e f t diabtslus, in q u ib u fd am zabulus, in a li is ,
diaboltts ; h o c p o ft c r io r c m o d o c o n fta n te r fe rib e n d um c u r a v im u s ,
c u m in te rd um diaboltts, fiep iu s z,abttlus in p r iù s v u lg a tis o b tin u e r ir .
g I t a m f . C a r n . c um C o lb . A t vim, n o n jus, p reefert fo la e d itio
P a r . I n a liis a u t em lib r is d e e ft teftatur jus fr&Jcntis in Chrifio fo-
tefiatis. M o x e x iis q u id am p r o fignificans, h ib e n t fignificat.
•* M f . B e c c . confrnBione : q u in q u e a l i i , conflagrations : m a le .
V u l t H ila r i u s in f id è le s , d um j a m e x c id t in tù r -, ig rii q u o in ju d i- |
c i o c o h fla g r a b u n t p ra rp a ra ri. H a u d a b fim ile e ft illu d , q u o in
P fâ l. 143. n . i r . p r im ù m prsc d ic at â d v e n t u D o m in i c o n fr a ft a m &
o b triram d ia b o li p o t e fta t em ; a c d e in d e fu b ji c it , Prtfentis fubje-
Stionis conditions ultioni & parut legitima pnparatur.
‘ C a r n u te n fis c o d e x c u m Ç o lb . effet etiam inejficax. M e liu s in
â liis jam. R ir r fiim le g em jam inutilem atque inefficacem p rsc d ic a t
H ila r i u s c . 7 . n um . i . V i d c r in t n o ft r i tem p o r is h æ r e t i c i, a n n o n
m a g n um p b n a td ifc r im c n in t e r b a p t ifin a C h r i f t i & J o h a n n is .
- f i n v u h ’ a t is h î c a d j ic it u r ac folvendorum, q u o d n e q u e h a b e n t I
mfl'. n e q u e p o ft u la t M a tt h a ti te x tu s a u t H ila r i i e x p o fitio : q u ip p e '
q u i C h r i f t i c a lc iam c h ta f e r r e , in te r p r e ta tu r g lo r iam p ræ d ic a tio n is!
c ir c u m fe r r e . N e c q u id q u am h a b e t , q u o d a d e o r um d em fo lu tio -
cupantur , 8c gloriatio fandificati parentis eis
inhibetur, 8c ex faxis ac rupibus Abrahæ filü
excitantur, 8c ut opérantes dignos fruclus pæ.
nitentiæ Tint admonentur : ut qui diabolunv
pattern habere coeperant, cùm eis , qui de la.
pidibus excitarentur, rurfum Abrahæ filii per
fidem fiant.
4. Securis verb radicibus arborum appo. ^ i ;
fita teftatur ß jus præfentis in Chrifto pote. cu
ftatis, infruduofarum arborum cæde 8c con- "oitai
i crematione fignificans inutilis peifidiæ exciw
dium h conflagrationi judicii præparari. Et J
quia Legis opus * eflfet jam inefiicax ad fa,
lutem , 8c Johannes baptizandis in pæniten^ 1 !
tiam nuntius exftitiflet 5 ( prophetarum enim
officium erat, à poccatis revocare jC h r i s t i
verb proprium , falvare credentes 5 ) fe
quidem baptizare in pænitentiam dicit, fed for, j. J
tiorem efle venturum, cujus ferendorum k cal. y
ciamentorum fit indignus officio : Apoftolis j
circumferendæ prædicationis gloriam aerelin.
quens,quibusfpêciofis pedibus pacem Dei erat 3
debitum nuntiare.Salutis igitur noftræ 8c judicii
tempus defignat in Domino, dicens, Ille bapti-
z^abit vos in Sfliritu-fantto &iyii : quia bapti- |
zatis in Spiritu-fanfto , reliquum fit confum-
mari 1 igne judicii. Habens ventilabrum in ma-
nu 3 & purgabit afeamfuam, & congregabit tri~
ticum fuum in horreum j paleas autem comburet
igni inexßinguibili. Ventilabri opus eft,abin-
D fruétuofis fruétuofa difeernere. Quod in manu
Domini fit , arbitrium indicat poteftatis, tri-
ticum fuum, perfedos fcilicet credentium fru.
dus, horreis recondentis j paleas verb, ro id eft, a
inutilium atque infruduolorum hominum ina-
nitatem, igne judicii concremantis.
5. Tunc venit Iefiis n à Galilaa in lordanem f ij.
a d lohannem 3 u t baptizaretur ab eo, reliqua.
Erat in Chrifto Jefu homo 0 totus 5 atque ideo I
in famulatum p fpiritûs corpus afliimtum, om.c'01* I
E ne in fe facramentum noftræ falutis explevit. cm
^ Ad Johannem igitur venit ex muliere natus,
conftitutus fub lege , 8c per Verbum r caro
■ nem pertinent.
1 quia, uti docetur in Pfal. n8 . lit . ). n. j . eft perfetta cmitn-
datio puritatis etiam poft baptifmi aquas repofita . . . . qua judicii igni
nos decoqssat. Videfis ibid, nota i. & pag. i6x. not. a.
■ Non exftac illud id eft inmlTSuperuisapud Bad. Er. & Lipf legere
éft rtcondendum, loco recondentis ; Sc infra coneremandos, pro
concremantis : quod etiam in poftremam editionem Par.revocatum.
n Editi,- in Galilaam: cum facto textu renitentibus raff
0 id e ft, omnis homo. Hunc locum illuftrant hsec Traft. Pfal.
13. n. 4 . §juia non nifi ex ajfumtione carnis noftra hi morbi ejfent
noftri corporis auferendi, ex afjumttone carnis falutifera omnis ( caro )
in Domino eft Sec. necnon ilia lib. z. de Trin. n. i f . Non ille eguit
homo effici.. . . fed nos tguimus ut Deus caro fieret, & habitant in
nobis, id eft , ajfumtione carnis unius interna univerfa carnis inco-
leret : ad hoc fcilicet, ut fanSlificatum in eo univerfi generis humant
corpus exftfteret,ut ibidem explicaturn.14.Hinc. infri cap. 4. n.u-
Chrifti caro civitas nuncupatur , quia in eo-, per naturamfufeepti
corporis, quadam univerfi generis humani congregatio continetur. Hoc
pofito principio , fcquitur reftè de Chrifto quædam prscdicari,
quæ non cgnveniant nifi nobis.
P id eft, Vtibi : cujus in famulatum corpus aflumitur, dum per
conjunftiönem fiiam ita ei fubeft, ut quidquid agit, Verbi perfonx
attribuatur.Haud mulcùm igîtur diffère corpus in famulatum fpiritm
aflumi,& inVcrbo fubfiftcre,fcii in unitatem perfonæ Verbi afliunig
In pluribusmlT. ad fordantm.
r non per virum. Jam enim obfervatum eft hscc Angeli ad Mariam
, Sftritus-fandus fuperveniet in te, de ipfomet Verbo dift*
Hilariuiri intcllexifle. Unde lib., z. de Trin. n. 14. Filial Dei,
inquit , natus ex Virgine eft & Spiritu-fantlo, ipfojibi in hat ope-
ratione famulante, fua , Dei videlicet, inumbrante virtute , cor•
poris fibi initia confevit.
fa&us. Ipfequidem lavacriegens non erat, quia. A funtk Nam qubd in defertum dudiis eft, figni-
A r po diebumeft, Peccatunl non fecit : 8c ubi ficatur hbertasc Spiritus-fancti x hominem fuum 6
gecatum non eft, remiffio quoque * ejus eft
otiofai. Sed afliimtum ab eo creationis noftrje
fiierat 8c corpus 8c nomen : atque ita non ille
neceflitatem habuit abluendi, fed per ilium in
aquis ablutionis noftra: erat fan&ificanda pur-
gatio, Denique 8c d Johanne baptizari pro*
hibetur, ut Deus: 8c ita in fe fieri oportere ,
ut homo edocet. Erat enim per eüm omnis
implenda juftitia, per quern folum lex poterat B
impleri. Atque ita 8c prophet« teftimonio la-
vacro non eget, 8c exempli fui au<ftoritate human
« falutis facramenta confummat , homi*
nem 8c afllimdone fandificans 8c lavacro.
6. Ordo etiam in eo arcani c«leftis expri*
mitur. Nam baptizato eo^ referatis c«lorum
aditibus ^ Spiritus-fandus emittitur, 8c fpecie
columb« vifibilis agnofeitur, 8c iftiufmodi pa*
tern« pietatis undione perfunditur. Vox dein*
de de c«lis ita loquitur t b Filius mens es tu, C
ego ho die genui te. Filius Dei auditu confpedu-
que monftratur > plebique infid« 8c prophetis
inobedienti teftimonium de Domino fuo mit-
titur 8c contemplationis 8c vocis i ac fimul ut
ex eis qil« confummabantür in Chrifto cog*
nofeeremus , poft aqu« lavacrum, 8c de c«le*
ftibus portis fandtum in nos Spiritum involare ^
8c c«leftis nos glori« undione perfundi , 8c
patern« vocis adoptione Dei filios fieri j cüm
itadifpofiti in nos facramenti imaginem ipfisD
rerum effedibus veritas pr«figuraverit,
C A P U T I I L
De tentcitore diabolo 5 (dp de je junto Jefu
quadraginta diebus , de Petro
& oAndrea pifiatoribus.
I. m\ U n G Iefiis ductus eft in defertum ab
Spiritu s ut tentaretur à diabolo, ÔC re-
JL liquai Et in defertum tradudio , 8c
quadraginta dierum jejunium, 8c poft jejuniimi
fames, 8c fatan« tentatio, 8c refponfio Domini
, magni cæleftifque confilii effedibus plena
a In duobus mlT. ei. Mox quid fibi vult creationis noftra , nifi
ciuuis in Adam prirhmn crcata Sc ab co ad tios.ufque propagat* ?
Plutibus hujnfmodi locis refclluntur , qui Hilarium lenufle voluut.
Çhriftum cx Maria nihil acccpifle. i.
b Ita hunc locum etiam à Juftino martyre leftüm fuiflè obfervatum
eft pag. 41. nota g. quam videfis.
c id eft , divinæ Verbi naturae, cujus libertas ideo confidera-
tur, ne quis exiftimet Chriftum neceflitatc & non fpontc fuiffe
tentatum ; atque ita nihil habere fupra hominem , cui tentatio
obvenit, ctfi non vincit, fine ipfius voluntate. Mox in mf. Mich.
quam nifi datait), omiflo non.
d Pldrès m«. abyffts effufas.
* In uno mf. Colb. fed velut illo quadraginta dierum non motus
jcjimio. In Rom. fed velut illud, Sic. ut in Colb. In quinque aliis,
ut apud Bid. fed vultus ilia quadraginta dierum non mota ( vel non
mota ) jejunio. O mnino retinenda eft leftio, quam præferimus cum
£r. Lipf. Sc Par. Paucis verbis hîc infinuat Hilarius quamdam in
Chrifto naturam fuifle, qute cx fe efuricioni obnoxia minime fue-
iic, quoique præftare potuerit uc nec humana eluriret, ac proinde
efuriem ei non obrepfifie invito, fed cùm voluit nature iuæ hominem
derclinqucrc. Cùm autem fubjicit hominem ideo nature
fuæ dereliftum, quia diabolus à carne , non à Deo erac vinecn-
dus ; difertè déclarât (c virtutis derclinqüentis nomine divinam
Verbi naturam intelligere. Simili ratione oftendit .numero fiipc-
riori, Chriftum non tentatum fuifle nifi cùm voluit, cùm nimijam
diabolo offerentis, 8c permittentis tencan-
di 8c aflumendi occafionem, quam non nifi da-
tam tentator habuifleti. Erat igitur in diabolo
de metu fufpicio, non de fufpicione cognitio :
ltiovebatur enim quadraginta dierum jejunkh
Sciebat totidem diebus aquas d abyffi effufas* Gen. t.xt.
exploratam repromiffionis terram, Moyfi le- d
gem d Deo fcriptani j annorum quoque^qui-
pus plebs in eremo vita. Angelorum habituque
manfit, hunc nunierum fuifle expletum. Igitur
iftius temporis metu 3 in tentando eo, quem hominem.
contuebatur, fumfit temeritatem. Adam
enim pellexerat, 8cin mortem fallendo tradu-
xerat. Sed ita dignum nequitia ejus 8c fcelere
erat, ut in eo 3 cujus morte 8c calamitatibus
gloriabatur , homine vinceretur } 8c qui Dei
beneficia homini invidiflet, ante tentationem
Deum in homilie intelligere non poflet. Terta
tatur. igitur ftatim poft baptifmum Dominus,
tentatione fua indicans in famftificatis nobis
maximè diaboli tentamenta graflari : quia vi*
cloria ei eft magis exoptata de fanctis.
1, Non cibum etiam hominum efuriit, fed F am e s
falucem : nam poft quadraginta dies, non in C lar1‘iftl
quadraginta diebus efuriit, Moyfe 8c Elia in z!'
eodemjejunii tempore non efurientibus. Igitur
cum efuriit Dominus , non inedi« flibre-
pfit operatio se fed Virtus ilia j quadraginta c
dierum non mota jejunio , natur« fii« hominem
dereliquit. Non enim erat A Deo diabolus
, fed a carne vincendus; quam utique ten-
tare aufus non fuiflet , nifi in ea per efuritio-
nis infirmitatem qu« funt hominis recogno-
viflet. Quam utique in eo fentiens ita orfus
eft : Sifilius Dei es, Anceps fermo eft 4 ftfilius f. j.
Dei es. Licèt efurientem videret, quadraginta
tamen dierum in eo jejunium pertimefeebat.
Qua rerum ratione indicat, poft quadraginta
E dierum converfatiönem , quibus poft paffionem
in ficculo erat commoraturus, efuritionem fe
human« falutis habiturum. Quo in tempore,
exfpe&atum Deo patri muniis/Rominem quem
aflumferat reportavit,
3. Contuendum itaque hunc illud eft, quibus
tandem interrogationibus ufiis fit. Ait, Si ibidem.
r um S p i r ic iis - la n & u s , h o c e ft V e r b iim , h om in em fu u m d ia b o lo
te n ta n d um p e rm i fic , u t in h om in e v in c e r e tu r . I t a e x i i s ip f is lo c is ,
e x q liib u s h x r c fim fu am tu e ri c o iia b a n t u r , f i v e H e b io n ir e , eo r um -
q u e fc c ta to r c s P a u lu s S a n io la t. a t q u e P h o t i n u s , q ü i n ih il in .C h r ift
o p r e t c r h om in em elTe a f le r e b a n t , fiv e A r i a n i , q u i d iv in am in
ip f o n a t u r am n o le b a n t c o n f it e r i: e x i i s , in q u am , lo c is . ft u d io s è
d em o n ft ta r e f o l c t , & in C h r i ft o a li q u i d p r e t c r h om in em a c fu p ra
h om in em e fle , & h o c ip fu m e fle D e u m . H i n c n em o n o n v i d e t ,
c u r fin g u la r em illa m C h r i f t i n a t u r am , q u am d iv in am ip fe in t e lli-
g i t , n o n p r o p r io Dei n om in e , fe d g e n e r a iib u s fpiritus Sc virtutis
v o c a b u lis m a lu e r it a p p e lla r e , p u ta u t a d h x t c t ic o r u m fe rm o n em
fe a c c o m m o d a r c t. C e r t c virtutis v o e a b u lu m , u b i H i l a r i o d e
• C h rifto fc rm o e f t , a d d iv in am ip fiu s n a t u r am n o n r e fe r r i n u fq u am
a n im a d v e r t im u s . D e e ju fd em v i n o n a m b ig e t , q u i v é lu n u m c a p u t
j . n . 7 . e x p e n d e r it. H i e p o r r o lo c u s a d illu ftr a n d am e ju ld em D o -
f t o r is c um d e p a flio n e cum d e m o r t e C h r i ft i fe n te n tiam ta rn a p tu s
v ifu s e ft , u t e um n o n tn c o n fid e r a tè tr a n ftu n d um d u x e r im u s . E x
e o q u ip p e liq u e t v e r am c u m & c o r p o r a lem e fiir iem C h r i f t o a t t r i-
b u e r e , q u am v is h u ju s O c c a fio n c (p irita lem q u am d am p rasd icc c.
U t q u i d e n im h om o p o f t je ju n iu m n a t u r e fua: i D e o d e r c li& u s e f t ,
n ifi u t p a c e c e tu r q u x c x j e j u n io h om in um n a c u ra p a t i f o lc t ? p r a -
fc rcim c u m fp ir ita lis ili a la lu t is h u m a n a fam e s n e q u e D e u m d e d c *
c e a t . N e q u e y e r o n ifi a d c o r p p re am e fu r itio n em p e r t i n c t , q u o d
a it d ia b o lu m in C h r i f t o h om in e p fr efuritioriis infirmitatem ea qua
funt hominis r e c o g n o v i flf.
Q3 üj