§ in.
D S P A S
* in Pf*l,
Ï+. n% 6.
cap. a. in
Matth. n,6.
menta eo fpebtare, ut multis hæreticos convincat diverfa Chrifti gefta dibtaque
ex fua ipforum opinione explicari omnino non poiïè, convibtofque fenfim perdü-
cat àd Ecclefiæ fidem , quæ unam Chrifti perfonam duafque naturas confitens,
habet unde in uno eodemque virtutis.fimul&: infirmitatis evidentia figna componat-.
Scopum hunc fibi in fuperioribus fuifle aum. 60. ac deinceps aperte fignificat.
ïyj. Hanc itaque Ecclefiæ fidem, qua Chriftus * omnibus qua infirma funt falvd
Majefiatis fuadignitate perfunBus creditur , unicè propugnat , dum acfitef perfè-
quitur hærefîm, quæ ex doloribus carnis aflumtæ infirmitatem Dei aft'umentis ad-
ftruebat. Hanc non fèmel notât prænuntiàtam Eiaiæ Verbis, Pro nobis dolet ,
nos exiftimavimuscum in doloribus ejfi : quail diceret, Pro nobis dolet fecundùm na-
türam à nobis in tempore affumtam, & nos exiftimavimus eum fecundùm potio-
rem fui naturam, quam ante tempora obtinet, in doloribus eflè. Non aliud fonac
illud Tract. Pfal. 68. n. 2.3. Hunc igitur ita à Deo percujfumperfecutifunt ,fuper D o-
L o R E M vulnerum d o l o r e m perfecutionis hujus addentes. *Pro nobis enim fe-
cundhm prophct.im dolet, (§p idcirco eft ejfe in doloribus aftimatus. Ex quo commode
intelligitur hoc lib. io. de Trin. n. 46. Fallitur ergo human* stftimationis opinio , pu-
tans eum dolere quod patitur. Quod illuftratur ex T ract. Pfàl. 158. n. 3. ubipræmiflîs
verbis Efaiæg Infirmitates noftras portavit, proximo fubjicit: Et ne quid in impafsibilem
atque indemutabilem divinitatem infirmitatis incidere exiftimareturs adjecit ( Efaias, ) Et
nos putabamus eum in doloribus ejfe. Sufcepit ergo infirmitates , quia homo nafcitur 1 (f
putatur dolere, quia patitur: caret verb doloribus ipfi, quiaDeus eft. Cui enim Hilarius
hîc non videatur pnora Efua: verba, Tro nobis dolet See. de Chrifti carne dici con-
cedere ; tantùmque contendere, quod fubnexis præmonftrata fit perverfa eorum ar-
gutandi ratio, qui allùmtæ carnis infirmitates in Verbi aflumentis divinitatem reji-
cerênt ; Eorumdem fophifinata rurlum in Pfal. 68. n. 11. fie notât : Chriftus flet in-
terdum ,(ëfi ingemifiit, (êfi triftis eft ( fecundùm humanam naturam \)(Sf id ipfum ad
infirmitatis trtbuitur exemplum contra divinam.
- 158. Quia vero ii ipfi perturbationes humanas in Chriftum non fecus ac in nos
incidifle, ejufque dominatas eile jadtitabant ; oftendendum eifuit, Chriftum eis ex
fe minime obnoxium fuifle, ac fufeeptarum infirmitatum femper exftitiflè dominum.
Primum præftat fuse expofita originis illius: fandbitate : alterum autem ex vir-
tute geftorum demonttrat ; quippe quibus Chriftus omnem à le infirmitatem arce-
re fe potuiflc non obfeure fignificarit.
■ 139. Itaque ut tarn longam dilputationem paucis comprehendamus, Hilarius contra
hæreticos difputans, qui unam Chrifti ceterorumque hominum in pafllone con-
ditionem fuiflè fentiebant, infirmitates illius à noftris quadruplici ratione differre
oftendit. Nolfræ quippe cùm fint coadfæ, ex merito noftro nos afficiant, noftri do-
minentur, nec quidquam in nobis fit, quod non eis fubjaceat s demonftrat infirmitates
Chrifti eflè voluntarias , & propter nos non propter fe ab eo fufeeptas, ad
nutum illius voluntatemque temperatas eflè, neque earn naturam quam æterna
nativitate habuit,fèd earn tantum quam ex temporaria aflumtione fhfeepit, attin-
gere. Ad hæc quatuor Chrifti privilégia vindicanda revocatur, quidquid Hilarius de
Servatoris noftri pafllone edifferit.
§■ IV.
A n Hilarius , moriente Chnfio, Verbum à carne ßceffjfe finfirit.
160.7t J I X emerfimus è falebrofb loco , cùm ecce incidimus in alium. Chrifti
\ enim myfteria profèquentibus proximè poft paflionem fèfè offert mors
ejus. Multos autem offendit, quod in hæc Chrifti morituri verba, Deus Deus meus
quare me dereliquifti ? fubjeçit Hilarius, Clamor verb ad Deum corporis vox eflreceden-
tis a fe divinitatis contefiata difsidium : quafi nimirum Verbum , ante quàm more-
retur Chriftus, à corpore quod aflumferat difeeffiflè diceret.
tâi. Et
1S1. Illis refiftere primum nobis noh et at animus; cum falva & Integra Verttate * iv.
a quarecedere numquam tutum eft , id fieri non pofle videretur. Id turn nobis
dumtaxat ducebamiis praftandum , ut fententiam illam neque ei fingularem, ne- ____
que cum htereticis communem fuifle oftenderemus. Deinde verb cetera ipfius
Operarelegentibus,conftitit euni in prioreilla opinione minime' perfeverafle , fed
oppofitam in feriptis pofterioribus afleruifle fententiam. Demum ubi ad hanc partem
probandam ventum eft,tanta: animifirmitatecontraeps,qui Chriftum etiarri
in morte dividebarit, vifus eft decertare , ut cum his eum aliquando confenfifle
nec levis fufpicio relinqueretur.- Pralibatam itaque diflertationis noftra rationem
retrabtare non [iiguit, aliamque inire: in qua primum non diffitemuf, allata ipfius
verba non multum diferepare a verbis Patrum, quorum aliqui cr.edi vix pofluntVer-
bum a mortuo Chrifti corpore non fenfifle feparatum : turn ea ipfa Hilarii verba
abfque ulla Verbi feparatione intelligi commode' pofle, ex aliis ipfius loquendi mo-
dis oftendimus: poftremo ea non folum pofle, fed & debere ita intelligi approba-
mus felectis nonnullis fententiis, quibus contra Chrifti divifores vehementer adeo
difputat, ut eum illorum debellatorem potius exiftimare deceat, quam fautorem.
I. fiui e veteribus videantur Verbum d came Chrifti mortua feparatum fenfijfe. Qua
ratione ads hxreticis dijfideant.
161. In primis occurrit quod Epiphanius hser. 69. n. 6l. ad pradibta Chrifti verba,
Deus Deus mens quare me dereliquifti, refpiciens a it, Ciimilla eadem humamtas cum
divinitate conjunfta fic ejfet ,ut una ejjet utriufque fanchtudo; &inhac ilia perfeBijfimd
omnia cognofceret, utpote Deo copulata, & in unam edrtfouata deitatem-, videns divinu
tatemjam inprocinBu quodam ejfe, ut fanftum Corpus defereret, ex ipfius hominis Domi-
nici perfona ,hoc eft, humana naturx a Verbo fufeeptx ,P quippe divinitas omnia qua ad
paffionit myfterium attinebant, perficere decrement, (gft ad inferos cum anima defeende-
t e ) ... vox ad conjunclam divinitatem ilia eft edita, Deus Deus mens quare me dereliquifti
? Itaetiam Leporius in libello emendationis * ( cui Auguftinus aliique epifeopi *r.i
fubferipfifle fe teftantur epift. apud Augull. 119. n. 13. ) profitetur , Chriftum
ideo in cruce clamafle, Deus Deus meus quare me dereliquifti ? ut <oere manifefteque fi-
lius Deificundum carnem Je oflenderet monturum, (gr velut carnis ipfius voce utens, po-
nens prateritum pro futuro, quia per mortem crucis necejfarib terrenum corpus erat d Deo
pro tempore relinquendum ,non folum a Deo, verum etiam abanima fua,qu* erat unita
cum Deo , hoc ipfum prills quam fieret, nobis moriens teftantur. Et paulo pbft,!)**?-
nitas cum unita fibi anima , non crucifixum homincm reliquit in plenum , fed exanimem
carnem reliquit ad tempus.
163. Cum his facere crederes Athanafium lib. de Incarnatione Chrifti patri yy.
ubi defendens indecorum fuifle ut vi morbi Chriftus moreretur, mortem illius eo
verbo enuntiat, quod Verbi a corpore fecefllonem fonet. Si ejus corpus tegritudine
laborajfet, &■ Verbum ab eo dijfoluto recefpjfet See. At lib. de falutari adventu J. C. pag. „■ j, is
643. de fententia fua dubitari non permittit, cum Chrifti mortem non vult dici f f f
fegregationem deitatis ,fed corporis mortificationem. ita ut eo tempore divinitas neque Cora 3 ft
pus in mommento, neque animam in inferno deftituerit. quod & fubinde demonftrat, taStr
Potiore forfitan jure ad fuperiorem fententiam retuleris ilia Eufebii Cafar ad calcem
cap. 13. lib. 4. dem. Evang. Sic fane etiam mortuum illud Verbi corpus , ubi
exiguum quiddam virtutem Verbi attigit, turn excitatum eft illico ac revixit: qua-
fi nimirum corpus Verbo abfeedente mortuum , eodemque redeunte redivivum
fuiflet.
164. Propius omnium Hilarii noftri verba imitatur Ambrofius lib. 10. in Luc.
n. 12.7. ubi illud Matthad, Cla.ma.ns voce magna. emifit Jpiritum, fic incerpretatur ; In
quo vel profeffio glariofa ufque ad mortem fe pro noftris defcendjfe peccatis. .. vel evi-
dens manifeftatio conteftantis Dei fecefsionem divinitatis corporis : fic enim babes,
n