dam arbitrentur ! ut quod ex David perform A betnaculum domtts me a , fi adfcendevo in leBmn
dittum fit, id ad Dominum falvatoremque Jirati mei 3(t dedero fimmm oculis meis3 & palpe-
noftrum multimodis tranflationum fubtilitati- bris meis dormitationem, & requiem temporibus
bus transferamus jcontuenda font qua: fequun- meis, donee inveniam locum Domino} tabemacu-
lum Deo Iacob. Nunc vero ut fe voti hujus non
ignarum neque imperitum efle Propheta often-
deret, ex perfona foa loquitur , cficens , Ecce
audivimus earn in Ephrata 3 invenimus earn in
campis filva. Superius v ubi facramenti religio
commemoratur, unus juravit ac vovit. Unus
- . 1 • _ _ _ _ :— : I lS& S i Or /»«< T l/I« Ttml N n n r « p m tur, ut ex his veritatem invitis licet & reni- n r ( p w n f i n u m c n n .
tentibus ingeramus. Ait enim, Ecce audivimns
earn in Ephrata, invenimus earn in campis filva.
* Introibimus in tabemacula ejus, adorabimus in
loco ubi Jleterunt pedes ejus. Superius ubi juratur
ac vovetur, voti facramentum non convenire
humanæ naturæ docuimus -, quia tanti tempo- B enim in forma Dei manens formam fervi ac.
ris vigilias labor terreni corporis recufaret. Et
nunc ubi loca ipfa eorumque nomina comme-
morântur, ne quid in David referri poflit, veritas
ipfa & exftantis hodie regionis ndes contra-
dicit. David enim difperfum populum in regno
fuo habens, cui nulla religionis fedes eflet,
aream in Jerufalem coemit ad locum templi,
ut illuc ad explenda legis follemnia convenire-
tur. Sed templum hoc filius ejus Salomon «di-
ficavit, ornavit, & religionibus initiavit.
cepit: 8c unus Dominus Jefus Chriftus eft per1
quern omnia,b uno Deo patre ex quo omnia.
Nunc autem ubi feieriti« prophetic« cognitio
oftenditur , ex perfona plurimorum dicitur,
Audivimus earn in Ephrata , invenimus earn in
campis filva: quia a pluribus requies Domini
prophetabatur,
13. Auditur itaque in Ephratak Ephrata ea- *
dem eft qu« Bethlehem, in qua Dominusna- 11
Ctus ex Maria eft. Teftis nobis eft Propheta, g
n. Volunt ergo Judad David are« hujus dicens,Ettu Bethlehemdomus Ephrata,non J
de David, coemtorem, peregrinationem d domo, & vi- es minima ut fis in millibus Juda 5 exte enim
chriflo di- ghmruni injuriam, 6c laborem corporis , do- exiet qui erit rex Ifrael s 8c rurfum, Et tu Beth. k
da' intdii- nec cum hunc locum 6c hoc tabernaculum lehemjud« non es minima inter principesjueentescon:
Deo Jacob poflet invenire , vovifle. Sed hoc da i ex te enim exiet qui reget populum meum
tucancur. neque hiftoria Regnorum aut Pr«teritorum, Ifrael. Illic enim primftm Dei requies auditur,
in quibus David gefta continentur, loquitur 3 ubi primhm unigenitus Deus corpus humanx
neque pfalmus admittit. Et cur non admittat, carnis habitavit 5 6c quod in Ephrata auditur,
in abfoluto eft. David aream coemit: locus in campis filv« invenitur. Initium itaque Ecj
templi locus are« fait, ubi fruges congeft«, Dclefi«in Bethlehem auditur 3 efle enim ccepit
ubi trit« , ubi 6c pale« a tritico feparand« a Chriflo {fed in gentibus reperitur, qu« font
font. Requies autem Domini in Ephrata eft :
6c prihs audita in Ephrata eft, 8c poftea in
a campis a filv« reperta. Et quid commune Jerufalem
ad Ephrata > quid are« ad filv« cam-
pos? Nihil hie conveniens eft, nihil non diC
Match.).iu fonans. Aream , in qua requievifle Deus Jacob
exiftimatur , noviflimis temporibus venti-
labro Dominus emundat: triticum ejus horreis
ex filvis campi, ex horrentibus nitid« ,
flerilibus fru&uof« , ex ignis pabulo vitalis cibi
regio, ex ferarum cubilfous Dei requies, do-
mus , templum atque pofleffio. Quod autem
gentes tamquam filv« cubile diaboli faerint,
pfalmus nobis feptuagefimus-nonus erit teftis,
dicens, Devaftavit earn aper de filva, 6c fin- r.
gularis ferus depaflus eft earn. Illic enim de
condit, paleas autem inexftinguibili igné urit. E vinea fermo eft, id eft de Dei, ut tunc puta.
Probatos legis viros apothecis dignos habet
inutiles 6c infruefcuofos igni judicii députât.
Templum illud hodie jam nullum eft, incen-
fum eft , dirutum eft, informe ruinis eft : 6c
ubi ergo Dei requies eft ? Mentitus Propheta
eft , 6c irritum facramenti ipfius votum eft?
Deus etenim requiem, quamei fe juratus re-
perturum voverat, amifit ? Itaque quia neque
Dei dignitati, neque natur« hominis, neque lo.
batur, populo, quern infidelem 8c impium diabolus
gentes inhabitans vaftaverat. In his ergo
campis filv« Dei requies, qu« in Ephrata audita
eft, invenitur.
14. Servata autem temporum ratio eft, ut
quod 6c audivimus 6c invenimus, pneteritam fi-
gnifïcet «tatem 3 id autem quod deinceps con-
fequitur,fpem faturi temporis doceat, ciun ait,
Jntrabimus in tabemacula ejus, adorabimus in loco
corum veritati, neque temporum demutationi F ubi fieterunt pedes ejus. Corporali d iftud vitæ
- Abeft
h«cirreligiofarum opinionum figmenta conve-
niunt j ex ipfis * nunc Scripturarum c«leftium
c a duo- auftoritatibus demonftrandum eft, ad perfonam
bus mf Domini noftri Jefu Chrifti 6c ad Ecclefi« fan-
«ftificationem pfolmum efle referendum.
Curfupc- 12. Diximus fuperius, etiam hunc prophe-
oukri* mo* tam David illo jufto, paftore, rege, orien-
do in'piu- te, in pfalmo ifto prophetafle, 6c ex perfona
«u fit f«- ejus focutum efle, cum dixit, Si intrabo in taa
Vocabulum filva hic'adjicimus cx raf. Turon. qui paulo anti
habet, falea tritico feparau font.
b Excufi, unus Dsns Pater: minus ad rem & reluftantibus mflf.
Hinc Chriftus oftenditur unus, quia ab uno patre. #
c In vulgatis , ex filva campis. At in mff. Reg. & Turon. ex
filvis campi, adoftendendam Gentium converfioncm longi aptiiis. |
pr«fentis officio Propheta defperans , fide &
fjpiritu pr«fumit, ut tabemacularequiei Dei,
quia ea 6c vidit 6c audivit,introeat. Sed fuperifis \
fuper uno tantum tabernaculo juratum eft 5 a
nunc autem multa tabemacula introibunt. Sunt
enim * ex una Apoftolorum Ecclefia , de qua
fuperius votum eft, plures ecclefi« 6c multa
tabemacula: fod eadem Dei requies in pluribus
eft. H«c ergo requiei Dei tabemaculaintroid
Editi, iftius vita. Reftiiis m(T. iftud, teil. beneficium intran-
di in tabemacula Dei. Paulb ante in Reg. Sc Turon. adorabimus
ubi, fine verbis in loco.
e Decft apud Par. prxpoficio: ex. In aliis autem edit, defideraii-
cur verba, funt enim ex una See. ufque fed eadem. De Ecclefia W
pluribus una videfis Trail. Pf. 14. n. }. Sc not., g.
bunt. Neque folhm introibunt, fed etiam ado- A tinens Iegis. e Nunc 6c deitatis fpiritu 6c ori- t
rabunt ubi" fieterunt pedes ejus. Cümftatur, gine carnis f unitum, intus fcilicet ac foris f
uno in loco , ex quo decedi a non oporteat, aureum eft 5 eft enim Dominus nofter Jefus
confiftitur : ubi verb pedibus ftatur, illic toto Chriftus in gloria Dei patris. e Manna in fe g
corporis officio infiftitur. Lex pr«teriit, pro- continens «ternum j ipfe enim panis eft vivus.
phetia claufa eft, finis eorum Chriftus eft, de- Teftamenti intra fe tabulas 6c legis librum conmutationis
alterius locus nullus eft: in hoc in fervans 3 funt enim in eo verba vit«. Üt igitur
sternum ftandum eft , ubi jam decurfli legis cum Domino etiam h«c fanftificationis area
& prophetarum Dominus infiftit. Difcurrit f h hunc enim Dominum fecundum Evange- **
quidem per Apoftolos pr«dicatio , quos. fre- Iia dc fandlificavit 6c fignavit Pater ) in re- *•
quenter pedes fignificatos meminimus: fed in B quiem exfurgat, Propheta orat. Ceterum area.17 ‘
Evangeliis confiftitur. Illic ergo adorabitur, ilia terrena 6c frequenter 6c ab allophylis capta
ubi Domini pedes, id eft ,.b pr«dicationis no.
, 6c polluta à regibus : 6c hodie templo atque
viifima fine demutationis alicujusc tranfgreffio-
uroe fubversâ jam nulla eft. Et videamus
ne conftiterint.
quid foquitur. r
1 15. Et quia in Evangeliis legimus didlum,
17. ; Ait enim, Sacerdotes tui induantur jufii-
Multi prophet« 6c jufti cupierunt videre qu«
tiam, & fanSli tui latentur. Induuntur Deo,
vos videtis, 6c audire qu« auditis 3 fandus Proeft
6c,arcâ fanclificationis ejus in requiem refurpheta
defiderii hujus impatiens eft. Poft quam gente, juftitiä facerdotes, validiffimo ut Apoenim
requiem Dei audivit 6c reperit, poft quam flolus ait thorace 3 Induentes thoracem jufti- Ephef 6.14.
introiturum fe adoraturumque credidit 3 fpei C ti« , quo inimici jacula excipiant, quo ‘ ter-
tant« fieri jam particeps deprecatur, dicens,
Exfurge Domine in requiem tuam, quam reper-
turum fe David tuus voVit, quam nos in Ephrata
audivimus , quam in campis filv« invenimus
, in cujus tabemacula introibimus, ado-
raturi illic ubi pedes tui fieterunt. Exfurge
igitur in earn requiem, qu« voti facramento
qu«fita eft, qu« propheti« feientiä in loco
audita eft, qu« d gentium cultu frugifero re.
renum hominem communiant : fandi autem
Iætentur. Et videamus caufam, cur 6c fàcer-
dotes juftitiam induant, 6c fandi Iætentur.
Ait enim, Propter David fervum tuum ne avertis
faciem ChriJH tui. Chriftum ad deitatis fpi-
ritum retulit, David k ad corporis carnem.
Formam enim fervi qui in Dei forma mane-
bat accepit. Ne igitur avertat à fàcerdotibus
atque fandis Chrifti faciem , rogat : ut eos
Cur knâis
liericia. , Sc
fàcerdotibus
indue n-
da juftitia. h.10. ■ ■
perta eft , quæ introeuntibus frequentabilis D divinitatis fiuæ gloriâ, qui propter David, id
i'A r lfa a -
âifica- 0- ^■ Cliri.
eft, propter affumti ab eo corporis focramen-
tum l«tantur, illuminet.
18. Et cur propter David fervum fuum1 ne
faciem Chrifti fui avertat, oftendit dicens,
Juravit Dominus David veritatem, & non fru-
flrabitur eum. Dominus jurat, 6c jurat veritatem,
eft, qu« loco indemutabilis eft, qu« adoran-
tium religione venerabilis eft.
16. Sed non folum tu Domine exfurge in
requiem tuam, fed & tu & area JanBificatio-
nis tuce. Non area teftamenti, non area legis:
fed area CanBificationis tua. Et quidem efle ar-
cam teftamenti meminimus, intus ac foris au-
ream, ubi tabul« lapidum, ubi fond« litter«,
ubi liber Teftamenti, ubi gomor mann«. Sed
& didi fui fidem etiam facramento ne
ambigamus affirmat. Non frautjabit igitur :
David fuum veritate jurata. Et quid ei jurah
«c omnia ejus, quod Dominus aflumfit, cor- E verit, dignum eft contueri. De fruBu ventris ■
poris fpecies eft, omne in fe facramentum con- tui ponam fuper ra fedem meam. * Si cufiodierint
* MOT. Reg. & Turon. non poterat.
b In vulgatis, pr&dicationes noviffima- Reftituimus
dicationis noviffima; ut quomodo pedes funt partes nc
poris, ita Evarigclia prxdicationis. Hinc (uperiori ■
race Afofto-
los, quotquot ad pratdicandum Dei verbum etiam am
:c Chrifti ad-
ventum a Deo miffi fint, intelligendos putamus.
c Reg. mf. cum Turon. & antiquis edit, tranfeenfit
d Editi, in gentium fruclu frugifero : caftigantur es
: mff. Reg.
& Turon. Hujus feriptor fritgifera legendum cfic
mjeCtabat.
c Pro nunc, habet mf. Turon. nam hoc.
f Regius codex cum T uron. & vulgaris, munitum. RcCt-iu;
Miciacenfis ac Vaticanus, unitum.- hoc eft, Chriftum jam carm
ut divinitate gloriofum , incus ac foris aureum efle, dum homo &
Deus jam Deus totum eft , ut loquitur Hilarius lib. n . de Trin.
n. 41. Hanc ip fins loquendi rationem fufius alibi explicuimus.
Oblcrvare hie fuffieiat, Chrifti corpus, feu potius Chriftum ip-
furn, humanä divinäque natura unitum tunc tantum ab eo di~:
cum poft refurredfcioncm gloriam quam ante fxcula habuerat
cepit: quia nimirum ante gloriam carnis , humilis & ingle
forma fervi quodam modo diffidebat ä gloriofa forma D ei; atque
catcnus Chriftus amiferat nature. Dei [ecunditm affumtum homit
unitatem: nec rediit in natura paterna etiam fecundum hominem u
tatem Verbum caro fall urn , nifi ettm gloriam Verbs caro ajfu:
tennis, ut ipfc explicat lib. 9. de Trin. n. 58. Neque hinc cen-
feri debet abolitionem corporis prxdicafTc , quafi jam in Chrifto
nihil fit, nifi aurum divinitatis. Nihil quidem aliud videtur cfic.
fed tarnen aliud eft. Unde Cyrillus apud Facundum Hcrmian. lib.
n. c. 7. Omabatur e/uidem lignum auri decore: fed tarnen lignum
efte non defiit. Hoc ille de area, de qua fubjicit, Quod verb area
tn Chrifti accipiatur imagine, pluribus pojjit probationibus declarari.
8 In mil. tnannam in fe continens attrnam , lectio forfican fincerior
: qua ratione in Pfal. 139. n. t i . legimus pafeham praveniat
qudt Quamquam in Pfal. 1 5 4 . n. 14. ex ft at manna in quarto cafu.
h Ita mf. Turon. At Bad. cum mf. Reg. Hunc enim Dominus.
Erafmus autem pro hunc enim , pofuit hanc enim füblata voce fc-
quenti Dominus: quse deinde leftio obtinuit. In mf. Mic. Hunc
i Edit, in aternum hominem: quod immutamus mfT. audloritate.
k Uomen feil, ei ex parente carnis affumens , ut habetur in Pf.
12.1. n. 9. Recinenda hxc nominis Chrifti notitia. Hujus ope
agnofeetur Hilarius pluribus in locis, in quibus Chriftum abfolut&
impaffibilem prxdicafle putabatur , cum cantum fecundum divi-
nam naturam a doloris fenfu vindicafie. Hanc nominis Chrifti no-
titiam. confirmare eft exjuftino fiib initium Apolog. 1. ubi ait,
Chriftus quidem ex eo dicitur quod Deus per eum & inunxit & ornavit
omnia; quod etiam nomen ignotam habet fignificationem, quemad-
modum Dei. . . . jefus porro hominis Servatorifque nomen & fignifi-
' cation cm compleditur.
1 In ia edit. Par. ne faciem Chrifti fui non avertat.Cum hac cetera:
confenciunt, nifi quod parciculam ne non habenc. Earn habcnc mfT.
fine non: hoc eft, & cur orat ne propter David faciem Chrifti fui
avertat.Mox in mff.Reg. & Tur. nonfruftrabitpro nonfruftrabitur.
“ Editi, fedem tuam: emendantur ope mff: cum illorum leftio-
nem manifcfte refutet num. 1 1 . Horum e regione annotavit EraC-
mus, fUt ubique fenfum hiftoricumdemolitur. Ita quidem fpirita-
lcm perfequitur , uc hiftoriam vidcatur rejiccrc. Ac cum multis
locis , turn proximo Tra&atu Pf. 134- n- IJ- Ac 18. diferei de-
clarat hiftorix fe libenter concedcre veritatem , fed earn tarnen
iis verbis expriml, qu® rebus geftis non fatis conveniant; uc iis
fpiritalia fignifica'ri admoneamur. Neque inficias ierit Erafmus
verba, qu® pr® manibus funt, ad Chriftum xnaxime Sc Ecclefüua
pcrtincrc.