nobis eft debeamus, a beato Paulo dodi nihil A ritales, fint Sc tenebrola; 5 fint cadeftes , fint 6c
noftrum exiftimandum, dicente, Quid enim
habes, quod non accepifti ? Si autem açcçpi-
fti, quid gloriaris qùafi non acceperis ? à fando
verb Jacob patriarcha modeftiam referendæ
gratiæ cognofcentes, cùm dicit, Deus qui
enurrivit me à juventute mea , Sc angelus
eruens me ex omnibus malis.
•4. Non eft aütem in ufii homirium, ut vivos
alios vorent : neqüe ufquead carnés glu-
tiendas odia procedunt. Sed neque nunc de B tranjivit anima noftra J forfitan pertranfiffet anima
eruto à morte corpore gaudium eft : led de nofira aquam immenfam% Ecce diaboli 8c filorüm
Cenef. i,
Ibid. 6.
terreftres j fint gloriofum adventum Domini
Iaudatura:, fint Sc timentes. Ha; ergo funt tre-
pida: p terrenx , te neb ro fa;, abforbere nos vo-
lentes, animis in ira concitatis , Sc toto diabo.
lici furoris impetu commotis, tamquam maxi.
ma hiemis tempeftate torrentibus, Sc per pra:-
ceps ruentibus.
Atque ita in ordine cónfeflïonis nóftra: ad z
Dominum adjecit Propheta Totrentem per- ?!
; g
anima a peccato confervata, atque a peccato.
mm coniortio * liberata. Idcirco ait forfitan
vivos deglutiendos fuifle , fcilicet in corpore
adhuc pofitos a morte pervafos, iatqüe a peccato
comeftos. Ha:c enim vivorum mors eft,
vivere luxui , fomno , facrilegiis , adulteriis ,
cxdibus. Deo ergo gratis agenda; fiint manenti
in nos : quöd per fidem ejus dodrinamque,
viventes non deglutimur ab iftis. Fit ergo hie C
in gratulatione ordo, qui eft in iniquitatibus.
* Namqueab infurgentibus primum adversüs
nos deglutiti non erimus p fed ne poftea quidem
irafeentibus eorum animis ab aqua, pro-
tegente Domino, abforbebimur.
j, Ait enim, In eo cum irafeeretur animus eorum
adversus nos 3 fotfilan aqua abforbuiffet nos.
Sed quid hoc eft ? Animi hominum irafeuntur,
& aqua nos abforbet ? Numquid ad motus men.
irruentes impetus, & ex tufbidis motibus con-y
citatos furentefque procurfus, Sc tempeftatis
temporariæ torrentes:fed hæc intolerabilis aqua
animam non tranfiit, in qua Deus habitat. Intolerabilis
autem eft Deb vacuis i his autem in
quibus Deus eft , torrens repentinus, poll
paululum verb d ad tranfeundi facultatem ari-
dus Sc exhauftus.
7. Atque ut nullus hîc de aquis fenfus effeti
conféquitur, Benedillus Dominus, qui non dédit i
nos in e capturamdentibus eorum. Et qui fiint ho-
rum torrentium dentes ? Sunt plané ad lanian. c
dum apprehendendumque vehementes, ira, i(
cupiditas, Iafcivia, odium, gula, avaritia. Hi
funt dentes mali 8c tenaces. Per hæc enim in
nos captos laniatofque dominantur , dum vi-
tioriun fuorum aut miniftros aut confortes effe
nos faciunt : quibus non carnes noftræ, led anitium
incitatarum ultrices aquæ aflîftunt, aut D niæ, nifî Deus in nobis effet, manderentur.
animales funt ut abforbeant ? Enecari in aqua
qui demerfi funt poflunt j abforbere autem id
quod inanimale eft non poteft. Quærendum
ergo nobis eft, quid hîc intelligi oporteat. Et
meminifle eorum locorum neceffarium eft, in
quibus aquæ fadä fit mentio. Et quidem in
exordio libri Genefis ita foriptum eft : b Et te-
nebræ erant fuper abyffum, Sc fpiritus Dei fu-
perferebatur fuper aquam : Sc iterum, Dixit
8. Ait enim, Anima noßraficut poffer erepta efl #
de laqueo f venatorum, Laqueos, qui venantur,
occulté Sc fâllentes prætendunt, aut abfeonfos
vallibus, aut herbis contedos, aut cibis s obli-
tos, aut nubibus concolores. Et hæc quidem ad l
beftias atque aves ceteras : nobis verb adver-111
sùs animam hæc parantur. Eft enim nobis la-
queus h in otio, pecunia, ambitione, lafeivia.
Hæc prætenduntur, hæc blandiuntur, hæc fal-
Deus, Fiat firmamentum in medio aqua: , Sc E junt: led ab his omnibus voluntas noftra eft
fit dividens c inter aquam Sc aquam : & rur-
fum , Aqua qua; fuper cados eft, laudet Dominum
: Sc rurlum , Viderunt te aqua; Deus,
viderunt, Sc timuerunt. Ergo quia lex fpirita-
lis eft , 8c fides hiftoria; non periclitatur, fi
rebus effeefcis inefle Sc connexam fibi extrinfe-
cus fignificantiam exiftimemus ■ videmus Sc
aquas efle fuper quas fit Spiritus Dei, Sc aquas
eile qua: fuper cados lint, efle Sc quae in ter-
1 referenda. Omnibus enim hi laquei prætenli
funt, ficut feriptum eft ', Non enim injuftè in ?,
terra prætenduntur retia avibus. Perfeéta enim
gloria eft, ab his laqueis qui prætenfi funt evo-
lare. 9. Denique plalmus itadicitj Anima mfira
ficut pajfer erepta ejl de laqueo venatorum : non
utique venantium, fed eorum quibus in vena-
tione tenli funt laqueh Non enim cùm quis in
fint, Sc aquas efle qua: laudent ,& aquas F laqueum incident, tunc fiet peccator : fed cùm
eflè quæ timeant. Per quod reftè fignificari omnibus tendantur, k ille tantùm qui jam fit
aquas populos intelligimus, in quibus fint Ipi- peccator in laqueo eft j ficut feriptum eft,
* In mf. Reg. feparatd. Mox fcilicet in corpore fofitos Scc. id eft,
,eos ejai adhuc id corpore pofiti effent, a morte pervalbs eile &c.
b Ita Reg. mf. fccundüm lxx. At excufi, Er Spiritus Dei fuper-
ferebatur aquis: & rUrfum, Ecce tenebri erant fuper fadem abyjß.
* Editi , inter aquam qua eft fub firmamente, & inter aquam
qua eft fttper firmamentum: caftigantur ex mf. Regio, in quo tarnen
bmifium erat aquam. In graeco lxx. Iegimus, x, l<r» Jinini
/Mott äiu.U Quod cum noftro Hilario vertue,
' Auguftinus üb. imperf. de Gen. ad litt. c. 8. Et fit dividens inter
aquam & aquam, Ambrofius üb. i . Hcxaem. c. x. Et fit difeer-
nens inter aquam & aquam.
. d InReg.mf. deeft ad tranfeundi facultatem. Ex hac expofitione
legiue videtur Hilarius aquam intolerabilem, non immenfam.
« Rcgius codex ,»» captionem. Mox ex mff. adjccimus herum
ante torrentium.
f In vulgatis hîc & infra venantium : quamvis infrà banc le-
ûioncm cxprclscneget Hilartus, ac declarer verbum venatorum,
hue quod ex mlT. revocamus, paflivc intclligcndum.
t . Ita correxit Liplîus, cùm in prioribus edit, ut in mf. Mic. le-
geretur, cibis oblitteratos. In Reg. mf. cibos oblitteratos.
h Bad.Er. & mf.Reg. in otium pecunia, ambitio Scc. Lipf. deinde
expundto in legit otium, pecunia, ambitio: quod tandem edit. Par.
mutatum eft ex mf. Mic.
• Etiam hîc vulgatum ctat refrenanda : obnitentibus mlf
k Ita antiquz editiones. At Par. ille autem. Reg. mf. ille tarnen.
Paulo antè in his, tunc fiet peccator , poft tunc CibintçUigituÇ
primùm. Vult Hilarius nullum efle in laqueo ac poteftatc diaboh
nili per peccatum , ac proinde priùs péccatorem efl’c , quàm in laqueo.
Idipfum confirmât in Pfal. 140. n. 14.
a Oculus tneretricis, laqueus peccatoris. Ergo A c ex auftoritadbus Scripturarum earumdem
a peccatis omnibus abftinendum eft, ne inci- fiibaquarum nomine aliud fignificari quod aJ-
damus in laqueum. Spiritales enim ftimus, Sc cerius fit generis monftremus ? id fcilicet quod
evolamus ut pafferes. b Paffer avis domeftica, fit vivum ac fentiens. Sc ad rei uniufcujufque
Sc xdificiorum incola : non momentanea, non judicium fuo motu lenfuque fe permovens :
temporaria, fed fine demutatione ulla aut tem- quod efle homo intelligitur, Iaudans, videns ,
poris obfervatione confiftens. Nos ergo fine vi- timens, plaudensjudicans. Hxc enim huma_
ciflitudine temporum Ecclefiam incolentes, ab- na: alFedionis genera in aquis efle fermo pro-
ftineamus a peccatis : ut a Iaqueis evolemus. pheticus edidit: quorum quia in aquas natura
Laqueus enim per Deum in nos habitantem non convenit, nec Propheta de aquis dixerit,
conteritur: quia ita fequitur; Laqueus contritus B nec nos de aquis di&um intelligamus. Hzc
efi, & nos liberati fiimus. * Adjutorium nofirum propter ea, qua; in pra;fenti pfalmo funt, retran
nomine Domini} qui fecit ceelum & terram. Hoc
adjutorio laqueus conteritur,hoc adjutoriolibe-
ramur, in nomine Domini qui fecit ca:lum Sc
terram: quod eft fcilicet fiiper omne nomen, in
quo omne genu fle&atur cxleftium, terreftrium
Sc inferorum: Sc omnis lingua confiteatur; quia
Dominusjefus in-gloria eft Dei patris, qui eft
benedictus in fiecula fa:culorum.*Amen.
P S A L M U S C X X I V .
Cmticum graduum.
V I confidunt in 'Domino , ficut
mons Sion , non commovebitur in
clari convenit, quæ talia funt.
2. Qui confidunt in Domino , ficut mons Sion, f. 1.
non contmovebitur in æternum 3 qui habitat * in fi x.
lerufalem. Montes in circuitu ejus. Nomen mon- jr1"®1*
tis Sion, Schabitatio Jerufalem, Sc montes cir- nonco
cum earn , fi nullam interioris intelligentiæ rcc-
habent caulam, inanis eft: pfalmus, Sc mendax
Propheta, in quo Spiritus-fanctus locutus efle
C credatur. Eft enim mons Sion civitati Jerulk-
lem imminens : eft eadem civitas, circa quam
extrinlècùs plures funt montes. Qui ergo con-
lidit in Domino, quern profe&um habebit, ut
fit ficuti mons Sion ? ex rationabili homine
fieri faxum , arborem, cefpitem, Sc de natura
animali in naturam inanimalem referri ? Jam
verb quomodo fidelis hie fermo fit, non com-
movendum eum in æternum , qui habitet in
Jerufalem ? Numquid Jerufalem ipla fandtifi-
<cternum qui habitat in ferufalem. Montes ^ c^ci°nem habitantibus afFerebat, ut habitatio
• • . r f ■ i • ejus nrmitas eilet .jeterna :m circuitu ejus, (dfi Dominus in circuitu cum d illinc lacripopuli
fiii, ex hoc nunc (fifi ufque in fiecu.
ga cxdes prophetarum, judicium mQrtis in
Deum, fuga Apoftolorum , crucis fcandaJum
fit? Habitantes autem in ea quotienscaptivi
e quotiens peremti ? Ad ultimum urbs ipla fun- c
ditus diruta eft, &qui vaftationi q^us refidui
eränt, capti atque dilperfi firnt: prophetä hoc
impietati ejus excidium antea ita nuntiante:
: quoniam non derelinquet <virgam pec-
cdtorum fiiper fiortem jußorum 3 ut non ex-
• tendant jufli * in iniquitatem manus Juas.
Benefac Domine bonis (dfi re Elis corde. cDe-
clintmtes autem ad obligationes adducet Terra veftra deferta, civitates veftr^ igni con- xfo-1-
Dominus cum operantibus iniquitatem : E cremata:, regionem veftram in confpe&u ve- ^ 8‘
pax fuper Ifrael. 1 ^ro exteri comedent, Sc defolata Sc fub.verfa i « I
t J r J • populis extraneis derelinquetur filia Sion , ut ct
______ ; ______ tabernaculum in vinea, Sc ficut cala cuftodia- «
^ " 1 : ‘ ,ria in cucumerario. Jam ergo inanis eft fermo,
inanis eft prophetia, qua: addiderit, Montes
in circuitu ejus 3 & Dominus in circuitu populi
Jui ex hoc ( nunc & ufque in feculum.- Jerufalem f
T R A C T A T U S PSALMI.
L | J A c 1 u N T nobis plerique obfeurita- everfa eft., populi ejus exftindti funt, reliquia:
SH tem, volentes Scripturas propheticas ejus diflipatx font: hodie in ea non habitatur,
folo aurium judicio xftimare, & non F non facerdos, non propheta, non princeps} fed
aliud in his intelligere, quam quodfub fingu- ipfaobtrita,deferta, fine frudueft. Etquomolis
rerum quarumque vocabulis audiatur. Quod do habitator ejus non commovebitur in xterlum
cum volunt, neque nobis quod intelligamus
relinquunt, neque prophetas non dico cæle-
ftia, led nec terrena quidem rationabiliter di-
xifle conftituunt. Quid enim aut à nobis congrue
tra&abitur, aut ab illis redè didum exi-
ftimabitur , cùm aquas laudantes , videntes,
timentes, Sc plaudentes manibus audiemus, nifi
* Idem ille locus iifdem verbis denuo cicarus in Plal. ij<>; n.<j.
nuiquam a nobis potuir inveniri. Videtur tamen (iimmaiia quse-
dam Icntentia, ex his Eccle. 7 .1 7 . expiclTa verbis : invent ama-
em morte mulierem , qua laqueus venatorum tft .. . . . qui autem
peccator eft, capietur ab ilia.
Pafler hîc opponitur avibus, <jux ad tempus tantùm noftras
num ? Sc Dominus in circuitu populi ejus ex
hoc nunc Sc ufque in fieculum ? Ergo non poteft
de ea prophetatum videri, a qua prophetia:
veritas difiidebit. Sequens igitur eft , ut
qua:ramus in quos didorum ratio conveniac.
3. Et quidem primüm animadvertendumeft, Mons Do~
non alterius montis quam Sion fadam men- fin cc c*
'tones incolunt, quales hirundo , ottya &c.
c Sic mfl. At excufl , ex auBoribus.
“ Edici, illic facrilegia: emendantur au&oritacc mfl*.
e Regius codsx, quotiens redemti.
f In Reg. mf, htc non exftat nunc, neque infra nifi femel
• S’