X L lj P R J E P A T I 0.
Ch'ifti ad
naturam
' Verbi re-
ferig lolct.
num U.atque idem eft Dominus Jefis Chriftus Verbum ca.ro frBum , f i ipfüm per hac
univerfa fignficans: qui dam ad mortem derelinqui fefignificat, homo eft ; dum verb ho-
mo eft 1 in paradifo Deut regnet See. Et in exitu ejufdem numeri: Habemus in fu n -
mcnto filii hominis (gfi filii Dei (gftmori regnantetn ,6? regnare morientem. Et deinceps
ad finem ufque totus eft in commendanda & exponenda hac Ecclefiai fide. Unde
liquet quorfum primis libri fui paginis htereticos adorfus fit , qui naturas Chrifti
aut confimdebant, aut dividebant: leilicet'ut convulfis eorum pratfidiis, fundamenta
jaceret catholic» fidei, qua cum Deus ob conjun&ionem cumhotnine vere' paflus
& crucifixus dicatur,paflus tarnen creditur falva & integra divinitatis fine natura.
Hinc’ do&rina illius fans & orthodoxs fidei prorfus conientanea approbatur. Quod
ut planius fiat, vocabulorum nonnullorum vis eft expendenda.
V I. Mgtd Hilario jit pajfto feu pati, quid Chriftus, quid Chrifti natura aut virtue.
158. Non ambigui: explicat ipfe libro de Synodis num. 49. quid paflionis nomine
fibi velit, dum ad Sirmienfis Concilii canonem XII. fubjicit: Abfilute oftendi-
- tur,cur Verbumlicet caro faßum Jit, non tarnen tranflatum fuerit incamem. Cum enim
hac paffionum genera infirmitatem carnis ajficiant ,Deus tarnen Verbum caro faShts non po.
tuitafe demutabilis ejfe patiendo. Non enim idipfitmeft pati,%) demutari .-quia omnem
einem pajfto cujufqtte generis demutet fenju, dolore, tolerantia. Verbum autem quod
Caro faclum eft, licet fe pafiioni fibdidcrit, non tarnen demutatum eft pafiibtlitate pa-
tiendi. Nam pati potuit, fg) pafiibile ejfe non potuif.quia paftibilitas natura injirmis fi-
gmficatio eil spafiio autem eft eorum qua ftnt illata perpefiiozqua quiaindemutabilis Deus
eft , cum tarnen Verbum caro faßum jit , habuerunt in eo paftionis materiam fine pafiibili-
tatis infirmitate. Manet itaque indemutabilis etiam in paßione natura : quia auclon fro
indifferent ex impaftibilis ejfentia nata frbflantid eft.
■ 139. An hie Verbum pati potuifle confeflus, paflibile non fuifle congruenter di-
xerit, non eft inftitune quadtionis. Forte ad Kune loquendimodum coa£tuseft,qub
omnem hsreticis aditum prscludcret, qui Verbum aflumtione carnis in propria
fubftantia fua patibile fabtum efle fentiebant. At verb cum ex arbitrio pendeant
nominum definition«, nihil eft diferiminis , ubi fingula diftinble explicata funt.
Neque obfeurum eft, paflionem id ab eo vocari, quod Verbum denominetpafliim;
paflibilitäterri verb, quod ipfammet Verbi naturam afliciat ac demutet. Quo pofito,
Verbum ex paflione carnis patibile nequaquam fuifle rede negat. At hoc impafli-
bilitatisprivilegium uni Verbo fcvindicare fatis fignificat ,.dum illud ipfi ea una
ratione tueturj quod natura illius indemutabilis fit. Immo cum concedit, qma omnem
carnem paftio cujufquegeneris demutet fenfr, dolore,ro/crw»/i^,fateturque Verbum, quod
caro factum eft , fe lubdidifle paflioni; fatetur Chriftum, fecundum afliimtum ho-
minem , demutatum efle f in f i , dblore , tolerantia. Sicut enim Verbum. carnem fa-
ftum cum dicit,totum hominem a Verbo afliimtum intelligit; ita intelligit totum
hominem ä Verbo fubditum efle paflioni, cum Verbum carnem fabtum dicitfefe
paflioni lubdidifle. Affumta caro, inquit lib. lo-deTrin. n. 14. id eft totus honto,paf
fionum eft permijfa naturis.
14Ö. Si attenderis deiiide quid Chriftus apud Hilariumlonet, eum hoc vocabu-
bulo fimpliciter pofito lolam Verbi naturam intelligere ac fignificare folere ani-
madvertes. Hujus rei perlpicuum eft exemplum in his lib. 9. deTrin. n. 14. Evacua-
tio eb profieit ,ut proficiat forma j'erviM non ut Chriftus , qui in forma Dei erat, C H R 1 s -
T o s ejfe non marifat; cum formam fervi non niji C h ri s t u s acceperit. Plura hue
referre eflet lupervacaneum, cum quifque hoc perfe pneftare jam monitus valeat.
141. Hac loquendi ratione ideo forfitan ufiis e ft, quod chriftus perfome nomen
eft , neque alia in eo perfonaeftnifi Verbi. Vel etiam ad tuendam Chrifti divini-
räteln totus intentus , nihil in eo intueri folebat libentius, quam quod in iplo di-
Vinum eft. Unde dulce ChriHi nomen Deum ipfi fapiebat, Deum relonabat. Qua
P R AE F A T I 0. XLnj
in opinione nonmediocriter confirmamur his ejufdem libri n. j. Verbis: Nine itaque sm .
fallendi Jimplices atque ignorantes hareticis occaftoeil,ut qua ab eo fecundiim hominem
dida funt, ditta ejfe fecundum natura divina infirmitatem mentiantur : (gp quia urns at- CHRIiT1'
queidem eft loquens omnia qua loquitur, de se ipso eumlocutum eße contendant. Cur
qusfo, ea qme a Chrifto fecundum hominem ä fe afliimtum dida funt, ab eo di-
da efle de Je ipfi neget > Non ideo fane' quia Verbi hominifque aflumtinon unam
perfonam fentiat, cum hinc ab haereticis fallendi anfam arripi conqueratur! fed potiiis
quia afliimtum , ac proinde velut adventitium & extraneum , in Chrifto Ipedet,
quidquid in eum non convenit ut Verbum ac Deus eft. In hoc loquendi modo
Ambrofium confentientem habet. Quippein Lucam lib. 10. n. 6i. h^c Chrifti verba,
Triftis eftanima mea ,& ,Turbata eft anima mea , perpendens ait : Non ergo Jitfci-
piens, fed fufiepta turbatur. zAnima enim paßionibus obnoxia, divinitas libera. Denique
Spirituspromtus, caro autem infirma. Triftis autem eft, non ipse , fed anima. Cum
utroque faeit Auguftinus cum pluribus locis ,tum maxime in Pfal. 37. n. 11. ubi habet
: Non enm s E i pse Chriftusdemonftrasvit in terra,fed demonjlra/vit carnemfuam.
Ita Juftinus apologise S initio Chrifti & Jefu nomina diftinguenda efle, & hoc ad
carnem, illud verb ad divinitatem referendum tradit: Films Dei , inquit , qui folus
proprie diciturfilius , C hristus quidem ex eo, quod per ilium Deus omnia conforma-
verit atque ornawerit appellatur.— J e s us verb (dj hominis (gj Serwatoris nomen ft)
defignationem habet.
141. Ex hac obfervatione lequitur, ut quod Hilarius de Chrifto fimpliciter affir-
mat vel negat, ad divinam ipfius naturam ut plurimum referendum fit. Si autem
huic quod de paflionis vocabulo proxime oblervatum eft adjunxeris ■, haud store
audies Chriftum habuifle corpus ad patiendum , ac pafliim efle , led naturam non
habuifle ad dolendum. His enim verbis nihil tibi occurret aliud , nil! Verbum in
Chrifto capax quidem efle paflionis, fi quidem carnem patibilem afliimfit; led non
capax efle ddloris, ciim .in naturam ejus nequaquam cadat demutatio.
143. Interdum etiam reminilci juverit , folo carnis vel corporis nomine
totam naturam humanam, divinam verb Ipiritus aut aeternitatis vocabulis fepe fi-
gnificari,
144. Longe' majoris momenti eft vocis natura notitia. Hujus intelligentiam ad Namraie
aflequenda Hilarii dicta necefläriam efle advertit Hunaldus apud Philippum bona
Spei abba"tem,fed ipfe non fatis perfpedtam habuit. Porro naturam Chrifti difpen- „ “ S.'ä
fationi & afliimta infirmitati , ficut naturalia illius attributa afliimtis, ab Hilario !■“-
conftanter opponi pluribus exemplis liquet. Hinc lib. 9. n. 33. omnia Chrifti prs- CpcaTm
nomina & cognomina in naturalia & afsumta partirur. Et lib. 10. defendens Chri- “ Sa«».
ftum in forma Dei fimul & in forma fervi efle , quo diferimine utramque illam
formam in le continent, fic aperit num. 11. In forma enim firvi eft , qui ft) in forma
Deieft-.ffj cumhoc naturjr Jillud verb dispensat ionis fit See. Rurlumnum. 6$.
Habens in fe unoeodemque ,pcpDispENSATiONEM atque n a t u r a m, » Dei forma
(gftinformafirm See. num. 66. fu i cum e x disp ensat ione homo cjfet, maneret
tarnen ex natura Deus :8c ihox , ut dim infimitas ejfet ex forma fervi , (gfi n a t
u r a maneret ex forma Dei.
14J. Hac fi obfervaflet Eralmus , cum in Pfal. 68. offenditnum. 9, Non fuit ergo
inunigentto Deo natuRalis infirmitas ,fed assumta ; & num. 18. Cunela noftra,
qua in eo fuerunt , 'mfirmitates non naturales funt ,fed as sümtä : minime recla-
maflet, ßuamodonon naturales ei qui naturam affumfit ? Intellexiflet quippe eas non
homini aflumtO,fed Verbo aflumentinegari naturales ; ideoque vocari afliimtas,
quia eas, naturam carnis afliimendo, in ie afliimlerit, a quibus antea ex natura lua
alienus erat. Ut enim ait Auguftinus. in Plal. 93. n. 19. Deus unigenitus triftitiam
fic affumfit, quomodo carnem. Atqui, ut loquitur Hilarius nofter in Plal. 68. n. 9. alie-
num i natura fra corpus affumfit. Unde & in epiftola Dionyfio Alexandrino adferipta
T. 1. Concil. p. 8j4- Chriftus non natura homo, led natura Deus, v iplm dthfums,