por ell prorttifcüûs refiirgendi. Quibus ergo A exferuifïet in corpore, id surfiim î
. \ ./• . n : . ________ j _«ic tantum refurre&io, non etiam demutatiior lenfrti a fîrtf* f.ornorviiYï IflnP rCnhit
tributa , hi falvantur in nihilum. In ira enim
deducentur hi populi, quibus ad poena: fen*
fum felus refurre&ionis eft conftituta: a qua
ira eripiendos nos Apoftolus pollicetur, di-
. cens, Quoniam ft cum adhuc peccatores efle-
3 mus, Chriftus pro nobis mortuus eft j mulco
3 magisa juftificati in fenguine ejus falvabimur
1 per eum ab ira. Pro peccatoribus igitur ad fel
i 6
êfiirre&iónis
gloria fine corporum labe redhiberet $ fub-
jecit, In me fitnt3 Deus ff vota qua reddam lau- )
dationis tibi: * quoniam eruifti animam meam a i
morte 3 & pedes me os de lapfii j ut placcam coram
Deo in lumine viventium. Non extra fe lunt ifta
qua: fperat: nee laudationis vota, qua: f redetet
, funt extrinfecüs capeftenda. Ipfe enim
fibi refurre&ionis eft dominus, ipfe huic emor-
tuo 8t intra fepulcrum relido corpori divine
Hanc ... futem refurredionis eft mortuus, fed fandi- B naturoe fuæ s tribuit confortium. Neque enim
Chriftus.
in fanguine fuo falvabit ab ira.
Spcs juftoficatos
8. Denique pro nihilo populis felvatis, &
in ira dedudis, lpem vitje fuac fandus hic nuntiat,
dicens, Deus, * vitam meam nuntiavi tibi
3 pofuifii lacymas meas in confpeftu tuo 3ficut in
promifftone tua. Dignus promifnone Dei eft ob
conftantiam pra:dicandi, & ob meritum non
tacendi $ lacrymce enim fua:, quas velb pro
fe Propheta, vel pro nobis Dominus profureferreduris
omnibus ab exteriore materia cor- 1
pus acquiritur, neque peregrina: originis ex- 1
ternarumque cauferum natura h redhibetur:
fed idipfum in profedum x t e r n x claritatis
emergit, fitque in eo demutatione potius quam
creatione, quod novum fit. Sunt ergo in fe
vota qua: redder, turn cum infirmitas corpo-
ruirrdetrahetur , id eft, lapfus 8c lacryma::
turn cum corruptionem incorruptio devoradit,
in Dei funt confpedu, legatione earum C tum cùm mortem poteftas imiHortalis abi
Impiorum
* fM
d
ad obtinenda qua: Deus promifit ufurus.
9. Sed fec gratiam arterna: prömiflionis ini-
turo,inimici ejus convertentur retrorfum, ut
* quod in ira deducerentur oftenderet. Id
enim fequitur:d Convertentur inimici mei retrorfum
3 in quacumque die invocavero te. Illo Deum
invocante, illi eo unde proceflerint convertentur
: deducente eos Dei ira , & refumto
ad poenas corpore puniendos.
forbet, tum cùm fit Deus omnia in omnibus, <
tum cùm lumen viventium fit in eodem vi- !
ventium lumine Deo ipfe placiturus. Nam fi
fibi in creatione mundi, fecundùm Sapientiæ i
profeflionem, fuper filios hominum adgaude-
bat Pater, longé magis in reconciliatione mundi
intelligendus eft Patri effe placiturus. Eft
enim lux vera mundi, illuminans omnem hominem
venientem in hunc mundum, Domi-
10. Sed illis ad zeternitatem poena: in infer- D nus nofter Jefus Chriftus, qui eft benedidus
num poft refurrectionem reverfis, hic officio in fiecula fieculorum. Amen,
gratulationis (ux fungitur', dum ait, Ecce cog
novi quia Deus meus es tu3* & in Deo lauda- ’ — !
bo verbum. Hoc ergo verbum fuum in Deolau-
dat, quod Deum fuum efie cognovit.
1 11. Neque id tantum laudat,fed etiam illud
, quod fperavit in eo, non metuens quid
. homo fibi faciat. Ha:c planè digna fandis
omnibus vox eft , conftantem inter infeda-
tiones humanas fidem tenere, 8c metu ter- E
reh*e turbulentia: non moveri , fpeque cer-
tiflima quód aliquid adversüm anima: a:terni-
tatem homo efFedurus fit non timere : cum
poft interceflionem mortis iftius, in immorta-
Iem gloriam 6c corruptio 6c infirmitas noftra
mutetur. Atque ob id fermones fuos, quibus
fe fperantem in Domino humanam vim pro-
teftatur non metuere , collaudat dicens, In
Domino laudabo fermonem 3 in Domino jperabo
P S A L M U S L V L
In finem , ne difperdns, David in titttli
inferiptionem, cum fugeret David
a facie Saiil in fpeluncam.
x-v C| y f i s ER ERE mei Deus, mifirere
'—' r-Z. mei . quoniam in te con fi dit ani-
Chriftus re-
furredioma
mea. Et in umbra alarum tuarum fbe-
rabo, donee tranfeat iniquitas. Clamabo ad
Deum altiffimum, Deum qui bene fecit
mihi. Mißt * me e c<elo, liberavit me :
de dit in opprobrium conculcantes me. SMifit
non timebo quid faciat mihi homo. Ob hoc ergo F Deus mifericordiam fuam , (dfi veritatem
fermonem f«u um • la_u__d at in WDÊo&mÊÈiSnmoÈ, kqbu ia f*p e- fnua m : ^* (^&r enpuit ani;m am* me1a m d»e me- rans in eo hominem non timebit. J .. . ^ j
12. Sedut doceret, idcirco fe nihil ab ho-
mine pertimefeere, quia fi quid potéftatis fuæ
a Regius codex , jufti, non juftificati.
b Edm, per fe. RcÙiùsm A.profe. Hîc diferimen inter Chriftum
& prophetam ponitur, ejuod nie unde pro fe fleret habuit, ille non
habuit. Hue Ipedlat illud Clcri Romani apud. Cyprianum cpift.
j i . Mitt ant ( iapfi ) legatos pro fuis doloribus lacrymas, advocatione
fun gant sir ex intimo peciore prolati gemitus, dolorem probantes com-
mijfi triminis & pudorem.
* Vaticanu* codex, in gratiam : & mox cum Reg. ituro, non
4 Bad. Er. Lipf. Sc Reg. mf. convertantur.
c Sic Regius codex confenticntc grstco , quod Sc confirmât
fflbnexa enarratio. At editi, Vota tua qua reddam laudationis tibi.
f Editi, qua reddenda funt extrinfecits..
dio catulorum leonum j dormivi conturba-
tus. F ilii hominum dentes eorum arma &
E Illud iis favere videtur, qui Hilarium fenfifle putant, Vcr-
bi dKinitatem a came Chrifti mortua fuifle leparatam. Ac alio
(peftant hxc ipfius verba , quibus cantummodo vulc, eidem ipfi
corpori, quod morcuum intra l'epulcrum relidtum erat, Sc non
alteri rec&ns crcato, indultam eile refurredionis gloriam > quam
.corpus per natura; divinz conforcium ac participationem dc novo
obtinec. Hoc igitur uno verbo hic fibi vulc : Ei ipfi corpori
quod mortuum erat, idem iple qui mortuus erat, tribuic gloriam.
b Par. ex mf. Mic. adhibetur. Editiones alix cum mf Vatic.
recipient. Ex mendofa leftionc Rcgii codicis , redibitur, conftac
reftituendum efie redhibetur. Favctque prxdidus mf. Vatic, ilt
quo jam paul6 anti pro rtdhiberet, legerc eft reciperet.
117
fagitta , 0? lingua eorum machtera acuta.
Exaltare fuper c&los Deus, fip er omnem
terram gloria tua. Laqueos parave-
runt pedibus meis, (ffi incurvaverunt animam
meam. Foderunt ante faciem meam
foveam , & inciderunt in earn. Faratum
cor meum Deus, paratum cor meum : can-
tabo pfalmum dicam tibi. Exfurge gloria
mea, exfurge pfalterium * in cithara:
ex fur gam diluculo. Et confitebor tibi in
populis Domine, * pfallam tibi in genti-
bus : quia magnificata eft ufque ad calos
mifericordia tua , & veritas tua ufque
ad nubes. Exaltare Juper calos Deus, (dfi
fuper omnem terram gloria tua.
T R A C T A T U S PSALMI.
DE fitperioris pfalmi fuperferiptione
id tantum demutatum in confequen-
ti eft, quôd ubi pro populo lonçè à
fanflis faïlo 1 ænigmatum eft, nunc ne corrum-
pas vel difperdas præfcribitur : quod uno verbo
to (di utrumque græcus fermo complexus
eft. Confequens enim erat, ut quia
corruptio eos qui longé à fendis difeederent
manfura effet, ne huic fendus fubderetur ora-
ret. Nam in pfelmo alio gratulationem aver-
fæ hujus à fe corruptionis oftendit, dicens,
Nec dabis fendum tuum videre corruptionem.
Neque ambiguum eft, pfelmum b liunc
fecundùm Apoftolorum profeflionem ex per-
fena efie Domini intelligendum.
2. Itaque David ad humanæ carnis gloriam
refiirredionis dominicæ tempus exfpedans,
nunc 8c non corrumpi fe rogat, 6c averfem à
fe corruptionem in eo, in quo primitiæ refurredionis
funt, c prophetæ præfeientiâ gratu-
latur. Ideo autem in finem tituli inferiptio eft,
quia 8c gloriofe ad æternitatis honorem vita
fufeepta, 6c mors plurimis felutaris virorum
fortium inferibatur d fepulturis j 6c hæc omnia
ad eum referri oporteat, qui vel finis eft
legis, vel quem pfelmi ipfius finis oftendat.
Id autem quod in fpelunca claufus hæc loquitur,
tempus eft prophetiæ, quo pfelmum
intelligitur lcripfiffe ipfa ilia fpeluncæ habita-
A tione e manfuro in corpore Domini humilita- c
tem prophetans. Ceterum videri non poteft,
ut qui ob metum erat intra fpeluncam recon-
dittis, pfelterio 8c citharâ, ut teftaturin pfelmo
, id eft, totius artis muficæ perftreperet
apparatu.
3. Coepit autem ita i Miferere mei Deus 3 f. t.
miferere mei : quoniam in te confidit anima mea. Mifehcor-
Mifericordiam rogat j quia confidit in Deo,
docens ab his mifericordiam Dei fperandam da. pcran~
B effe qui crederent. Et mifericordiæ Dei quod
momentum quive fit effedus, oftendit dicens,
Et in umbra alarum tuarum fperabo 3 donee
tranfeat iniquitas. Avibus naturæ eft infirmi- quo fruftu.
tatem pullorum alis inumbrare, eofque à præ-
tervolantium vi atque improbitate defendere.
Quod 6c in gallinis maximè nofeimus , cùm
coïledos intra pennas fetus fiios f aut opa- £
cant aut tuentur. Quarum confuetudinem ad
exemplum follicitudinis fnæ Dominus com-
Cmemorat, dicens adjerufelem interfedricem
prophetarum, Quotiens volui colligere filios Matth, ij.
tuos, fîcut gallina quæ congregat pullos fuos }7‘
fub alis fuis, 6c noluifti ? Sperat ergo in um- c<
bra alarum Dei fandus, donee iniquitas tranf quamdîu.
eat 3 id eft, dum aut fæculi fcandala, aut ini-
quitates impiorum , aut terrenæ humilitatis
infîrmitatem, * dum hanc ipfam quafi fpelun- * t qucm-
cam habitaculi 6c corporis fui David qua nunc admodiun.
eft claufus, evadit.
D 4. Sperans fub umbra alarum Dei., officio
fpei fuæ femper intentus eft , dicens , Clamabo
ad Deum altiffimum 3 Deum qui bene fe- f. j.
cit mihi. Clamat fide potiùs quàm voce , qui
fugiens 6c latens clamat. Porro autem non
eft in fermone fperantis gratulatie adepto-
rum : fed propheticæ feientiæ ac fidei eft , Prophetic!
gerendis non aliter gaudere quàm geftis : & fcicntia-
idcirco ad eum qui fub indemutabili confti-
tutione bonijtatis jam fibi bene fecerit, cla-
E niât. Et quatenus bene fecerit Dominus, con-
fequentibus docet , dicens , Mißt è calo 3 & f. 4.
liberavit me 3 dedit in opprobrium conculcantes me.
Mißt Deus mißricordiam fuam & veritatem
fuam, * eripuit animam meam de medio catulo- f- s-
rum leonum} dormivi conturbatus. Dignum fuit, Diapklm*.
etiam fi nulla demutatio perfbnæ eflèt ac fen-
fûs , diapfalma intervenire : quia ad intelli-
gentiam didorum fenfus eflet credentium eri-
gendus. Bene fecit Deus fendo fuo , mitten-
F do de cælo : ut liberato eo , in opprobrium hi
qui eum conculcabant darentur. Et mifit mifericordiam
fuam ac veritatem ad eripiendam
a Verbum hoc in duo fic divifit Lipfius : enigma tum.
Deinde Parificnfis editor illius loco pofuit enotatum , reniten-
tibus aliis libris. Ex grzco ajnoro^uai , feu wilcpm a , quod
Budxo tefte nonnumquam do intelligendum, lèu alludo ad aliquid
fignificat, expreflum eft. Ex quo enigma in Ifidori glolT. figure
five typus five fpecies definitur. Sic Prudcntius docens formam Sc
lineamenta vult us refutredlione efie reddenda hym. ro. Cat f
i}). ait:
Tu depofitum tege corpus ;
No» immemor ilia requiret
Sua munera ficler & auftor,
Propriique enigmata vultits.
Ut igitur in Pfal. j . n. %. titulus pfalmorum dicitur index eorum
de quibus feribitur , ita etiam appellari poteft vultus & effigies ,
promdeque enigma { à quo enigmari ) per quod dc quo pfiflmus
fit agnofeatur.
b Puca xc v . proximo memoratum, & a Petro Ad. z. 17.
ex Chrifti perfona intclle&um. Ex quo Adorum loco Augufti-
nus quoque epift. 187. n. ƒ. Chrifti animz ad inferos defeenfum
Sc plalmis prxdidum Sc apoftolica dodrina prxdicatum efie
demonftrat.
f Lipf. hic repoluit prophetie, loco prophete: Sc contrA infe-
ritls prophete, loco prophetie.
d Sola editio Par. Jiepulcris.
e Par. poft Lipfium , manfuram. Mallemus manfuri , fi per
veteres libros liccret. Quamquam hoc totum ita licet ordinare :
pfalmum intelligitur fcrsppjfe manfuro in corpore, ipfa ilia fpelunca
habitatione Domini humilitatem prophetans.
* Sic mlT. Reg. Sc Mic. nifi quod in hoc, opacantur. At ia
vulgar is, aut operiant, aut tutantur.
Hi}