4 9 i S. Hilarii
captivitas in nos fuum per diverfa minifteriorum genera i
l'piiitaiis. exercent: dum nos ebriecas poflidec , dum lu-
xus fubigit, dum avaritia devincit, dum am-
bitio occupat, dum malevolentia obtinet, dum
ira ufurpat, dum omnia in nobis regnant hsc
incentiva vitiorum. Venit enim Dominus, fe-
•Efai. 61. i. cundum prophetam , captivitatem avertere,
Luu 4 . 1 3 . cüm dicitur , Prsdicare captivis rcmiffionem.
Luo, 13.16. Venit ligatos folvere , cüm ait, Hanc filiam
» Abrahs , quam ligaverat fatanas decern 8c
» odo annis , nonne oportuit folvi in die fab- !
bati ? Venit fervientes in libertatem deducere,
Joh*n. s. dicens , Amen dico vobis , quoniam omnis qui
34- &e- „ fecit peccatum, fervuseft peccati. Servus au-
»> tern non manet in domo in sternum, filius ma-
5j net in sternum. Si verb Filius vos liberaverit,
» vere liberi eritis. Capimur'ergo 8c ligamur 8c
hoc pfal- fervimus , non tam corpore, quam 8c mente,
mo uafta- £c n-jjfe jn prüfend pfalmo omnis virtus 8c
quämcor- ratio verboruni non tam corporalem captivi-
poralis. tatem tradare, quam fpiritalem videtur.a Ea
a enim 8c in querelis 8c in incolis, 8c in rebus
8c in nominibus momenta font, ut fpiritalem
potiüs captivitatem hsc lamentabilis Prophets
querela fignificet.
j. 4. Super flumina Babylonis illic fedimus & flef
. 2. vimus 3 cum recordaremur Sion. * In falicibus in
Captivitas medio ejus fufpcndimus organa nofira. A ffed ü s
Juckonim fflmani fenfus ifte e f t , ut inter iniurias prs-,
glunda>lu di- HleSnHt8mg m ca1l ann• tatum , ad1 prsteri- torum Ibonorum
recordationem ingemifcat. Contemple-
b mur enim animo, b captä Jerufalem , fervientes
dominis vidoribus reges, fubditos antifti-
tibus gentilium impietatum facefdotes , ere-
ptum omnibus jus matrimonii ,'fubftratum Iibi-
dini Babyloniorum capts virginitatis pudö-
rem j 8c ex gemitu eorum, qui perpefftiri ifta
erant, proclamaffe digne Prophetam exifti-
mabimus , Super flumina Babylonis illic fedimus
& flevimus, cum recordaremur Sion.
Luacndus J- Sed quia Sion ilia sterns beatitudinis fe-
& hominis des eft, 8c mater csleftis nobis Jerufalem fre-
ap I flatus. quenrjum Angelorum 8c primitivorum in cs-
li$ confcriptorum civitas landa eft 8c ilia Ba-
c bylon civitas c eft irrationabili motu turbu-
Gen. 11. 3. lenta , qus, ut Genefis docet, a confufarum
linguarum hominibus nuncupata Babylon eft:
illic enim Ioqui univerfarum gentium linguis,
cum unus omnium effet fermo , coeperunt 5 8c
ipfum illud Babylonis vocabulum interpretation
Ada: pec- nem habet conhifionis : quifquis ergo in crimi-
cato jid ne primi parentis Ads exfulem fe fadum illius
per 1 cnt. g jn qUa fine cupiditate, fine
dolore , fine metu , fine crimine vita eft,
8c traditum fe fsculo confufionis hujus tam-
d quam A Babyloni, traditum corpori quod vitiorum
8c appetitionum 8c cupiditatum pera
Editi ,ecce enim& in querelis & in locis: refragantibus mlT.
Deinde niagis placuit cum mf. Turon. dr in rebus & in nominibus,
quam cum aiiis libris dr ‘n rebus de in omnibus. M o x ab eodem m f.
ut a Reg. ab eft lamentabilis.
b In vulgatis, cap tam Jerufalem. Elegantius in mf. Turon. captd.
c In vulgatis hic fubjicitur vox confufionis, omiflb deinde ver-
b 6 eft. ’
d Editi, Babylonico: emendantur ex mf. Mic. Ncc difplicet quod
in mfl‘. Reg. & Turon. Babylon ; ut quifquc lugcat fc Babylonis ad
inflar fscculo confufionis traditum.
turbation.e confufiim eft j rede 8c ipfe fpirita-
liter captivus proclamabit , Super flumina Babylonis
illic fedimus & flevimuscilm recordaremur
Sion. In falicibus in medio ejus fufpendimus
organa noftra.
6 . Eos, quifecundüm Iitteram intelligenda contr
omnia exiftimant , interrogate vellem , qus tcril“i
flumina Babyloniam prstermeant , ut illic ca-
ptus populus confederit, 8c non potiüs aut in
plateis aut in portis aut in turribus aut in do-
mibus captivitatem fuam fleverit: deinde cum
quibus tympanis aut citharis aut organis ca-
ptus fit j qus hiftoria iftalocuta fit, cum omni
mufico apparatu Ifraelem vidoribus fervifTe:
poftremd qus umquam falices in media urbe
fronduerint, ut illic tamquam in publica mu-
ficorum apotheca organa fufpenfa penderent.
Qus fi omnia geftis negotiorum corporalium
inania funt j fequenda ea ratio eft, qus ex pro-
pheticis audoritatibus ad fpiritalem nos feien-
' tiam cohortatur. Flent omnes , qui fe captos
in Babylonia fentiunt, 8c fedent fuper flumina.
Omnia enim fsculi 8c corporum opera, Sicoi
modo fluminum , fine aliqua curlus fui ftatione CJrnis
prsterfluunt j currunt namque 8c elabuntur & | | f
tranfeunt. Qus enim corporalis voluptas non
* prsterita jam nulla eft ? quod terrenum gau- */.fi
dium non cum ipfo e fugitivo fenfu prsfen- ®
tis frudus fui- tranfit ? Super hsc igitur fscu-
larium captivitatum flumina fedentes, 8c flen-
) tes ad recordationem Sion, amiflorum defide-
rio 8c prsfentium calamitate ingemifeunt.
7. Neque folüm fedent atque flent, fed Sali«
etiam in medio ejus organa' fua in falicibus ^
fufpendunt. Lignorum falicum natura ea eft,
ut arefada licöt , fl- modo aquis adluantur,
virefcant : deinde excifa atque in humido fi-
xa, radicibus fefe ip fa demergant. Et fub hujus
arboris natura, fan do s 8c fideles fignificari
prophetica audoritas eft, Efaia dicente 5 Exo- e/«m
' rientur, inquit, tamquam in medio aqus fee. «
num , & tamquam falix fuper defluentem a- «
quam. Oritur enim ex mortuo quifque antea
peccatis aridus 5 8c f ab anterioris vits radice 1
decifuS, nunc eloquio Dei 8c facramento bap-
tifmi aquis vitalibus revivifeit. Sed 8c cum fe-
ftivitas. feenopegiorum Judsis corporaliter tra-
deretur 5 ( quoa tabernaculum frondeumeum
ad futurs lstitis 8c tabernaculi exemplum ex
eledarum arborum ramis pararetur , ) etiam
1 ex ramis fluvialis falicis efnei juffum eft: quia
ex conventu fandorum virorum csleftis taber- 4°‘
naculi futura effet lstitia perfeda. Organa organ
autem Scriptura humana corpora , quorum S
honeftis motibus 8c concinentibus operationi-
bus qus Deo placita funt e pfallimus, effe figni- 5
Heat. In media igitur harum fscularium cone
Miciaccnfis codex , furtivo fenfu .- quod Parifienfis editor
male arripucrat. Vult Hilarius vix fentirifruftum gaudii terreni,
ciim fugiat ipfum ac fenfus illius.
f A pud Par. interioris: prav^. Anteriorem vocat Hilarius vi-.
cam peccatricem, a qua per converfioncm quis cxcilus > baptifmo
ac verbo Dei vclue aquis vitalibus revivifeit.
6 Editi cum mlT. Reg. & Turon. pfalmus. ReClius Miciacen-
fis,pfallimus, hoc eft, Scriptura fignificac humana corpora efle
organa, quorum &c. Pro concinentibus habenc mlT. Reg. Sc Tit-
ron. ctnfentientibus. V. Prolog, n. i o .
493 Tractatus in C X X X V I. Pfalmum. 4 94
fufionum captivitate, hi qui amiflam Sion re- A pofuero je ru falem in priricipio loetitioe m ea . Cum
cordantur, qu i in A d am exto rre s fe fa d o s effe
csleftis Jerufalem meminerunt, qu i 8c captos fè
effe in B ab ylonia fe r itiu n t: hi led en tes & flen-
■ tes corpora fu a in formam fan do rum virorum
habitmnque fu fp e n d u n t ,a terrenis fe defide-
riis erigentes.
8. Sed licèt per continentis ftudium in fa=.
licibus fufpenfa noftra fint corpora^ tarnen ea,
qus captivos nos efficiunt, non quiefcunt. Sebblivionis
poena, recordationis memoria fpon-
detur. Secf id quod ait , O b liv ifcatu r me d ex-
tera mea 3 obfeurum eft per conditionem la-
tinitatis. Nam fecundüm grscitatis proprie-
tatem, qua ita didum eft , ’Qntocdm $ fifya
fta, non ut ipfa oblivifcatur, fed ne oblivio
ejus fiat , oftenditur. Et magni periculi res
eft , fl dexters noftrs fiat oblivio. Omnes
enim, qui fpei bons pleni funt, dexters dequitur
enim : g u j a illic interrogaverunt n os, q u i B putantur - peccatoribus in flniftra collocandis.
captivos duxeritnt nos y Verba cantionum > & q u i Conditionem ergo oblivifeends dexters fus,
abduxerunt nos 3 Hymniim can tate riobis d e canttcis quam fibi fide 8c exfpedatipne prsfumit, fub
Sion. Si quis humans naturs confüetudinem poena non recordats Jerufalem ipfe prspo-
recolat fenfum omnein abfolütum habebit. fuit: ut a memoria dexters fus , id eft, qua
Namque qui laborant a vitiis definere^ 8c eo- in dextera collocaretur, fl ipfe memoriam Jerum
qus impiè gefferint oblivifei volunt, in- rufalem non retinuiffet, excideret.
centivo tarnen confuetudinis1 sgrè definentis 11. Addidit 8c aliam poenam oblivionis, diagitantur
: 8c ea qus occulta funt vitia in no- cehs , A d h a r e a t lin gua mea g uttu ri m e o , fi non
bis admifeere fe fidei facramentis 8c inferere meminero tu i. Seit h infelix os fuum efle a Dei
pertentant; ut inter divinos hymnos 8c facras C laudibus mutum. Seit beatas illas stemafque
lecliones harum inimicarum captivantium nos Virtutes'thronó Dei adliftentes , cöntinuata
cupiditatum cogitatio fübrepat.Necfanè deeft voce in Dei laudibus permanere dicentes,
hoc abfolutum in plurimis exemplum^ Multos Sandus, fandus, fandus Dominus Deus Saenim
D iniquos videmüs legere atque differe-
re ^ hos rurfum diverfatos effe femper in ftu-
pris êc irt impietatibus deprehendù Sandus
verô qüifqùe, 8c quiorganum fùum in fàlici-
bus fufpenderit, iftis qui fe c captivos duxe-
rant, confortium Sion cantici iiegat^ neque
baoth : pleni funt csli 8c terra gloriâ tnâ-.
Scit 8c de his 3 qui mortuqrum modo taciti in
Dei laudibus viverent , didum effe, Sepul-
crum patens eft guttur eorum : quia in gut-
ture eorum, tamquam in fèpulcro patente, in
laudes Dei emortua vox fileret. Huic igitur
iniirucis fibi virtutibus fandarum cantionum Dfefe filentii poenæ fub oblivionis conditione
verba communicat-.
9. Qus aùtem fint qtis càptivôs düCànt noSj
I Apoftolüs docet, dieens , Video aliam legem
1 in membris meis militantem adversùs legem
mentis mes, 8c câptivum nie dücentemd in le-
' ge peçcati qus eft in membris meis. Cùm igitur
inter concupifcentiam carnis 8c fpiritûs pu-
gna eft, turn ea qus captivos nos cônantur fibi
fubdere * pertentant oççupare corpus ejufque
fubjecit, fi memör Jerufalem non fuiffet: fed
etiam per id quod loquitur i, S i non prapofuero
je ru falem in priricipio la t i t ia m ea . Unicuique
ho ft rum fecündüm voluntatis fus fententiam
lstitis caufa fubjeda eft, 8c ex affedu animi
fui initium galidii fumit, ut potator ex ebrie-
tate j ut gulofiis ex cibis, ut avarus ex pecunia
, ut ambitiofus eX honoribus , ut feditioflis
ex turbis ^ ut libidinofus ex ftupris. Hsc ergo
dominari, feque dodrihis fpiritalibüs , ut per E unicuique, prout his deledatur , lstitis affevioni
confuetudinem his audoritatem adimant,
ferere. Sed refiftendum eft, 8c Prophets voce
* refpondendum, Quomodo cantabimüs canticum
Domini in terra aliena l Terra noftra retinenda
eft, 8c ih libertatem tuendai Polluta enim ter-
rs corpora audire de canticis Sion nihil pof-
furit: & aliena a Deo , liebt noftra fiht, e erunt
fi a lege peccati cceperint efle captivak
(];:as
runt caufam. Sed Propheta Jerufalem fibi initium
lstitis proponit , hinc exordium gaudii
Quanta
peena Dei
laudibus
mutum
eile.
fumens, quod in Jerufalem receptus immor-
talis ex mortali erit , quód Angelorum fre-
quentium ccetui admifcebitur, quod in re-
gnüm Dei recipietür, quod conformis gloris
ipfius fiet. Nefcit ergo alia gaudia, neque
aliud habet unde Istetur, folam fibi Jerufalem
gaudii initium prsponens,
10. Sed memoria femper csleftis illius Jerü-
Dextera,
elcclorum
falem, 8cfands ands Sion continenda eft, vefdum vef dum V ]
Et quia merninit per multas corporis
redhiberi optatür , vel dum fletur amiffa. Id infirmitates, per multas fpiritüs anguftias, per
enim fequitur t S i o b l im fitcro tu i Ierufalem J multa fubrepemtium vitiorum incentiva eó efle
oblivifcatur { me d extera mea, * A d h a r ea t lin gua veniendum j veretur ne quid fibi per naturam
meaguttiiri m eo 3p non meminero tu i 3fi non * p r a - corporis ex vitiis adhsrefcat. Poft hsc enim
3 Advcrbio agri carent niff. Rcg. & Turon.
b In ml. Mic. quosvidemus .-.le&io non fpernenda. Mox in codeml
mf. hos \urfum audiri diverfatos. In vulgatis autem , & hos
Jum accidit diverfatos. Exemplum iniquorum videtur minus
tum, quo dcclarctur pluies eorum , qui laborant à vitiis de fin
inter legendum & plallcndum.ad priftinas cupiditates animo
cari. Vciùm Hilarius hîc fenfim ad iftos dcfcendic, corumque
exemple demonftrat animum lcâioni fimul & ftupris adjungi
polie:cùm, inquit, quotidic vidcamus iniquos, qui in ftupris,quam-
dru legerint ,. femper animo divcrlàti efle deprehendantur.
* Scriptor mf. Turon. ex conieâura prsetulic câptivum ; fed’ ut
mtegra mancrct excniplaris fui fides, ultimsc fyllab* Tuperadd\dit
os: quod & alias fecit.
<* Mft'. Reg. & Turon. in legem. Mox folus Reg. & fpiritumpue
Non minds ad hoc verbum erunt refcrcur vocabulum lequens
captiva, quam ad ejfe cui proximè conjungitur.
f Illud me hic non habene mff. Rcg. & Turon. Et hic & in-
frd expungendum facilè opinaremur , nifi etiam apud Augufti-
num Sc in veceribus pl'almorum cxemplaribus exftarcc.
g Ita mff conl'cntiencibus cum Auguftino vetußis pfalteriis. At
editi, propofuero.
h Reg. mf. feit infelix effe fieri Dei laudibus motus. Ita hic ob-,
lictcratus eft Turon. ut nequeat legi.
h
6. j.
Pfal. j . ix.
Lætatiïr
quifque unde
afiicitur.
Clus in esc