1387 In Fragmenta S. Hilafii Epifcopi 1588
I nu is ,ab- eodem Liberio tædio-ex-filii defiderioquß fe- A ào epjfcopa.tum redire permilïus >ubl permenfus, efi, indis
luæ præfrado, quemadmodum àceteris qui Impera-
toris, Court and i violentiæ ceïferant, fubfcri ptione pro -
batam fuifle : ut; non- omnino vanus éxftirerit rtgm'or».
qjj.em Arianos diflenûnafle Sozomenus *fcrip.tum reli-
quit, Pont. R. in opinionem Anomceanocum defecifle.
Quo .nomine nofter Hilarius æftu fidei abreptus ipfiLi-
betio velut apoftatæ ac prævaricatori Anathema impûv-
git. Et finie non alia potuit elle ilia» fides , quam Nar-
ciCTus , Theodorüs, Eudoxius, Demophilus,, 8c ceteri îl-
li temeritate atque perfidia inter Àrianos conlpicyi, ut
infrà videbimus , didaverint. Hinc etiam difcimus
quit Severus * , orbem pant terrarum maloperfidiainfiBi
vir naturd lenis Ô" pla ci du s , fimul ad perfuadcndum apt us,
quo elogio ipfum ornavit Rufinus * , optimum. faBu arbitrât
* lib. i -
hififaà.
ns : revocare- cupffîàs ad partitentiam . frequentes in.
G.allia coegit. * Quibusefïèdum eft. ut omnibus, epiico-
pis de errore probtentibus apud Ariminum gerta dam-
narent , prirtinajnque Eçclefiis fidem,- reftituerent. His
et iam & Viduriïuim Pauifienfem qpifcopumI quemfyn-
odo Sardicenfi interfin fle teftis eft * Athanalms, 8c
ad Agrippinenfem contra Eupluatem delegafle , ipfius
Agrippinenfis Concilii ada probant, fi ad hæc tempojus
frnt audoris, 8c quo pertineant nomina ilia hæreti- ra pervenit, fymbolam fuam cpntuliflTe veri fimile eft,
’ ‘ Ad,eusfynpd,Q.s Hieronymus,in^Eqfèbian6chrpniçp refpicit,
cûm ad annum vitæ Confiantii extremum ( nam
qui in eo chronico notati habentur Chrifti an ni , nec
Eufebii nec; Hieronymi funt, ) Galliam per Hilarium
Ariminenfis perfide dolum ( fie enim legunt veteres libri )
damnafle notât, quod & hac fidei formula præftitum vide
mu s. Quamvis non ni fi defundq Çonftantio, reru nique
potiente Juliano, illæ fynodi célébrât# fuerint, id
eft, circa annum Chrifti ccclxij.
19,. Epiftola. * autem Eufebii Ver-cellarum epifcopi
Ç ad Gregorium Eliberi civitati.S; H,iCpani»antiftitern ,.li^-
cèt Çonftantio Imperatore adhuc in vivi,s agente ( ipfum
enim intelligit, cûm fpem Ariomanitarum , non in
fita vi aut unito confenfu > fie enim hic. locus emendandus
videtur : fed in proteBione regis facularis pendere dieit,
quippe qu i, ut Athanafii verbis utar yfnasfpes; hfimi &
infime habsrent, in Cafare nimirum & in ejus ettmichis)
poft Ofii tamen prævaricationem, atque etiam Arimi-
nenfè Concilium feripta eft. In qua tamen obfervatione
dignum eft, fetmônem haberi de Ofio velut adhuc vi-
vente, & cui non multô antè pro Arianis aliquid mo-
lienti Gregorius ànimosc & intrépide reftiterit. Quod
' Suif ic
* Afolog, ,
ad Confiât, .
P- 767. '
corum,quæ huic Liberii ad Orientales epiftolæ fùbne-
r" j x.aelTe in lüo codice nobiliffimus Ànnalium feriptor4 noiS7
- »•)4 - tavït ; ut & ilia verba in ealce fequentis ejufdem ponti-.
ficis. epiftolæ ad Urfacium , Valentem & Germinium :
Prævaricatori anathema cum Arianis a me diftuw.
* nunc Ig. Süpereft ultima hujus colle<£tionis * epiftola ad:
X^concra ^e§ acos Ariminenfis C o n c ilii. Ipfà autem eft S.emia-
Æcium vcl vi?jnOÇi|p epifeoporum , & majore ex parte Palæftino.-
potiùs cen- rum contra Ætium cognomento Irnpium.atque Atheum.
tra partes Ariani enim etfi numquam ipfis inter febene convene-
Acacii. r it ;. ( q ui mos omnium hæreticorum e f t , nifi in eo ut
Ecclefiam Ch rifti oppugnent , ) (uccedente tamen ex
animi fententia Ariminenfis perfidiæ dolo , confetflum
fibi cum catholicis negotium arbitrati ,muïto aperdils
opinionibus , an im is , nominibtifque divifi acriùs inter
fç d igladiari cceperunt. H inc fadtionumifeclarumque no
mina mille, m ille nocendi artifices. Plura nomina(\nqa\t
* lb 1 de Ambrofius * ) fed ma perfidia ; infinnitate non~dijfonans,
fiii »• 4 4 - communions dijeordans ; non dlffunilis fraude ,fed cooitatione
dtfereta. Et hæc quidem d e iis quae hic fub nomine libri
B . Hilarii de Ariminenfi Con cilio édita eontinen-.
tur.
*Fragmcnti
XI. pats
fecunda,
quando
Altera cob 17. C e t e r a , qua: alteram veluti colleÂionem D f i eft, ad annum Conftantii xxiv. qui Chrifti lx.eft poft
apud Pari
fies agens
memoratm
facere.videntur, quamvis in codice manu feripto , ex quo
ifta tranfleripra funt, illis qu* explicuimus præpofita.
legantur,ex eodem tamen B-.Hilarii Opéré excerpt a efîe,
vel hinc eonjicere licet, quód verba audtoris unde fiimta.
funt,aliquot locis ipfisaétis immixta, ejufdem fanéfcif-
fimi Confefloris pheafin exhibeant, 6C Omnia fere ad
lynodum Ariminenfem, de qua præcipuc in eo ipfotra-
Àabatur Opéré, fpe&ent. In quibus tamen digerendis
non exaâior ordo rerum vel temporis * quàm in fupe-
rioribus , obfervatus eft.
18. Porro fidem illam qucé apud Farifcam civitatemex- j
pofita dicitur, Lutetiæ Parifiorum feriptam fuifle arbitrer
, atque in ejus épigraphe , apud Parifiam civita-
tem legi debere conjicio. Jam enim tunc obfoleta fere
Lutetiæ appellatione hoc nomen ilia civitas audiebat.
Zofimus * ea ætate non multo inferior de Juliano lo-
quens Lutetiæ hiemante , fie feribit , i«iAu? 0 à rS
enim ejus urbis tunenonea fuerit amplitudo vel nomi-
nis claritas, inquam pôftea regum Cnriftianiflimorum
feequentatione ftudiorumque celebritate eve&a e ft, im-
& ab Ammiano * cafte.llum ambitu
Ofium pervenifle necefleeft. quo anno Ofius quint
i flam hahe epiftolam ipfumque Ofium paulö póft c J"
vivis fublatum oportuit : quando quidem Athanafius
oratione prima contra Arrianos anno poft Nicxnam
fynodum trigefimo fexto , id-eft anno Chrifti ccclxi. ha-
b ita, Ofiiu t vitl funifti meminir. Hihc forcafle Mar-
Cellino ceterifque Luciferianis oblata oecafio, (ut mos
eft htereticis, quz fuo fato. accidunt interpolando, ver-,
bilque in inajus' tollendo , quia ver-is deftituuntur , in
fida miracula trahere , ) horrendas itlius tragosdiae de
ejus morte diris ejufdem Gregorii aecerfita cpnfingen-
d#;cujus falficatem vel hicunus locus decegit. Nam fi
in ea contentione Ofius adeo mifere animam proje-
ciflèt, tam mirandum milerandumque maximi viri in-
teritum , tamque priefentem divini numinis vindi-
ótam haud ita levi pede Eufebius in hac Epiftola tranfe*
gillet.
, defieric.
Marcellin.
& Fxuftin,
lib. adlntcecentefimum,
20. Formulam ♦ autem fidei a Germinio conceptam,
quae proximè hanc epiftolam fequicur , multo pofterio-
rem efl’e ea epiftola ex iis qu* fupta diximus, eftm de
epiftolaValentis, Urfaeii 5'aliorumque ad Germinium
difll-ruimus , qu® huic caufam ♦ dedit , clarum eft.
infùlàri circumclufum tantum did videamus ;ut quæ in- F plané hæc Germinii formula conformiseft regulæ fidei
r in M fofùlæ
fluvii Sequanæ ambitu comprehenfa,, & utrimque
fubliciis pontibus aominenti junfta , vix mediam partem
ejus regionis compledberetur, quæ civitatis npmen
fibi peciiliare fecit : cæli tamen temperie , quod etiam
ficus aleret, fluviique placidiffimi nitidiflimique amce-
nitate adeo grata & commodaJuliano in Galliis agen-
ti viià eft ,u tib i libentiflimè hibernaduxerit» -, & Imperator
ab exercitu in eafalutatus , poftea feftiviflimo
ad Annochenfes feripto * putktUr W^rli» vocitarit,
ejegantiamque fui ingenii in ipfa deferibenda oftenta-
voluerit. Et fané longé ante,Julio Cæfari ,■ concilio
Confulibus edita:,quas Patrifimilemper omnia Fi-
lium dicebat, & velut ex diametrp oppofita Sirmienfis
Concilii infidelis fidei, ut earn vocat * nofter hilarius,
impietati qus Pattern honors , dignitate , clwrit are ma je fate
Filio majorem definiebat.
21. Quae fequicurSardicenfis Concilii ad Gregorium
epifeopum Alexandria:cetejrofque * epiftola,priceden*
tibus multo prior 'eft , & argumento penitus diverfa.
Continet enim decretum Sardicenfis Concilii nomine
ab Arianis confidfcum, cujus Socrates meminit, Sozo-
menus etiam fuse hiftoria: fummam intexuit , ultimum
t iis caufam
* lib. de
Synod, n. i .
* Pfcudo-
Sardicçnfis
quaenunc
Fragm.
Ill,
Ster. lib. i.
lariiinGal- Galliarum indiifto, locus illehuic habendovifus fueratCx fané hæreticæ temeritatis ae audaciæ llac i-r-ai. -I ■ _ . T ■ . r% -I. „ , ^ exemplum. Illi e. 10.,s o, lI, idoneus, Lutetiamque Parifiorum concilium trauftule-
rat. tlb i ubi hæc habita fuerit lynodus ., non dubium
eft uham ♦ ex illis efle, quas ipfe Hilarius Conftantii Itn-
peratoris | paulo ante quàm ex vivÎ6 decederet, cdi&o
namque ie patribus anno Chrifti cccxlvij. Sardicæ con- 1
gregatis ut fifterent præfente Atfianafio, quern impu-
denteradeo criminati calumhiatique fuerant , fàtis fir-
mam fronton non habentes) Philippopoli,^uæThracise!
1389 Nicolai Fabri Præfatio. * 3 9 0
eft urbs, coa&i, hoc quod in manu eft decretum , fub A confeflorem, canitie viroeque fan&itate venerandum, ad
nomine patrum Sardicæ colleótorum, quorum fama jam
per populos pervagatafuerat, commenti funt : quo non
fôlùm Athanafium velut gtavium fcelerum conviftum
depofuerunt, verùm etiam Julium P. R. Ofium , Pro-
togenem, Gaudentium, & Maximinum, fidei Nicænæ
columina, de gradu communioneque ecclefiafticadimo-
tos judicarunt. Nec contenti in tantos viros injurii
if ai. 7.15- exftitifle, nifi etiam, ut cum Propheta loquar , molefti
eflènt & Deo noftro,ipfum Chriftumde Patris dextra,
id e ft, 4 oiAovâuç i, SnoTiftiat gradu ,novâ fidei formula
excmplumMagiftri cum iniquis deputatum agnofcimus.Si
quidem is eft Amphion Epiphaniæ Cdiciæ prinulm epi- stKom. libs,
fcopns.qui ante fere quadraginta annos Chriftum tub Ma- c-1°- &
ximino intuepidè profeflùs deindc in Nicæna fynodo, de- ft*
pofito propter hærefim Eufebio Nicomediæ epifeopo, in
ejus locum fuffe&us fuerat. Ejus meritiun eft , ut tefti-
monium fandlitatis apoftolicæ ac confeflionis ab Acha-
nafio ei in Oratione prima contra Arianos * perhibi- *p»g. tyit
turn, à do&iflîmo interprète tamen vitio codicis Græ-
ci quo ufus eft , corruptum reftituamus. Si quidem
confcripta, in qua»’« « *, o/Mvn* voces praetermiferunt, „ quo loco in ea Oratione catholfcos monet, ut formulas
Si prole- deturbare nifi lunt. ndei Urfacii, Valentis, Demophili, Germinii, ceteroia
ha-
lira ab eo
iiiffet, an
nferipta
flee, Fides
'ecunditm
Irientis
piodum ?
Uiud eft.
1 fuiffe.
* epift ad
Antioch.
p- wm
*lib.y
* hoc pru-
denter egic,
; tia advera
fidem ad-
* lib. de
dirc£ta epiftola
Phi-,
lippop.fyn-
22. Mirum tamen eft , vel noftram Hilarium earn
ipfiun fidei regulam pro legitima * lynodi Sardicenfis
fuo Opeti de Synodis inferuifle, ac velut catholicam ex-
pofuifle, vel ipfum Athanafium in epiftola de Ariminenfi
8c Seleucise lynodis, & poft eum Socratem novem
& verbis & fenfu diverfis Arianorum recenfitis formu-
lis , hanc decimamnonaddidifle. Idem enim iple Athanafius
* non uno loco teftis eft locupletiifimus, cert is
hominibus nonnulla quafi qux deeflent Nictens formurumque
ejus farinæ hominum tic ét verbis ex lacraScri-
ptura defiimtisfcriptas,nihilo magis tamen admittanc,
quàm Chriftus diabolum ex iifdem Scripturis loquen-
tem , ejuia impiorum fermones dolofiJunt : lumina ecclefias
fui fieculi recenfens, & apoftolicos viros in quorum
feriptis nihil mali fufpicari licet, hæc verba latina verfio
exhibet : vel Lupi dr Appiani Cilicia, Græcus codex
manu feriptus fic le g it, S Adm è A T? ipoXo^nTi
'f KiKinlat j utrumque enim vocabatut, & C ilæ
adferibere volentibus, Sardicenfes patres(e conten- lieix , & Nicomediæ epilcopus. Nec eft quód quis
“ ■ Nicæna fide refpondiflè , decretoque fanxillè , ne C fufpicetur, ilium àreôla fide poft hæc deflexifle : nam
quid ulterius feriberetur : ne illis , cjuibus libido erat fe.
per nova fiat acre , occafio ejufmodi fhppeteret, ut iterum at-
ejue herum nova de fide définirent. Qupcertèmanifefti er-
rorisconvinciturSozomenuSjCÙmrcribit ♦ , catholicos
patres Sardicæ fidei formulam edidifle , fenfu quidem
cum Nicæna eamdem , pluribus tamen verbis conceptam
: cujus nomine Ofius 8c Protogenes apudjulium
P. R. fefe excufarint. Plane videtur nofter Hilarius
in eo de Synodis libro, non folùm formula pleudo-Sar-
dicenfi, fed nec Antiochena in Encæniis, nec Sirmienfi
contra Photinum, qiias tres Semiariani in fynodo An-
quiritana maxime probarunt, ira minimè offenfus
in catholica pace perlèveraflè teftis eft Ecclefia , qux
natalem ejus prid. Id. Juniascelebrat. Quare fceleratis
iftis immixtum eonjicere eft, ut vir virtutis fama Celebris
apud omnes & clarus,tenebrionibusillis lan&ita-
tis aliquam opinionem conciliaret.
24. Mirum tamen eft, dim B. Auguftinus Donati- Auguftino
ftis ex hoc decreto^fucum facere , & fè pro catholicis incomper-
a Sardicenfi Concilio agnicos probare nitentibus non ta Sar‘l»-
fatis hujus fraudis gnarus contra Crefconium non uno ccnlu ^c"
lpco * excipiat , nomina civitatum , quarum epifcopi * u b 'f . e.
dicebantur , appofita non fuifle, unde conftaret Dona- & Ï. 4.
tum , cujus nomen in haclynodali epiftola oftentabant,
eas * expolherit, & his verbis excufare conatus fit : D ilium fuifle, qui fe pro Carthaginenfi epifeopo gef-
Nihil mirum, ait * , vobis vidcri debet , fiatres earijfu
ejuod tam frequenter exponi fides capta funt ; neceffitatem hanc
furor ha'eticus imponit. 8c paulo poll , Sed necejfttas con-
fuetudinem intulit exponi fides , & expofitis fubferibi. Ubi
enim fenfus confiientia périclitât nr, illic littera poftulatur:
nec fane feribi impedit, ejuod fhlutare efi confiteri. Poftea ta-
men experientiâ doftus non foldm Camacinam non mo-
vendam , ut in proverbio eft , led multo minus quæ à patribus
redfcè ftatuta funt, ullo aliquo prætextu convel-
lenda, quâmque periculofum ac miferabile effet, diver-
fas fides habere, cjua dim pluses fiunt, ut idem'iple ait * ,
id incipiunt effe ne ulla jit ; in libro ad Conftantium
omnes præter Nicænam uno elogio damnavit. Nam
etiam fi his, inquit*, nihil vitiofurn fitbjacere affirmetur,
non tamen caufa religtofa voluntatis inefi, quia mali medi-
mio.fi. , .
25. Porro nemini dubium eft, præclarosillosnovæ
fidei archite&ores lynodicam hanc epiftolam iis maxi-
mè infcripfiflè epifeopis , quibus facile imponere, vel
ejufmodi impofturam non ingratam fore fperabant. Inter
quos optimo jure familiam ducit Gregorius ille Cap-
padox Alexandrinæ ecdefiæ prædo, qui longé antè prolib.
4 .t
Crefc. e.
ferat ; plus etiam addat , nec mods elle ecclefiaftici,
quando epifcopi epifeopis feribunt , nomen civitatis
ad jüngere : unde hue ilia civitatum nomina irrepferint?
nifi fortafle à Donatiftis funt addita j hujus enim rei
videtur fufpicionem injicere ipfe Auguftinus, eftm feri-
bic : M ir or nefcio quis ifle Donatus, f i non in viftris litte-
ris, Carihaginenfis fit Bus efi.
2j. Nimis longum eilet , in omnes qui huic epi-
ftolæ fubfcripferuntinquirere,nec fortafle operæ pretium.
Plané ab hæreticis feriptam efle Menophantus
£ ab Ephefo , Acacius à Cæfarea , Theodorüs ab Hera-
dea, Marcus ab Arethufa , ( operarum enim erratum
eft, quod hîc ab Aretiis legitur) Eudoxius à Germanisa
, Narciflus ab Neropoli,vel Irenopoli. ( utrumque nomen
enim audiebat ) Demophilus à Beroea, 8c qui clau-
dit agmen, Valens à Murfa velut Mylbrum ultimus, célébrés
Athanafii, Hilarii, Epiphanii, au&orumque ec-
clefiafticæ hiftoriæ teftimoniis , Arianorum anteiignani
ß c duces,inter eos qui huic decreto fubfcripferuntre-
cenfiti fidem faciunt. Et hæc quidem de fuppofititio illo
decreto nimis fortafle multa.
26. Quæ fuperant, licèt pleraque omnia , fi Liberii Eam
pter hærefim Arianam Ecdefiæ communione fubmotus, p P. R. epiftolam ad Conftantium anno Salutis * ccdj
Sardicenfi etiam Concilio ne pro Chriftiano quidem
haberi juflus,-non multó póft ab Alexandrinis tumultu
populari occifus, convenientem elfrenatx fua: violentix
finem fortitus eft. Nec multo fanftior Donatus,
per Luciferum Calaritanum epilcopum , Pancratium
Presbvterum ( fi quidem corrupte apud Athanafium in
epiftola ad folitariam yitam agentes * Eutropius nomi-
natuc ) & Hilarium diaconum Romanos miflam exci-
pias, ad Ariminenlem pertineant lynodum, perturbata
nihilo minus inter fe , nec ullo digefta ordine exfiftunt.
De Liberii epiftola qui plura defidcrat. numquam fa-
tis laudatos illos Annales * confulat j ibi enim unde !
fuam fitim exftinguat , uberrime inveniet. Cetera ‘
fere omnia nunc primiim in lucem eduntur. Quo- 1
nam autem difponenda fint ordine,rei geftxnarratio-
qui Carthaginis epifcopus nominatur. Ille enim eft
Donatus , qui Majorino fuccedens , perniciofilfimam
. feftam in Africa diu altate contra altare Dei Cartha-
gine erigens aluit ac fovit : eóque fuperbix ac vefa-
nix evedus eft ,ut veluti Pythagoreos aiunt per prx-
ceptorem folitos, ♦ ita luos per fe iplum jurare tam-
quam per Deum , eofdemque ipfos fe partis Donati vel
Donatiftas pro Chriftianis nuncuparepermiferit,ac ipfe ^ ne perfpieuum fiet.
* lib. do
Script. Ecc!
i nominarit. Arianæ etiam opinioni congruentem
Jibrum fcripfiflè teftis eft * Hieronymus. Internos duos
tamen infignes hæreticos, Amphionem eximium Chrifti
17. Diximus fuprà, jidem Sirmii Confulibus addi-
tis Coram Imperatore leriptam ', qur Filium Patti per
omnia fimilem continebat, fadionibus Arianorum ptQ
YVuu ij
fis Concilii
hifiorjca