dùm enim verbum fuum facit. Et quidquid l
fecundilm verbum ejus eft, non poteft malum
exiftimari : quia ei, qui folus bonus eft, voluntas
fit plena bonitatis.
ïd credens . 3, Verfus itaque , ut diximus , fecundus
David petit p rophetæ expo nit affe&um, cùm orat dicens,
& circ> Bonitatem & diftiplinam & feientiam doce me.
Bonitatem fuperiùs confeflus eft erga fe fa-
«ftam ; quomodo hanc quafi ignorans doceri
fe precatur ? Nifi quod tunc fuit ex fidei
confeffione gratulatio , cùm quidquid illud -
fieret in fe, id efle bonum credidit : nunc verô
eft per naturam humanam ignorantiæ cailla,
cùm ut doceatur orat. Sed earn bonitatem
a vult difeere , cui difeiplina fit jun&a.a Difci-
Difciplinæ plina enim neceflarium eft feveritatis officium,
alita s. peccata arguentis, 8c vitia corrigentis. Cor-
re&io verô vitiorum magnum affert in bonitate
profe&um. Bona ergo eft feveritatis
difeiplina : fed adhuc earn Propheta ignorât.
Non enim tantùm bonitatem & d ife iflin am 3 *
fed etiam fe ien t iam vult doceri : affe&um in
eo fidei fux oftendens, cùm bonitatem ÔC dif-
ciplinam, quam nondum feiat, tarnen bonam
Scicntia. fibi à Deo elTe fateatur. De feientia autem
i.co r .n .s. locis plurimis admonuimus, hanc 8e Apofto-
T-'f»h h. z. Ium, hanc -8c prophetam inter præcipua gra-
tiarum fpiritalium dona numerafle. Ergo ut
bonitatem & difeiplinam, ita & feientiam doceri
orat : 8c doceri ob id, quia mandatis Dei
credat $ oftendens non nifi fideles atque ere- ■
dentes feientiæ confequi pofle do&rinam.
4. Manet autem etiam in tertio verfu ejuf-
p. *7/' dem intelligentiæ fenfus. Ait enim, P r iâ t
Humiliatio q u am h um ilia r e f , ego d e liq ui } propterea eloquium
mendatio tuum cuftodivi. Non priùs tribulatio palfionum
ingruit, quàm délida procédant : neque per
palfionem antè humiliamur, quàm per pecca-
torum iniquitatem digni pamonibus fimus.
Docet itaque Propheta humiliationem fuam
emendationem elfe delicti : atque ob id bo- .
num feit elle fibi quidquid à Deo eft, quia
pati meruit quod pati ccepit. Et feit difcipli-
nam emendationem efle vitiorum. Priùs ergo
déliquit , fecundó autem humiliatus eft, 6c
per humilitatis difeiplinam oportet eum ne
delinquat doceri, Sc in eloquiis Dei manere 5
quia jam fit delinquens humiliatus, Sc in mandatis
Dei, ne ultra polfit peccare,manfurus fit.
p. 68. 5. B om s es D om in e : & in bonitate tu a doce.,
me juftificationes tu a s. Scit juftificationes Dei ■
Propheta bonas efle j quia bonus fit' qui eas
ftatuit. Scit fibi nihil nifi ex juftificatione
Dei accidere 5 quia profelfus fit priùs fe deli-
quifle , deiiinc poftea efle humiliatum. Et
quia fuperiùs oraflet, ut bonitatem 8c difeiplinam
Sc feientiam doceretur , nunc orat, ut
Juftifica- juftificationes Dei in bonitate doceatur : quia
u o , opus juftificatio opus fit rei juftæ, quæ fibi ignora-
c bilis fit ; quia juftificationes, quæ in lege funt
conftitutæ, umbram in fe juftificationum cæ- <
Ieftium continerent.
a Editi, difeiflinam enim neceffe eft ijfe feveritatis officiumr cafti- I
gantur ope mff.
b In duobus mff. at ft lac.
6. Deinde adjecit, Mukiplicata eft fuperme f .c5,
iniquitas fuperborum : egoautem in toto corde meo
ferutabor mandata tua. Patienter omnia Sc a:qua- ini^
nimiter Propheta tolerans, in opprobrium fii_
perborum atque iniquorum dedudus eft. Si quis 5
enim objurgationes trtum regum in Job recolat,
intelliget quanto illudentium exacerbetur op-
probrio. Namque cüm irreligiofi quique per
palfiones aliquas emendari Dei fervos con-
tuentur, exprobrare hxc ita lolent : Ubi fi-
des ? ubi fpes in Deum ? ubi auxiliantis virtus
?#ubi boni Dei mifericordia eft ? Contra
qux firmo animo fidelique opus eft, 8c in man- Qui«,
datis Dei intento atque occupato: ne multipli-
catis tot in fe fuperborum iniquitatibus cedat,
fed femper dicat, Bonitatem fecifti cum fervo tuo
Domine , ut ait ille palfionum humanarum glo-
riofus 8c beatus vidor, Dominus dedit, Domi-
nus abftulit, fit nomen Domini benedidum.
7. Deinde fequitur: Coagulatum eft ficut lac fr 70.
■ cor eorum : ego verb legem tuam meditatus fum. Utlaci
Cor fuperborum b ait ficut lac coagulatum. ^nti^
Lac fpecie Sc fapore blandiflimum eft, quod coagda
vitio aliquo corruptum coagulari lolet, Sc ex ,n
nature lux fuavitate decedens, inutili fapore
amaroque corrumpitur. Ergo antea iniqui,
cum in fecundis rebus efle Prophetam con-
tuerentur, felicium renim amici, fimplicitatis
lpecie blandientes, tamquam lac fuerunt. At
ubi eos, ex hac humilitate fandi viri, luperbia
) 8c faftidium tenuit5 8c ex lade coagulati funt,
8c ex blandis ac fuavibus adulationibus in vi-
tiofi 8c coacefcentis faporis amaritudinem lunt
redadi. His verö ficut lac coagulatis , legem
tarnen Dei Propheta meditatus eft : meditatus
autem in id, ut diceret quod fequenti
verlu continetur.
8. Bonum mihi quod humiliafti me. Iniquitas f71.
licèt liiperbörum multiplicetur, 8c cor eorum Tribdi
ficut lac coaguletur j feit humiliationem tamen
, fuam fibi Propheta bonam efle : novit lecun-
dum Apoftolum virtutem in infirmitatibus lC,,R
erfici. Bona omnis palfio, bonx omnes tri-
ulationes, per quas juftificationes Dei cog-
nofeuntur: ut peccantes humilitate emendet,
ut delinquenten feveritate coerceat, ut igno-
rantes dodrina doceat. Idcirco enim bonum
fibi quod humiliatus eft, quia per humiliationem
juftificationes Dei difeeret. Deliquit '
enim priüs quam humiliaretur ; Sc humilitas
ei bónum eft , quia per earn juftificatio Dei
difeitur.
9. Conclufit autem hoc modo : Bonum mihi
lex oris tui Juper millia auri & argenti. Non eft ^
fimplex conclufionis iftius lermo. SulFecerat chiift»-
enim ad Propheta: gratulationem dixilfe, Bonum
mihi eft lex tua. Sed chm ait, lex oris
tui 3 plus voluit intelligi. Locutus eft Deus
per Moyfen legem, locutus eft per prophetas:
fed hxc lex Dei eft, non etiam lex oris Dei.
Os autem Dei eft file, qui Sc virtus Dei eft,
c qui 8c lapientia Dei eft, qui Sc brachium :
|c Regius codex & Albin. qui & fafientia Dei eft ,fcilictt Dominus,
aliis onuflis.
Dei eft, qui Sc imago Dei eft, Deuslcilicet 8c A homine autem quidquid eft, fibi prbficit. Et
Dominus nbfter Jefus-Chriftus, dicens, Beati ............ ......... ». ....
pauperes fpiritu, quoniam iplorum eft regnum
cælorum : dicens, Beati lugentes, quia ipfi con-
folabuntur : dicens, Bénédicité qui vos perle-
quuntur , 8c orate pro calumniantibus vos ac
perfequentibus vos. Hanc legem oris Dei, bo*
num fibi efle Propheta confeflus eft : 8c bonum
non cum comparationis Sc definitionis 8c modi
numéro, fed Juper millia auri & argent i. Indefinitushic
fermo eft, cùmdiciturw/7//'^: quia in- B Salomonis didum°efle intellio-itur auod tale gran_
1 . c „ : - 1 ____ HSËtmm „ / i ^ . . . .definitè bona eft lex oris Dei. Ex comparatio- , » P ^ 3 Tl . ^ . de.
ne * veró rerum maximè in terns pretiofarum
utilitatem bonorum eorum quæ a Deo funt fta.
tuta fignificat b in Chrifto. Amen.
L I T T E R A
Jod.
A N V S tuas fecermt me , (èf
plafma.'verunt me.T)a mihi intelhoc
unum in terris animal rationale, intelli- Ad quid
gens , dijudicans, fentiens conftitutum eft: jr“ cis usS
norumque omnium generum, qux in eo lunt,
nihil d ad aliud aliquid proficit, qudm ut ipfe d
Sc ceteris aliis, Sc his in quibus eft natus uta-
tur; utatur autem ad cognofcendum veneran-
dumque eum, qui tantorum in fe bonorum au-
dor 8c parens fit.
1. Ex quo magnum illiid atque mirabile Qiyndo
lomonis didum intelligitur, quod '
eft : Grande homo, 8c pretioliim vir miferi- c’
cors : virum vero fidelem opus eft invenire, fa. l n.
Quid enim tarn difficile eft, quidve tarn ardui
operis eft, quam invenire eum, qui memine-
rit fe fecundum imaginem 8c fimilitudinem
Dei efle fadum, qui divinorum eloquiorum
ftudio intentus, rationem animx fux corporifi
que cognoverit, 8c originem utriufque o-ene_
ris naturamque perceperit • ad quern deni*.
C que finem hxc inftitutio fua ortufque con-
tendat ? Atque ob id magnum quiddam eft
homo. Hoc enim nomen, ubi rerum fuperifis Nomen
IV ! * WWWBBB J„ m Wat commemoratarum cosnitione n. e.v.. le_ dä in v..i.-.uiuni quan' ; j \ n a i H g ^ ■ ■ I H mm — fflüMl 1H
Uttum, ut aijcum numdutu tua.. Qmtiment judicatus homo nuncupari. « Et qui fecundùm
te, rvidebunt me, Çÿ Utahuntur : quia, in imaginem & fimilitudanem Dei fadus fit fe-
ruerba tua * jpero. Cognovi , Domine, quia cur,dùm exprobraciones propheticas & evanaquitas
judicia tua, <& in ’veritate tua gelicas>autrerPens.?l“cProgefi7sviperarum>
r a- WÊBBt -X ■ aut equus aut mulus. aut vulpes ei nomen
humilmfii me. Fiat mtjencordi* tua,, ut ^ - D eft : 8c proprietas ei nominis fm, ubi de in-
horteturme fecundum eloquium tuum fir<vo nocentia exciderit, aufertur.
tuo. Veniant mihi mifirationes tua, & qji- 3* Verùm qui ftudiofafide dodrinam Dei
wam : quia lex tua meditatio mea eß. Con- ? PræcePta fcr^atus fit, 8c per innocentiæ
£ j i r u. 1 • I . /i\ ■ ■ ■ ltudium dignum præitare fe velit, qui fecunfimdantur
fuperbt, qma injufle imqutta- dùm irnagLm êe fimilitudinem dei faâus
. tem fecermt * in me : ego autem exercebor fit ; uti & ipfe ProphetæVoce poterit, dicen.
in mandatis tuis. Convertantur mihi qui t]s > Mams tax fecemnt me, & frxfamverunt t-Ty.
timent te, (èf- qui nonjerunt teßimonia tua. me' a^clLu^ÜS cociicibus ita feriptum de- Hominis
S S cor m<,um M W prenendimus.y Manus tua fecemnt me, & fin.
trn cor meum immacutatum m /ujtiftcatio- E xemnt ^ . da mihi ^Ueäum, ut difiam man. K |
mbits tuis : ut non confundar.
O m m u n e judicium eft, inter omnia
terrena Dei opera nihil homine
utilius, nihil efle Ipeciofius : quia
etfi fint aliqua pulcra 8c ornata, magnitudi-
nem quidem ejus qui ea tarn decora genuerit
teftantur, verum Ipeciei 8c ornatus 8c infti-
tutionis lux frudum ipfa non fentiunt. Lo~
data tua. Et fine dubio non otioliim efle exi-
ftimandum eft, quod non latis erat Prophetam
dixifle, Manus tua fecerunt me ;~nifi adje-
citfet 3 ftnxerunt, vel, praparaverunt. Sed hono-
rem conditionis fux Propheta intelligens, Ipe-
cialem originis fux in hoc lignificare voluit
dignitatem, primum dicens , Manus tua fecerunt
me. '
4. In creatione mundi omnia verbo effeda Creata verquimur
enim de his, qux humano lubjeda F efle accepifnus, cùm dicitur, Fiat lux : çùmdi- bo
confpedui finit, fcilicet de Creatis in tèrra 8c jâ j f i ‘
mari 8c acre, 8c qux fingulis quibufque generi-
bus naturifque permixta funt. Pulcra hxc-
fed quod tandem in Oceano aut terra âut cx-
lo c aut aëre bonum, qux in his creata funt,
eó quôd talia creata lint, confequentur ? In
I ex comparatio;
lenciunt 1
. d In vuli
; inconcmnc.
mus aüftôritace mff.
; cota hsee phrafis fie poteft reddi :
i verba adjei
’• Apercii
■m tint terra ac c. creata funt, quod bonum in its con-
■ Quidni bonum aliquod eonlequantur animalia, fi
defideratur particula ad. Mox apud Lipf. & Par.
ceteris aliis, fubftiturum eft in ceteris aliis, contra fid cm mff.
J1” nientem, Volcntis ad hominis ufum & fiia Sc alicna
deftinari, ipl'ura verb ad nihil aliud creatura cllc.
citur, Fiat firmamentum: chm dicitur, Et pa- ^ I-
reat arida: cum dicitur,Germinet terra herbam t- 9-
pabuli feminantem femen fecundüm fuum ge- ^ 55
nus t cèm dicitur, Fiant luminaria in firmamen- p. ï4.
to : cüm dicitur, Ejiciant aqux reptilia anima- p 10i
rum vivarum. Ergo omne, ex quo vel in quo
c Mf. Mie. é* qui nonfecundism: Sc mox , fed fecundum. IJlud
fed apud Par. immiffum eft. Hoe autem Hilarii argumenrum cft :
Homo cft, qui fecundum imaginem & fimilicudinem Dei faiftus
cft: fed qui ab innocentia excidic, non recinec imaginem Dei*
nee proindc hominis nomen. Scriptura enim eum hominem dicit, qui
cft ad imaginem & fimilitudinem Dei; peccantem autem, non hominem
, fed aut ferpentem, aut equum 8c c. inquit Ambrofius in euxn-
dem verfum Hilarii vcftigiis infiftens, qui Sc paulb poft ad pec-
catorem ait, Poft qudmpeccafti, aliud effe cteptfti; illud quod er as
defiifti. . . ,ut fieres ex homine ferpent, mulus, equus, vulpecula-
Tüj