Matth. 14.
*■ & x -
Evangeliis.
eft & incey.
6. tf« 7.
*■ 8.
1>-9 -
i . i t .
f . IJ.
f i f
1- 'Sir.
16.
1 - 17-
i . t i .
f . iy.
io .
f . a i .
Ÿ- *i-
4-
Ÿ- *;•
* * < •
27-
* } o .
y . 31.
fideles D e i virtus eft propter eoram incredu- A majore ira opinàndi revere iuiâ, ft tam diver.
•• •• • •' ' a - farum çaufarum efficientiam unaatqueeadem
intelligentia confequatur. Sermo igitur ad ori-
ginem propofitionis referendus eft.
7. Johannes , lit frequenter admonuimus* ]
formam prætulit legis : quia lex Chriftum præ- 1
d ic a v it , 6c Johannes profedus ex lege eft |
Chriftum ex lege prænuntians. Herodes verb i
princeps eft populi : & populi princeps, fub- j
je dæ fibi univerlitatis nomen caufamque, com. !
litatem omnibus divinæ operibus virtutis abfti-
nuit.
3. In illo tempore audivit Ilerodes tetrarcbafa-
mam l e f t A & a it puerisfuis , 8c reliqua. Frequenter
monuimus, omnem diligentiam Evan-
geliorum led.ioni adhiberi oportere : quia in
his, quæ geftà narrantur, fubeffe interioris in-
telligentiæ ratio reperiatur. Habet enim omnium
operum narratio fuum ordinem : fed geftorum
efFeaibus caufæ fubjacentis fpecies præ- B plefticur. Johannes ergo Herodem monebat,
__ . iV • __i.Ut mnn-flror '.nnf
formatur, ut in Herode ac Johanne intellig:
tur. Nam & Herodes princeps erat populi, &
Herodiadem uxorem Philippi fratris lui in ma.
trimoriium fuum jure poteftatis aflumferat. Et
huic Herodiadi erat filia : qua: natalidie, ctim
faltans placeret, poteftatem cujus vellet prx-
m ii, facramento jurantis accepit : Scjohannis
cap u ta in carcere diu habiti, puella matre ad:
monente difco fibi inferri precata eft. Et He.
ne fratris lui uxorem hbi jungeret. Sunt enim
atque erant duo populi, circumcifionis & gentium.
Sed Ifraelem lex admonebat, ne opera
gentium infidelitatemque fibi jungeret. Gen- g
tium enim focia infidelitas e f t , quæ ipfis tam. “
quam vinculo conjugalis amoris annexa e ft.d'
H i igitur fratres ex eodem humani generis
hint parente. Ob hanc itaque afperæ admoni.
tionis veritatem , Johannes tamquam lex i i i iu u tm v . u uw v n u i ix.»»-*», p * — -------- - — ------ , - _ . - . .
rodes, triftislic è t, facramentofidemreddidit, C carcere continebatpr. D ie autem natalis, id
& matri puella munus exhibuit : & fepulto eo
difcipuli ejus ad Dominum tranfierunt.
4. Auditifque his Dominus in naviculana in
loca deferta fe ce ffit, & fequentium fe turba-
rum vexationem mifertus e ft , & dimitti eas in
caftella ad coemendos cibos Apoftoli admo-
nent. Et Dominus refpondet, neceflitatem eo
revertendi ipfas non habere , darique his ci-
bum prxcipit. Et fobs* fe quinque panes &
duos pifces habere caufantur. Et offerri fibi D § 1S o ra v lt'• clma
eos juffit 1 turbamque fub ftrato foe'no accum-
bere. Et oblata benedixit , & turbx mandu-
canda comminuit, & dedit difcipulis u t offer-
rent • & fatùratis omnibus fupplementa co-
phinorum duodecim fuperfùerunt, cùm tamen
extra mulierum puerorumque numerum, quinque
millia virorum expiera efTent.
5. Et difcipulos naviculam confcendere, &
trans fretum præcedere ju b e t , dimiftaque ipfe
e f t , rerum corporalium gaudiis, Herodiadis fi.
lia faltavit : voluptas enim tamquam ex infide-
litate o r ta , per omnia Ifraelis gaudia totis il,
lecebræ fuæ curfibus efferebatur.Cuifeomnem
etiam fàcramento venalem populus addixit:
fub peccatis enim St fæeuli voluptatibus, Ifrae-
litæ vitæ æternæ munera vendiderunt. Hæc
matris fuæ, id eft , infïdelitatis inftin&u, de.
ferri fibi Johannis ca p u t , id eft , gloriam le.
lup
lex inceftuofum Ilraelem au-
äoritate divfnorum praceptorum arguebat.
8. Sed fuperiüs .Herodes fignincatus eft j
Jöhannem veile occidere , & metu populi de- L
morari, quia ficut propheta habebatur. Nunc ü
vero petita ipfius nece , cum pr^fertim reli- J
gione facramenti detineretur, quomodo triftis ^
efficitur ? Contrarium videlicet eft, tune eum
voluiffe , nunc nolle : St praefens moleftia an.
teriorinon convenit voluntati. Verum in futurbä
in mohtem orarefolus adfeendit : fafto- E perioribus geftæ rei ordo eft , in his autem
que vefpere folus fuit : St havis mari medio,
vento adverfante,flu<ftibus jadabatur. Et quar-
tâ vigiliâ Dominus venir fuper mare ambu-
lans : videntefque turbati fu n t , St inànis vifüs
phantafma credentes, clamaverunt præ timoré.
Quibus mox Dominus locutus e f t , St confiantes
efTejuftit. Et ex plurimis Petrus refpon-
dens, poftulavit uti ad Dominum fuper aquas
yeniret. Qu i de navicula defeendens, St pronunc
fpecies caufte confequentis exponitur.
Gloriam legis voluptas ex infidelitate orra oc.
cupavit. Sed populus boni ejus quod in lege
erat confcius, b voluptatis conditionibus non
fine aliquo certi periculi fui dolore c connivet.
Scitque fe d tali pr^ceptorum glpriä non öpQr-
tuiffe concedere: fed peccatis tamquam facramento
coa&us, St principum adjacentium me.
tu atque exemplo depravatus St v id u s , illecegreffus
aliqùantulùm , vento invalefcente St F bris voluptatis etiam mæftus obtempérât. Igi-
timere coepit St mergi. Quem apprehendens tur inter reliqua difloluti populi gaudia , in
■ | ft^ei modicæ fit : in- difco Johannis caput afFertur j damno fcilicet
Dominus, objurgavit cur fidei m odicx fit : in-
greflufque navem, tranquillitatem vento St
tnari quiefeente revocavit.
6. Igitur h x c ut commemoravimus gefta
funt : fed his omnibus perfonis, effed ib u s ,
caufis, numeris modus aa jacet, u t qua: gefTe-
runt , prater gerendi munus inftindumque,
quem unufquifque ex natura fua fumfit, ex- puli ejus res ita geftas Domino nuntiant, ad
trinfecùs omnia geflennt in exemplum : h o c ß Evangelia fcilicet ex lege venientes.
legis voluptas corporum St fæcularis luxus au-
getur : St ita per puellam ad matrem defer-
tur. A c fic probrofus Ifrael St voluptati 8t in-
fidelitati fuæ familiæ, fcilicet antea gentium,
gloriam legis addixit. Finitis igitur legis tem-
poribus , St cum Johanne confepultis , difei-
* In aliquot mff. qui in car cm diu habitavit. Hoc potiiis iu ver-
tendum crat: qui in carcerc jam diu habcbacur.
1» Bad. £r. & Lipf. voluntatis: mali.
c Editi except© Par. cum aliquot mff. cencedit. Rcftius alii libjri, I connivet, hoc eft, quamyis non fponce, confcntit tamen.
d In fex mff. talem freccptorum gloriam : lcóüo non probanda.
Hîc verbum concedere defercioncm fonat, atque idem eft quod M'
cederei antea autem opertuijfe eamdem vim habet ac debuiße.
Er<^o Dei Verbum lege finita navem A verbo ex dodrina legis pröphetarumque veconfeenaens
Ecclefiam adit , St in defertum
concedit: relida quippe converfatione Ifrael,
in vacua divina: cognitionis pedora tranfiturus.
Turba h x c audiens,Dominum de civitate pedes
fequitur in defertum : de Synagoga videlicet
ad Ecclefiam concedit. Quam videns mifertus
eft 8t omnem languorem ejus infirmitatemque
curat: obfeflas fcilicet mentes St corpora infi-
delitatis veterno ad intelligentiam nova: prjE-
dicationis emundat.
10. Et chm difcipuli dimitti turbas in caftella
proxima ad coemendos eibos admonerent
men te, multitudo fatiatur : 8t refervata gen-
tium p le b i£ ex æterni cibi minifterio, in duo- ^
decim Apoftolorum plenitudinem, copia divinæ
virtutis exuberat. Idem autem edentium
numéros invenitur, qui fùturus fuerat creditu-
rorum. Nam ficut libro 8 Praxeos conpinetur, g
ex Ifrael populi infinitate , virorum quinque Act. 4
millia crediderunt. Reruip enim h admiratio h
ufque in menfuram caufæ fubjacentis exten-
E ditur. Confra&ique cum pifeibus panes , fatu-
rato populo , in tantum deinceps cumulantur
augmentum , quantus 8t credentis populi, St
refpondit, Non habent neeeße ir e : oftendens eo s , explendorum ca:lefti gratia Apoftolorum nu-
quibus mederetur, * legalis do&rina: cibo non merus deflinabatur : ut St modus numero , 8t
egere, neque npceffitatem habere regredi ad s numerus modo obtemperaret} St inträ fines
Judseam cibumque mercari 5 jubetque Apofto- fuos ratio conclufa , ad confequentis effedus
lis ut eis efeam darent. Numquid ignorabat, conditionemipfo divin«e virtutis moderamine
non efle quod dari poflet j St humanarum men: contineretur.
tium interna confpiciens , modum repofiti pe- 12. Vincit autem humanam intelligentiam
nes Apoftolos cibi nefeiebat ? Sed erat omnis C opus f a d i : St cüm frequenter qua:dam f in t ,
typica ratio explicanda. Nondum enim con- qua: concepta fenfu , fermo non explicetj in
ceffum Apoftolis e ra t, ad vita: a:terna: cibum, his tamen ipfa 1 fenfüs fubtilitas ingravefeit, *
c i L E S T EM p a n e m p e r f i c e r e a c Stadreicontemplationemprodifficultate tam
MiNi STRARE. Quorum refponfio ad fpi- invifibilis negotii obftupefcit. Acceptis enim Car in c«-
ricalis intelligentia: orflinem tendit. Solos enim panibus quinque , in ca:lum Dominus rejpe- ^ ^ h r ife
quinque panes St duos pifces refponderunt x it , honorem ejus, a quo e ra t, ipfe confeflus : ftUs.
habere:quia adhuc fub quinque panibus, ^id non quöd carnalibus oculis contueri Patrem
eft, quinque libris legis continebantur, 8t pif- eflet necefle j fed ut qui adeflent, int,ellige-
cium duorum, id e ft, prophetarum 8tJohannis rent a quo virtutis tantae accepiflet effedum.
pradicationibus alebantur. In operibus enim D D a t deinde difciptilis panes. N on quinque Mundi au-
leeis tamquam ex pane erat vita : pradica- multiplicantur in plures: fed fragmentis frag-
' “ 1 1 menta fuccedunt, 8t fallunt femper k prx- tcfch.1
fradu frahgentes. Crefcit deinde materies: k
1 pefcio utrum in menfarum lo co , an in mani- 1
bus fumentium, an in ore “ edentium. N e ro
mirere fbntes fluere , inefle uvas vitibus, 8t
uvis vina diflundi, St omnes mundi opes annuo
quodam meatu indefefloque defluere :
audorem enim hujus univerfitatis tantus patio
autem Johannis St prophetarum, in virtute
aquæ , vita: humanæ fpem confovebat. Hæc
igitur p rimùm, quia in his adhuc erant, Apo-
lioli obtulerunt : fed ex his Evangeliorum præ-
dicatio c profeda monftratur, St his origini-
bus deduda in majorem virtutis fuæ abundan-
tiam crefcit.
h . Acceptis igitur panibus atque pifeibus, ^ ^
Dominus refpexit ad cælum, benedixit St fre- E num profedus oftend it, per quem tali incremento
modus pertradata: m aterix ädderetur.
Agitureniminopere vifibili invifibilis molitio :
St arcanorum cxleftium Dominus , arcanum
negotii prasfentis operatur. Superat autem omnem
naturam virtus operantis, St fupergredi-
tur fad i intelligentiam ratio virtutis , Sc fola
relinquitur admiratio poteftatis. Ordo etiam
caufarum operumque confequitur.
13. Confcendere poß hac in navem difcipulos pra- f.i*-.
■ git, Patri agens gratias poft tempora legis ac
prophetarum fe in evangelicum cibum verti d.
Accumbere poft h x c fupra foenum populusju-
betur j non jam in terra ja cens, fed lege fufful-
tus: 8t tamquam terrx f|eno, frudibus operis
fui unufquifque fubfternitur.e Dantur quoque
r Apoftolis panes , quia per eos erant di.vinx
gratix dona reddenda. Plebs deinde quinque
panibus 8t dupbus pifcibus pafeftur Sc exple-
tur: St fragmenta panis Sc piCeium, faturatis F cepit, donee turbas ipfe dimitteret : * & dimißk f . »3.
accumbentibus, ufque in duo,decim cophino- turbk montem confcend.it orare, & vefpere faSto fo-
rum plenitudinem abundaverunt, Dei fcilicet lus erat. Horum ratio diftinguencla temporibus
3 In vülgatis & aliquot mff. venglis dottrjni : lcdtio Ipccietn ha-
‘ :xlübctur cx mff C^rn. & Cplb. finccmff
»sycritatis. Ac q u a : .......... ------------- r------
t vi(â cft , ut iisxninù« obvia, qui libros veterts proptio ingento
.corrigunt, atit comimpunt.
Editi, quinque paribus .qyinque libri legis & c. emeudanturope
c In mff Colb. & Carn. propheta. Ex mendofa hujufmodilc-
tUone obtinuit apud Par. prophetata.
d Excufi renitentibus omnibus mff hïc adjiciunc fignificans.
Abfquc hoc verbo leftio ita integra eft : gratias agens fe verti 8c c.
c Sicantiqusecditioncs cum pluribus mff Sic & num. n . uti 4.
SSat deinde difcipulis panes. Ac apud Par. Subduntur quoque Apoftolis.
Et in mil. Carn. & Colb. Subduntur quoque ab Apoftolis.
f Bad. & Er. eum mff & atemi. At in Turonenii codice fe-
cundis curis, fed eadem manu, hîc expuutto & , antea fubfticutum
cft refervato, loco verbi refervata : quod non rautandum putamus,
fed ad voccm copia referendum.
g Er. Lipf. & Par. Ifbro Praxeon : renitentibus cum Bad. omnibus
-mff
b Sa:pc apud Hilarium, fed in hoc maximS loco, vocabulum
admiratio non htlum admirandi, fed miraculum ipfum, quo admiratio
cxciratur (igniheat.
Ita Codex Carnut. cum Colb. Alii Verb , fenfds fublimitas.
Antiqux ediiiones cum aliquot mff prtfraSla. Hue Ipcdlat il-
lud lib. J. dc Trin. n. 6 . Semper prafringentis manum fragmenta occupant
■■ fallunt momenta vifum, dum plenum fragmentis manum fe-
queris. N
1 Mff Rom. Colb. Vat. & Cam. nefcio utrum, an tn menfuraloco.
v
In uno mf. Colb. credentium: non placet. Habes loco laudato
dc Trin. Prafringentes in minifterio funt, edentesinnegotiofunt ,'efu-
rientes faturi funt.