Füüeffcntiamprx
I I 7 I
calumniam ■* qùia '* connominato Spiritu , id A
eft paracleco , confonantiæ potiùs , quàm ef-
fentiæ per fîmilitudinem fubftantiæ prædicari
convenir unitatem.
33> Ceterùmomnis fuperior fermoin nullo
1 Patrem 8c Filium efïèntiæ ac naturæ diverfî-
tate difcrevit.Ubi enim dicitur , D e um de D e o ,
to tum e x toto j non ambigitur totum Deum ex
toto Deonatum. Nam 8c Dei de Deo natura
non differt : 6c totus ex toto in iis eft ipfè,
quibus Pater eft. % )nus e x uno paffiones huma. B
ni partus 6c conceptionis excluait : ut dum unus
ex uno eft , non aliunde , nec diver fus , aut
b alius fît, qui eft unus ex uno, perfe&us à per-
feclo. Non differt præter originis caufam ab
innafcibilitate nativitas ; cùm perfeétio ütriuf.
que non différât. R e x de rege. Non admittit
uno atque eodem nomine poteftas connuncu-
pata diflimilitudinem poteftatis. Dominum de
Domino. Dominatus quoque æquatur in Domino
: nec recipit differentiam confefïàin utro- C
que fine diverfitate dominatio. Illud verô ,
quod poft multa alia fubjeétum e ft, inconver-
tib ilem & immutabilem , d iv in ita t is & eß en tia &
v in u t i s & g lo r ia incommutabilem imagin em, ab-
fblutum eft. Nam ex Deo Deus, ex toto totus
, ex uno unus, 6c ex perfe<fto perfeéhis, 8c
ex rege rex, 6c ex Domino Dominus, cùm in
ea omni divinitatis gloria atque natura, in qua
Pater permanet, natus quoque fubfîftat & Filius
5 etiam hoc ex paterna fiibftantia habet, D
ne demutabilis fiat. Non enim in eo nafcente,
e a, de qua natus e ft, demutata natura eft : fed
indemutabilem effen tiam natus obtinuit exin-
demutabilis e au&oritate naturæ. Namquam-
vis imago eft, tarnen incommutabilis eft imago
: ( non commutatâ in eo fcilicetper diflimilitudinem
paternæ eflentiæ , ex qua eft aeni-
tus, naturâ, ) quia in eo imago paternæ eflTen-
tiæ nafceretur. Jam verô eum primus editus
defle totius creaturæ docetur,6cipfè ille fern- E
per fuiflè in principio apud Deum Verbum
Deus dicitur ; dum primus editur, natus fuifle
oftenditur ; dum Temper fuit, nec tempore fepaïatur
à Pâtre. Non eïgo videri poteft divifîo
fubftantiarum * ( quæ nihil aliud ftuduit, quàm
ut per trium e fubftantiarum nomen, triplicis
vocabuli eXcluderet unionem ) ad fèparationem
diverfæ in Filio & in Pâtre fubftantiæ introduite
: cùm totius fîdei expofitio Patrem & Filium
^ innalcibilem 8c unigenitum, nec tempore
, nee nomine , nec eflentiâ, nec dignitate,
nec dominatione difcernat, Dignum autem eft
confcientiâ communi etiam ceteras eorumdem
epifcoporum Orientaliüm diverfîs 6e Iocis 8c
temporibus confcriptas fides nofcere, ut pet
plures confefliones finceritas confcientiæ pof-
fit intelligi.
r Fides secundùm O rientïs * SYNODUM.
Sanite fynodus in b Sardica congregata ex
diverfîs provinciis Orientaliüm partium,
Thebaida , Ægypto , Palæftina , Arabia,
Phoenice, Syria Cede, Mefbpotamia, Cilicia
, Cappadocia, Ponto, Paphlagonia, Galatia
> Bithynia, Hellefponto , h Afia > Phry-
giis duabus, Pifidia , Cycladum infiilarum,
Pamphylia, Caria, Lvdia,Europa , Thra-
cia, Emimonto, * Myfia,Pannoniis duabus,
hanc expofuimus fidem.
34. Credimus in unum Deum patrem om.
nipotentem, creatorem 8c fa&orem univerfo-
rum, ex quo omnis paternitas in cælis & in
terra nominatur. Credimus 8c in unigenitum
ejus filium Dominum noftrum Jefiim Chriftum,
qui ante omnia fæcnla ex Patre genitus eft,
Deum ex Deo, lumen ex lumine, per quern fa-
da funt omnia quæ in cælis 8c quæ in terra,
vifibilia 8c invifibilia : qui eft verbum , & fa-
pientia, 6c virtus, 8c vita, 8c lumen verum : 8c
qui in novifltmis diebus propter nos incarriatus
eft, 6c natus ex fan&a Virgine, qui crucifixus
eft , 6c mortuus, 6c fepultus , 6c furrexit ex
mortuis tertia die,6c receptus in cælo eft,6c
fedet in dextera Patris , venturus k judicare
vivos 6cmortuos,6creddere unicuique fecun-
Quod verb fcquitur, an ita inrellexerit Hilarius, ut Spiritus-
fan&us, quemadmodumdicicur in Scholis, vi procefllonis fusenoi
procedat 4 Patre formaliter ut fimilis ? Ccrte lib. Jt. n. f f . magna
fide prefitetur, fe Spiritum-fanftum numquam dilturum eff
aut genitum ,aut creatum. Quim autem luculcnter adftruat Spi
ritus-fandti divinitatem, jam oftendimus proefat. in libros de Trin
n. 15. adco ut fufpe&us ncminivideri jam debeat ifte locus.
h Sic mff.potiores , duo Colb. Carn. Germ. Sorbon. Alii verl
libri, «hud f t . Ut fiepe Hilarius aliud ufiirpat ad diilin&ionen
perfonse , ita nunc alius ad diftin&ionem naturae.
e Hie aucioritas non aliud fonat ac auctor .- puta, natus cji
audtorc cujus eft natura indemutabilis.
d Pr*.mf S' “thus ejfet totius crcaturs., docetur ipfe ill,
ftmper futff* in prinetpio apud Deum. Verbum Deus dicitur dun
primus editur. Natus fuiße oftenditur &c.
« Unus codex Colb. cum Carn. Mich. & vulgatis . Cubfifttn-
ft««. Alter Colb. cum Germ, fubftantium. Praefcrimus cum ce-
tens fubftantiarum ; cum hlc excufentur Orientales, quod trinan
hypoftafim introduxerint, ac verbum gracum wi?a.ms latim
fubftantia nomine Hilarius reddat.
ƒ Titulum hunc apud Bad. omiffum, Sc in editionibus alii:
ad marginem dumtaxat adje&um , fuo loco juxta mfl". refti-
tuendum curavimus. Ejus loco in uno mf. Colb. habetur,***«.
Jitio fidei fecunditm Drientis fynodum: eodem fenfu: Scd non au-
diendus reccntior Rcmig. in quo exftar , fides Serdica confers- m ■ J
« Mil. con (Ian ter & magno confcnfu j Serdica. H*c menda:
mfcriptio plurimos fefcllit, eäque Donatift* Auguftinum decipere
tentarunt, ut ipfe teftis ell epift. alias 165. nunc. 44. n. 6.
Ulo minus cautus ruit Vigilius lib. j . contra Eutychen n. j. At
Hilarium noftrum non fugit, à quibus prodicrit fequens formula,
quamvis non apertè prodiderit. Porro non Sardicx, fed Philip-
popoli in Thracia édita fuit ab iis, qui fibi malè confcii, Sardi-
ccnfis fynodi judicium formidabant. Quamquam , exceptis
poftremis hi fcc verbis-, Similiter tos, qui dicunt tres ejfe deos Sic.
primùm vulgata eft ab Eufebianis aliquot menfes poft Concilium
Antiochic in Encxniis, & in Gallias per NarcilTum , Marini,
Theodorum & Marcum ad Conftantem quafi à fynododclata,
urceftis eft Athanafius lib. de Synod, p. 89/. Immo ut ibidem
fubjicit, iidem triennio poft in confeffum venientes eamdem prx-
didtis appcndicibus Similiter eos Sec. alii (que au&am, per Eudo-
xium, Martyrium' aliolque in Italiam emiferunt. Demum quse
hîc mox fubjicitur contra Photinum, ab hac non differt , nifi
anathematum additamentis.
b Aliquot mlT. probx notx , Afin Phrygiis. Sic infrà apud
Bad - necnon in vetere mf. Colb & aliis , "Europa Thracia : quod
& apud Vigilium legitur lib. j . contra Eutych. Neutra ledio
confirmatur Fragmcnto i n . ubi légere eft , Afia, Europa,Helle
f t onto , Thracia.
1 In vulgatis , M affilia cum My ft a. In mlT. habetur tantùm
Myfia , vel ,utin mft Colb. Sc Germ, pingitur, Moyfin. ProVin-
cix totidem Sc eodem ordine recenfentur apud Vigilium. At
infrà Fragmento 1 x 1. nonnulla eft in ordine diferepantia.
k Fragmento i n . hîc adjicitur in fine mundi.- Sc in gritcis
formulis , quas fuprà annotavimus poft Cóncilium Antioch, in
1 Gallias Sc Italiam miflas ', Vh' rwnt\iui, V «<*«;.
dura opera dust cujus regnum fine ceflàtione A tara bob différens fit : Sc cùm Deüs ex D-
oenmanet in'immen& fecula. Seder enim in f it , non poteft 1 pC.---.„.,.,5-,^,^,,,........ .. _ ... ... . non utetqUe Deus éfife , qu
' dextera Patris non folfim in hoc fieculo, fed 8c
> in futuro. Qredimus 8c in Spiritum-fan&um,
^ hoc eft, paracletum, quem promittens Apofto-
i lis poft reditum in cados mi fit docere eos ac me-
i morari omnia, per quem 8c fan&ificantur fin-
i cere ineum credentium anim^.a Eos autem ,
■ qui dicunt de non exftantibus efle filium Dei,
vel ex alia fubftantia, 6c non ex Deo , 8c quod
quorum
per generis indifrerentiam non difeerna-
tur eflentia. Numerus autem nominis in nun-
cupatione refpuitur '• quia non eft ifi nature
qualitate diverfitas. Cum igitur anathema
fit s deos dicens , 8c anathema fit Filium
Deum denegans j abfolutè oftenditur unius
ad utrumque nominis unitatem de proprietate
indift'erentis efle fubftantia:: cum in confeflio-
I erat aliquando tempus aut fsculum quando ß ne innafeibilis Dei patris 6c unigeniti Dei fi'lii,
non erat , alienos novit fancta 6c catholica - ™
I Ecclefia. Similiter 8c eos, qui dicunt tres efie
deos j vel Chriftum non efle Deum 6c ante fie-
I cula, neque Chriftum, neque filium eum efle
I Dei j vel eum ipfum efle Patrem 6c Filium 8c
. fandum Spiritum, velinnafcibilem filium-vel
» quod neque confilio neque voluntate Pater
> genuerit Filium : anathematizat fanda 6c ca-
> tholica Ecclefia,
neutro afe diflimilitudine eflentiie differente ^
h uterque cüm Deus fit, Deus tarnen unus 8c
credendus fit 6c prxdicandus. Sollicita itaque
multüm diligentique cauteld epifcoporum fiw
des rnunit nature genitje 6c gignentis indifFe-
rentiam nominis 1 unione confirmans.
37. Tarnen ne rurfum unius Dei pradicatio,
unicam ac fine progenie fua folitarii Dei velit
affirmare fubftantiam 5 ftatim hanc condemnat
folirariuia
3J. Brevibus expofitio fidei liujus, fed ab- C temeritatem, quæ quia Deus unus eft, unum
folIu t.•i/flri*m i• s ufra. e_ fnt du ef ffîïSnritaiHonHibMusI . Nam mcon- . W iM r i n m n p n m t u f r p n i n a h p n f p m î n fi»
demnans eos, qui de non exftantibus efle Fi-,
lium dicerent, originem ei non coeptam , fed
manentem dédit. Ac ne hæc origo ejus , ex
qua natus eft manens , c alia potiùs quàm
Dei intelligeretur effe fubftantia -t etiam eos
blafphemos pronuntiat, qui ex alia aliqua fubftantia,
8c non ex Deo Filium natum eflè lo-
querentur ; atque ita d cùm non ex nihilo fubac
fblitarium Deum patrem, habentem in fe
nomen 8c patris 6c filii confiteretur : cùm in
générante Patre 6c nafcente Filio Deus unus
effet ob indifFerentis ab invicem naturæ fubftantiam
prædicandus. Innafcibilem quoque
Filium fandorum fides nefeit : quia natura Filii
nifi ex nativirate non exftat. Nativitatis
autem in eo adeo perfeda natura e ft, ut qui
ex fubftantia Dei natus eft, etiam ex confilio
ftitit, neque aliunde quàm ex Deo quod eft D ej us ac voluntate nafeatur. Ex voluntate enim
atque confilio, non ex corporalis paffione na-
tura:,eflentia: Dei de eflentia Dei genita: ab-
foluta perfedio eft. Confequens autem eft , ut
eam nunc fidem retrademus, qua: non olim k ,
cüm Photinus epifcopatu dejedus eft , con-
fcripta eft.
E x e MP LUM FIDEI SlRMI.O 1 AB
Orientalibus contra Photinum * fcripta:.
exftitit, non poteft ambigi in his natus efle quæ
Dei funt 5 quia neque de non exftantibus, neque
alia quàm de innafeibili Patris 6c æternâ
fubftantiâ e unigenita Filii generatur eflentia.
Refpuit verô 6c interval la temporum ac
fæculorum : ut qui per naturam non difFerc,
non poffit feparabilis efife per tempus.
36. Ex omni autem parte , qua fe circum-
agere follicitudo potuit, hæreticorum ingeniis
aditus obftruitur ,ne quid efie diverfitatis præ- E 38- Credimus in unum Deum patrem omnipo- ,
........................ tentem, creatorem 6c conditorem, ex quo om- ,
nis paternitas in cælo 6c in terris nominatur. ,
Et in unicum ejus Filium Dominum noftrum ,
Jefum Chriftum, qui ante omnia fæcula ex Pa- ,
tre natus eft,Deum ex Dêo, lumen ex lumine, ,
per quem fada funt omnia in cælis 6c in terra , ,
vifibilia 6c invifibilia. Qui eft verbum,6c fapien. ,
tia, m 6c virtus, 8c vita , 6c lumen verum : qui in
noviflimis diebus propter nos incorporatus eft,
emff.
s , ‘licit: r uterque.: interpolacoris opera Sc abGdicetur
:cepto Bad. unionem. Rcdtiiis alii libri, unione: hoc
in Filio. Anathematizat namque eos,
. qui tres deos dicant : quia fecundùm naturæ
veritatem, numerum nuncupationum fubftantia
ifta non recipit,- nifi ut in hominibus atque
Angel is folet, cùm nomen tribui tur ex honore
meritorum, naturæ tarnen inter eos 6c Deum
f differente fubftantiâ j 6c idcirco dii plures
funt. Ceterùm in natura Dei Deus unus eft;
ita tarnen, ut 6c Filius Deus fit, quia in eo na-
* Epiftola pfeudofynodi Sardic. Fragmento in . hie exhibet,
Credimus in fan Ham Ecclefiam Catholicism, in remiffionem peccato-
rum, in carnis refurrcllioncm.in vitam aternam : qua: verba, omiflis
in carnis refurrcHionem, inde hue rcvocata funt editione Par. cum
neque in aliis edit, ex (lent, neque in mil. neque in græcis formulis.
» Vetuftior codex Colb. & Germ, hîc adjiciunt «Y* diccntes :
ubi apud Bad. ita dicens , in aliis autem edit. Hilarités.
c Mf. Silv. ex aliapotisssqtihm de Dei See. Proximum verbum
manens idem efle quod exftans , liquet cùm ex pluribus locis,
turn ex num. 40. ubi eodem (enfu legere clï,Non eft de non exftdn-
tibus , ut ei exftans origo fit.
Lipf. Sc Par. non cum ex nihilo fubfiftit : caftigantur ex alus
libi
* In vulgatis , unigeniti. Vcrius in mu. unigenita. Sic
antea innafeibilis & aterna ad patris fubftantiam referuntur , :
ad ipfius patris vocabulum.
• f Edici, dijferens eft fubftantia : corriguntur è mff.
6 Er. Mir. Lipf. & Par. perperam hîcadjiciunt d«« : cuir
determinata Orientaliüm propofitiönc , qua damnantur n
duos, fed qui tres deos dicant, conficiat Hilarius indefinitam.
b‘ In vulga
que audio
:ft, fides munit in genito Sc gignente naturae iodifferentiam, quant
:onfirmac uiiioue ac fingulariratc nominis.
k nimirum , uti norat Socrates lib. i . c.zp. poft Confulatttm
Sergii & Nigriniani : quo anno propter tumult us bellicos nemo follem-
- geffit Confulatum, hoc eft, anno 3 ƒ 1. cùm Vecranione di-jedo
nirmoraretur Conftantius. .. ,
Socrates lib. z .c . jo . varias variis temporibusSirmii confcriptas
formulas carumque auâores confundens, banc à Marco Are-
chufio grjccè feriptam memorat. Veriùs noftcr Hilarius cam Orientalibus
, id eft , toti fynodo attribuit. Concilium illud Vigilius lib.
y. contra Eutych. n. 5. catholicum vocat & ex toto Oriente con-
gregatum. Nulli autem Occidentalium, nifi forte quibufdam ex
Ulyrico, ad illud acccdere turn licuit, quod Magnentius tyran-
nus tranfalpinas regiones atque Italiam occuparct.
“> Ex uno mf. Colb. Sc altero Sorbon addimus h îc , & virtus ;
qux vox exftat in fupcxtorc formula Sardicenfi , ab hac non dilU-
« “tc. c . .. F F f f ij