Coiqf.^y.
& io.
toris imagmem reformabimur, fecundüm Apo-
ftoli ditftum : fixuti veterem hominem cum atti-
bus fiiis, & induti novum eum , qui irmovatur in
agnitionem Dei fecundum imaginem ejus qui crea-
vit * eum, Confummatur itaque homo imago
Dei.Namque conformis effe&us glorhe corporis
Dei, in imaginem Creatoris excedit, fecuni
düm difpofitam primi hominis figurationem.
Et poft peccatum veteremque hominem, in
agnitionem Dei novus hqmo fadus, conftitiu
tionis fiiïE obtinet perfedionem , agnofcens
Deum fuum, fit per id imago ejus: & per reli-
gionem proficiens ad asternitatem, & per «eter-
nitatem Creatoris fui imago manfurus.
* In vctuftioribuS mlT. non exftat eum ; è qüibus Martin, antca habet , Exuite veterem hominem.. • & induite.
L I B E R D U O D E C I M U S .
tAdversùs fillemma. hoereticorum effata, Non fuit ante quàm nalceretur, , De non
exftantibus fa cl lis eft , aternom divinamque Chrifti nadvitatem tuetur. Et illis quidem
volentibus creaturam eum effe, quia de Je Sapiendx nomine dixerit, Dominus creavit
me , rejijlit Hilarités. i°. quia colitur Chrijlus , dim vedtus fit cultus creature. t°. quia
cunBapereum condita fun t, (SJ proprium ei Qreatoris efi nomen. f . quia in eum nonca-
dit ut Jperet, ut fierviat, ut non J"ponte Jùbje&us fit, ut liberandus fit : quibus obnoxia
efi , fecundbn Apofiolum , omnis creatura. 40. quia cùm forma Dei fit natura Dei ,fi
Chrifius in forma Dei manens creatura efi , erit quoque Dater creatura. f . quia Patri
& Filio aqualis honorefi deferendus. 6°. quia Pater uteri nomine ilium è propria Jùbfiantia
fefè genuijfe fignificat : poftremb quia nufquam eum Pater nifi proprium filium appellat,
nec ille Deum nifi proprium patrem. (fontrà alii filii fignificantur faHi , non nati ; nec uf-
quam proprietatis nomine donantur. Vbi enim ait Detts, Filios genui ; non addit meos.
ïta verb dicit, Filius meus primogenitus Ifi ael, ut meus in primogenitum , non in fi-
hum cadat.
Deinde aternitatem attingit nadvitads Chrifti, à ceterarum rerum origineeo différend
s, quid ille. per caufam que ex nihilo f it , (SJ pofi tempus quo non fuerint, fiant sipfe
verd ctim ex eo fit qui eft, ne que non aliquando, neque ex caufa nihilo umquam obnoxia
fuerit.
Objeiïandbus, Si natus efi, aliquando non fu it s non enim fu it ante quàm nafceretur:
Refpondet, Filium ab aterno Pâtre natum ,perinde aternum ejfe.
Ad id quod reponunt ,Omne quod natum efi, non fu it ; quia in idnatum efi ut effet : hoc
de rebus humanis concedit , negat de divinis , in quibus ut femper eft Dater, ita (§J fem.
per efi Filius : eu jus nativitas cùm ante tempora aterna fit , nec tempori fubjacet, neeno-
firo fenjià.
Infiant: Sinon percipitur non fuiffe ante quàm natus,fientiendus efi natus effe qui erat.
Quibus refponfio efi, eum,qui natus pradicatur,nonpercipi prius fuiffe jficut nec intelli-
gi aliquando non fuiffe, qui femper natus fendtur.
Neque efficacius Deum non femper patrem fuiffe confingunt 1 f i quidem ex Salomonis,
David (SJ Pauli verbis non ambigua eft Filii atemitas. Banc ita evidenter demonftrat
Sapientia, cum non modb f i ante fiecula fundatam ,fid Çÿ aterna rerum praparadoni ad-
fuiffe , (Sfr perinde aternis coatemam effe déclarât : ut Chriflum ante Mariam exftitiffe
fudaus bine convinci facile poffit.
Moveret forte quid créât am f i dicat, nifi f i doceret (SJ genitam. Neque verb idipfim
duobus verbis fignificaffe exiftimanda efi, qua creatam f i per caufam , ante caufam autem
genitam profitetur.
Ita edam dum Patrem mundi fabricatorem effe docet , impium ilium finfum enecat,
quo ipfam in opera creatam ita interpretantur, ut faculi efficiendi causà Chrifius pnmum
effidus fit : ctim non nadvitatis, fed difpenfadonis fu t refpeiïu Chrifius diBus fit in opera
creatus squam quidem difpenfidonem ab initio faculi obierit,dum per affumtam varia
crecLtïonis fpeciem Ada , Cain, Abel, Noe , Agar, Abraha , Moyfi, Jacob altifque Patri*-
bus fe conf 'pica.bilem prabuit. Hie attingitur , neque rejicitur ut impia ,fed ut indofóa,
quorumdam interpretatio , qui aternam quoque nativitatem ibi creatam ea fere rationè
dici putant, qua Chriflum ex Maria were natum, factum tamen Pauluspredicant: utnimi-
rum omnis in generatione illius pafflonis opinio amoveatur. Tandem Hilarius confe/flone
fidei fa<e de Patre, Filio (djr Spiritu fanfto librum hunc ac totum Opus abfolwit*
i.a fm I '"1 E n d î m u s tandem , jam fando
Spiritu profequente, ad tutum fecu-
ræ. fidei tranquillumque portum.
A prædicamus : quia neque Creatorem creaturis
comparamus, neque nativitatem fine, generatione
Atque ita utmultomari ventoque jadatis ac-
cidere fæpiflime folet , ut cùm eos circa oras
portuum impediti & graves Audits nonnum-
quam morentur, ad ultimum in notant fibi fi-
dantque ftationem ipfe ille ingentis terribilif-
que undææftusimpellat. Quod nobis, ut fpe-
ro, duodecimo hocadversùm hæreticam tem-
peftatem nitentibus libro continget: ut cumin
eo graviffimæ impietatis fludui communitam
puppim dantus, ipfe ille nos fludus ad optatæ
quietis finum devehat* Omnibus enim incerto
dodrinæ vento circumadis, hinc metus, hinc
periculum , hinc etiam fæpe naufragiuni eft,
quia unigenitus Deus Tub prophetica audori-
tate creatura eflè defenditur ; ut in eo non
fit nativitas, fed creatio, quia ex perlona Sa-
pientiæ didum eft r Dominus creavit me initium
viarnm fuarum b. Hie hiemis eorum maximus
Audus eft,hâ:c tortuofi turbinis gravis unda
eft: quæ excepta à nobis , & fecuro navigio
infrada, ufque ad ipfiint nos tutiflimum por-
turn optati littoris profequetur.
i. Non incertis autem neque otiofis, nau-
tarum modo, nitimur fpebus : quos interdum
votis ntagis quàm fiduciâ navigantes, vagi i 11-
ftabilefque venti aut deferunt , aut depellunt.
Ceterùm nobis adeft 6 infeparabilis fidei Spiritus
dono unigeniti Dei permanens , & nos
indemutabili curfu ad tranquilla deducens.
Non enim Dominum Chriftum creaturam,
d quia neque ipfe eft * neque faduram , quia
fadurarum omnium ipfe eft Dominus 5 fed
Deum novimus , Deum Dei patris propriam
generationem. Nos quidem omnes,fecundùm
bonitatis dignationent, didi afiumtiquefumus
Dei filii : fed ille verus unus patri Deo filius,
& vera atque abfoluta,e manens tantùm in cog-
nitione utriufque,nativitas. Noftraverô tantùm
hæc fola religio eft, Filiumconfiterinon
adoptivunt, led natum j neque eledum, fed ge-
neratum. Non enim aut fadunt,aut non natum
mentimur. Non per le eft, qui per nativitatem
eft. Neque non natus eft, qui filius
eft. Neque qui filius eft , aliter poteft quàm
nafeendo elle quôd filius eft.
3. Nemini autem dubium eft, contrarias
femper obnitentefque impietatis caufas elle
caufis religionum : neque polfe id piè fufeipi,
quod impiè fufeeptum elle decernitur : f ut
B aut hi nunc novi apoftolicæ fidei emendato-
res evangelicum & propheticum Spiritum in
lites dividant, & in jurgia partiantur j aut hi
aliter prophetaverint , & hi aliter prædicave-
rint : quia Salomon ad creaturæ nos venera-
tionem vocet, Paulus verô lervientes creaturæ
A pud Aria*
nos pugnac
Iccurn pro-
phentus SC
cvangclicua
Spiritus.
coarguat. Quæ utique non videntur fibile-
cundùm 6 impietatis intelligentiam conveni-
re : ut Apoftolus, & per legem edodus , &
per præfinitionem fegregatus , & per loquen-
C tern in fe Chriftum loquens , prophetiam
aut ignoraverit vaut non ignoratam difiblve-
rit j & nefeierit creaturam Chriftum , quern
creatorem nuncupaveritj & vetuerit creaturæ
religionem, qui Ibli Creatori lerviendum mo-
nuerit dicens , Qtä immutaverunt veritatem
D e i in mendacium 3 & fervierunt creatura f r a -
terito Creatorè , qui efi beneditlus in fa cu la fie-
culorum.
4. Parumne arguit hanc falfiloquii impie-
j ) tatem, loquens in Paulo Chriftus Deus î Pa^
rumne demutatæ veritatis mendacium damnat
? Per Dominum enim Chriftum creata
omnia funt: & idcirco. ei proprium nomen eft
uth creator fit. Non cadit in eum efficientiæ
fuæ & natura fie nuncupatio. Teftis nobis eft
Melchiledech , creatorem cæli atque terræ
‘ Deum ita prædicans : Benedictus Abraham Deo
fiummo , qui creavit calum & terram, Teftis eft
fie k Ofee propheta dicens, Birmans calum, &
E creans terram ego Dominus Deus tuus ,cujusma-
nus creaverunt omnem militiam call. Teftis fie
Petrus ita feribens : Quafi fideli creatori com-
inondantes animas veftras. Quid operis nomen
Gal. i. t j .
2> C«r. I}.'
JChriftus
proprië
Gen. 14.1^.
Ofee ij. 4.
1 Vctcrrilnus Codex Vatic, baf. neenôn Teller. Rcmig. Theod.
ac .Ciftcrc. hoc prac fe ferunt initium. \.Lege frater in Chrifio,
O' fenfum accommoda. Turn cum aliis habcat , Tendimns See.
■ b I i d e m mlf. nccnon Martin, htc fubeexunt, in epere fuo.
0 Editi, infupernbilis : renitentibus nugno confenfu inif. Hie
ouxdam eft ancithefis inter fpitievis ventorum cjui naucas fæpe
deferunt, & Spiricum fidei qui à fidclibus numquam feparatur.
Item vera fides opponitur pravitati hxreticorum, qui propheticum
& evangelicum Spiritum dividcre mox conyinciintur. Forte
etiam refpiciuntur hæc Chrifti verba , Ecce egovobifeum furn ufque
ad confummationem faculi.
d Ita Bad. cum omnibus mit. In aliis autem editionibus > quia
ipfe eft qui creavit omnia j neque faSuram Sic. gloffcma.
e Vcrbum manens à fubnexis prava interpunâione IcparabatUr.
Nativitas ilia manct tantùm in cognitionc Patris & Filii -, quia
nemo novit Filium nip Pater 8c c.
i f In Viilgatis, ut hi nunc , omiflo aut ; Sc mox, dividant &
in jurgia partiuntur ,itt hi aliter Sec. Sequimur m(T.
g' Editi, fecunditm pietatis Dei intelligentiam : nifi quod Par. vo-
cabulum Dei omictit. Ac mff. fecunditm impietatis intelligentiam, id
eft, quæ ctfi (ibi non conveniunt, concedenda tamen func, ft pro-
ba eft itnpiorum Arianorum intelligcncia. Frequens enim apud Hi-
larium eft abftraâum > ut vocanc, nomen pro concreto, impietas
V. g. pro impiis. . . . .. :
h Vetuftior mf. Colb. cum Germ, ut creatura (it.
* Codex Vat. baf. cum Martin. Dominum , non Deum.
k Gillotius, loco Ofee, fubfticuerac Efaias : (anè quia hæc apud
Ofee fccundùmVulgacam non iepcrir,cùm apud Eftiiam 4j.11.hoi*
rum fimilia quzdam legere fit. At apud Septuaginta ea ipfa coridcm
verbis .reperirc eft: pro quibus in Vulgata cantummodo ex flat ,Ego
autem Dominus De«rrw«j.Fruftra igitur Gillotii corredtio apud Par.
retenta.eft.Poftca Bad. Er..& Lipl'. formans calum,non firmans.
B B b b ij