opinio , folo nititur pleudo-Dacii Chronico- lib. i. c. 10. Eumdem in ml! ante
annos 400. exarato vidimus uni Ambrofio adfcriptum | Smaragdo in Regulam
Bened. c. 11. fuffragante , ubi hymnum eum vocat Ambrofianum. At Abbo Flo-
riacenfis epiftola in mil Pithteano reli£tä , in qua nonnullas explicat grammatics
regulas , rem veluti notam & conftantem ponit illius parentem efle Hi-
larium noftrum. In Dei palinodia , inquit , \quam compojuit Hilarius PiBarvenfis
epifeopus , non juxta quorumdam imperitorum errorem s u s c e p i s t i , Jed potius
S u sc e p t v r u s legendum : T u a d l i b e r a n d u m s u s c e p t u r u s
HOMINEM &C.. - ' ~ ...
13. Ex libro myfteriorum nihil nobis firpereft nifi titulus ab Hieronymo indicants.
Quamquam quod de hymnis diximus , id de hoc libro aque conjccia-
re licet, eum Officits ecclefiafticis immixtum efle. Ufu enim venit-, ut cum in
dies augeantur ecclefiafticorum OfEciorum follemnia , illius nomen diu retinere
nequeant, a quo ordinata fmt ; fed Ecclefia , qua pro temporibus ac locis per
luos lingula dilponit , temperat, perficit, propria evadant. Hujus rei celebre
exemplum pratftat Gregorii Sacramentarium , quod in ulus luos ita accommo-
darunt finguk ecclelk , ut vix unum reperias exemplar, quod Gregorio adferi-
bere ex Iblido valeas. - - ’ .
14. Epiftolas Hilarii in unum quoddam volumen collectas fuifle fonant verba
Sulpicii Severi, dum lib. z. Ofium centenario majorem lapfum efle teftatus,
fubjicit , ut fanBus Hilarius in epiflolis refert. Nonnulla adhuc in Operibus illius
-remanent veftigia , ex quibus deprehendere ell quando , ad quos, quibus de rebus
feripferit. Qui ilium decreti anno yjj. edifi auftorem efle conceflerit, quo fe
cum Gallicanis epifeopis ä Saturnini, Urfacii & Valentis communione feparavit,
uti lib. in Conllantium n. z. deckrat, non inficias ierit eumdem ftatim lämäis
Confeflbribus hoc fuum decretum fignificafle , quod eorum audoritate confir-
mandum dereliquerat. Apertius lib. de Synodis n. 1. memorat, le ex eo tempore
, quo in exfilium pulfus eft , de diverlis Romanarum provinciarum urbibus
plures mififle litteras, quibus Occidentales de Orientalium eccleliarum ftatu, &
de progreflu AriantE harefeos certiores faciebat. Eifdem,uti Concilium Panfien-
fe Frao-m. n. n. 4. teftatur, anno 360. ineunte nuntiavir, qui Orientales cumle-
gatis Arimino Conftantinopolim reverlis fe geffiflent. Ex qua qualicumque noti-
tia concludi merito poteft , eum toties catholicis leripfifle , quoties aliquid acci-
dit, quod ut Ecclefia notum eflet, interefle judicarit. Catholics: funt enim &
catholicis ac totis Eccleliis , non privatis perfonis inferiptte plera-que Hilarii epi-
ftok. Libros quidem appellare placuit illius cum de Synodis ac fide Orientalium
, turn contra Conllantium , necnon contra Auxentium Opera ; fed proprie'
tarnen epiftok lunt ad Ecclefias milk. Ita & Cum diverläs de diverlis provinciarum
Romanarum partibus fe feripfifle dicat; nullius tarnen audis nomen epi-
fcopi , ad quem privatim litteras liras milerit. Totum quoqüe Concilium Pari-
lienle , non fingularis epifeopus , libi ab illo nuntiatum efle relcribit, quid cum
Orientahbus ageretur. Non eft tarnen negandum quod fuperius ab Hieronymo
audiimus , eum etiam ad diverfos feripfifle. Et certe libri de Synodis Apolo-
giam , e ftrfl« nunc primum erutam „ non fine epiftola ad Luciferum Calarita-
num mifläm efle probabile eft. Nifi forte' in ea figuratus fit fermo femel atque
iterum ad Luciferum converfirs.
15. His omnibus Operibus celebriores funt Tradtatus in Job, Auguftini &
Hieronymi teftimoniis toties commendati. Illos defiderio conquifivimus eo majori
, quo facilius eft eorum veritatem vel ex Auguftini loco lib. z. contra Julian,
c. 8t dijudicare. Ex hac una nota reprobatur eorum opinio , quos Poflevinus in
Apparatu lacro ad verbum Hilarius obfervat dubitafle , num illius lint tres libri
in Job apud Origenem vulgati cum prafatione cujus initium , Peritorum mos efl
medicorum. Quamvis enim in mf monafterii Padolironenfis inferibantur libri
quos de graco in latinum Hilarius epifeopus wertst ,■ in eis tarnen non ocCurrunt “
verba ab Auguftino ex Hilarii in Job Tradtatibus allata. Sed neque ii libri , ut ànaom
Mabillonius inltin. Ital. p. 208. admonuit, tanti Dodtoris venam aut genium fapiunt. tUpx.
Longe minus conlentiunt cum illius fide. Eorum enim audtorem Ario adhafiffe,
vir illuftrilf Daniel Huetiusin Append, lib. 3. Origenian. n. z. hinc probat , quod
in eis homoufion rejiciatur , ac laudibus celebretur Lucianus , cujus le difeipulos
efle primi Ariani gloriabantur. Unde Arius ipfe apud Theodoretum lib. 1. hill. eccl. .
c. j. ad Eulebium Nicomedienlem feribens , Collucianißam euin vocat. Forte etiam
Licinianus (, qui Carthaginis S'pittance epifeopus ab Ifidoro de Script, eccl. appellatur,)
falla inferiptione deceptus fuerat, cum ad Gregorium Papam * leribit : Habe-
mus fane libellas f ix JinBi Hilarii epifiopi PiBxwenfis , quos dé gneco Ongenis in latinum
wertst. Sed non omnia fecundhm ordinem libri fanBt fob cxpojiiit. fi quidem
Hieronymus nufquam Hilarii in Job libellos commémorât , led lib. de Script,
eccl. TraBatus in fo b , Apologia autem adversùs Rufinum ,epift. 101. ad Pamma-
chium , & alibi bomiliasin fob 3 quo etiam nomine citantur ab Auguftino contra
Julianum. Alia fêle offert de' finceritate libellorum eorum , quos Licinianus ha-
buit, dubitandi ratio : fed earn infra commodiùs expendemus. Hoc Hilarii Opus
ad exfilium ipfius referre licet. Exfiili enim convenientilfima erat libri hujus tra-
dtatio , in quo nobis rariflimum patientk exemplum Deus expoluit.
z6. Aliud Hilarii Opus notatur in vulgata Hieronymi epiftola jo. ad Pamma-
chium, ubi, recenfitis Patribus qui de numéro impari tradlaverunt, fiibjicitur , ßuo- trH rum HUarms de Septenano , td efal- , i.m part numéro sd ijserens , que (ehf qu>a nta mdixentm, Foituoa-
ad PortunatUm liber illius teftimonio efl. Cypriani ad Portunatum de exhortatione “„“ fdonT
martyrii librum cap. 11. hoc loco ab Hieronymo indicari non dubium eft : quem : -,
propterea Marianus Hilario adjudicandum' omnino arbitratur, led fruftra. Nam
non modo libri illius ftilus Cypriani genio longe magis conlèntaneus eft quàm
Hilarii ; lèd & pluribus optima nota mit ad prædidtum Hieronymi locum exa-
étis j ne in uno qiiidem occurrit quorum Hilartus , fed in- omnibus magno «, .con-
fenlu quorum Cyprianus. Quod vero Marianus aflèrit, Hilario amicum fuiflè For-
tünatum , haud facile' approbaret : fed fi approbaret , quid qualb inde confice-
retur ;
, 27. Probabilior eflèt ambigendi ratio-, an Hilarius in epiftolas- Pauli feripferit.
Nam Concilium Hifpalenlè II. can. 12. illius ex epiftok ad Timotheum explica- [jfj“ pc‘ “~
tione verba fie laudat : SànBusergo Hilarius : dn e x p l ic a t i o -n e epxstolæ
a d T im o t h E um fie loquitur: Nam (pfl cùm dicit Scriptùra Sec. Noûrum porro
Hilarium omnino fapit fragmentum illud , quod cum aliis ad calcem Operum
illius edendum curabimus; Alium quoque fandti Hilarii nomine locum Aud-u-
ftinus lib. 4. contra duas epift.Pelag. c: 4. affert, quo Pauli .verba Rom. j, 12. ex-
plicantur : Sic fanBus Hilarius intellexit , In quo omnes peecawerunt. Ait enim in
quo , id efl,m Adam omnespeccawerunt Quæ verba quia occurrunt in Commenta-
riis Ambrofii nomine vulgatis , qui ab Hilarii noftri ftilo longe abhorrent ; multi
exiftimant Auguftinum Hilarii nomine déceptum, eofque .Commentarios Hi-
lario diacono Luciferàni fchilmatis fautori elfe adferibendos. Sed hi non facile
le expediunt , cùm eorum anitorem Romano Pontifiçi communione conjun-
ébum eflè , & errores refutaflè rebaptizantium , Hilarium vero diaconum , Hieronymi
dial, contra Lucif. teftimonio , in errore & fehifinate perfeveraflè obji-
citur. Sed deceptus fit Auguftinus , neene ; neque- ex ipfius , .neque ex Hilpa--
lenfis Concilii teftimonio necelfario concluditiir , Hilarium in Pauli epiftolas edi-
diflè Commentarios ; lèd tantum in Operibus, quorum jaèturam novimus acdole-
mus , quofdam ex eis locos expofuiflè. Quamquam Hifpalenfis Concilii verba aliud
quid lonare fatèndum eft. Opofcuià
28. Hæc de perditis Hilarii Operibus duximus p’ræloqüenda, turn ut ad ea quæ- hu»uÆ
ritanda quilque excitetur , turn ut.difcat non omni titulo credere. Exftat in mf ‘"Lnoiat»4
c