intelligendus efi, quorum union ante cxfilium mißt Hilarius, alterum non mißt, fid ipß
Conftantio dédit. Verumtamen conjeBare licet, Gregorium confudijfe quod pro fide catholics
Confejfor ftrenuus (Sp fecit libros illos confcribendo , (gp tentavit libellis Conßantio out
miffis aut datis audientiam deprecando.
Baibstio. - X X V I . Rationem tituli expendentes, necdtrn diximus quis fit ille preibyter Barba.
r" r"r' rio, cujus nomen in Corbeienfi aliifque duobus codicibus adfiriptum reperimus ; ifie
fiierit, ad quem Hilarius ip fie autographum deftinarit, an ad quern apographum longé
poft Hilarium alter vel fponte fu a , mel rogatus mifirit. Hoc poflremum fignificatur his
mfi. Pratellenfis -verbis, utere felix curationibus tuis. Ex antiquitate autem Corbeienfis
codicis, quern in Aquifgranenfi bibliotheca ab Hincmaro (ip Alcuino confuüum fuiffe ai
lib, a. n. 2.7. oftcndemus, planum efi Barbarionem ilium Caroli-Magni temporibm non
■ ejfe inferiorem. Ctm autem hujus nomen ab fit à mjf. aliis, quis ilium Hilario exiftimm.
dum put et aqualem ? -:/■
Qyibal XXVII. Porro ipfi non 'Barbarione, non aliquo alio fiiafore, fed caritate fiola (j
fBboedL epifiopalis officii neceffitate urgente fe ad firibendum pcrmotum fuijfe declarat lib. g. n.
bHBkil Ac mihi quidern, inquit, præter officii mei neceffitatem, qua hoc Ecclcfiæ epifcoi
pus prædicationis evangelicæ debco minifteriüm : tarnen eo propenfior cura ad
-Icribendum fuit, quo magis plures periculo infidelis intelligentiæ detinebantur,
uberius gaudium conl'eftans ex falute multorum , fi cognitis làcramentis perfeâe
in Deum fidei, impia humanæ ftultitiæ-inftituta deièrerent, & iè Deo redderent.
Hune locum alio/que non attendijfe convincuntur, qui cum yeltnt plurimos non malafih
barefim amplexatos ,clementiam erga illos in Hilario defiderant. Eos certe, qui Arii parti,
bus errore (A ignorantiû. favebant * opprime difiinguere noverat ab illis , qui in eadm
hxrefi pravo quodam ’voluntatis affeBu detinebantur. Et borum quidem malitiam ac fa .
sûs pravitatem non fine horrore (§fi findignationc cogitabat : at fingulari in illos miß.
ricordiâ commovebatur. Sed quia utrifque fùbvenire cupiebat, utrifque fcripfit.
Quia ,ae XXVIII. Scripfic enim & propter magtfiros ne quitta t e l corrigendos, t e l falten
ȣa&T re feilendes : ficripfit & propter eos, quos illi dieceperant, erudiendos. Illonm ciern emen.
icimcbat. Aationem perdifficilem prxvideret, quia, inquit lib. 6. num. n. ab ipfis 8c ratio intel-
ligentiæ non quæritur, & deinceps ab intelligente intimata non capitur ; refus,
tionem tA facilem propter ipfirum imprudentiam, (A propter fimplices neceffariam exifli-
mabat. De ceteris verb fipes ei longe alia erat, de quibus eodem in loco Jubjicit : Sed 1?
quos amorDei & intelligentiæ ignoratio, n o .n im p i e t a t i s v o l u n t Asiptr
itultitiæ fenfiim detinuerit in errore ; ipero ut ad emendationem proclives fint, cura
impietatis ftudium abfolutæ veritatis fit demonftratio proditura. Hoc fipe nonnihil n-
creatus fuperiùs aiebat,Uberius gaudium confeclans exiàlute plurimorum, fi cogiii-
tis làcramentis perfeftx fidei impia humanæ ftultitiæ inftituta delèrerent, & iè Deo
redderent.
Effetit Mi X X I X. Neque verb propter Arianos filum aut refellendos aut emendandos ffd
«a dudtriuü tA propter fide le s infiruendos , bas lucubrationes aggrejfùs efi ; ut nimirum exfitlantium
Ss H h DoBorum quodam modo vicarix ejfent, (dp quos ipfe prxfins nequibat, abfiens docent
per illas firmaretque.. Licèt, inquit lib. 10. n. n-. nunc a multis coacervantibus ’.fibi
iècundùm defideria fua magiitros fana dodtrina exiulet ; non tarnen à fàndtis qui-
buique prædicationis veritas exfulabit-, loquemur enim exiules per hos libros , @pc.
Tripliccm illam firibendi caufiam lib. i. ». S- paucis ita perflringit : Extorquetur nobis
hoc velle, dum & audaciæ refiftitur, & etrori coniulitur, & ignorantiæ providetur.
ne Trini- X X X . Non igitur fponte, aut aliquo fuadente, ad terba de fanBo Trinitatis mj- SÜMlä fierio facienda profiliroit : fed tarn necejfariis ad utilitatem Ecclefia caufis bac ei tobin-
eitrati pu- sas extorta fuit. Ei nimirum perfùafum erat illud * fila fid e, fola menti um religione
oportuife continent, quod extra fignificantiam ièrmonis eft, extra iènfûs intentionem,
1 ” 1' extraiintelligentiæ conceptionem. fiuoctrca mm de tanto myfierio fermonem inire UH■
citum ac yitiofum putaret, ad banc f i neceffitatem adaBum lib. z. pluribus ingemifettt
Compellimur
Compellimur, inquit ». z. hæreticorum & blaiphemantium vitiis illicità agére, ar-
düa icandere, ineffiibilia eloqui, inconceflà præfiimere: (A mox, Cogimur fermonis
noftri humilitatem ad ea quæ inenàrrabilia iunt èxtendere : & in vitium vitio coar-
tamur alieno. (
X X X I . Vnde ad illud pertraBandtrm eo animo accedit, ut (Sp prias <oeniam pro Ojoimmo
deliBo deprecetur, nec de f i Jpondeat quidquam, nifi fupplendum ejfe per fidem fitarn ä aggte£‘ .
quod fermoni defuturum non ambigat. Sic enim ibid. n. ƒ. habet : Sed nos neceffitatis
nuius ab eo qui hæc omnia eft Veniam deprecahtes, audebimus, quæremus, loque-
mur : &, quod folùm in tanta rèrum quæftione promittimus, ea quæ erunt figni-
ficata credemus.
X X X I I. Neque enim incerta, aut trépida, aut tulgaris fu it illius de occultiffimo Quanti
Trinitatis myfierio fides. Hanc perfpicuè adeo in Scripturis ajfertam tidebat, ut hxreticorum
duces, quibus ilU ignotx non erant, fie haberet, quafi qui ex pertinacia tA prawo im- a" ‘
pietatis fludio apertx refifterent teritati. HiHc efi illud lib. tz. ». Non habet falteni
impietas veniam , ut prætendat impietatis errorein ; quod verbis aliis frequens inculcate
confuetit. Ipfe verb tarn altè eamdem fidem animo imbiberat, ut a mita facilihs
quant ah ilia fife dhellendum confident. Hæc enim ego .ita didici, ita credidi , & ita
confirmatæ mentis-fide teneo, ne aut poilim credere aliter , aut vehm. jjtuibus lib.
g . ». zo. verbis fimilia fùnt bac n. zi. Ab his ego quæ teneo edoétus fùm -, his imme^
dicabiliter imbutus fùm : & ignoice omnipotens Deus , quia in his nec emendari
poflfum y & commori poilùm. fuvcrcca libello z. ad Conftantium enixè rogans ut de
ßde coràtm difiutans audiretur , Non tam mihi, inquit ». S. rogo audientiam , quàrft
tibi atque Ecclefiæ Dei. Ego enim penes me habeo fidem , exteriore non egeo:
quod accept teneo, nec demuto quod Dei eft.
X X X I I I . In bis babemus tam conflantis fidei rationem : quia nimirum adhtefit antiqute Unlciiiios
traditioni, neque ex iis qua acceperat, quidquam demutavit. Contra verb hxreticorum Sfhîïc.
doBrinam, velpropter novitatem, refpmndam ac veritatis expertem lib. g. ». zi. lepidè
probat in hune modum : Tarde mihi hos impiiffimos, quantum ego arbiträr , doâo- bu fidei.
res ætas hujus nunc fæculi protulit : fero nos habuit fides mea , quant tu erudifti,
magiftros. Inauditis ego nominibus his in te ita credidi, per te ita renatus ium • &
exinde tuus ita fùm.
X X X IV . Quam autem e Scripturis hauferai fidem, Scripturis explicat, primàm FidemSeti-
quident propbeticis, turn evangelids, ac demum apoftolicis. Ad quas intelligendas aptif- am’üfdtm
que verbis enarrandas eo f i fpiritu donari enixè * rogat, quoprtmùm afflati fimtprophet* j“ ‘,Sgufb^
(dp, Apofioli ad eas e den dus. Hinc varias inter timorés ne verbo ojfenderet -, lib. 7. ». 3.
mentem confirmât ac firenat his verbis : Non meis , ièd apoftolicis icando gradibus. * ta. 1.
Sed (A quant fiecurè Scripturis ducibus ficandat y libro fuperiore n. zo. luculentihs often- ■ '
dit, ubi recenfens quibus auBoribus credidijfet-, (A num bene bis Arianos doBores anteferret
proponens, quamdam ex divinis Scriptoribus, quos fiquitur, perpétua traditionis
catenam contexit. Vertcm quia heretici etiam fe Scripturis niti gloriantur, earn illis fiduciant
eripere curat, ettm eos ipfos Scriptum locos , quibus abuti filen t ad deftruendam
fidem,prudenter adhibet ad earn adftrucndUm ; ut illic veritas reperiatur 3 ubi negïtur,
inquit lib.11. ». 7. ubi deinceps fibi pmftandum monet, quod haBonus fe pmftitijfc confiait.
Eodem in loco num. 6. libris Juperioribus fe docuiffe declarat, omnes Arianorum iMeAm-
fraudes (A errores bine oriri, quod diipenfationem ailumti corporis rapiuht ad contu- “ùi 'alîlïl
meliant divinitatis , (dp duplicem Chrifli naturam difiinguere aut nefiiunt, aut nolunt.
pjtiocirca ut & errores radicitus amputentur, (dp inanes cadant bxreticorum technx (gp
fallacies ; magno in id fludio incumbit, Ui detnonfiret Chriftutn tA B)eum verum ejfe, dum ia.u.n.e.
natus ex Deo efi, tA perfcBum hominem, duim ei eft partus ex Virgine ; ut cum veritate “
corporis fitbfifiatin natura Dei, tA cum Dei natura maneat in corporis veritate. «
X X X V . Veremurne , dum pmclari Operis occafionem, caufas, tempus, rationem,
fcopumque indagamus, malefic ferat leBor in ipfo limine fe diutius detineri. Tempus eft
Ccc