vitatem. Id enini fequitür $ Conveftentur ad A gna: pietatis (acramcnturti non intelligentes
vefperam, & famem patienmr ut canes , ■ & cir- 1 ^ r
cumibunt civitatem. a Famem hujus temporis
. per prophetam alium denuntians dicit, Ec-
> ce induce famem fuper terram ; non famem
, panis, neque fitim aquas 5 fed famem verbi, ut
i; audiatur verbum Dei * impudentiam eorum ac
rabiem in nüncüpatione canüm arguens, fe-
cundüm illud ^ Lioera me de ore leonis, 8c de
manu cäriis unicam fneam, Et hiiric quidem
habent interioris confcientiäs fax dolorem ,
cum fe difperfos „ cüm captivos, cüm tribu-
tarios congemifcunt, fine templö, fine facer-
dote, fine regno ï 8c hoc poftea quam in ma-
jeftatis Dominum falvatoremque mundi ma-
nus impias intülerunt.
Dei refurgentem ex mortuis , 8c ma-
jeftatis efle Dominum non credunt.
10» Sed habens ille poteftatem anima: po-
nendæ, 8c animæ refümendæ, quia hoc man-
datum accepit à Pâtre, irrifis fpretifqüe gen-
tibus, fubjecit, Fortitudinem meam ad te eftfio-
diarn, qiiia Deus fifeeptor meus es ; * Deus meu*
mifericordia ejus praveniet me. * Deus meus
ofiendit mihi inter inimicos mcos. Föttitudinem
B fuam ad Deum cuftodiet, animam fuam fei-
licet quam depoluit refiimendo 3 nemo enim
aufert earn ab eo 3 8c quia virtusgfria 8c refu-
gium fiium fit, in cujus manibus commenda.
verit fpiritum fuum. Cujus mifericordia eum
præveniet, ut etiam ante refiirreófcionem Dei
nlius intelligatur, cùm moriente eo, obfeu-
rato foie lux dépérit, cùm pendente eo in
cruce tremit terra, cùm delcendente eo ad
inferos, c fan&os ejus inferi non tenent, cùm
8. Sed ubi de peccato crucifixi unigeniti
Dei arguuntur, impii efle non definunt : 8c
dolore tranflatas ad gentes divinas cognitio-
nis accenfi , ore adhuc verbifque deläsviunr.
Sequitur enim *. Ecce loqucntur in ere fuo, S C emittente eo fpiritum , veliim templi tarnfilium
m
neH'idTft
pleraque,
irridenda: ;
Tf. 88 . 7.
Ff. 7 -
ffal. 1
Luc. 18. 8.
Matth. 1J.
gladius in iabiis eorum.
9. Sed hanc obtre&andi atque inle&andi
impietatem , non folùm in his, fed etiam in
gentibus, quæ audire detrectant, ita divinus
fermo conaemnat 1 Quoniam quis audivit /
* Et tu Domine deridebis eos 3 pro nihile habebis
omnes gentes. Nemine audiente irridentur à
Deo • quia ubi dicitur , quis l ibi aut rarus
fignificatur , aut nullus : nullus, fecundùm
uam euftodiâ illinc fpiritali erumpente dif.
Icinditur , cùm poftremô Centurio proclamât
, Verè Dei nlius erat ifte. Cuftodita igi- 1
tur ad Deum fortitudine fiia, quia lux lucet '
in tenebris, 8c tenebræ eam non compre- 1
henderunt, 8c præveniente eum mifericordia
fua,oftendit ei inter inimicos ej us, quia full
ceptor ejus eflet, cùm id etiam inimici con-
feflione patuiflèt j Verè enim eum Dei fîlium
illud, Quis fîmilis tibi in diis Domine ? ra- D elle Centurio proclamât. Et hæc quidem turn
rus autem , in eo cùm dicitur, Quis dabit ex *ca cognita funt^
Sion falutare Ifrael ? Irridentur igitur non
audientes, 8c in quorum ore labiifque fit gladius
: quia in cælis habitans Deus fubfanna-
bit adversùs Deum & Chriftum ejus reges
ac principes congregatos. Gentes etiam omnes
fpernet, viutatas & non obedientes ;
quia quamvis ex his fit portio quantulacum-
que credentium, tamen univerfitas reputatur
dictum,
Numquid cùm venerit filius hominis, inve-
niet fidem fuper terram ? Non quod non in
aliquibus reperietur , quibus & dicetur, Ve-
• nite benedidi paths mei, poflidete præpara-
> turn vobis regnum à conftitutione mundi :
fed cùm pauci ex omnibus gentibus fint fidèles,
b non per paucos efficitur ne non omnes
gentes fint infidèles. Irridendarum autem
gentium ea maximè caufa eft , quôd dum
11. Sed quia fecundfim illud, Et videbunt
in quern compunxerunt, etiam in futurum
inter inimicos.ejus oftendet Deus, qu6dejus
fit fufeeptor : quippe ciim fecundfim Apo-
ftolum introgrefla gentium plenitudine , id
quod d Ifrael fit reliquum falvabitur 3 ut quod
leriptum eft impleatur, Veniet ex Sion qui
liberabit & avertet impietates ab Jacob. Et
in plurimis, fecundùm illud Domini aictum, ^ hoc illis à me teftamentum, cùm auferam impietates
eorum. Ad fignificationem itaque re- «
pofitæ hujus mifericordia fpeique, fubjecit,
Ne occideris eos ne quando oblivijcantur legis tua.
Dijperge ittos in virtute tuat S' defirue eos, pro-
tecior meus Domine. * Delifta oris eorum, fer- \
monem labiorum ip forum. S' e comprehendentur in
fitperbia fua, S' de exfecratione S' mendacio con-
vellentur * m confummatione. Conjummatio in ira ’
confummationis, S' non erunt, S' [dent quoniam
erucifixum , dum mortuum , dum fepultum F Deus Jacob * dominatur finium terra. Inimici
ftultitia prudentix fecularis exprobrant, ma- quidem propter nos, led dilecti propter pa- 1
* Miciacenfis codex, famis hujus tempus. Tum (ola editio Par.
fropheta alius. Port denuntians fubaud. Deus , qui proprio nomine
deinde dicac, Ecce induco & c.
b Particuk negans äpud Par. malb rejeda revocatur ex aliis
libris.
c Auguftinus peccatores ex inferis edudtos fuifle mavult quàm
fandos. Illud, inquit lib. 14. de Gen. ad lie. c. 33. n. 63. me non-
dum mvenijfe confiteor, inferos appellatos , ubi juflorum anima re-
quiefeunt. Et Chrifti quidem animam veniffe ujqtte ad ea loca , in
quibus peccatores cruciantur, ut eos folgeret à tormentis , quos ejfe
Jblvendos occulta nobis fud jufîitiâ judicabat, ( Sc mox , ea poteftate
qua Dominus eft ) non immerito credititr. In habe abit fementiam
motus yerbis Ad. ^. 14. quibus Chriftus priedicatur à Deo fufei-
tatus folutis doloribus inferni. Sed fi juill dicantur ideo doluifle,
quia ardenter exopeabant Chriftum, quo Salvatore indigebant ;
prxfentiä ipfius dolores eorum foluti quidni dicantur ! Appofitè
O rigencs in 1.Reg. x 8.apud H uetium T . 1 .p. 3 3.Chrifti in iaternum
defeenfus caufam explicans ait: Internum dejiderium, quod non poteft
ab aliis cur art, curat ipfe .- quod a nemine potuit medicorumfanari,
fanatur d Chrifto fefst. £t paulo pbft fubj i cir: Neque verb qui Chri-
fto tndiget, prophetis iifque qui Chrifti prafentiam & adventum prepay
rant, non indiget. Turn poft nonnulla addit judos in infernum
defeendifle , non fimpliciter, fed ut fanttos .- & hoc, quia quamvis
eb defendant ubijunt anims qua in infernis; loco quidem inferiits,
at non inferius funt voluntate. Et certb perfuafum habeo illos fuper-
cekftia prophetajfe. Ita Hilarium illuftrat Origenes, quern illi
pradufifle non dubium eft. Quamquam ex his nccdum facts perfpi-
cuum cft quomodo juftos inter & injuftos magnum chaos inter*
celTerit, ft unus utrolque locus concinuerir. Sed Sc ad illud reponi
queat, non ita dilfttosfuifle, qui fefe mutuo viderint.
d Vulgati de ifrael. Ac mff. ifrael in fecundo cafu , ut eft in-
ferids vulgaris etiam confentientibus.
« Antiqu* edit, cum Reg. mf. juxta graecum, comprehendantur.
I Sic mlT. ut Sc in grteco. At editi, dominabitur.
tres- mifericordije id quod eorum eft reliquum A autem cantabo virtufi tua5 6 e-xjicltabo manb mi-
refervatur. Difperfi quidem interim circum '
tuam : quia fattus es fufeeptor meus
omnes fere gentes, led confperlione eorum
S' refugium meum in die tribulationis me a. Adjutor
a fanda ieque radice liberabuntur. Deftruen-
meus tibi pfaUam'squia Deus fufeeptor meus,
tur ergo. fecundum prophetiam non occili -,
led dilperfi : & deftruentur in delidis oris
eorum & fermone labiorum, cum ex Sion
veniat liberator, de quo clamaverunt, Cru-
cifio-e, crucifige 5 & cui dixerunt, Nos pa-
trem habemus Abraham 3 8c rurfum, Quis tifericordiam
Deus meus mifericordia mea. Et ifta omnia poll
funt ad prophetæ gratulationem referri 5 led
neque à Domini Hint confeflione diverlà. Hæc Rcfurre-
enim êoruin dilperfiö palfionis impietatem eft
confequuta. Sed quôd in milèricordia Dei convenit.
h manè , qüia fufeeptor Sc refugium ejus fa- h
bi dedit hanc poteftatem ? 8c, In qua pote- B dus eft, exfultaturus eft3 videtur id ad refur-
Juijmmn
difpèmo,
fames fpi
ricalis.
cifei miK
ftate hæc agis ? In hac igitur fuperbia com-
prehendentur ,' cùm falvatori fuo hæc i fe
ingefta efle non cognofcant : averfaque im-
pietate de exlecratione ac mendacio avellen-
tur, 8c hoc in conlummatione 5 quia cùm infra
verit gentium plenitudo, turn quod Ifrael
eft reliquum falvabitiir. In ira autem confummationis
non erunt : quia impietates ex Sion
veniens avertet. Non autem non erunt, qui
8c funt cognituri j cognofcentque quia Deus C
Jacob dominetur finium terræ : non jam in
funiculo hereditatis 8c in Jacob portione no-
feendus 3 fed Deus Jacob, id eft, b qui in ho-
mine Jacob Deus intellediis 8c vifus eft, do-
minator fit terræ finium, quorum 8c creator
eft cOnfitendils.
12. Sed illos interim delolationis ac dilper-
fionis füæ manet pcena. Nam etfi conliim-
mationi temporum. propter patres 8c eledos
hæc difpenlàtio milèricordiæ refervetur : in- D
terjedo tamen c diapfalma, quid in eos interim
repetita fignificatione conftitutum fuerit,
oftenditur. Sequitur enim : Et convertentur in
vefperum, S’ famem patientur ut canes, S' cir-
cumibunt civitatem. * Ipfi difpergentur ad man-
ducandum : fi autem non Jaturabuntur ,S ' murmu-
rabunt. Amiflà civitate, temploque delerto ,
8c fecundùm Romani régis edida circumeun-
tes tantùm, non etiam ineuntes civitatem,
redionis tempus efle referendum : quia cum
omni tempore laus Dei cantanda fit a Pro-
pheta , refurgenti tamen ex mortuis dilucu-
Jo, in c^lofque redituro, exfultatio matutina:
gratulationis eft propria Domino Jefu Chrifto
, qui eft benedidus in omnia fa:cula fiecu-
lorum. Amen.
r Hil. tituli
nferiptio.
P S A L M U S L IX .
In finent, pro his qui * immutabuntur,
* in tituli infiriptione , David in do-
ttrinam, cum fitccendit Mefopotamiam
& Syriam Sobal, convertit Joab,
& percuffit in valle Salinarum duodé-
cim millia.
T \ E V S repulifli nos , g f deflruxifli
nos : iratus es* ,& mifertus es nobis. * m .M
Commovißi terrain , (&?■ conturbafii earn :
fana contritiones ejus , quia * mot a eft. mu.—.
Oftendifli populo tuo dura, potaßi nos vi- m““‘
no compunBionis, dedifli me tuent thus te
* HVLf.lvi
m Kb giatulatiio.
txj.
ItJll LUclUl UlLUIlLCd (-lVIlclLClil , ’ /* * A \ rt ,
fame^ eos non hujus panis 8c cibi, led obla- fa^ onem y fugiant a jitcie arcus.
tionum, hbftiarum, vifionum, quibus omni- D ia p s a lm a . Z)t liberentur dilefli tui y
busd faturabuntur, afficiet : adversùm cufto- * fakvum fac dexterâ tua, , C5* exaudi me. :
dem liium canum improbitate latrantes. Et Deus loquutus efi in fanfto fuo Latabor de~xt‘r*" ■ WM B B M M 1 partibor Sichimam, gÿ convaÛem tabercaufti
, 8c circumcifionis imitantur : cùm hæc naculoYwm dtmetibor. Meus efi Galaad, * infra di-
tantùm non nil! intrajérolblymam fint Iegi- meus efi Manajjes, Ephram forti- mtiar‘
tima conftituta. Sed ad manducandum di- tudo capitis met, fuda rex meus Moab
£erfi non faturantur. Non enim < nifi fandis oUa f me£ , n IdumMm txteni Am f(t/_
8c Deo placitis 8c loci ipfius ac templi con- F • Jr 1 „ .
ftitutione religiofis follemnitatibus explebun- ctamentum meum : mini auophyli fitbditi
tur. Sed adhuc murmurabunt : ne hac quidem funt. Quis deducetme in cifvitatem circum-
fame feftivitatum fuarum edomiti, ut fecun- fiantia ? quis deducet me ufque in Jdumaam *
dum murmur, quo in deferto Deum exacer- m Df„ • npuUßi ? & Q
baverunt, pæmtentiæ quiete relipifeant. ^. f _7 °n
13. Sed inter hæc fpes omnes luas 8c gra- tgrediens T)eus in <vtrtupibus nofins. Da * abeft ai,
tulationes plalmi fine concludit, dicens, Ego nobis auxilium de tribulatione, Ö* <vana Hil-Dms-
8 Vulgati, fanBa atque radice. Malumus cum mf. Reg. fanSla
eqtii radice, hoc eft, licit cdnfperfl propter (cetera, liberabuntur
ramcn ob radicem ,■ qux temper aetjue fanfta permauet.
Regius mf. cum duobus Vatic, quia in homine. Senfus inte-
gritas poftulat , 'tdeft, nofeendus quia qui in hominc. Hie acuti ob-
fervatur cum qui h judxis terra dominator nofeendus pradicitur,
non (implicit«' vocari Deum, fed Deum Jacob, hoc e ft, Deum
corporatum,feu Deum homincm faCtum,qualis fcil.Jacob vifus eft.
c Rurfum hie editi > diapfalmate : refragantibus m(T
“ Apud Bad. faturabantur. Non difpliccret, quibus olim fatura-
bantur. Aut Certè leg. quibus non faturabuntur.
e In uno mf. Vatic, alias legitimi.
{ Parciculam nifi in vulgatis omiflâm reftituimus ex Reg. mf.
8 Ita mf. Reg. juxta gracum, ubi in vulgatis , exaltabo.
b Editi, manet ; emcndancur cx mf. Miciacenfl. ■