• circo eft efle ifc doloribus a æftimâtus. Quôd A
€nim poftea nominis lui odium fufceperint,
quatenus filencium refurreétionis pecuniâ ernenne
, quibus Apoftolos terroribüs injuriifque
vexaverinc, cognitum.eft. Et quia hæc fuper
dolorem vulnerum addiderunt , apponetur fu-
per iniquitatem iniquitas»
iaco à Dci 24. Appofitæ autem iniquitatis poetia eft,
juftitia ex- ne intrenc in juftitiam Dei, id eft, ne con-
clufi> corporales ôc comparticipes Chrifto fiant, qui
j.cor. 1.3,0. nobis fecundùm Apoftolum juftitia 8c ûinâu )
ficatiô 8c redemtio à Deo factus eft. Ex-
cluïî verô à juftitiæ ingreflii, necefle eft à li-
à libro vl- bro viventium deleantur. Scripti enim erant
▼ encium jn Abrahæ benedi&ionibus, cujus Temen ficut
fcrfpii cum ftellæ cæli 6c ficut arena maris ad oram litto-
juftis. ris abundaret. A quo libro cùm omnem po-
■ Exodt 31. pu|um Céleri MoyTes metueret , Te primum
deleri deprecatus eft : optans, ut opinor, fecun-
Rom.9-i• dùm Apoftolum anathema pro fratribus luis
efle. Et quia fuper dolorem vulnerum dolorem1
b perfecutionis addente.s, b recurfum pænitentiæ
perdiderunt, deleti de viventium libro, ne po-
Libcr alius ftea quidem feribi cum juftis meruerunt : ut in«
viventium , telligi poflit alius viventium, alius liber efle ju-
ahus jufto- ßorum jqec ambiguum eft eos in viventium
libro efle, qui an tea fine ulla Chrifti cogni-
tione piè in lege, verfati omnia præfcripta
Levit.zz.f. legis impleverint : de quibus fecundùm Iegem
Rom. 1 0 apoftolus Paulus ita docuit j Quia qui fecerit
ea, vivet in illis. Scribuntur autem in libro
cd. 3. n . juftorum, quibus juftitia Chriftus eft fachis.
Habacuc i. Julius enim ex fide vivit. Quo de libro ad
z Apoftolos Dominus ita loquitur, dicens, Gau-
c dete 6c exfultate, quia nomina veftra feripta
funt in cxlo. Et idcirco duplex fignificatio
delendorum de libro viventium, 6c non feri-
bendorum in libro juftorum fuit : quia poft
librum viventium, liber effet reliquus jufto-
V. Traitât, rum. Apoftolis autem hinc magnæ gratula-
pfai. 138. tionis caufa fuggeritur : quia plus fit in Ii-
bro feriptos efle juftorum, quàm de viventium
libro non efle deletos.
Natura in . 25. Tenet autem in fe eum confelfionis mo-
uno chri- dum, quem in nobis efle oportet fidei î ut
° upcx' in eo tarn natura hominis quàm natura Dei
cognita fit. In forma enim fervi veniens, eva-
cuavit fe à Dei forma. Nam in forma homi-
• nis exfiftere., manens e in Dei forma quî potuit
? Aboleri autem Dei forma , üt 'tahtüm
fervi eflet forma, non potuit. Ipfe enim eft
6c fe ex forma Dei inaniens , 6c formam ho-
minis aflumens : quia neque evacuatio ilia ex
Dei forma naturx * cxleftis interitus eft, *<üvim
neque forma: fervilis aflumtio tamquam d ge„ d
nuinx originis conditionifque natura eft.- cum
id quod afliimtum eft, non proprietas interior
fit, fed exterior acceflio i quod ipfum confe-
quentibus docet, dicens , Pauper & dolens Cum tf-io,
égo j S' falus vultus tui Deus fufeepit tne. Pauper
eft, qui, fecundftm Apoftolum, cbm eflet i.cn
omnium dives, fe ipfum ut nos ditefeeremus
* paupertavit: dolens eft, qui fecundum pro. c
phetam pro nobis dolet. Sed hunc pauperem
ac dolentem falus ea , .qua: vultus Dei eft, Humu
fufeepid Forma 8c vultus 8c facies 6c imago |||g
non differunt. Idipfum enim fin utro horum
fignificari communis eft fenfiis. Hunc igitur 1
pauperem in falutem vultus Dei, qui forma
} Dei eft, fufeepit, id eft, aflumtum s ab fe 5
hominem unigenitus Deus, qui imago invi-
fibilis Dei eft , in xternitatis fux vita, qua:
in Deo falus efle intelligitur, collocavit. Om-
nis enim lingua confitebitur, quia Dominus
Jefus in gloria Dei patris eft, id eft, fufeeptus
homo in naturam divinitatis acceptus.
26. Efle autem in eo finem legis 6c facrifi- sacnS
cium laudis, evangelica confeflio eft : ita ut fiuml(
hoftiarum fanguine h 6c oblatione ceflante fa-In J
) crificium gratia: laudifque prxlatum fit. Hoc
enim ifto paupere 6c dolente in falutem vultus
Dei formxque fufeepto continuatur, 6c
6c fequitur : Zaudabo nomen tuum cum cantico3 i v-
magnificabo eum in laude. * JEt place bit Deo fu- f >l‘
per vitulum novellum cornua producentem S ' ungu-
las. Hxc itaque laudatio nominis Dei, lau-
difque ipfius magnificatio, fiiper vitulum no- tftu"spa
vellum placebit. Talis enim antè in lege pro
peccato ofFerebatur; cujus xtatem per tenera
I ungularum 6c cornuum incrementa fignificat.
Placebit ergo fiiper vitulum peccati, honor
laudis j fecundüm illud , Sacrificium laudis p/«-
honorificabit me, 6c illic iter in quo oftendam
illi falutare Dei. Iter igitur oftendendi falu-
taris Dei in laudis eft iacrificio.
27. Et ipfum in confequentibus pfalmus
oftendit. Nam poft placituram magnificen-
tiam laudis fuper vitulum novellum, fubjecit,
* Bad. Er. Lipf. & Reg. mf. tflimandus. Magis nobis probatur
cum Par; & mil. Vatic, ac Mic. tfiimatus, conienciente libro io .
de Trin. n. \6. Refpiciuncur hate Efaix, Pro nobis dolet, & nos
exiftimavimus eum in doloribus ejfe: ubi priora Efaix verba fro nobis
dolet ad humanam Chrifti naturam , pofteriora aurem ad di-
vinam ab Hilario referri manifeftius eft ex his Trail. Pf. 138.
n. 3. S ufeepit ergo infirmitates , quia homo nafeitur; & futaturdo-
lere, quia fatitur.- caret verb doloribus , quia Deus eft. In id fere
redit illud hujus Trail, num. iz . Tlet interdum, & ingemifeit,
triftis eft : & id ipfum ad infirmitatis tribuitur exemflum: quod con-
• ciliari ncquit, niii a fola divinitatis nacura arceatur infirmitas,
ac vera humanx naturx trifticia attribuatur. Sic in Pfal. /3.n. 4.
Chriftus prxdicatur mortem ferpetiens, fid mori nefeiens.
•> In mf. Reg. curfum.
c In vulgaris , in Dei forma potuit. Regii codicis auiloritate
particulam qui prxponimus verbo potuit. Et hoc quidem prima
fpccie malfc ibnare videtur. At collacis aliis locis v. g. lib. 9. dc
Trih. n. $o. ubi legere e ft, Erat enim natura proprietas, fed Dei
forma jam non erat. quia per ejus exinamtionem fervi trat forma
fufeepta ■, Sc. longc ante num. 14. Cumque accipere formam fervi
nifs per tvacuationem fuam non potutrit qui manebat in Dei forma,
non conveniente fibi forma utriufque corpcurfu: his, inquam, & aliis
inipcilis iincerior probatur leilio mf. Reg. Atquc ita Dei forma,
ubi cxinaniri prxdicatur , non naturam iplam, fed naturx
divinx congrucntem habitum gloriofum figpificat; ubi autem
deinde docetur aboleri non potuiflc, jam non habitum folum indicat
, fed ipfammet naturam. Confer fuperiora num. 4.
d Editi, gemina originis: emendantur ex mfl*. Clarius hie ap-
parct ratio , cur fupra negentur naturalcs Chrifto infirmitates,
quia nimirum pertinent ad formam fervilem, qux ipfa ei ut filio
Dei genuina ac naturalis non efle hinc probatur , quia accepta,
juxta illud Pauli, Ftrmam fervi accipiens; adcoque accipicnti exterior
accejfto eft, non interior proprietas : ubi mak apud Par. pro-
prietatis. Dcmum quid fit genuina originis conditionifqste natura,
illuftratur ex his Trail. Pfal. ƒ$. n. Sjuamquam paffio ilia non
fuerit condition is & generis, See.
e Par. poll Lipfium , pauperavit: renitentibus aliis libris.
f Editi, in utroque. Concinnius mff. in utro.
e Hue revocatur ab fe ex Reg. mf. Ex fubjeilis verbis , in
aternitatis fua vita collocavit, intclligi debent qux pauli poll
habentur, id eft, fufeeptus homo in naturam divinitatis acceptus,
h Ita mlT. At edi« > ex oblatione.
Vide ant pauperes & latentur. Quarite D e u m ,
3 & vivet anima veftra : * quoniam exaudivit
J r ’ pauperem Dominus, & vinffos fuos non fprevit.
Hoc fcilicet cempus I^cencur videntes, cujus
facrificium in laude fit: quia illic oftendetur
lalutare Dei. Et ideo Deus ab his ad vitam
U h I0. animjc qiueretur. Carnis enim 6c corporis ti-
meri judicem vetuit: quia animam in gehen-
■ no nam mittere folus potens fit Deus. Qmeren-
Ja'auih. di autem Dei ad vitam anima: ea caufa eft,
1 quia exaudivit Deus pauperem, eum fcilicet
qui fe paupertavit ut nos ditefeeremus,
quern in fiilutem vultus fui fufeepit, in quo
nobis peccata donavit 5 non Ipernens vindbos
fuos, five qui vin<fti funt Chrifti, ut Paulus
!**]> 11. in vinculis gloriatur, five quos fatanas pec_
catis vimftos ut armatus 6c pra:potens obti-
fMus, nebat 5 fecundum illud , Difrupifti vincula
mea, tibi facrificabo hoftiam laudis. Lx ten-
tur ergo in his qua: vident pauperes : quia
Math.;-3- feriptum eft, Beati pauperes fpiritu , quo- <
niam ipforum eft regnum cxlorum.
creita <>m- 28. Et quia, his qui pauperes fpiritu funt
jlHN' in cidorum regno conftitutis, creatura omnis
2 J ll0- congemifcens 8c dolens in gloria filiorum Dei
ft«- liberanda eft, vanitati non fua fponte fubje-
_ nunc qll0que ob lxtantes pauperes vi-
Bn tamque qu<erentes, exauditumque pauperem,
vindofque non fpretos, ipfa ilia ad laudem
Dei exfpeclans revelationem pauperum glo-
t Jjj- rix creatura advocatur : Z a u d e n t eum c a li ]
& te r r a } m a re S ' om n ia rep en tia b in eo. Sub
- horum elementorum commemoratione creatu-
l rarum omnium liberandarum fenfum mentem-
que fignificans : ut dum cjelum 6c terra 6c
mare dicitur, cognofcantur Domino Jefii
[ Chrifto cadeftia 8c terreftria 6c inferna genu
s fledere. In his enim qua: in mari repunt,
* «lnata- ( ci\m tarnen in aquatilibus * natatura magis
m‘ lit ex natura, quam reptio, ) ea qua: in in-
I feris degunt docentur 5 cum profundum ma- E
I ris federn intelligamus inferni.
29. Caulam autem , cur adhuc cadum 6c
terra 6c mare Deum laudent, oftendit di-
? f- j|. cens , Q u on iam D om in u s fta lv ific a b it S io n , &
a d ifica b u n tu r c iv ita te s lu d e c. E t in h a b ita b u n t in
[y-37- e a , S ' h ered ita b u n t terram . * E t fern en ferv o rum
» f e) as c p o ffid ebu n t ea rn , S' d ilig u n t nom en eju s
| ^ s in h a b ita b u n t cam . Laus univerfa ex rerum ad-
mirabilitate proficifcitur. Tunc enim aliquid
laude dignum videtur, cum opus ipfum ita
T magnificum atque prxclarum eft, ut 6c d pru-
[ dentiam ac virtutem gerentis , 8c geftorum
decus ufumque contineat. Quod itaque len-
fum atque opinionem ingenii communis ex-
( cellat, id per admirationem fui meretur 6c lau-
tmd|aus ^em- Cadum ergo *, quod tanto ornatu diftin-
r i.r, ^um impletumque eft, tantolque motus atque
B " cnrfus incredibili cohftantia ac varietate con-
^rvat, ut annum inter hiemem caloremque
* Apud Par, quia eft: abundat, & abeft a mlT
Par. juxta Vulgar, in eis. Vcriusalii libri juxta grxe. in eo.
c Sic mf. Reg. juxta grxe. jesrogww. At in edit, pojhdebit. Paulo
| ante etiam cum grxco legendum civitates fudaa, non fuda ,8c littciama
propter fubfeejuentem excidilTe.conjeftamus ex fubjeClis.
Par. providentiam.
A a*ftatis temperatis autumni 6c veris temporibus
moderetur 6c finiat. Terra autem, qux Terrxfe-
lupernis inumbrata naturis, vel complexa in cundicas >
Tele vel fufeepta finu lemina 6c contineat 8c
alat 6c fecundet, 6c lecundum uniufcujulque
generis naturam e ufu ac maturitate conloli- e
det. Mare autem , quod vita: noftra: modo, Maris x-
nunc haufto fpiritu nunc refufo animetur 6c ftus»
maneat, motumque in tanta fui varietate ra-
tionibus fe lunaris incrementi detrimentique
3 moderetur, 6c profunda infinitaque fui obice
mentem humana: opinionis excedat, ut neque
quid extra fe, neque quid intra fit fenfu per-
fequente capiamus. In his tarnen tantis tamque
admirabilibus rerum naturarumque virtu-
tibus in Deo hoc, quöd Sion falva fit, civi-
tatefque Judxx xdificanda: fint, cadi, terra
maria laudabunt ? humana utique opera 6c
caduca, 6c ipfo tempore ac vetuftate folvenda.
Quöd fi exftruftas eas efle ut fint , laude fit
} dignum j nonne magis confervatas efle eas ,
ne deftruerentur, proficeret ad laudem ?
30. Non ergo hx maximx utique prxftan- Nonob
tijfimxque rerum omnium , vel magis quibus ciSwres'
univerfx res contineantur alanturque, naturx terrenas ad
maris , terrx 6c cxli ad inanium pxne ac Ie- Iau4cm Dci 1 1 1 r , " cxcitancuc vium operum laudem advocantur : id eft, omnia,
quia Sion falvificata fit , exftrudxque Judxx
civitates , quas poft Babyloniorum Antiochi-
que viftoriam , bellum quoque Romani regis
)abfumeret. Dehinc ipfam hanc inopem im-
piamque fententiam , rei quoque communis
lcientia 6c ratio condemnat. Nam ob id xdi-
ficari civitates Judxx propheticus fermo de-
clarat, ut in ea qux falva facia fit Sion inhabited
Et quid hie fecundüm humanas exftru-
Aiones.civitatumque fabricas intelligentix loci
eft ? efim neque in xdificandis his laus ulla
fit, qux fint poftea deftruendx y neque ratio
6c natura patiatur xdifican ob id civitates
ut* inhabitent civitatem. * ipf* fd L
31. Eft autem digna plane Deo laus, cxli c,Vll:ates•
terrx ac maris confefiione tribuenda , quod
ilia filia Sion, qux irive&a in Jerufalem tanto
prxeuntium fequentiumque comitatu , falva
per Deum fit: in quam Aqgeli concupifcunt
in quam creatura omnis gemens dolenfque
prolpectat, in qua xternitatis noftrx gloriam
laudemque fpeciilamur , in qua xdificatx ec-
clefiarum civitates manebunt. Sion enim , licet
colliculus templo quod in Jerufalem fuit sionfpeen-
junchis fit, tarnen lecundum interpretationem laa0*
ex hebrxo in Iatinum grxcumque fermonem
fpeculatio dicitur. In hoc ergo corpore Domini
, f quod refiirrexit ex mortuis, quod a f
dextris virtutis confedit, quod in gloria Dei Sion cor-,
patris .eft , fpem noftram vitamque fpecula-
mur. Et quia revelationem noftrx in eo cla- ;
ritatis 8c ipfa in eamdem liberanda creatura
omnis exfpedbat j falutem hujus Sion fiib fi-
|e Particula ac in Regio codice omifia opinionem ingetit prius
legendum efle ufui, non ufu. Verbum autem confolido eodem fere
modo intclligendum cfl , quo Tra£l. Pfal. 91. n. z. foliditas
mundi, pro eo nimirum quod perfe&um & integrum atque ad finem
fuum perdudlum eft.
y Reg. mf. quo refserrexit ex mortuis, quo Sec.