litteræ oâo verfibus contineri : quia ita in A naturæf opes rependis, & vitiofl partus damlafinis
codicibus atque etiam in nonnullis græ-
cis fcriptum continebatur : 8c fane abfolutior
a ità fenfus videbatur. Sed fecundùm He-
bræos emendatum apud Græcos pfalmorum
librum legentes , invenimus hune verfum non
feptimæ litteræ novifîîmum effe, fed o&avæ
prinium, Itaque fecundùm hanc cognitionem
nos quoque tra&are de eo aggreffi lumus.
î. Coepit enim ita : Portio me a Dominus.
na reftauras. Claudum natum ingredi jubes,
& muitje aitatis virum inceflu rudi incitas.
Hasopes tribuit, cujus Deus portio eft» No.
vit 5c Paulus b divitiarum fuarum gloriam, \
dicens, Mihi autem abfit gloriari , nifi m jj
emee Domini mei Jefu Chrifti,per quem mihi
mundus crucifixus eft, Sc ego mundo. Talis
Apoftolo gloria, talis eft portio.
5. Humanarum igitur hereditatum modo, 1
DM 1 ut cufioâiam ley:m tuam. Rams quifque B portionem quæ melior eft &^qu.^utilipr eli.
eft, cui ifta fiducia eft, ut portionem fuam ‘ ' ° ' flljl ««»-..«/»«k»
effe Deum audeat dicere. Renuntiandum eft
fæculo omnibufque rebus ejus : ut nobis Deus
portio fit. Cetérùm fi nos ambitio detineat,
fi cura pecuniae occuper, fi illecebræ libidi-
num capiant , fi negotia rerum familiarium
demorentùr • portio nobis Deus non erit, fæ-
cularium curarum atque vitiorum poffeflione
detenti:
gamus. Si circa terrena patrimonia fua in co- iï
heredum divifione quis nititur fortem commo-
dioris portionis appetere, quanto propenfiore
curä partem cadeftis hereditatis h deligemus ?
Centuplum Dominus promittit: 6c centuplum
non in sternum, fed in praffens. ./Eternorum
autem bonorum immenia 8c infinita retribu-
tio eft : ceterüm Tub definitione centupli,
pradentium menfura concluditur. Ego autem
Dei mini- I 1 Moyfi cùm jufluvn effet portiones inco- C ambigo utrùm hoc centuplum Petri excelle.
One nulla • * K b I . 1 1 _ _________ r c i :~ ___ latus diftribuere duodecim gentibus c filiorum rip T")nmini nr»»rp.
Ifrael, ita ei de tribu levitica præceptum eft :
Filiis Levi non erit portio neque fors in medio
fratrum fuorum 3 quia Dominus Deus eft
pars eorum. Et rurfum feriptum meminimus,
Ego Dominus pars eorum. Nullam ergo Deo
fervientibus d lex data terrenam effe voluit
portionem : quia pars eorum Deus eft.
4. Meminic Sc Evangelii prædicator ille Perit
portio. Certb fecundum Domini pnece-
ptum, fperandum nunc in hoc farculo, reli-
dis omnibus fieculi rebus, centuplum munus c
eft. Eft enim nobis portio, qui ait, Et inha- “
bitabo ineis. k Nunc ergo centupli premium
eft, utlnhoc terreno corpufculo noftro Deus1
habitet. Sed quid dico habitet ? Ait 8c ipfe,
Et inambulabo in eis. P atens D eo eft1
fidelis pedoris Sc ampla poffeflio : -ut inhabi- Pctro null* w i j . - . . t j . . . * j-— ----------------- -- - _ ffl _ -.4. I , .
poffeflio. jrus ^ nullam fibi effe portionem pofleflionis hu- D tet Sc mambulet. Sed qui inhabitat, qui mam.
manæ, cum orantialimoniam refpondit, Aurum
Act. j. 6. Sc argentum non eft mihi $ quod autem habeo,
hoc tibi do. Quid eft iftud Petre quod poffides ?
Renuntiaveras omnibus Domino tuo dicens,
Mutth. 19- Ecce nos reliquimus omnia, Sc le cuti lumus te,
27- qUid erit nobis ? Et tibi ille refponderat, Amen
ibidem 18. dico vobis, quod vos qui fecuti eftis me, in re-
» eeneratione fedebitis luper duodecim thronos
t judicântes duodecim tribus ifrael. Et exem- Kj ■ | H B B B | !•Quid
eft igitur iftud Petre quod habes ? Habes plané,
St non audeo dicere plus te e centuplum
obtinere : dico tamen te fine multiplicatione
• calculi poflidere. Dicis enim, Quod habeo, hoc
. tibi do : in nomine Domini noftri Jefu Chri-
fti furge 8c ambula. O felix poffeflio, ô per-
feda Dei portio ! Non terrena largiris, fed
bulat, quid tertium addidit ? Et ego ero illo-1
rum Deus. Ecce promiffam nobis ab eo portionem
, ut fimus ‘ Deo habitatio 5 8c dum in
nobis ambulat, fit nobis ipfe poffeflio, fi fx-
culum relinquamus , m fi pofleflionis terrena:
labi renuntiemus , fi hereditatem caducorum
relpuamus , fi viventes de fseculo exeamus.
Qua enim merces eft , emortuis corporibus
8c exeunte anima diflolutis Ikculum reliquiffe ?
plo veftro ceteris relinquenjtibus cunda fpo- E Carendum eft eo per contemtum ejus. Nefcien.
ponderat, quod 8c centuplum acciperent, 8c
dum eft ignoratione voluptatum fuarum. Mo-
dehinc vitam sternam poffeffuri effent. Quid riendum nobis in eo eft, dum non ei vivimus.
Seit Paulus jam non fe fibi vivere , dicens,
Quod enim vivo , .jam n non ego , vivit au-6
tern in me Chfiftus.
6. Propheta itaque, fecundùm Apoftolum,
non fæculo vivens conftanter 8c libéré ait,
Portio mea Dominus. ° Dixi ut eußodiam legem
tuam. Tenuit hunc quem in fuperioribus moa
Abcft ita à Reg. mf. Hinc liqilet quant* apud Hilarium au-
öoritatis fuctu liber ille fecundùm Hebrseos emendatus, ob quem
ù fententia , quaiA probaret ac pleriquc codices confirmaient,
difcefferic. Hujus editioncm aut reccntem- aut recèns.fibi notam
innuit, dum ex novifiima illius leftione pr*conceptam ex aliis codicibus
opinioncm mutafle fe indicat. An libr.um ilium attendit
litt; }.n. i l . & litt. 4. n. i. It alibi, cùm Gr*corum ex hebreo
xranllationcm laudat ? Ejiifdem codicis meminit Ambrofius in
banc Pfal. Ser. 5. n. a. Codices pier tant, inquit, hune verficulum,
qui primus eft litter<t «ctav«., ultimo loco litter a habent feptima -, fed
fecundùm He hr Aos emendatus apud Grecos pfalmorum lib.r hunc vtr-
fum docuit nos otlava littera copulandum.
b icamlT. Atcditi, citftodire ; cùm Hilarius infri n. 6. exprefsè
obfervet Prophetam non profited fe cuftodirt legem, fed potiùs
fe cuftoditurum. In grseco n <p»A
e Vox;filiorum reftituitur exmff.
* In mlT. Reg. & Albin, lex lata,
c pdjti, centuple, refragantibus mlT.
f Excufi, répondis opus : emendantur ex mlT. g lu corrigimus ex mff. Reg. & Albin, cùm priùs legcrctur,
diviti* fua glorias.
h Editi, diligemus. Mf. Mic. diligimus. Reg. & Albin, deligi-
mus. Vatic, deligere debemus.
1 In mlT. Reg. & Albin, omictitur prafentium : non malè. Sic
enim Hilarius videtur ratiocinari : xternorum bonorum retribucio
eft immenfa : atqui centuplum eft menfurâ- finitum : non igitur
pertinet ad reternam rctributionem.
k In vuleatis , non ergo , quafi . nonne ergo. Particula nunc,
quam-ex inlf. fubftituimus , aptiùs fignificat centupli promilfio'
ncm ad vitam przfcntem pertinere.
‘ Ita noftri mfl". Editi verb, Dei habitatio. "Etdum in nobis am-
bulat, fit nobis See. Illam centupli mercedem eodem modo in
hunc cumdcm verfum interpretatur, Ambrofius.
m In vulgatis ,fi poffeffioni terrene labili. Ut fuprà lit. J. n. }• 4-
Sc j . ex terreni corporis confortio labem nos mutuari inculcatur,
ita Sc nunc ex terrena pofteflione.
n Editi, non ego Vivo. Abcft vivo à noftris ra(T. ut à grarco.
• Verba, dixi ui cuftodiam legem tuam, in yulgacis oimfla re-
ftituuntur ex mff.
dum,
dum cùm quando fe cuftoditurum legem Dei A tuum. Fidei modeftæ vox eft, mifericordiam
fpopondir. Non enim de ea , qüam corpo- Dei non fecundùm peccacorum fuorum con.
tvdel
optal Df'i-1 >
raliter agebat ^ loqui intelligitur 5 cüm cu.
ftodicurum fe potiüs •, quam euftodire fa-
teatur.
. yv Sequitur deinde : Depfecatus jum faciem
tuam in toto corde meo : miferere mei fecundüm
eloquium tuum. Moyfen deprecanim effe me-
minimus, ut Deum videret. Et fortè cognata
preci ejus Prophete hujus oratio exiftimabifcientiam
, fed fe'cunditm ejufdem Dei elo-
quia deprecari. Scit Deum etiafn peccatori-
bus efle ignem conflimentem. Móyfès einim
«lit^ d Deus nofter ignis confumehs eft. No- d
vit eumdem efle fidelibus lucém, de qüo 8c Deut.4-.t4.
alibi Propheta ipfè dicit, Illuminans tumira- pfai.7p.s-
biliter de montibüs fapdis. Difcernit 8c hanc
Apöftolus bonitatis 8c fèveritatis Dei confuetur.
Sed à Deo a meminit dichim, Nemo ho- B tudinem , cùm ait , Vide ergo bonitatem ôc Rom..
minum videbit fiiciem meam , 8c vivet. Ergo
quod nègatum Moyfî ttiemitierit, id concedi
: fibi poftulat ? Sed licèt rurfum dicto evange-
lico anterior fit , meminit tamen hanc fidei
beatitudinem refervari, qua dicitur j Beati
I mundo corde , quoniam ipfi Deum videbunt.
Itaque cùm in lege feiat di&um j quôd nemo
faciem Dei videat, Sc vivat • 8c ex evangelica
beatitüdine non amtx2-atb ôiïines mimdo corde
feveritatem Dei 5 in eos quidem qui cecide- '
runt feveritatem, in te veró bonitatem: 8c rur- «
fum, Tunifi permaneas in bonitate, excidê- ibidem
fis : illi veró fi non permaneant in infidelita- ^
te, inferentür. Bonitatem Dei Propheta ex-
fpedat, cum ait, I/Iiferere mei. Seit enim neminem
fine peccato effe qui vivat, 8c omnes
in carne fitos mifericordia Dei egere. Officii
autem fui devotionifque non immemor eft ,
Deum effe vifuros 5 perfe&æ modeftiæ tempe- C cùm ait, fecundüm eloquium tuum i ejus fcilicec
tnwculis
Qulm fla-
Scfidc: i
ramento cupiditatem defiderii fui elocutus eft
dicens , Deprècatus ßim faciêm tuam in toto corde
mco. Seit nunc irnpoflibile fibi elle , qùod
nec oculus vidit , nec auris audivit, nec in
cor hominis adfcendit, ut videat. Seit invifi-
bilem efle carnalibus oculis gloriam Dei. Meeloquiij
qüo 8c peccatoribus poenam denun-
tiat, 8c in fe credentibus vitæ æternæ beati-
tudinem pollicetur.
10. Dehinc fequitùr : Q uia cogitavi •ùias f- S9 -
meas, & converti pedes nieos in tefiimonia tua.
Ex his quæ Propheta fe gerere , vel geflïflè Agenda
rninit, non dico adAngelorum daritates hoc commémorât, quid nos quoque facere opor- 9uifcluc
humanæ vifionis lumen hebetari^ fed ipfàm teat dôcet. Vias enim fuas cogitât * Sc cogita- dian.*mC*
gloriam vultûs Moyfi humani corporis oculos tis his pedem in teftimonia Dei refert. Nihil
non tnlifle. Degit, quod non antea cogitatiorte pervolverit.
8» Sed nos ex defideriis humànis Prophetæ
defideria metiamur. Ad egreflùs regum quanta
exfpedationis follicitudine cürritur ? 8c
quod videntibus gaudium eft , cùm fe præ-
buerint contuendos ? Quid ilium cæleftis fpi-
ritûs capacem virum exiftimabimus velle ?
quanto defiderii ardôre cupere ut Deum cernât
, qui ipfam illam invifibileni majeftatem
per has Angelorum daritates 8c per hanc
Non lingüam in officium fuum movit, non
pedem in aliquôd quod aelurus effet opùs
prottilitf^non manum ad agendum aliquid
exfèruit , nifî antea fiiper his omnibus côgi-
taffet, e 8c cùm operàtionem atque effe&um
cogitatio tebus attùlerit. Vidit igitur antea
omnes vitæ fiiæ vias : 8c cùm placentem fibi
ac probabilem reperit , tune in earn pedem
contulit : fcilicet perfpedis omnibus humanæ
Moyfi gloriam metiàtur • 8c fdat etiam eós, E operationis viis, poftquàmquid effet fibi utile
i Çer - -
R # |
lâaôtcs.
qui digni fiint confpeélu Dei , gloriam ex
confpechi gloria: effe fumturos, quód eos#vi-
fio tantum 8c dignatio contemplata: rnajeftatis
illuminet ? Qupd fandus Apoftolus ita intélli-
gens loquitur : Nos, inquit, ofnnes revelata
facie gloriam Dei * exfpedantes, in eamdem
ipfam transferemurc imaginem a glofia in glo*
riam, ficut a Domini fpiritu. Et nunc quia id
impoflibile iftis corporis ocülis fciat ëflè , toto
cogita vit, fidei fùæ pedem in teftimonia divi-
na detorfit. Cogitatio enim nihil póteft f fu-
f
bitum j nihil nóvum , nihil inopinatuni per-
timefcere , cùm de confilii fententia omnia
quæ accidere folent fperantuf , præfiniun^-
tur , adeüntür-. Et id confeqüenti verfu do-
cetur.
ii» Poftèa ênim quàm vias fuas Propheta sic pr*pa*
cogita verat,, 8c pedefti ad teftimonia Dei com* ratum n'i
ß^onitas
k 1‘c-
' yefflas iniftud
corde defiderat. Et cui eft portio Deus, F verterat b libéré loquitur, Parafus fiinï, & non ^erturbs
cqnfidenter faciem ejus deprecatur : quia quam- fum furbatus -, ut eußodiam mandata tua. Qui ad
vis nemo hominum videat faciem Dei, 8c vi- aliquid præparatur , longo üftl ad id, in quo
vat j tamen Deum omnes mundo corde Vifuri ei eft tneditatio , præparatur »• ne eum de pro-
jùnt. Ergo mifericordiam hanc à Deo poftu- pofiti fui fententia negligentem 8c incautum
tat, ut fibi videndæ faciei ejus beatitudo con- vis aliqua repentinæ turbationis excutiat. Pro-
tongat : 8c poftulat non fine ratione modoque pheta itaque novit efle plurima fæculi fean-
præftandi» dala. Novit infidiantes efle humanæ naturæ
9- Ait enîm , JÆferere mei fecundüm eloquium adverfantefque virtutes. Seit periculosè duL
* Mcndosi in cxcufis, memini. \
•1 boc *oco levatur ac prorfus removetar fufpicio nata cx
quibufdam diftis Traft. Pfal. 64. n. j . & 18. cui jam occurri- j
mus pag. 171. not. c. Apcrti enim hic prxdicantur omnes mundi I
cordc , nullb excepto , Dcum vifuri, ac pröinde cum Deo in
c*lo cohabicacuri. I
C Abeft i?>*ginem a mff. Reg. Sc Albin.
d In noftris mff. Deus vefter. In fàeris exemplàribus j Deustuus.
e Er. Lipf. & Par. ç£> Concinniùsmff. cum Bad.^> ( fubàu-
dito nifi) cùm. Mox editi, cogitât is rebus attùlerit. Vidit igitur ante
omnia See. His prxferimus mff.
f Apud Par. fubditum: mendosè. Cogitare autem his locis interpretatur
Hilarius, profpiccrc ac providcrc qu* agenda aut fu-.
I perventui a funt.