■ Dominantes
tantùm
perturba-
XL P R AR F A T I 0.
duplicem flat um infita unumquemque proprietäre dißantem , quidquid de homine ipfius
dicium eß, Deo applicatts, ut jpfi Deus homini imbectllitate focietur. Et ideirco duplicem
hunt jilt um non conjtmBum . fed eonfufuih vultis videri: &c aliquanto port , Non
ergo fit Spiritus ca.ro, neccaro Spiritus, quad ifii volant egregti dollores , at fa Bus fit
ßUicet Dominus & Deus noBer ex hueficbBantiarum permixtione paffibilis: quorum pa-
.tronus apud. Thcodoretum diatogi 3. initio primum affirmat, Chrißus ideocarnem
affimfit , ut id quod erat tmpattbile pajfionem fußineret; ac deinde ab Orthodoxo in-
.terrogatus, Cujus exißimanda eß laffitudo ? damit alls, an corporis .^refpondet, Non au-
deo unita dividers. Orthodoxus: Divina igitur, ut apparet , natura lajfitudinem tribuis.
Eranißes : Sic mihi vtdetun Htec quippe non oblitus, fäcile deprehendet , natura-
rum in uno Chrifto dillindtionem conjuncrionemque earn tantum ob cauiäm ab
Hilario tarn operofe explicari, ut hinc rationem reddat, cur Deo impatibili attri-
buantur paffiones, qua in unam hominis naturam proprie cadant. Dum igitur Chri-
ftura Deum ex paflionibus corporis nullum doloris fenfum percepifle adversus hat-
reticos illos propugnat, perinde efl ac ft diceret: Vos Chriftum ea natura proprie-
tate deftituitis qua; pati nefeiat ,quia Verbum vel confuüdids cum carne , vel ab
ea leparatis : fed failä eit vellra opinio, etfi enim cum corpore ita conjundtum eit,
ut ei attribuantur paffiones hominis , & propter hoc putetur dolere ; adeo tarnen
inconfulum perleverat, ut cum corpus eas excipiat paffiones , ex quibus per fe le-
quatur dolor , eo in propriam ipfius naturam effedtu careant. Hac explicatio,
quam nunc argumento probabili praftamus, fed ex poltremis libri paginis certa ra-
tione licebit demonltrare, toto libro intelligendo non parum conducet.
131. Negotium tarnen fäceffit,qubd eo loci de fingulari Chrilti conceptione ita
diflerit ,ut non divinam tantum unigeniti Dei naturam , led & corpüs ipfius äcom-
muni paffionum noltrarum lege eximere vidbatur. Et his quidem primum adeo
• fumus commoti, ut ab eo vindicando nos pane abllerritos jam faffi fimus. Verum
hareticorum contra quos congreditur fententias relegentes, deprehendimus Chri-
. llum ab iis pradicari * merum hominem , qui * quia f f corpus f f anima Ada in
peccato fuit, carnem quoque Ada atque animam accepent, & * in cujus animttm d o M I-
N A n s metus trißitia imminentis incident,&c. Nec deineeps latuit.,'quam fitlva &
. integra fide luu'm etiam corpbri Chrilti privilegium tueatUr.
131. Cum, enim tantum ob originis peccatum metus, triltitia, dolor noflridomi-
nentur ; Chriltum etiam lecunÄum hominem dominantibus illis perturbationibus
. obnoxium non fuifle reite defendit, quem ex conceptions modo demonitrat ab
. originis noltra vitiis ablolutum, Hinc quod ait num. iy. An in corpore ejus infirmi-
tas fmtJ ad cujus occurfim conßemata perfequentium agmina conciderunt ? intelleximus
ex proxime fubnexis,^»!»» igiturinfirmitatem d q m i n a t a m hujus corpori credit
■ cujus tantam habuit natura -virtutemgut non omnem a Chrilti corpore infirmitatem
removerit ;•,( alias pugnaret ipfe lecum,) led tantum dominantem.
133. Eodem fpeitat iliud num. 14. Ajfumta can , id eß totus homo , paffionum eB
permijfia naturis -,nec tarnen ita permillä , ut paffionum conficeretur injuriis : quafi di-
; ceret, Aflumtus homo tum lecundum corpus, tum lecundum animam paflionibus
,noltr'is permiflus eit quatenus naturales funt, non quatenus injuriofie atque con-
tumeliofe. Porro homini naturale eit, ut cum patitur corpus, anima motu aliquo
^moneatur : at quod motum ilium , quoties vult,comprimere non valeat, injurio-
fum ei , ‘utpote peccati poena, atque contumeliofum eit. Eo paito licuit num. ij.
negate qubd Chriltus finfitit dolorem corporis noltri ; ac num. 47. dicere, Et pro
nobis dolet., gf non doloris noBri dolct fenfit. Nolter quippe dolor necefläriö nos
. pungit;, nobilque iriyitis & reluitantibus dominatur -, ipfius vero voluntarius omni-
. no fuit ac (ponte aflumtus. Oblatus enim quando voluit, ut pro poteltate animam
pofuit, ita & aflumfit dolorem. Immo fi vera eil Augultini definitio, qui fponte patitur,
dolere hegandus eil. Dolor enim carnis ,ud definit lib. 14. de civit.Deic. sy.tan-
tummodo:offenfio eßanima ex carne, f f quadam ab ejuspaßione diffenßo: ficut anima dolor,
qua
P R x E F A T I O . xLj
qua trißitia, nunettpatur, dijfenfio eß a,b his rebus qua nobis nolentibus accidunt. His ita $ h i .
intelledis, nulla errati vel levis fulpicio .remanebit in iis , c\ux Hilarius in com-
mendanda fingulari Chrilti conceptione edifierit. Inde enim merito probat, Deum
hominem aflumfille, & aflumendo a le non defecille j ac proinde eile aliquid in Chri-
lto , quod expers fit infirmitatis noltra. Neque minus congruenter fidei noltra; demonitrat
, Cnriltum etiam lecundum hominem, cum ex Verbi virtute &non no-
Itro concipiendi modo originem habeat, paflionibus noltris obnoxium non fuifle,
quamvis eis le Iponte permilerit.
134. In hoc potilfimum de fingulari Chrilti conceptione argumento verlatur &
ulque ad num. 2.6. Tum redit ratio, qua primum ufus e i t , qu«eque in toto »libro chJißona-
principatum obtinet: qua nimirum hsreticis aut nullam aut exinanitam efle Chri- t&xf?
Iti divinitatem affirmantibus oltendit , in omnibus ipfius geltis ac didtis , etiam
quibus hominem le & infirmum fignificat , quamdam aliam internolci naturam
, qua; omnem a le infirmitatem depellere , & nullam non valeat exlerere
virtutem. Ut enim oblervat, dum nafcitur, ortum ducit ex virgine & Spiritu-lan-
(Sto; dum elurit, lolo juflii arefacit arborem \ flumina ex le probet aqua viva, etiam
dum fitit * corpus gerit, & calcat undas; flet, & tariien gaudet de Lazari morte -y
moritur , at nemo ei aufert animam , led iple tradit, ejulque refumenda potelta-
tem habet. Alia hujufinodi paflim dilperla legere eit : ex quibus hic leligimus,
qua num. 67. prelfius & conclufionis in modum fic habet: Natus ex Virgine ChriHus vUepmiiA
eB sfid fecundum Scripturas conceptus de Spiritu-fanfto eß. Flevit Chrißus sfcdfecundum
Scripturas yut in eo quodflemit, gratulatusßt. Et cfurmit Chrißus }fed fecundumScriptu- °jSi5'fag'
ras fine cibo in non habentem fruBus arborem Deus operatus eß. Jaffas Chrißus eß;fed
fecundum Scripturas tunc a dextris Virtutis fejfiirus eß. Derelinqui je ad mortem quefius
eß $ fed fecundum Scripturas tunc confejforem fuum fecum in regno paradiß recepit. Mor-
tuus eß ;fed fecundum Scripturas refurgens a dextris ‘Domini Dominus ajfedit.
1 $ƒ* His autem in locis fic verba lua format, ut cum eas in Chrifto infirriiita- Ejcadjun-
tes & affedtiones neget, qua hominem dedeceant Deo fubftantialiter lociatum, fiiismum
earum tarnen in eo veritatem fuifle lapius confirmet : adeo ut pradidti numeri S m c .
67. hoc fit exordium, Pajjus quidem eß unigenitus Deus qua homines patipojfint. Quod tc*
rurlum evidens eft ex iis qua num. 55. & 56. de Chrilti fletu habet. Sape etiäm
ex adjundtis intelligitur , eum ab una illa natura , cujus virtus prorlus divina eft,
omnem infirmitatis notam removere:ut v. g. cum ait num. 54. Non habet huncmetus
corporalis,penetrantem quidem inferos , fed ubique natura virtute dißentum: & num.
44. Non eft itaque in ea natura, qm fupra hominem eß , human* trepidationis anxietas.
136. Verutn ex iis locis, in quibus triltitia , timoris , ac doloris Chrilti caulas Ab
aut exquirit aut explicat, longe certius perluademur, eum ab humana Mediatoris remov« ”
ac Redemtoris noftri natura harum affedtionum dedecus tantum, non veritatem noßtalSm
auferre. In hoc porro fitum erat iliud dedecus, ut aut propter le doleret, aut do- dcdecus*
lore dominante conficeretur. Sane, ut jam oblervatum, procul abelt quis ut trillern
aut dolentem neget,de quo qua;rit unde trillisfit autundedoleat. Ne verofingu-
laris videretur haec illius in hilce caufis explicandis lententia hue referenda elknc
verba Ambrofii tum lib. 10. in Luc. n. 57. & 61. tum lib. 1. de fide c. 7. n. 54. Au-
guftini in Plal. 40. n. 6. Hieronymi in Matthäum c. 16. a Beda in eumdem locum
exlcripti. Sed quod Augullinus loco memorato habet , conferat cui libuerit cum
libro Hilarii 10. n. 10. verba autem Ambrofii , Hieronymi , Bede cum num. 37.
ejulHem libri, neenon cum cap. 31. in Matth. Interim ad finem didti libri 10. ex-
pendendum properemus. •
137. Tandem ubi hereticis in unam Chrifti infirmitatem refpicientibus, multi- Diftinaio-
modam illius virtutem objecit, eolque convicit, nihil in lua iplorum fide luppe- rumapu-a
tere, unde in didlis geftilque tarn diverfis le extricent -y expeditam eis viam aperit cS©111
in Ecclefie fide, qua cum diftinbtas in una Chrifti perlona naturas confiteatur, ^Pd°ini
in componenda rerum tarn contrairiarum pugna non laborat. Vnus enim , inquit