edantur. Et L ib er pfalmorum reétiùs efle dice-
a tu r , diverfis in unum volumen a prophetiis di-
verforum 8c au&oruttv 8c temporum congrega-
tis. Vifum adeem aliquibus eft ., Jeremiæ, 6c
A g g x i i 8C ü£achariæ quorûmdam pfalmorum
fûperfcriptionibus nomina prænotare : sùm ho-
rinfi hihilin aùthenticis Septuaginta tranflato-
riim libris ita editum reperiatur : adeo ut etiam
in plurimis.latinis 6c g ra tis codicibus, fine ho-
rum nominibusfihiplices tantùm pfalmorum. ti-
tuli præferantur.
Qui fine 3. D e his autem qui fine diverforum audo-
Doipinc -, rurnnominibus fùb diverfis fuperferiptionibus
b atitiquorum virorum ifta craditio
pfalmi fu- e f t , quod ex eo pfalmo, cujus au&or in fuper-
aor°infcti l^tiptione prxponitttr, qui deinceps fine aii&o-
fcitar. rum fuperferiptione fuccedunt, ejus efle exifti-
b rriandi funt, quianterioris pfalmi audor inferi-
bitur y ufque in eum pfalmum, in- q uo .nomen
alterius audoris prxferatur : ut fi pfalmi alicu-
jus fuperferiptio talis fit , Pfalfnus D a v i d i cei,
teri qui fine titifto cbfifequantur ,• David efle'
credanturv, donee prophetæ alterius nomen
in fiiperfcriptionè ppnaturj & ex^eo ufqiie in
c al té rum propnêtam ] qui finé'infcriptiônee med
iifu n t , ejus. fint qui in anterioris pfàlmffu.-
perferiptione audbr coeptus fit anteferri.
Quàd non 4 . Qu od f i foçt^ aliquisper id intelligentiæ
répugner huic fidem detrafieé-, qfiod ih hispfalmis ,'qui-
Moyfi S i- e iim pfalmum, cui Moyfes audor prælatus e f t ,
mueiem fubfequuntur, fcriptumfit, id e f t , in riohagë-
p/al^T'* fl^ o -o d a v o , Moyfes & A a fo h in facérdotes ejus'-
Samuel inter eos inv oc antes nomen ejus, non
pbfle à Moyfe ëüih prophetatum Vidéri, éùm
Sâttnièl nonïen, qui taritd poftëa, quàm Moy.
feS j hatus eft , exftet in pfâlmo : meminerit,
milli mirum a'ut difficile videri oporterë, ür
târitüs prôphëtà tanti propliëtx , pofteà licèé
fû t i^ y nbnieh edîderife: cùmûh Regnorum fil-
bris Jofiæ i?égis nbméh f i t , ante quàm n^ca-
13.1. t u t , prophétâtüm •,-pi-ophetâ d icen te, Altài
inim - altarrain-, hæc dicit Dorùiriüs, Ecce fi.
lius nafcetiii* 'David , Jofiâs homën ejus : per
quod non incredibile ëflë oportëre, ut Samuel
d à M o y fe d prædîdüs fit îîiàjfimë cùm feeün.
dùm jeremiam diëentem,; N ë ç fi ftét Moyfes
* Ekcufi ■> Propkétis einendantur ex mlT. :
- b In raf. -Mîc. amiqua L at in or um ifta. traditio eft. Hujus verè
trad it ion is auclor declaratur Efdras in nné num. 4.
Dûo-niff. edrtt fÙM. ' ‘ ■
* ;|çi inmff. reâius^qqàm in valgatis;,pr*dicatusft/£j'j::
* In uno mf. Vatifc. hîc reperica voce, Samuel, tolJirur fenfiis
ambiguitas.
■ IfSolus mf. Tell, fit locutus tamerr. At in editionibuS Badii
Afcenfii, Erafmi, & Lipfii defiderâtur hîc verbum j î f , & mox
particula ad, ante refurrechoms, quam & omittit Parifienfis. ,
e îTélletianus codex juxta Vulgatam & eritvobh vifidomnium
•( Vulgatx deinceps! confbntiunt & t ;x x. ) tamtjuam eloquia libri
ftgnaù, quem curridederint feientt litter as, & dicent, Lege iftum, refpon-
-debit, Nonpdffum legere ; fignatus eft entm, & c. Videfis T rad, lit. r 7 J
Pf. 118. n. 4. Cum iis qux hoc numéro fabfèquentique cônïincntur,
affinitatem habet Fràgmentum Origenis è Tomo-i. in,Pià]mum
primum, relacum ï. grxcôrumOrigenis Opérant V;' C.'P.
üanielis Huctii.operâexcuforjun pag. 37. îllud itàquc hîcdeferir
bendum duximns , quo Hilarîana cum Origenianis confcrendo,
-faciiiùs poffit qniïque quid ex.his in. illà .tranilatum fit perfpiccre,
[Claufas obfignatafijuc Scripturas effe facràs , divina ccfiahtur
oracuia . idque Dàvjdis clave, ac forfitan & .figillo , de quo feri-
ptum eft': Figura figilli fiinâitas Domino, Quod de virtutc D ci,
qui ca iatgîtus cfti. /inoellligi débet, qux videlider pér figiUum
adumbratur. Etenim clauiàs, arque obfignàtas elle Scripturas
•Johannes in Apocalypfi déclarai nis ierbis : & Angclo Eccicfix
qux Philadelphix eft feribe, Hxc dicic fanftus verus , qui lubst
A 6c Samuel, e Moyfi connöminatus 8c cosequa- e 1
tus fit ex merito fanftitatis. Qua: traditio ab tta. I
Efdra , quantum creditur, pfalmos poft capti- p fa i^ ' I
vitatem in unum librum colligente profecta, fi auftoribu^ I
falfa aut improbabilis exiftimabitur j ab his qui
contradicent, auftores horum pfalmorum de-
monftrari necefle eft. Abfolutumenimeft , non
potuifle eos liifi prophetis prophetantibus pro-
phetari.
, 5. N on eft vero ambigendum, ea qua: in pftimj CJI
B pfalmis difta funt, fecundfim evangelicam pra:- c^n. I
dicatioheni intelligi oportere: utex q u a c um q u e lo ^ I
licet perfona prophetic Spiritus fit loquutus', I
f fit tarnen totüm illud ad cognitionem adven- f I
tus Domini noftri Jefu Chrifti, 6c corporation ■ •
nis, 6c pafiionis, 6c, regni, 6c ad refurreftionis
n o f t r i gloriam virtiitemque referatur. ;Sunt pioph«« I
auterti omnes prophetije ad mtmdialem fenfum chrri.ftui» I
6c prudentiam fifeculf'clailfie atque obfignata:, bus^Siil
fecundum illud Efaia:, 8 Et erunt vobis omnia ft™ & £.1
C verba htec, tamquam eloquia libri hiijiis figna- gnatx‘ I
■ ti. Quod f i quidem hominifeienti litteras,di- « e/ J L j. I
v ce tu r, Leg e ifta , d ic e t , N on poffiim legere - ^ u,|
fignatum f f t enim. Et fi dabitur jib er hie m «
"" nianus horhinis nefeientis litteras ^ 6c dicetur «
ei, Le g eh u n c j refpondebit, Nefcio litteras. «
Imperitia legendi 6c intelligendi librum pro-
pheti^ fub perfbna utriufq ue hominis mönftra-
ta eft , eitm intelligentia dodi ad legendum,
fignaculum claufi myfterii non adeuntis, illius
D indofti igndrätiöm per communem utriufque
intelligefidi-’ inopiäm comparatur. Sunt enim Qmd tn. I
univerfa allegoricis 6c typicis contexta virtuti- aeut- I
bus: pet qu x ömriiä unigeniti ,Dei filii in cor-
pore 6c gignendi, 6c pätiendi, & moriendi, 6c
refurgendi, 6c in xternum cum cqnglorificatis
fibi qui in eum crediderint regnandi,, 6c cete-
ros jiidicandi faerämentä panduntur; E t quia
Scribx 8c Pharifiei D e i filium natuni in corpord
non recipientes , omnibus propheticx intelli-
E gentix aditum denegarent, fub den\intiatione
poenx ita a Domino arguuntur: V x vobis legis I
doctores, qui abftuliftis clavem feientix : ipfi ct
non iiitroitis, 6c introeuntes non -fitiifcis introiret
•N egantes enim Chriftum, cujus adventus opus
eft pröphetärum, clavem feientix abftulerunt^
I clavem -David', qui aperit & nemo claudcr, 8c claudit & nemo
aperict, Novj opera tua ,s pofili fores coram tf apertas, quas nemo
claudere poteft. Deindepaulo pb,ft ':Et vidi ad dexteram lederms In
thxono librum foriptum intus & ä tergöi obfi^iacüfo fignstcuW tö-
ptem :ff 8c vidj.AngeJum, prp^Jamantcm yqce taagnftj^Qms cfodt'
gnus aperire libruAi, & iolvere fignaculaejus’? Et nemo poterac
in cxlo neque in terra ncqilc fubter terram aperire librum , 'ncque
adfpicere ilium,. Et flebani, quoniam nemo dignus' inventus eft
aperire Jibrum , ,neque adfpic’ere ilium. Et urius de fenioribus.di-
xit mihi y Nolii flere, ecce vicit- lco de «nbucjüda , radix. David,
aperire librum & feptem fignacula ejus. De fola verb obfignatio-
ne ita-loquitur Efaias: Et erunt vobis verba faxe omnia ficur fco-
mones libri. hujns obfignati, quem fi dederint höitfinii iciehti littje-
ras dicenccs, Lege ifta ; & -refpondebit, Nonyoflum le g c t c d t
enim obfignatus. Et dabitur über hie in manus-hominis nefcieqtis
litteras, & dicet, Nefcio litteras. ^ Hxc ehim- noii ad Apocalypfifii
folum Johannis aut Efaix vaticinia pertinere putandum eft, led de
nniverfir Scriptfira facra j>enitusaccipiendafimt; .Quod fithb apud
illos in confcil'o eft , qui divinarum littciarum notitiam vel me-
1 diocriter aflecuti funt: qux quidem xnigmatum. involucris ac pi-
rabolis, tenebrofifque fennonibusy ac diverfis aliis obfeuritatis
gencribus > qux hominis ingenio difficile cbmprehenduntury r i-
fertx. funt. Quod & Salvator oftendeiic.-y&lcns', iclairem-aptid
Scribas & Pharflxos efle dixit,, qui ut viam ad aperiendum in—
venirent, minimb contcnderent: & , 'Vx vobiS', inquit, legifpei-
|ritis, quoniam tuliftis clavem' feientix > neque ipfi intraftis, ä
lintr^ntes non permittitis ingredi; ] Haftebus- Origcnes. t i
quia cognitionem legis, q u x adventum Domini
corporeum p rx d ic a v it, fides corporei ad-
ventus abnegata prxeludit.
^ |mpn,m 6 . Et hoc quidem ex omni Scripturarum pro-
^»is.chri pheticarum genere di&um efle intelligendum
ftï llics eft : ut nifi in adventum Domini ex virgiite
in hominem procreandi intelleclx 6c recognitx
■ a fuerint, a intelligentix earum vis obfignata ha-
beatur 6c claufa. Tarnen nequaquam pfalmorum
librum nifi per fidem adventus ejus pofle
intelligi, ita beati Johannis Apocalypfi doce-
Aÿc v i ' mur: Et angelo Pliiladelphix Ecclefix feribe,
| b ” Ha:c dicit fanftus 6c verus, qui h ab e tb clavem
I » D a v id , qui aperit, 6c nemo claudet j qui clau-
,'f|H dit, 6cnemoaperiet. Clavemigitur David ha-
4 c bet j quia ipfec per h x c feptem quxdam figna-
. fd cula , d quæ de corporalitate ejus , 6c paffio-
IRnacuia ne , 6c morte, 6c refurreétione, 6c gloria, 6c
regn o , 8c judicio David de eo iu pfalmis pro-
pheta t, abfolvit : aperiens quod nemo claudet,
8c claudens quod nemo aperiet: quia per hanc
q u x in illo expleta eft prophetiam, aperiet
quod nemo prxeludet j 6c contra expletx in eo
prophetix nde abnegata, claudet quod nemo
poffit aperire. Nullus enim nifi ille , in quo
h x c prophetata funt 6c expleta, clavem intel.
ligentix .hujus impertiet. Denique id ipfum
dm. s- J- confequenter doeuit dicens, Et vidi fuper dex-
„ teram fedentis in throno librum feriptum de
I » intus 6c de fbris , fignatum fignaculis feptem:
I » 6c vidi alterum angelum validum, prxdicantem
■ » .voce magna, Quis eft dignus aperire librum ,
i « 6cfolvere fignacula ejus ? Et nemo p o tu it , ne-
■ ” que in c x lo , neque in terra, neque infra ter-
I » ram, aperire librum, neque videre ipfiim. Et
” flebam, quia nemo dignus repertus effet ape_
I ” tire librum , neque videre ipium. E t unus de
M ” fenioribus ait mihi, N oli flere, ecce vicit leo
K ” de tribu Juda, radix Da v id , aperire librum, 6c
ft » feptem fignacula ejus. Liber ifte 8c prxterita 6c
futura in his q u x intus 8c foris feripta erant
continens, à nemine dignus eft aperiri : 6c Apo-
ftolo fletus ob defiderium intelligentix, 6c dolorem
difficultatis exoritur. Sed vicit leo de
tribu Juda, 6c radix D a v id , librum 6c fignaeù-
la ejus aperire : quia folus feptem illa q u x fu-
periùs doeuimus fignacula, quibus liber clau-
. .e ft, Per facramentum corporätionis fux 6c
divinitatis abfolvit. Id ipfum autem Dominus
i*|i4.44. poftrefurredionem teftatus e ft,d ic en s , Quo-
| ” n*am oportet impleri omnia, q u x feripta funt
■ »• in lege Moyfi 6c in prophetis 6c in pfalmis de
me. Per h x c ergo omnis prophetix liber 8c
fignatus 6c claufus eft : quia creditis his qux
impleta per eum fu n t , cun&a illa q u x fi-
gnata 8c claufa fun t, 6c aperientur 6c abfbl-
ventur.
7. Et quartiquam omnia à divino Spiritu per
* Duo mlT. Vatic, intelligentiarum vis. Àlius , intelligentia earum
lmc vis. Huic confcntit Tell, io quo mox, Tarnen Pie nequaquam.
t Vulgati, claves ; diftidentibus mlT. & (hero textu.
a M f T H r^ iÙS .<i “ “m in vulgatis > Per hac vi quadam.
pf ctia om*“ ° mox l°co prophetar, prxfcrt pro-
« Haiti »fine praferiptione aliqua : emendantur auÀoritate mlT.
orro circa Pfalmorum colleäionem, dupücem notat Euthymius
opimonem. Sunt inquit prxfat. in Pfid. qui Efdram, & alii qui
Eztthtam dicant Pfalmos jn unum colleger.
I David difta effe , ipfa Domini profeffiohe P6iKti„m
nofeamus : tarnen etiam id ipfum prophetix focc‘cm
hujus fpecies do c et, fupernx 6c cxleftis in eo pcT0* Cc
dodrinam feientix exftitifle. Eo enim organo chtifti.
prophetatum eft , g r x c è Pfalteriö , hebraicè
Nabla nuncupato , quod urium omnium mu-
ficorum organörum re&iflimum e f t , nihil in fe
vel perverfum c o n t in e n s v e l obliquum, neque
quod ex inferioribus locis in fönum con-
centus mufici commovetur : fed in formam
1 Dominici corporis conftitutum örganum , fine
ullo inflexu deflexuve directum eft i organum
ex lupernis commotum 6c impulfum , ÔC in
cantionem fupernx 6c cxleftis inftitutionis
animatum , non humili 6c terreno fpiritu, ut
cetera terrx Organa , perfonum. N on enim
ille humilia atque terre na in ipfo corporis fui
organo p rx d ic a v it , ficut ipfe teftatus eft:
Qui eft de terra , de terira eft , 6c de terra lo- uhan.v \t.
qiutur: qui autem de cx lo venit , q u x vidit «
! 8c audivit, teftatur. Per hunc ergo fupernum «
Spirituin Deus cantatiir-in pfalmis , in formam
Dominici corporis, in quo cxleftis Spiritus
eft Ioquutus j forma quoque terreni hujus
6c mufici 8c ex fupernis concinentis organi
comparatä.
8. Non eft autem ignörandum, indiferetum pfalmi
apud Hebrxos numerum efle pfalmorum, fed aPud ^c-.
fine ordinis annotatione efle confcriptos. Non fcrr^ slndi'
enim illic primus aut fecundus aut tertius aut
1 quinquagefimus aut centefimus prxnotatur :
fed e fine diferimine aliquo ordinis numérique e
permixti funt. Efdras enim, ut antiqux tradi- ab Erdri
tiones ferunt, incompofitos eo s, 6c pro aucto. U S ? ,
rum ac temporum diverfitate difperfos, in volumen
unum collegit 6c retulit. Sed Septua- a 1 x x. in
ginta fenidres , fecundùm Moyfi traditio-
nem f ad cuftodiendam legis doctrinam in fy- redaäi,
nagoga manentes, * poftea quàm illis à reo-e f
Ptolemxo transferendx e x hebrxo in grxcuin s
fermonem totius legis cura mandata e f t , fpi.
ritali 6c cxlefti feientiä virtutes pfalmorum intelligentes,
in numerum eos atque ordinem
redegerunt, fingulis quibufque numeris pro
efficientia fua h 6c abfblutione perfeétis perfe- h
tiorum 6c efficientium pfalmorum ordinem députantes.
9 . E t quamquam id ipfum ex fingulorum temporum
pfalmorum virtutibus intelligi poffit : tarnen ordlIj-'™
abfôlutiffimè in geftorum 6c temporum hifto- lunc fedra-
ria docemur, pïalmorum fcilicet 1 collocatio- rumnés
fecundùm perfe&orum numerorum efle 1
efficientiam ordinatas. Pfalmus enim tertius
fecundùm hiftoriam quinquagefimo pfalmo
pofterior eft : inferiptio namque utriufque
multo intervallo temporis xtatifque diverfa
eft. Nam ille qu x k lub Uria 6c David funt k
g e f ta , compleditur : ille autem fugam Da-
^ Duo mlT. Vatic, ad cuftodiam legis & doHrint. Alius, ad cu-
ftodiam legis & dochinam. Nil immutandum liquet cx Plal. x.
num. x. ubi hitc fufiùs narrantur.
6 Unus & altéré MIT. Vatic, poftea quàm a fege Antiocho, dilli-
dentibus aliis libris. Sic & infràinPfal- xrS. lit. 16. num. 16. fub
Ptolemæo, non fub Antiocho refertur lxx. Interpretum hißoria.
h Par. m abfolutione, quod Liplius perperam adferipferat.
1 Excuü , collationes : caftigantur cx mlT. Quamquam vocabu-
lum collatio eodem lenfii occurric üb. de Synod, n. y .
k Ib mf Teil, fub 'Uria d David.
A i j