I M
gentiüs introfpe&a, fignificationis alterius vir-
tntem in fe habent.
8. Scimus enim efle nubes, quibus Deus ne
fuper vineam pluant mandat, ficut perEfaiam
di&um eft : Et nubibus mandabo, ne pluant
fuper eam pluviam 3 vinea enim Domini Sa-
baoth domus Ifrael eft. Novimus nubes, qua:
pne fulgore ejus in confpedu Domini tranf.
eunt: Pra: fulgore, inquit, ejus in confpe&u
bus ? Efaiam audiamus : Agnovit, inquit, bos £
pofieflorem fuum , 8c afinus prxfepe domini
fui 5 Ifrael vero me non cognovit. Et quia per ]
hebetis naturx irreligiofam ignorationem pe_ li
cora funt dida, cibus qnoque eorum fignifica-
tur in fceno. Hoc ergo fcenum his jumentis
prxbetur in montibus.
10. In pluribus autem codicibus infertum \
d hunc verfum deprehendimus, Et herb am fer- i
*ĥ
Pf. j6 . :
ejus nubes tranfierunt. Novimus nubes, quas B vituti hominum : ut ea quæ fuperiùs dida funt,
~ • :' r r - r ..... - - r--~ 17- ~-r-- de homine dida efle per nuncupationem ipfius
hominis intelligerentur. Séd nos non egenius
hoc fenfu. Nam licèt non impediat adjedusj
non tarnen eum, tamquam none aliis ad hujus
intelligentiæ confirmationem uti poffimus
ampledimur. Hie enim ordo didorum eft :
Qui operit coelum nubibus , & parat terra flu-1
viam, qui froducit in montibus fcenum 3 * dat ju- i
mentis cfcam ipforum 3 & herbam fervituti homi-
Deus in adfeenfum fuum pofuit 3 Et pofuit
nubem adfeenfum fuum, Novimus nubes ad
quas ufque Dei veritas eft 3 Et ufque ad nubes
His doftri- veritas tua. Et has nubes aliquot Iocis fando-
" rum dodrinam fignificari ratio abfoluta eft,
cur.° quæ vetitæ infidelibus pluere, a eloquio arida
a impiorum corda nonrigant. Quæ cùm Domi-
forti, ut nus adfit j efle ceflfabunt : * ut orto foie ftel-
larum lumen hebetatur , ita 8c dodrina nu.
bium Domino ipfo jam per fe fulgente præ- C num3 & pullis corvorum invocantibus eum. f Sive
tereat. Per quas etiamad Dominum conlcen-
ditur, dum aivina prxdicatio iter nobis regni
cxleftis oftendit: 8c ideo ha: nubes nobis po-
fitx funt in adfeenfum. Veritas quoque Dei
ufque ad nubes eafdem eft; quia in fe veram
Dei cognitionem hxc dodrina prophetica
continet.
o, Hxc ergo ad commemorationem Dei
laudum creaturarum genera eleda funt, qua:
igitur per nubium pluviam produdo jumentis v
in montibus fceno, ut allegorica dodrina potVl
fèt intelligi , hæc herba fervituti hominum q
præbetur, qui pecudea ignoratione depofita,
Deum tandem rationabiliter comperiflentj fi,
ve, quod abfolutius intelligi poteft, in herba
frudus humanis cibis præftiti edocentur,quia
omnes frudus per herbam confirmantur in
meffem : Deo utrumque laudi eft , infirmitati
cùm præconium in fe Creatoris oftenderent, D eum noftræ vel corporales ß in frudus cibos
Gul. 4-14- parabolicam tarnen , five ut Apoftolus ait, al.
legorumenam nobis dodrinam ita commemo-
rata prxberent. Cxlum ergo nubibus fubtegi-
tur, id eft, prophetica dodrina rebus eft fub-
pluvia, Dei jeda divinis. Pluvia terris infunditur, eloquia
cioqma. fcilicet harum fiibtedarum nubium profun-
duntur, per qux infruduofi ipfi atque aridi
b b ad eliciendos ex nobis frudus dono divini
imbris humefeimus. Et hxc eloquia divina tarn.
vel fpiritalia in Prophetis vitæ pabula præ-
buiflfe.
li. Sed id quod fequitur, quomodo intelligi
oportebit , Et pullis corvorum invocantibus
eum l Deum invocare proprium hominis officium
eft, qui fölus ex univerfis animantibus
particeps rationis effedus eft. Corvorum ve- c
ro pulli Deum quomodo invocant ? Et cur11
pulli corvorum potiùs quàm corvi , quorum
quam imbrem intelligenda eflè Moyfès tefta- E natura hebes , h improba, improvida, nulla
Deut.it.i. tus eft,dicens, Exfpedetur ficut pluvia elo.
quium meum, 8c defeendant ficut ros verba
mea, ut pluvia fuper gramen. Hxc ergo ter-
c ix pluvia prxparatur, c per quam foenum in
Monces fe- montibus producitur, 8c jumentis in efeam procundi,
’ ’
pnecelfi.
Dei cognitione donata fit ? Aut qua: efca prx-
betur ? Numquid ut foenum jumentis , 8c ut
herba hominibus 5 fic corruptorum cadave-
rum fcetidas fordes Deus orantibus le corvo-
rum pullis 8c pecudum mortes ad cibum vitx
priam præbetur. Opinor fecundiores elle mon- præfentis impertiet ; Hæc ita intelligere, non
tibus valles, quæ circumjedorum collium con- dicam erroris, fed irreligiofitatis extremæ eft.
cavo declivi in fe humore pinguefcant : & quid Quid ergo intelligi oporteat, prout ipfi dono
rationis eft , ut ad efcam jumcrttorum produci gratiæ cæleftis adepti fumus, Ioquemur.
foena laudentur in montibus ? Et quamquam F Corvum in formam peccatoris conftitu-
plures montes fecundis verticibus atque her- turn efle turn , cùm ex area emiflus non rebidis
funt -, tamen rerum corporalium nominibus
ipiritalis dodrina conferta eft. Producunt
ergo montes jumentis in efcam fuam foenum:
p/.nj. 4. fed montes qui exfultaverunt ficut arietes, in
quos frequenter Propheta oculos erexit, di-
rf. no. 1. cens, Levavi oculos meos in montes. Hi ergo
montes, Patriarcharum, Prophetarum, Apo-
ftolorum, Martyrum altitudines, foenum pe-
* Mf. pluere eloqui
b Mf. ad cligendos,
c In mf pofl quam
d Abeftcciam num
ab hebraso icxtu, non autem à vulgat
:tnplaribus.
e Apud Par. non in
diit, meminimus. Cùm enim confiftendi nuf- c
quam locus effet aquis in univerfa diffufis,
ipfe, columbâ poftea non reperta requie re- n
vertente, non rediit. Cùm enim illic area Ec-
clefiæ formam habuerit, is qui Ecclefiam cùm
numquam alibi pollèt confiftere derelinquit,
peccatoris in eo exemplum eft conftitutum,
qui cùm nullam aliam præter quàm Eccleftc
f Bad. Er. & Lipf f i erge & c. mcndosc.
6 Ex mf revocamus infruttus, cjuod deerat in vulgatis. Mal-
lemus tamen in fruBibus, vel corporales frufttts in cibos. Sic fupc‘
riùs fruclus humanis cibis, id eft, in alimenta corpoialia pr*H>11
memoranrur.
b Adjecimus improba, auâoritate mf
^quiern habeat in fieculb -, mavult tarnen in A ljjs Q11Ïpofuit fines tuos pàcem *
làrcnli demorari-. Hanc ouoaue avem inanibus fxculi demorari.quoque n ÜmK n • . « • • •
legimus in paftum Elia: deputatam, cibos fenv
per ei fuifle folitam inferre: & hoc tum, cum
impiiffime omnis populus & irreligiofiflime di-
verftiretur. In famulatüm ergo tanti Propheta:
harc avis, qua: in formam peccatoris erat con-
ftituta, deleda eft. Cüm enim anterior populus
improbabilis repertus eft , tum Dei prxdi-
catio , qua: cibus & efuritio eft prophetarum,
(dp adipe frumenti fitiat te. Qui emitttt
cloquiurü Juttm t em , <velociter currit fer-
mo ejus. Gjui dat rimetn ßcut Uham, nebu*
Um ßcut cinerem fpargit. * Emittit cryßa.1-
lum fuam ßcut * frußa panis : ante facicrn
frigoris ejus quis * fubßfiit ? Emittet verbum
fuum, (ßjr liquefaciet ea j flavit fpibseccellas•
Minebit.
per eorum qui peccatores erant officia expie- B ritus ejus, & fluent aquoe. * Pronuntians
tur. Nos enim, vel ceteri8 ante nos, ex impu.
verbum fuum facob 3 * jujlitiam (df judicia
dentibus 6c procacibus 6c immundis & cruen-
tis geniti atque nati , tamquam pulli eorvo-
rum Deum invocamus, agnitione , confeflio-
ne, famulatu *. ut ex jumentis 6c pecoribus
per agnitionem Dei homines efFedi, rationis
fcilicet participes ex rationis ignaris , quibus
quotidie à Deo producente in prophetis do-
drinæ prædicatioqem, tamquam in montibus
foenum, cibi cæleftis præbetur alimonia. C
13. Ut autem omnia hæc, quæ allegoricè
• commemorata funt, in profedum humanæ fa-
" lutis geri intelligerentur 3 pfalmi conclufione
confirmât. Ita enim ait : Non in viribus equi
voluntatem habebit, nec in tabernaculis v ir i bène-
fLicitum efl ei. * Beneplacitum eft X)omino fuper
timentes eum y & b in omnes qui fperant fuper mifè-
ricordia ejus, Contraria ifta fibi fiint, fi corpo-
liter intelligantur. Quomodo enim Deus ju.
fua Jfrael. Nonficit taliter omni na-
tioni, judicia füa non * manifeftabit eis.
T R A C T A T U S PSALMÏ .
1. “l > T huic pfalmo* nt ei qui ante fupe- Rcgnüm
|H riorein fuit, Aggai & Zacharia3 cùm ^ ^5^“
JL—/ in hebraicis non exftet, nomeii adfcri- pfaiiîtur.
bitur : ut 6c per hunc 6c per eos , ficut fuperiùs
oftendimus , æternæ Jerufalem prophetia
poflet intelligi.
1. frauda Ierufakm l)omimm3 lauda ï)eum f - 11 •
tuumSion. Non differt Jerufalem à Sionjnam
fecundùm locorum nomina urbis ipfiüs locus
idem eft : ièd nominum interpretatio gemL
nam hanc ejufdem urbis commemorationem
mentis fcenum producit in montibus, cui non D neceflario defiderabat. Jerufalem enim eft ci-
eft beneplacitum in equis > Neceffitatis nam- vitas pads* Etquia Domini noftri regnum in
que minifterium, non providentix benignitas
eft, alimoniam prxbere non placitis. Sed quia
omnis Dei mifericordia curam habet humanx
falutis, allegoricb fuperius dida conclufionis
abfolutione confummat > non pecorum fpe-
ciern atque virtutem, nec pretiofarum domo-
rum Deo ornamenta placuifle , qua: maxima
eft humana: opinionis ambitio, habere nobiles
pace 6c unanimitate fimdornm eft 3 Ët fadus t
eft, inquit, in pacelocus ejus: conventus ille
beatorum , qüi * Dei regnum eft, Je^üfalem i
tamquam civitas pacis eft didus. Civitatem
veró hanc vivis , ut ait Apoftolus , Iapidibus 1
exftrudam, fandórüm coetus conformis glorix
Dei ex refurredione confummat* Qui ie ,qua-
lis futurus efler, per fidem in corpore Domini
equos, domos pulcras^ fed placere tantùm ti- E c antè ipeculatus eft 3 6c idcirco etiarn Sion
mentem , fperantem, 6c poteftatem Dei 6c
mifericordiam ipe metuque teftantem. Mife-
ricors enim 6c potens eft , qui dixit, Qui Cre*
dit in me , non judicabitur , fed tranfîet de
morte in vitam* Eft potens mortem demutare
vitâ, 6c mifericors judicii amovere terrorem,
Dominus nofter Jefus Chriftns, qui eft benedi-
dus in fæculafæculorum. Amen.
P S A LM U S
Alléluia. Aggai 1
C X L VI L
if Zacharie
JT AV D A Jerufalem Domïnum, lauda
Deum tuum Sion: quoniam confortai
t feras portarum tuarum , benedixït * fi-
* Apud Par. dcfîdcrabatur ante. Hilarii diflis lucem afferc
Auguftinlis. Ver'e, inquic in cumdcm Pfal. n. 18. omnes gentes in
P ccato, m idololatria, in adoratitne lapidum atque lignorum erant :
m *m,T idfic ™»anferunt ? Etfi non ipfi corvi patres noftri, ta-
” î. cor‘v°tum ipfi nos invocamus Deum.
Sic m.. Grxcum auccm, ù 57« mot. At editi, & omnes, fine in.
nuncupatur. Corpus quidem Domini, iecun- <
dum interpretationis virtutem , quia in eo
fpem noftram fide contémplamur , in omnibus
Scripturis Sion nuncupari exiftimatur 3 quia
Sion ipeculatio eft. Sed 6c civitas ilia, qua: Jerufalem
eft, qua: propter unänimitatem civitas
pacis eft, ctiam propter conformationem in. fe
corporis Dei, in quo fe antè fpeculata eft.,.
Sion nuncupatur: 8c cujus gloriam adepta eft,
F accepit quoque ejus 6c nomen* Ergo 6c conventus
ille pacificus , 8c gloria ilia corporum
demutatorum, in Jerufalem 6c Sion nomine,
quod utrumque unum eft, nonfaxa inanima,
neque xdificationes hebetes , led rationale
animal, fundamentorum vivarumque lapides
gemmarum , 6c cives fanditatis, 8c Dei in
domefticos fuos d dominatus hxc civitas eft,
qua: ex fenfu beatitudinis fux , 8c confeffione
prxconii advocatur ad laudem.
quo nmurutn, ut exponitur in
\t
ifos per affstmtionem earn is nofir* corfi
ts relurreStionem noftram refssrreci
'lantes : fpeculatio eft
Ita m f----
>fal. ia4. n. 4. ipfi nt
ifque fpeetdamur. Inet
one noftri in eo corpori.
. Editi V 0 j depit!ans, loco dominatus.
o 0 ij