Quid fit i
atitùdi-
s gradus
Chrifti quamvis piuribus ac magnifias titulis appellet, nufquam tamen cælefte
aut sternum. quod quatenus non dicat, inferius explicabimus.
198. Quamquam hoc etfi ftufquam regnum sternum, tamen in Pfal. 37. n. 6.
requiem aternam vocat. Inter hue, inquit, jufli cujufque , tamquam Latari in tAbrahoe
finu requiefeentis, hetitia monflratur. ., hetitia jufti eft, cum viderit vindiBam ; quia ,pec.
catoribus puniendis, deduBum fe per Angelos in æ t e r s a M re qjj i e m latatur.
Et hanc quidem requiem in Dei fufeeptione fitam fe fentire in Pfal. 33. n. 10. fic
fignificat : Habeat itaque hanc innocens religio fiduciam , ut... f i quando injufta mortis
•,vis ajferatur, excedentem habitaculo corporis animam feiat 1 n Dei s u s c e p t i o n e
requiefeere. Ibi tamen mallemus in fufeeptione Domini ; ùt fufeeptio Domini id eflèt,
quod cuflodia Domini in his Tradt. Pfal. no. n. 16. Exeuntes autem de corpore adtntroi-
turn regni caleftis per custodiam Domini fideles refervabuntur, in finu fcilicet
interim Abraha collocati.
199. Ex duobus fuperioribus loeis definire fie liceret illud Filii regnum ; Re-
quies eft sterna anims juftæ , qus excedens habitaculo corporis, in fufeeptione
Domini requiefcat : aut ex poftremo, Sinus eft Abrahs, in quo fideles ad introitum
regni cæleftis per cuftodiam Domini refèrvantur. Regnum idem jam ex Tradt. Pfal.
147. n. 1. vocari audivimus conventum beatorum, SanBorum catum , civitatem vivit
lapidibus exftruBam , quae, quia civitas eft pacis , ferufalem didta fit. Rurfum in Pfal.i.
n. 48.fedes beatorum, in Pfal. 148. n. Z.fanBaferufalem regnum beatum, Si in Pfal. 141. n.
3. (nifi forte alium fenferit Hiliarius locum latroni , alium ceteris juftis concefl
fum, ) terra viventium, paradifi incotatus, ft) regnum hereditatis Chrifti cognominatur.
zoo. Hinc non obfeurum eft, eum huic Chrilti regno non requiem tantiim, fed
& beatitudinem, lstitiam, gloriam &honorem attribuere. Quod in PfaL 118. lit. 18.
n. 10. confirmât, ubide Lazari beato exceflu hæc habet:Abrahafinu Continetur, &
miferiam vita laboriofie, beat* quietis honore demutat. Hujus tamen felicitateffl regni
Dei beatitudini cosquare non videtur. Nam cum prologo in Pfalterium n.n.triplicem
gradum ad falutem diftinguat ; regno Chrilti non dat nifi fecundum , & regno
Dei fupremum refervat. Cum enim primus gradus fit ad falutem in novum hominent
pofi peccatorum remiffionem renafei; fit que poft panitentia confeffwnem regnum illud'Domini
in fmBa illius civitatis ferufalem tempora refervatum ; (§j poflea confùmmatd in
nos cxlefli gloriH in Dei patris regnum per regnum Filii proficiamus &c. Rurfum in Pfal.
62. n. 7. triplicem memorans vitam, in fsculo nimirum, in Abrahs finu, & in cs-
lo ; hanc, quam mifericordiam Vocat, quia per mifèricordiam Dei prsparatur, dua-
bus aliis meliorem ailcrit : Eft enim vita pofi vitam , qua in Abraha finibus vivendum
eft, in qua Dei nomen pauperis quiete benedicitur,fecundum illud 'Prophète , Non mortal
laudabunt te Domine ,fed nos qui vivimus , benedicimus 'Dominum. Super has igi-
tur vitas mifericordia ea eft, que quod oculus non widit, nec auris audivit, nec in cor
hominis adfeendit, his qui Dominum diligunt preparavit.
101. Itaque Hilarius videri aliquo modo poteft regnum Chrilti fie fpedtafle vel-
uti medium quemdam ftatum, miferiarum quas hîc patimur expertem, fed non-
dum ejus conlortem felicitatis, qus nobis in cælis promifla eft. Quocirca in Pfal.
119. num. 1. nobis de morte noltrorum non dolendum eflè hinc probat, quod no-
ftrorum abfccjfio Jpei communis fit accelerate properatio j & num. n. docet, Chrilti juflu
accelerationcm regni celeflis orandam eflè, cùm ab eo prscipiamur ut dicamus, Adve-
niat regnum tuum : quafi fpe noftra nonfimus potituri, nifi cùm confummatis omnibus
fandtis regnum Patris adveniet. Cùm tamen utrumque ilium locum maxime
confirmet verbis Pauli, quibus diflolutionem corporis fui & Chrilti confortium con-
cupifcit ; nihil inde conficitur , ut regni Chrifti & regni Dei diverfa beatitudo
demonftretur.
io i . Id forte comprobabit efficaciùs , quod in Pfal. 148. n. 8. de Chrifti regno
ait, Illud fanBorum eft regnum, per quod régnante Domino ad beatum regnum 'Dei patris
adftendent : & mox, Illis proprius hie hymnus eft, qui per hoc fanBe ferufalem regnum
beatum eterno regno proximi, poft regnum Dominife/u Chrifti fin regnum Dei pa- f v i
tris Domino congregante tranfibunt l &adcalcem , Hie ergo populnseftpropinquans,re- DI
gno Dei patris per regnum filii'Dei proximus. Regnat itaque Dominus, traditurus Deo ijtf! M
patri regnum;non regnipoteftate cariturus , f id nos, qui regnum ejus fumus , Deo patri
traditurus in regnum- Regni traditio , rioBra proveBio eft; ut qui in regno Filii erimus,
in regno quoquefimus Patris: digniper id regno Patris, quia digni regno erimus (df
Filii; proximi turn 'Patris regno , cum Filii erimus in regno. Quis enim eos in eodem
beatitudinis gradu conftituat,qui Deo propinquant; & qui ad eum pervenerunt;
qui regno sterno proximi, & qui illud funt confecuti, quibus nonnihil fuperefl
adfcendcndum, & qui fummum beatitudinis apicem obtinuerunt ? Sed in quo fita
fit ilia diverfitas prius quam pemtuis invefligemus, removends funt nonnulls fuf-
piciones, qus e verbis fuperioribus oriuntun
11. Hilarius a Millenariorum altorumque eis afftnium errore vindicatur.
163. Cavendum in primis, ne cum Hilarius docet per regnum Filii ad regnum Non. »
Patris perveniri, id eo intelledtu dixifle exiftimetur, quo aflerit Irensus lib. j. cap. ' 1» m!u
31. Chrifti regnum ejfe principium incorruptela , per quod regnum , qui digni fuennt,
paulatini ajfueftunt capere Deum. Hoc quippe dixit Irensus Papis ejufque fequacium
Chilialtarmn errore imbutus: a quo fane'procul eft Hilarii fententia. Ille enim
Domini regnum in fpiritalibus deliciis conftituit,puta in pace & unanimitatefan-
dtorum, in Chrifti confortio & benedidtione Dei 3 ifti in terris ac voluptatibus ter-
renis: ut merito Auguftinus lib. 16. de Civ. Dei c. m n. i. camales illos mille annas
vocet, qui in carnalium rerum affluentia ponuntur. Deinde apud illos regnum
Chrifti non adeunt Sandti nifi poft refurredtionem univerfam; apud ilium autem
eo gaudet juftus quifque ftatim poft mortem. Prsterea ejus opiniohis, qua fahdtos
in regno Chrifli detineri dicunt, donee paulatim afluefcant capere Deum , nulla
eft apud Hilarium vel tenuis umbra. Poftremo Chiliafts fic cognominati funt,
quod mille artnbrum curriculo regnum Domini in terris difterminarent : quod
Hilarius nullo certo locorum aut ternporum fpatio definit,fed indefinite' ad judicium
ufque protendit.
164. Neque vet o in his Tradt. Pfal. no. n. 16. Exeuntes autem de Corpore ad in- Segfijjl
troitum regni caleftis per cuftodiam Domini refetwabuntur, id exiftimanduS eft fentire, feSo.-"
quod Ladtantius lib. 7. c. 21. ubi habet , Nec tamen quifquam putet animas poft mortern
protinus judicari. Omnes in Una cuftodia detinentur, doneetempus adveniat, quo ma- “Ili6it'
ximus judex meritorum faciat examen. Etfi enim in una cuftodia Voce cum illo con-
fentiat, in ea tamen intelljgenda lortge diflidet: cum cuftodia apud Ladlantium locum
quemdam claufo carceri fimjlem fonet, apud Hilarium autem protedtionem
Domini, ex cujus focietate Sandti ab omni malo protegantut. Unde in Pfal. 119. n. 1.
docet, nihil nobis a fsculi viofentia timehdum , ckm Chrifti confortium mors acquirat.
Sed& uterque hoc maxnnd diferepat, quod cum Ladtantio in una cuftodia deti-
neantur anims omnes , jufts & injufts, & quidem nullo prsvio judicio ; Hilario
in cuftodia Domini referventur uns aiiims fideles atque jufts, & , ut in Pfal. 37. n.
7. innuit, prsmiflo antea judicio.
zoj. Ladtantii opinioni affinis eft Tertulliani fententia , qua iicet Martyribus
paradifum concedat , reliquas tamen animas in recejfu intimo ( f in ipfa terra operto lo‘° "on
intra ipfam claufo in diem Domini detinet. Sed hanc diftindtionemignoratHi- Tirmii.ut.
larius, qui nonMartyres (bios ,fed juftos omnes, non in fiibterranea inferorum ob- i’
feuritate, fed in beats quietis Konore, Chrifti confortes facit.
to 6 . Sed ne Vigilantio quidem fuffragatur, quern Hieronymus ubi memoravit p»« <»-
fentire , vel in finu Abraha, vel in loco refrigerii, vel fubter aram Dei animas Apoftolo- U™
rum vel Martyrum Confedijfe , nec pojfe fuis tumults (A ubi voluerint ejfe prafentes, rf,
eum fubinde fugillat his verbis: Senators« videlicet dignitatis fu n t, ut non inter ho