illud, ft$er quorum veritas maneat in fcripto. Sed aliqui A catur occidi ? Abfit ut velit occidi. Sedpecca.
' ' ,rv - n ” ■ tor occiditur, ciim fæculo moritur, cum Chri.
fto commoritur, ut vivat in Chrifto. Beatus
Apoftolus ait , Quotidie morior. Et rurfum : 1.
Mortuus fum legi, ut vivam Chrifto. Mori. g
mur autem d ita, quando in nobis per fidem
peremta peccata moriuntur. Audiamus adhuc
quomodo Deus peccatores occidit , per id
quod dicitur, Mortificate ergo membra veftra c
fuper terram , fornicationem, immunditiam, c
dXiT quod didum eft , Super arenam multiplica-
ocï^refe- buntur, non ad homines tantùm referendum
runt. exiftimaverunt, quia Abrahæ didum effet, Et
Gw.2t.17. erit femen tuum ficut arena maris eft : ad id
quod fiiper arenam multiplicabuntur, amicis
Dei multitudo angelicæ numerofitatis accédât.
N on enim aliter fibi convenire ficut arena
maris Sc fuper arenam maris putaverunt,
nifi hominum multitudini connumeraretur copia
Angelorum. Sed nos uniufcujufque fenfui B libidinem, concupifcentiam Sc avaritiam, Sic
non contraimus. Quid ‘autem fecundüm do- -*»~**«-• r~: ■
num fpiritalis gratis fenferimus, fine cujuf-
quam contumelia tradabimus.
40. Promiffiones duas Abrahs fuifle in Ge-
nefi accipimus. Unama ante Iftnahel genera--
tionem, Deo dicente, Quiaomnem terram ,
quam tu vides, tibi dabo eam, Sc femini tuo
in Sternum, Sc faciam femen tuum tamquam
1 arenam maris. Si poteft quis enumerare arepeccator
occiditur, cum generatio vits fpiri,
talis vitiorum omnium Sc peccatorum morte
renovatur.
43. Sequitur deinde : Viri fanguinum decli- P
Hate k me : quoniam dices in cogitatione} Recipient “
in vanitatem civitates Juas. Latina tranfiatio, q
dum virtutem didi ignorat , magnam intulit
obfeuritatem , non dilcernens ambigui fermo-
nis proprietatem. Quod enim nobifeum ferinam
maris, ita Sc femen tuum dinumerabitur. C bitur , Q u on iam dices in cogitatione , cum Grs.
Nato veró Ifaac, Sc in holocauftum quantum
ad Abraham fpedat oblato , hsc fequens re-
promiflio fuit: Nifi benedicens benedicam tibi
, Sc multiplicans multiplicabo femen tuum
ficut ftellas e s li, Sc ficut arenam qus eft ad
oram maris. Et fi fecundüm Apoftolum hsc
duo Teftamenta funt, unum fecundüm Iftna-
helem in fervitutem generans, aliud fecundüm
Ilaac in libertatem matris noftrs Jerufalem
cis hoc modo eft, 071 ip fo «$ , &
illud i/>M pronuntiationee non diftinguitur, uc
aut dicis intellfgatur, aut contentio : utrumquö
enim fub iildem verbis fignificatur hoc dido.
Sed hi f qui hebraici fermonis feientiam con-
fecuti funt, non dicis , fed contentiones in eo
quod !/>ä« tranllatum eft prodiderunt. Et fane
id ita elfe, ratio Sc intelligentia monftrabit.
44. V i r i , inquit, fanguinum declinate <
b qus in cælis eft educens3 b duüm necelïè eft DMemini in Ezechiele didum, Epifcopos reos
leminum in ftellis Sc in arenis numero fitas
prsdicetur. Ergo amici Dei fuper arenam maris
dinumerantur. Quis enim ambigat, fecundüm
Ecclefiam toto in orbe numerofam, mul-
titudinem gentis Judsæ copia in Chrifto cre-
dentium prsveniri ? Atque ideo fuper arenam
multiplicftmntur : quia copiofiores his erunt,
qui ex legis impio populo terreni Sc aridi figni-
ficantur in arenis.
fanguinis futuros , quorum aduîanti filentio c
plures in interitum incidilTent, ita : Fili. ho-
minis fpeculatorem dedi te domus Ifrael, & j
audies ex ore meo verbum, Sc comminaberis : r
Sc fi non diftinxifti neque locutus es, ut diftin- «
gueres iniquo , ut fe averteret ab itineribus ■«
fuis, Sc viveret j iniquus ille in iniquitate fua «
morietur, fed fanguinem ejus de manu tua «
requiram. Et invenio alium fanguinarium , de
41. Dein fequitur: S u r r e x i, & a dhuc tecum E quo didum eft, Virum fanguinum Sc dolofum P/J|
lftJ fum . S u r re x i ad refurredionis gloriam fpedat:
t led fecundum prsfeientiam Dei id quod fu-
a- turum eft tamquam prsteritum loquitur 5 quia
Deo ob feientiam atque virtutem qus futura
funt fada funt, ut etiam nofmetipfi fada efle
exiftimamUs , qus futura efle confidimus. Id .
autem, E t adhuc tecum ( itm , nondum temporis
efle fignificat ut refurgat, quia nondum tern-
pus fit paflionis, cum fe adhuc efle cum Deo
abominabitur Deus. Ut igitur viri fanguinum
funt, quorum adulans dodrina eft j ita Sc viri
fanguinum funt, quorum dolofa eft dodrina.
4j. Dolófa autem dodrina eft hsreticorum, i
fub nomine Dei blafphema, fub prstextu reli-v
gionis impia, fub veritatis fpecie fallax : quorum
in animo Sc cogitatione folum contentio-
nis ftudium perfiftit. Nihil ad falutem hominum
laborant, nihil ad fpem acquirunt, nihil
f»han. 16. profiteatur. Ipfe enim ait, A Deo ex iv i, Sc F pacificum cogitant : ut omnis his in conten-
1 tionibus labor fit, Sc pugnam meditentur. Ifti
infelices animas exftinguunt, Sc in vanum ec-
clefias fibi congregant : quas civitates Dei,
fecundhm propheticam evangelicamque con-
fuetudinem, nuncupari frequens Sc plurima
audoritas eft. Hoc ergo fignificatur his didis:
veni. Adhuc ergo tecum lum : quia nondum
temporis eft, c ut a te veniam, Sc veniam in
mundum 5 ut qus prophetata funt expleam.
ci- 42. Quod autem a it, S i occidas JDeus pecca-
to rem : numquid qui venit falvare quod perie-
rat, Sc peccatorem redimere, peccatorem pre-
* A pud Bad. Er. & Lipf. defidciabatur ante. Turn apud Par.
male pofitum eft, ifmaelgenerationis.
b Bad. & Er. dum: Lipf. tu rn emendantur ex Par. & mf. Mic.
c Hadtenus obcinucrat, ut ante veniam. Abftinere non pocui-
mus , quin rcfticucremus ,ut a te veniam: cum relpiciac Hilarius
illud, a Deo exivi; ubi quia fequitur, & veni, fubjicic etiam
hie cum quadam emphafi , q - veniam in mundum.
d Pro ita y quod eft, hoc genere mortis, fubftituerat Lip ft us,
ait, ac deinceps retentum fuit, abfque ulla auiftoritate.
« In prius vulgatis deerat particula negans. Hanc itaevidonter
n nobis licere putaverimus,
n fuppecat nifi mf. Miciapoftulat
ratio didlorum, ut adjicere et
maxime cum hie ut deinceps nobis r
ccnfts, quern Romx fervacum confulere nobis non facile eft.
f Hieronymus ex hcbrxo vertit, qui contradicent tibi federate-
Grxci plcrique legunt, qui contentiofi eftis. Cum his Plalterium
Mcdiolan. exhibet, qui contentiofi eftis in cogitatiombus. Heracleo-
tes apud Corderium ait alium legere , quia litigiofi funt > alium,
qui adversus te dixerunt cogitationem; alium, quoniam exaeerbavt
runt te in malo confilio.
V i r i fanguinum- declinate d me 3 q u ia contentiones A t f 0n t r a d a s m e a d e j id e r io m e o p e c c a -
■ tori : cogitcL<verunt * : non tradus me Da- *
mine, ne umcpucm exaltentur. D i a p s a l - >
M a. Caput circmtus eorum, labor labio-
rum ipjorum operiet eos. Cadent fuper
eos carbones ignis , * dejiciet eos : in 1
miferiis non fubfifient. Vir linguofus non
dirigetur fuper terram : <virum injuftum
in cogitatione, accipient in variujn c iv ita te s Juas-.
Viri fanguinum funt, propter deperditarunt
animarum reatum : declinare jnbentur, quia
contentiones in cogitatione funt. Hi in vanum
civitates D ei accipiunt, infruduolarum eccie>-
fiarum coitus per fchifmatum diffidia redden*.
adversiun
«.Turn
dejiciet.
46. Sed planè^ quia pax Sc juftitià Sc Veritas
eft affedum in eos fuum oftendit, dicens,
Nonne odientes te D om in e o d iv i > & fu p e r in im i- B m a la c a p i e n t i n * in t e r i tu m . C og n o< vi ’
cos m s tabefeebam ? * P e r fe t to odio oder am illo s : n iam f e c i t D o m in u s j u d i c i u m in o p i s , ,
inimiei f d f l i fu n t m ih i. Eft r e l ig io fu m o d ium , w in d iE tam p a u p e r u m . A t t a m e n j u f i i c o n f i t e -
a u o t i e n s in n o b is o d iö : e f t q u i D e u m O dit. lni>- , r . f P ' l H M I « •
l i c o s q u id em n o f t r o s am a r e p r s c i p im u r : f e d m t u r n o r n im t u o , & h a b i t a b u n t r e t t i c um
n o f t r o s , n o n Sc D e i . N a m , j u x t a D e u m , Sc f a c i e tu a .
p a t rem Sc m a t r em Sc c o n ju g em Sc filio s Sc f r a -
rres odiffe, devotum eft, Odit ergo odientes — — -----— ~ -----------------—”■----- r-----
Deum, Sc inimicoruift odio tabefeit, Sc odit t i c a t u t
odio perfedo , Sc inimiei fibi fadi funt. Non T R A C T A T U S P SALM I.
enim Filius diverfus à Pâtre eft 5 ut non alteri C
inimicus, utrique fiat mimicus.
Bducii. 47. Conclud'it deinde libertatis fus * fidu-
m ciam: fimulque ut ea, qus a per prsfeientiam
tamquam gefta memoraverat, nunc ad demon,
ftrationem temporis gerenda monftraret j dixit
, Pro b a me D e u s > & fe ito cor meUm Vinterroga
me 3 & fe ito f em ita s m ea t. * E t Vid e Jt v ia in i-
quitatis in me e f t , 0 “ deduc me in v ia tn aternam .
kwjchri- Humans naturs fiducia ifta non e ft, ut pro-
1. O E p tu s eft pfalmus ex perfona
0 hominis inter multas infeftatiohes
inimicorum anxii, adversus quern
mults infidis Sc doli plures lint: Sc convenire
hsc omnia in perlbnam hujus prophets David
videntur, cujus vita infeftata undique Sc
plena femper pericuiis fuit, Saul cum in de-
fertOjin urbibus, bello ac dolis fequebaturj
perfequente quoque filio ipfius Abeflalon, Sc
B erba bari fe v e lit, ut feiri cor fuum poftulet, ut D multa adVersùs regnunl vitamque ejus molien.
cognofci femitas fuas exfpedet, ut infpici non
metuat ft via iniquitatis in fe fit, ut per hanc
cognitionem in sternam viam deducatur. Vox
ifta ejus tanthm poteft efle, qui dixit, Ecce
venit princeps hujus mundi, Sc non invenit
in me quidquam, Solus enim extra peccatum
eft Dominus nofterTefus Chriftus,qui eft be^
nedidus in Iscula fsculorum, Amen,
P S A L M U S C X X X i X
te Sc audente. Multis prstetea aliis & dome-
fticis Sc extraneis infidiis fubjedus femper fuit.
Sed nihil fpeciale ex his omnibus in pfalmo
continetur, ut propria perlons ejus oratio efle
credatur. Generalis autem fortè Sc ex fpiritu
prophetis pfalmus efle nofeitur, unumquem- 1
que noftrûm per orationis exemplum, cùm in
mediis infeftantium in nos odiis jademur j erii.
diens quali Deum prece oporteat deprecari.
Ë 1 . Sed contuenti mihi penitus quafdam vir- :
tutes proprietatefque verborum , qus ultra
hümani fermonis conftietudinem altius nefcio
quid Sc fiiblimius eloquuntür, ejus potiùs hominis,
in quo ex partu Virginis ad facramen-
tum humans falutis unigenitus Dei filius na-
tus eft, repertus eft pfalmus ifte intelligi bpor-
tere. Secundum enim eam qus in fe fuit ge=-
neris utriufque naturam, Dei videlicet atqiie
hominis , non modô in Evangeliis, fed etiani
T f K I P Ë m e D o m in e a b h om in e m a lo *
« cb v i r o in i q u o l ib e r a m e . * g fu ia c o g ita -
v e r u n t m a l i t ia m i n c o r d e , t o t a d i e c o n f t i -
tu e b a n t p m l ia . A c u e r u n t l in g u a s f ù a s p e u t
f e r p e n t e s : w en e n um a fp id u m f i b l a b i i s e o rum
. D i a p SALMA . C u p o d i m e 'D o m in e p in Prophetis, ita coaptatis ad utrumque didis
de m a n u p e c c a t o r i s f a b horn im b u s i n i q u i s locutus eft, ut dum divinitatis fus impaflibilem
atque indemutabilem virtutem docet, in-
firmitatem quoque naturs corpores non ta-
ceret: rurfumqUe, cum ex fufeeptione carnis ,
infirmitatis in eo fermo efTet, prscortiiim quoque
mox non infirmands ex aliquo divinitatis
adfifteret. Quüd enim Deus eft , naturs fus
eft : quod autem homo fliit, naturs noftrs
me, qui cogitai erunt fupplantare gref
fas meos. Abfconderunt fuperbi laqueum mi-
<- hi, (ep fines extenderunt * muf ipula pe-
dibus mets : continuata fimitis fiandala po-
fuerunt mihi. D ia p s a l m à . Dixi Domino
3 Deus meus es tu :* exaudi Domine
h ■ ■ r i afliimtio eft. Loquitur itaque in pfalmo ex in-
H o n o n i s m e a . D o m t n e m r t u s J a l u - Q firmitatis noftrs quam afftimfit affedu • cüm
■ ‘e t i s m e e , o b u m b r a ß i f u p e r c a p u t m e um *. craditorem fuum. novit, cüm confilia advereripe
a Poftrcma editio Par. cum Bad. Er & Lipf. per frtfentiam..
Ex prima, neenon ex mf. Mic. rcftituimuB per prtfeientiam, hoc
eft, per certain gerendorum feientiam , qua univerfa utique dif-\
ponendo praftiit, & prsfeiendo difpefuit , ut loquitur Tercullianus
I lib. 2. contra Marcion. n. j . ubi & de eadem prsfeientia die i t ,
IT antes habtt teftes, quantes habtt prophet as.