citur v quas fenior 8c defperavit 8c ven- A precatur. Sicut enim nunc in præfens teftimo-
didit. . nia Dei Sc mandata meditatur.3 ita exfpe&at
8, Denique id ipfum fequenti verfu docet: æterna : Sc ficut vivic corporis vitä, ita Sc per
lujhitioe tua in aternum , & lex tua veritas. Has
Fide emit juftitias non cogitavit populus ex Ægypto pro-
^erdldttTn1 Sre^l,s> cu* mare aruit, cui columnanubis de
hJeiitate.n~ die, node autem columna ignis fàmulata eft,
cui manna matutinum cælum fubminiftravit ,
cui viginti-feptem régna cefferunt, cuijorda-
nis ftetit aridus , cui muri Jericho ad lonum
a exercitûs Sc arcæ teftamenti * circuitum con- B
ciderunt. Has Dei juftitias fcit populus qui
eft junior æternas. Has quia æternas fciret,
emit fideffias quia moriturum fe crederet fenior,
vendidit infidelitate. Populo enim juniori lex
Lex quî veritas eft. Nam verb nuncab eo circumcifio
faSa^eftCaS corc^s per Jefttm iteratur ad vitarh, verb per
mare hujus fæculi tranfit in promiflam fibi ter-
b ram , verb cælefte manna iumit b æternus,
verb in Jordane lætatur renatus , verb pafcha
intelle&um quern à Deo acceperit, ut æternâ
gloriâ vivat, expoftulat.
L I T T E R A XIX.
p Koph.
LAMAVI in toto corde * , ex Audi * Hi
^ me Domine s jujlificationes tuas recjuu
ram. Clamavi ad te , falvum me fac :
cufiodiam mandata, tua, Traveni in maturu
tate, (ëjr clamavi : * in <verba tua * Jpe- * &
ravi. Et proevenerunt oculi met diluculo
Agni fanguine liberandus immolât , verb in QHt meditarer eloquiatua. Vocemmeamexau-
• azymis finceritatis epulatur,fermeritoquec an» di ‘Domine fecundum * multam mifericor- *illf'
tiquæ malitiæ purgatur rjam nori legis ei um- H M H I ficuniilm judicium tutm H H
bra, led veritas elt. n . • n
y.iitiâ . 9. Soit autem ob hanc veritatis confeffio- &*: me' Appropuvermt perfiquintes me
cicmLhT nem mufcis perfecutionibus hic junior po- tniquttati : a lege autem tua longe faSü
vox&opus. pulus urgeri. Hinc enimfùntin toto orbe ter- Junt. ‘Trope es Domine, Cîf omnia mandata
rarum beata fidelium confeflorum Sc fan<fta tua veritas. * Ab initiis cognovi de tefti-*k
* ^ ^
fîdeli femper mandatorum meditatione omnia, D
quæcumque ingruerunt, confirmatæ fidei vir- 1.~W N t e r multa evangelicædoétrinæ præ- ciatu
f. 143. tute vicerunt. Et ideo ait, Tribulatio & angtt- ■ cepta, filentium a nobis orandi Dominus |||
flia invenerunt me : mandata autem tua meditatio exegit : ut taciti Sc ex fècreto cordis pre- tio«
mea eji. Urgeant licet pugnæ, intententur ex- caremur , néque in eo vocis potiùs eftèt offi- l,ibi™
filia,'profcriptiones adhibeantur, mortes non n - ----e r * •
* r. Trait. dico inferantur, fèd*cum poenarum ingeniis
Ff.6j.n.zi. innoventur : vox tamen ea cflè femper fidelis
•viri debet, Tribulatio & anguftia invenerunt me :
mandata autem tua meditatio mea ejl. Non vi
cium quàm mentis : Deo orationis noftræf fe-
creta, quia fecretorum infpeétor eft, audiente.
Ergo contrarium evangelicis inftitutis videtur
hoc quod aitPropheta, dicens, Clamavi in to-
to corde meo , exaudi me Domine i juflrificationes
occupante, non oblivione temporis fubrepen- E tuas requiram •? Sed fcit Propheta clamorem
te , meditationem à nobis mandatorum Dei
abeftè convenir.
tM44. 10. Dehinc ait , Æquitas, tefiimonia tua in
e aternum : intellect um da mihi * eorum, & vivificer.
Non contenais eft Dei teftimoniain præ-
fèns tantùm æqua Sc exiftimare Sc exfpedare :
æquitatem eorum in æternum fperat , Sc per
fuperiores tribulationes Sc anguftias obtinere
ea quæ æterna funt nititur. Nihil æternum elle
potiùs cordis oportere elle, non vocis : Sc id-
circo de corde clamat. Non hic elatæ vocis fo.
nus eft, neque corporalis auditio, fed clamor
fidei, clamor mentis : ufque ad thronum Dei,
non nifu vocis, fed fidei fpiritu efferendus. Ille
enim ad Deum toto corde clamat, qui magna
poftulat, qui cæleftia precatur, e qui æterna
fperat, qui innocentis timoris vivit officiis.
2. Sic Sc in hujus mundi exçrdio, juftus Abelc
luc.j6.ij. divesille evangelicusexiftimans, beatitudinem F etiam peremtus magna loquitur Sc clamat....
præfentem fuam poenali morte mutavit. Æter- Scriptum eft enim, Vox fanguinis fratris tui W
na autem Dei teftimonia Lazarus pauper ex- clamat ad me. Non humilis fanclorum querela
ipe&ans, Sc Abrahæ linu continetur, Sc mifb- eft, ne.c depreffa fidelium oratio eft. Altum eft
riam vitæ laboriofæ beatæ quietis honore de- quod poftulat, excelfum eft quod exfpeârat,
inteiligcn- mutât. Horum intelligentiam Propheta orat, clamore perfonum eft quod precatur. Urgebat Mof^
tia, donum donum fcilicetinter multa dona præcipuum (pi- Pharao infeftis Dei populum agminibus, mare cianut.
raxipuum. rjcajjum gratiarum : Sc per earn fe vivificari de» rubrum fugæ obfiftebat , conclufus undique
* In R eg. mf. circuttu. Similis eft phralîs in Pfal. j i . n. 19.
Citm fardants refiuxit,, cUm civitas maxima ad folum area tefia-
menti circuitüm ( rurfum in altero mf. Rcg. circuitu ) concidit.
b Bad. Er. Lipf. ac tres mff. Aternum.
c Ex naf. Mic. apud Par. primiun adjeflaeft vox antique. Su-
periùs lit. }. n. 7. Icgimus de Propheta diflum, Firmentum ejictrt
vetéris nature feftinat.
à Editio Par. fed felici.
e Ira mff. R eg. Albin. Sc antiquæ editioncs, quomodo & fub-
jefta videntur poftulare. At Par. omiflo priùs eorum, hîe habens
vivifiées , fi deinde fubjiceret me, confentiret grarcis exemplari-
bus benè muftis, in quibus exftat, Nobilio tefte, 'Cfiooi /ja. Quam-
quam ipfc ex caftigatioribus præfcrt Sfieo/xaf.
• f Reg. cod. cum Albin, fecreto, & mox auditore, non audiente.
t In duobus pr^diAis müT. qui ttrrena fpernit.
Ifraci
TTael iam ad mortem a videbatur , hofte pro- A noftræ" militia eft, euftodire mandata, Sc veluti
Iirac j , f,«- „„lUm MovfiüH fècreto fidelifîimo hune thefaurum denofiti Sc
ïxufÊ4'
ximo mari obvio. Inter hæc nullam Movfi ad
Deum vocem fuifTe Scriptura teftatur : ftabat
mæftus, ftabat tacens j fed fecreto cordis fui
perfonans, Sc orationis fuæ fide damans. Vox
enim iftud divina teftatur, dicens, Dixit autem
Dominus ad Moyfen, Quid proclamas ad
me ? Silebat ille 5 fed oratio fidei ejus clamor
ad D.eum erat. Novit Sc Apoftolus hune in
viris fidelibus fpiritus effe clamorem, cùm dîfecreto
fideliflimo hunc depofiti Sc
commendati nobis pra;cepti refervare.
4. Qui vero clamavit, Sc teftimonia Dei, Juvenile*
id eft, fub teftibus c*Io ac terra Sc angelis dicandi.C°
feripta cuftoditurum fe profefTus eft, addidit
adhuq f Sc meritum obtinendje falutis, dicens, c
Praveni in maturitate, & clamavi, in verba f-147-
tua d femper fperavi. Non exfpedavit e infir- d e
mam ad vitia fenedutem, neque defervefeen-
Spiritus enim in cordibus noftris clamat, B tibusf longo ufu luxuriæ æftibus frigidæ æta-
Abba pater Pénétrât hic filentii clamor ufque tis tempus elegit : b fed maturitatem omnem
ad aures Dei j fed aures non clamorem I fed fide Sc religione prævenit, vincens per conti-
fidem audientes} fidem quæ non terrenas opes
pofeat, non gloriam inanem caducamque de-
fideret’, non quæ moritura corporis gaudia
precetur. Exiguis quidem epiftolas fuas Apo-
fto h is Iitteris lSribit, Sc communis hæc ei ele-
mentorum atque apicum forma eft : fed novit
has ino-entes efle Iitteras fuas, dicens , Ecce I
qualibus vobis litteris fcripfi mea manu : ma- C cedit. Nullum tempus vacuum habet,
gnitudinem fenfuum, Sc præ.ceptorum utilita- nr,v'r,im
tern licteris talibus comprehendens. Clamat
i^itur Propheta ex toto corde. Et quia ex cor*
<fe clamat, ut audiatur orat s Sc auditus hæc
poftulat, ut juftificationes Dei exquirat. Seit
has effe occultas Sc latentes, Sc umbrâ legis
obdudas. Has optât inquirere, ad quas mul-
tis opus fit magnifique rebus, clamore cordis,
exauditionis merito, inquifitionis officio,
nentiam juventutem, 8c comprimens lafcivien*
tes annos, fienedutis maturitatem mo de ft a: Sc
caftje adolefcentize tranquillitate prjeveniens.
Et Propheta: clamor eft, fperantis in Dei ver.
ba j non aliquando , fed femper. Finis enim
nullus eft fpei noftra:: fed in cxleftes res femper
extenditur, 8c in «eterna Dei promiffapro-
cedit. Nullum tempus vacuum habet, nullum
otiofum.
j. Denique id fequitur : Et pravenerunt oculi ^
mei diluculo, ut meditarer eloquia tua. Qui in Vigihae t
maturitate h clamare pr*venerat, nunc ipfos
dies meditationibus pr*evenit. Vigilat ille di- h
Iuculo, non exfpectat ut gravatos fomno ocu-
los lux infufa proturbet. Vigilat ille , 8c ipfum
redeuntem lucis ortum orationibus operitur:
nunc prophetarum diefcis occupatus, nunc pfal.
. Sed qui clamavit ut audiretur Sc itujui- D morum hymnis intentus, nunc patriarcharum
■ *' • n • /I _____ ... C.T Ä7 A n A n n im cr/’fl'ic n p tm r in f iis * n m n i eln _
ISiUSquo
lordioc po-
ftulanda.
R
reret juftificationes Dei, nunc clamat ut fal-
vus fiat, 8c cuftodiat teftimonia Dei. b Quanta
autem modeftia: ordinem tenuit ? Non
ftatim clamorem fuum fperare aufius eft pro-
ficere in falutem. Prius fuit ut auditione di-
gnus eflet, prius fuit ut juftificationes inqui-
reret. Merenda fuit auditio, adhibenda inqui*
fitio : fic falus poft ifta fperanda. Nos verb
falutem tamquam debitum poftulamus : 8c ve-
8c fandorum geftis negotiofus , 1 omni elo- 1
quium Dei tempore 8c affiduitate meditatus.
6. Dehinc fequitur: Vocem meam exaudi fe- f- *49-
cundum mifericordiam tuam , Domine : fecunailm
judicium tuum vivifica me. Difcamus modeftiam
ex didis Propheta: tot fuperioribus, k clamore confidcre.
cordis, juftificationum inquifitione, cuftodia fc
teftimoniorum Dei, Sc continentia juventutis,
8c antelucana: meditationis vigiliis : 1 8c per 1
Iuti D e o fit hanc-eamdem præftare neceiTe, E hæc omnem in mifericordia Dei fpem reprimis
ab eo precibus oramus. Atque utinam
cordis clamore loqueremur. Labia tantum no-
ftra, fenfu peregrinante, quod nefeiunt mur-
murant: 8c officium corporis mens in res alias
occupata non fequitur. Propheta verb cum
1 poft tot pracedentes antea preces ut falvus
eflet oraflet j falutis ipfius ftipendium docet,
dicens, Et cuftodiam mandata tua. Ha:c fidei
» In vulgaris , urgebatur. In duobus mff. verebatur. Prseferimus
cum Mic. videbatur. Dc clamancc Moyfi filentio Ambrofius lib. i.
offic. c. 41. n. 1x1. ex Machabaeis unum fic loquentem inducit :
Alius linguam jujftcs amputandam proferre, refpondit: Non folos Dominus
audit loquentes, qui audiebat Moyfen tacentem: plus audit ta-
citas cogitationes fuorum, quam voces omnium.
b Solus codex Vatic, nie prsefixum habet, Ait enim, Clamavi
ad u , falvum me fac. Haftenus quidem Hilarius nullum enarra-
vit verfum, quin facrum ei texcum prsemiferit: attamen intcrpola-
tionis fufpedtus eft ille codex.
c Mff. du'o, ad meritum.
d Notar Erafmus Hilarium incidiffc in codicem depravatum , in
quo, pro fuperfperavi ex g r t c c o , librarius mendosè Icri-
pferit femper fperavi : cum neque in hebr
quidem hie idem adverbium a mff Re;
acbere manifeftum eft ex fequentibus.
£ Edici, a vitiis. Re£lius -mff. Rcg. & Albin. ad vitia. Inde
enim commendatur David, quod in setatc ad vitia proclivi & va-
lidä, Deo famulari delegerit.
f In mf. Mic. longo ufu luxuque etatibus.
6 Albinenfis codex cum Reg. fed immaturitatem : forfitan ve-
rius. Ex quo & conjeiftamus luperifts legendum, Prevent ii
ponens, poftremo audiri vocem fuam fecun-
dùm mifericordiam rogat : 8c mifericordiam
fècundum judicium Dei poftulat. Nos fi fè-
mel jejunamus, fatis feciflfe nos arbitramur :
fi aliquid m ex copia domefticarum facultatum
inopi damus, implevifle nos juftitiam credi-
mus : jejunantes ut aut placeamus hominibus,
aut corpora cibis feflTa relevemus, 8c inter
maturitate, ex grarco vi&iipfaooi ôr iaeff- , ut fyllaba in propter
præcedentem librario exciderit. Veteres quippe particulam in
coniungentcs euro vocabulo cui littera m initium dabat, hanc non
femper mucabant in im. Hoc parer ex Auguftino in hunc eumdem
P faim. Serm. 3 o . n. 3 ■ Sluod ergo, inquit, grece diEtum eft ce doei*,
non uno verbo.fed duobus, ideft, prepofitione & nomine, hoc interprètes
quidam noftri dixerunt, intempefta noBe ; plures , inmaturi-
tate ( ita cum vetere mf. Corb. legendum eft, non immaturitate ;
aliàs non fubjiceret Auguftinus quod fequitur ) non duobus verbis,
fed uno, cujus vocabuii nominativus eft inmaturitas : nonnulli vero
in duobus verbis, fi eut grecus pofuit, in inmaturitate, 8c c. ' -
h Editi, clamorem prevenerat : emendantur ope mfl.
. * Ita mff. Editi vero, omne eloquium Dei in omni tempore.
k Varie, mf. cum Mic. clamorem cordis, juftificationum inquifi-
tionem, cuftodiam 6c c. in accufandi cafu, minùs reftè. Ante hcc
verba fubintelligitur præpofitio ex.
1 Lipfius, hîc de fuo fuppreffâ particulâ & , deinde loco reponens,
pofuit reponentes : qus leftio poftea obtinuit. Harc referuntur ad
Prophetam, cujus modeftia commendatur, quod tôt virtutibus
prseditus , in una tamen Dei mifcricordia fpem omnem reponat.
n» In vulgatis, ex horreo : Sc antca, fatisfeciffe, uno verbo. '