!. ix. Interceßione tuque horum non natura Dei eget, fed infirmitas nofira. Neque filet
KSsfer quoc modis infirmitati nollra opitulentur ; & dum quoddam recenfet obfequii ge-
'tori nus > j ut voca t , jußificationem circa. *Angelos,e os propter impenfubeneficianon-
ut.i.n. it. nullo a nobis cultu honorandos innuit. Sed his nonmultum immoramur. Obiter
dgls t etiam notamus qui gloriam ipfisextra operis mercedera conceflam declaret. Lilia,
inquit , non laborantia neque nentia fignifican intelligenda font Angelorum calcßinm cla-
ritates , quibus extra humana fcientia eruditionem fuique opens mercedcm aDeo gloria
candor indultus eß: ne quid ex proprio lahore aut arte cxiBimarentur hahutjje. Jam verb
quis confentiat, hanc Hilario aut carnalem aut minus claram fuifle angelica: natura
cognitionem, qua illos in calo fimul & in terra , hominibus opem ferentes
affillentelque Deo conilituit»
Angdicis 143. De variis Angelorum ordinibus nihil veniret obfervandum , nil! Cotele-
txcuia »on rius in lib. 8. Conllit. Apoll. p. qiz. notaflet, in his Hilarii lib, z. de Trin. n. 9. Ar-
^ Jcclr' changeli nefciunt, Angeli non audierunt ,fxcula nontenent, laculorum nomine novum
Angelorum ordinem defignari. At opinioni illius aflentiri prohibemur i°. quod
cum Hilarius fapiffime varios Angelorum enumeret ordines, nufquam inter eos lacu-
la cognominet. Deinde Commentariis in Pfalmos fepe ei enarrandum occurrit feculi
nomen : fed ne in uno quidem loco interpretationem ad Angelos defledlit. Im-
mo in Plal. 6j. n, iz. & 13. vim vocis a dr, data opera expendens , hac nelcit quid-'
quam nifi determinatum tempus fignificari. Quod indicio e l l , eum Gracorum
quorumdam aonas aut ignorafle aut relpuifle : ut re vera lib. 6. deTrin. n. 9. se-
Ipuit Valentini aonas, quos ibi at emit at es , non fecula nuncupat. Pollremb fecula
alias etiam memorat : led ne vel lemel ho.c nomine Angelos intelligit. gjjfi forte
cum in eo iplo lib. 1. n. 13. ait, Tranfeuntur tempora, tranfmittuntur fecula , tollttn-
tur estates ,■ & mox , Meus aut cm pifcator illitteratus, indoBus, liberdtempore ,folutus
a feculis eB, vicit omne principiüm 1 & lib. 6. n. 37. Sacramentum occultum d ficulis per
rcvelationem ( Petrus ) didicit: fecula Angelos dixerit, non tempora. Itaque quod a
Prophetis fimplicius,« fieculo non eß auditum , id allato loco , fecula non tenent, eleganter
ab Hilario dici arbitramur.
gdraOT-”" - ^46. "Si a bonis ad pravos angelos veniamus, amplus erit locus fulpiciendi quam
pom ex- multiplex fuerit ilhiis de eorum malitia, poteftate , artibug,, ac tormentis Icientia.
didic. An verb natura eorum Ipiriritalis fit , incertum eum fuifle. quis lulpicetur; cum
non modb audierit eos paflim fpiritales nequitias nuncupari , led & in Plal. 118.
lit. 1. n. 8. legerit, diabolum punBo temporis omnem amplitudinem mundi hujus obire,
quo. habeat unde nos acculet ! Cui enim natura tanta pernicitas, nifi Ipiritah?
Quodlibet corpus in partes quas cogitare valeas lubtiliflunas atque mobiliffimas
comminue : fane numquam ei dabis, ut omnem mundi hujus amplitudinem pun-
<£lo temporis. obeat. Hanc tarnen Hilarius diabolo concedit potellatem , quamyis
inpfai.ni. ejus vires adventu Domini obtritas & confradtas efle fhteatur. Sic enim eum poll
jtfdicium gravioribus fiipplicijs addicendum docet, ut etiam nunc virtute Dei taBus
fimet, licet nondum totus uratur. Qua: fimilitudo dudta ell ex ligno nondurn peni-
tus accenlo , in quod ignis luppofitus vim fuam exlerere incipiat, ac fumum jam
exprimat.
ten-/1 147- Hase de angelicis naturis pralibata fufficiant : ex quibus Hilarium non in
fit, tjood omnium naturarum fpiritalium notitia caligafle non minus liquet, quam conllat
cxptts eum prater Deumaliquid incorporeum afleruifle. Sipraterea conlulanturTradlatus
»amu*. pfa] n_ necnon lit. 10. Plal. 118. n. 6. & Pfal. 119. n. 4. j. & 6. ubi humanam ani-
aoimam mam nonmodo/pintails, (quod forte dubium omne non folveret,) led & incorpora-
corpoream, lis eile natura fepius repetitur; perfuafum erit apud omnes, ilium nihil fenfifle cor-
poreum, quod corpore vacare cognofcamus, Sed hanc illius de anima nollra
natura lententiam nonnullis argumentis illuftrare & confirmare opera pretium ell.
ftnatircv■ ; 148. Ac primb quidem fefe offert illud litt. 10. Plal. 118. n. 6. quod homo inter-
diiionaaeis. nam (dp extemam in Je naturam dijjonantem allem ab alia confine a t , (djr ex ambus
i ' - generibtts
generibus in umm fit animal rationis particepS conßitutus. Qui homo ex duobus gene-
fibtts conßitutus ,qui naturam dijpmantem aham ab alia continent, fi ut corpus, ita ani-
ffiäm lortitus-eil corpoream! Nonne anima, quantumvisfubtilis,fi.tarnen corporea fun” **
eogitetur,: unius ejufaemque generis^ cujus ell corpus, fore dicenda eft ï Mutabit fortd
lubtilitas Ipeciem, at earn uni generi.partes corporea fubjicient: adeoque homo non
duo in le rerum genera , non naturam aliam ab alia diflbiiantem continebit.
149. Tantum autem inter utramque lllam fubllantiam diferimen perfpexit, ut UttuMs
in PlaL 4V '‘huin. 3. innuat, majore miraculo corpus cum anima in hominej
quam hominem cumi Deo in Chrillo cbpulatum elfe 4:8c cum primum fadtum IlSma'nl-'
f it , ambige-ndum non efle , quin fieri potuerit alterum. Sfuafi, inquic adversus phi-
lolbphos , qui Deo äflümti hominis confortium detrahebant , difficilins Deo fit af-
funifijfe hominem, quam eum in tanta natura ac tsitx fuse ratione formaßix Quod per-
inde ell ac fi diceret: Quid humana divinaque natura conjunclionem veluti rex
pugnantem relpuitis > certè minus diffident Deus & homo lecundum animam,
quam anima & corpus. Anima enim & corporis genus eft omnino diverlum : at
verb quamvis infinitis perfedlionum gradibus anima a Deo luperetur, non divert
firm tarnen utriufque genus eft. Potuit autem corpus cum anima conjungi; po-
tell igitur & Deus cum homine.
ayo. Nemini non probabitur hac incerpretatio, maxime ubi ineodem loco lege-
r it , quad veInti infitum imprejfumque omnibus fit ,dirvinam inejfe nobis animarum origi- vl! :
nem opinari ; citm non exiguam in fe c je l e s t i s generis cOgNatiqnem mens .»urt
ip fa cognofeat. Verbum enim cxleflis loco dmini Hilario ufitatum efle pag. 375. nor.
f. aliquot exeihplis ollendetur, ficque hi'c ulurpari antecedentia latis declarant. At
verb nifi anima nollra (piritus fit , ficut Deus ell fpiritus 4 qua in ea divini generis
cognatio, qua affinitas} Unde ficut illamfuperius incorpoream aperte docet,
cum natura a corpore diflbnantem ; ita & nunc cum divini generis cognatione
praditam tradit, Ipiritalem earn efle non minus plane fignificat. Neque enimani-
mabus calellis generis cognacionem divinamque ineflè originemideo dixit, quod
cum Prilcillianiftis apud Augullinum har. 70. quamlibet animam opinaretur efle
partem Dei,ejufdem natura & Ihbllantia cujus eft Deus. Quippe licet Origenes er-
roris hujuslulpicione laborarit, ilium tarnen lèea in reminimé lècutum efle ollen-
dit , dum non ex fubllantia, led * ex affiatuDei, &t*de thefaurispoteflatis ditime,
hoc eft , ex una Dei omnipotentia , animam ortum habere &c opus Dei efle te- Z f .
llatur. Mittimus & locos, quibus divifionem in Deum ullo padlo cadere negat.
Sed fi anunarn ex fubllantia Dei non credit., non minus perlualum ei erat illam l/k-so-J'
ex lubllantia hominis nequaquam polfe exfillere. Nam cum eos, quiChrillumex
Virgine carnem fimul & animam aflhmfiflè cöntendebant, vehementer abhorrens
ait, Jijuafi use to f i tantum ex Virgine ajfumfißet corpus , affumfijfet quoque ex eadem nu.
animam ; cum anima omnis opus Dei f i t , carnis verb generatio femper ex came fit ; ac
fhbinde certb aflëverar, Verbum ex lè aflhmfiflè animam , qua utique numquam ab »w>. ».
homine gignentium originihus prabetur: vix permittit dubitari, quin earn ab homine
praberi nullatenus poflè cenfeat. Ex quo evidenter fequitur, ut animam minimè
corpoream exiftimarit. Nam qui corpoream exiftimat, earn quoque dividi, & ad
modumcarnis propagari, adeoque aparentibus przberi poflè concedat neceflè eft.
151. Sed quid conlèdlaria fedlamur; cum iple in Pfal. 118. lit. 10. n. 6. luam de ani- tainam
ma fimplicitate & cum divina natura cognatione lèntentiam plane dilucideque de- Spióklt,
claret ! Ibi quippe Genefis' verba, qua hominis inftitutionem narrant, acute ex-
pendens, triplicem dillinguit Dei operationem; primam, qua animam lolo verbo D“ ““'v :
& poll habitum quödam modo de ea condenda confilium creaverit; alteram, qua
de accepto pulvere formaveric corpus; pollremam , quautrumque copulaverit; De
anima verb cum fubjicit, Primum opus non habet injhaffumta altcrius natura origi-
nem , i n c o r p o r a l e eß quidquid tum de confilii fententia inchoatur ; fit enim ad
tmaginem Dei .- dilèrtè fignificat, animam 1°. neque divinameque .alicujus alterius
u