&, eoritm maximè qui in ipfo hiemis tempore A raturus lit fignificat, Quanta fecit anima me aediti
fine. Et Scriptura hoc in loco tantum
X&lueLppVi nuncupavit 5 ceteris autem locis ?gd-
yaç, quos nos hircos dicimus, * pofuit. Confirmât
autem fpiritalis intelligefttiæ fenfum
aliorum conionans fibi Sc concors tranllatio ,
b qui pro y&fjdpoon, 'rçd.yai a(jqeA’s tranftule-
runt. rçdypi autem fignificantur, qui ex
ipfo tempore editi iunt , ^tipucppoi autem, quos
hiems genuit : unde & torrentes eodem voca-
Hanc enim pofuit in vitam, hanc in refrk
gerium induxit, hæc in holocauftis domum
Dei introibit.
28. Sed ut hæc animæ fièrent, ex caufisme. ^
ruit ut fièrent. Quibus verb caufis meruit, c
edicit : Ad ipfim clamavi ore meo. Meruit ergo "
bona animæ, quia ad eum ore clamavit. Sed >
clamor oris plérumque mendax eft ; Sc non
Temper vérborum fonus afïedum mentis enun.
bulo græcitas rtuncupat, quos ex niliilo in flu- B tiat. Sequi ergo clamorem oris debet Sc Ten.
vios hiems auXerit.
26. Ergo cùm ait $004 c $ ^i/Afav, non de
Martyrui
.pecudibus Te loqüi propheticus fermo demon-
cxcmplo
inaicyuuiu ftrat.> Ted inbubus Ecclefiæ Te homi■n eCs ofternfubierc
fi- dere, in yttfiatppois autem, eos quos lpla perle-
dengnari. ^ucionis tempeftas A in martyrii gloria genue-
rit. Scimus enim plures Tacramentorum divk-
norùm ignaros , exemple Martyrum ad martyrium
cucurrifle : St extra feientiam fidei antè
Tus: St Tecutus eft. Nam Prophet a connexuit,
Et exaltavi fab lingua mea : non in lingua,
Ted fib lingua in occultis Tcilicet lingua:, 8t
quodam inträ Te tacita: voluntatis eloquio,
Quod idipTum in Evangeliis Domino placuit
dieenti, Intra in cnbiculum tuum, St claude 1
oftium tuum, St ora : St pater tuus qui videt c
in abfeonfo, reddet tibi. Ergo nunc qui ore c
clamatus. eft, exaltatur Tub lingua Deus.
viventes, fado fidei præTentis edodos, ipTam C 29. Sed qui Tub lingua exaltatur, omni cor-
illam conTummatæ in martyrio fidei gloriam dis puritate veneraj^us eft : nec Tufiicit non
conTecutos. Qualis Tuit ille qui Dominum in
Luc. 13.41. ipfa Tua damnatione confefliis eft, dicens, Memento
mei Domine, cùm veneris in regnum
tuum. Qui mox tale martyrii hujus à Domino
ibid* 4j. munus accepit : Amen dico tibi, hodie mecum
* fuppie, u- eris in paradiTo. Hujus * igitur fimiles apoftoli-
croms. cæ dodrinæ eruditio Deo offert, cum homini-
bus diuturnæ frugiferæque culturæ, Tub ipTa
egiflè aliquid impiuffi, fi mente cogitatur im- 1
pietas. Ab eo autem qui Tub Iingua exaltet
Deum, hanc impietatis cogitationem abefïe
oportere Propheta docuit, dicens, Injuftitiam i
fi confie xi in corde meo , ( non exaudiat Deus.
* Propterea exaudivit me Deus, & intendit >ooci 1
orationis mea. Iniquitatem non modo re non
effecit, Ted nec corde conTpexit. Vel certè
defævientis hiemise tempeftate progenitos. Di- Diniquitatem non conTpexit in corde, nullum
Diaplàlm
cente autem Deo, Quo mihi multitudinem ho-
i ftiarum veftrarum ? Plenus fum. Holocaufta
1 arietum St adipem agnorum St Tanguinem tau-
. rorum St hircorum nolo. Qiiis enim hxc ex-
i quifivit de manibus veftris > Tuperfluum eft
exiftimare, in bubus 8t hircis tamquam per-
feda follemniorum vota placuifTe.
27. Demutat ut in ceteris interjedio dia-
perTonam atque TenTum, dodrina: ta_
Tci licet vitium iniqua: fua: voluntatis in corde
luo contuens : St ob id dignus audiri. In vitam
enim ejus anima pofita eft, pedefque ejus
non commoti Tunt, Sc in refrigerium indudus
eft, St domum Dei g introibit, St quit diftin-
xerat labiis vota perfolvit Deo. Honoris Sc
gloria: confeflione Tubnixus, ait , Bcnediftus 1
Deus j qui rum amovit deprecationem me am, ifr
mifericordiam [warn d me, laudem Dei cceptam
men orefine non diflidente. Poftea enim quam E in exordio plalmi, in fine confefTus, cui glo-
ex perfbna Apoftolorum , Evangeliftarum, ria eft in fecula fteculorum. Amen.
Martyrum, Prophetarum oftenderat, quibus
modis anima ejus pofita efletin vitam, id eft, — ■■*■ -■— ; -
per paflionum pcenas atque mortes , per qtias
in locum beatitudinis trahfiflet reddens in
holocauftis Deo vota : poft hunc ergo fermo-
P S A L M U S L X VI.
nem, quern omnem ad Deum habuerat , eos
nunc quos ad holocauftorum fbllemnia eru-
In finem * hy turns Pfaltnus cant ici David. ‘
f.ic. dierat aftatur, dicens , Venite & audite t &
MD=om indmul- teanatr rn«ohn° gmHcer t°oms nnese qmue tald™ l,oisc eWrta.m Na.Mm yqou-i F H Me v s — M i &„ bened. i.
S, ‘ Tint quos advocec, Jocet, Omms qm timius m s f lumlnH ™ltum fium Jit.
Dcum : irreligiofis enitn neque adeundi, ne- Per nos s ^ mijereAtur nobis. D i a p s a l -
que audiendi voluntas eft. Dehinc quid enar. M A. V t cognojinmus in terra Warn tuam,
* In Regio codice hie latinis litteris verbum traget repetitur,.
ficuc & paulo antè vox ggBajaB latinis & grcccis charaderibus
exprimitur.
, P Editi poft Erafmum , qui .pro ytfuigvs tfeiyVs tranftulcrunt.
ifxy.ci autem .fignificantur........nutem 8c c. reftaurantur
ex mf. Reg. in quo tarnen i(st/ecuus aut ac deinde jjjt/-
6«,ms« potiüs exhibetur quam kwpA s ac x w Verum illud con-
flat , vocabulum hoc ä verbo Xcfizys, quod eft tempeftas, originem
duccre. Hujus porro tranflationis, cujus hie Hilarius mentioném
facit, veftigia nobis non licuit apud vetcres deprehendere.
. c Verba (jj, Sfßagat in priiis vulgaris omifla reftituimus ex
dièfo codice Regio , .cujus fcribendi rationem $ ctft fuperiori-
bus non confcficicntcm, retinemus.
d Par. ex mf. Mic. per ma
prit gloriam. Editiones alia
tyrii gloriam. Rcponimus ex
ex aliis leftionibus nulla diïpli
homines in Ecclefiæ finunat
extra Ecclbfiam 1
publicè profitent)
e Apud Par. poteftati
1 lea cum Thcodoréto 8c i x x. Reg. mf. At vulgati non
exaudiet.
8 Excufi hie , introivit; fûperiùsâutem ad ealeem n. 17. domum
Dei introibit. Utroquc loco riiff hàbcnt, introibit. Anutroquc le-
gendum introivit ?
'fifia.sfois autem eos qui primuih
, martyrum c x cm p lo fid em ah ip lcélcn rès ac
martyrii gloriam continué àïltquàïlcur.
in om n ib it s gentibas fa.luta.re tuum. Confia A tæ fîbi atque Apoftoli deprecahtur. Quern Quamnam
teantur tibi populi, 'Deus, confiteafotur tibi ^eatus Àpoftolus confequutus, ita de Te glo- fibi rogenc
r * -• ^ * riatûr : Benediftus Deus , qui benedixit nos
in omni benedidione fpiritali in cæleftibus in u. P°
Chrifto. Hi ergo crefcunc , multiplicantur , 1- îteplentur,
qui in Chrifto cæJeftes Tunt I Sc
benedidi ftint, qui fpiritali benedidionein cæleftibus
benedicuntur. Et Videainus art bene-
didionis iftiüs frudUm præTentis pfalmi oratio
deprecetür.
3. Poft miTericordiam enim Sc benedidio- Lux noftr*
nein id Tequitur, Illuminée vultum fuum fiipér ^ ftunus.
no's3 & mifereatur nobis. Bertedidione Dei opus
eft, ut nos vultiis ejus illuminer, ut tenebrófa
corda noftra co'gnitionis Tuæ lumen irradiet^
ut majeftatis Tuæ Spiritus d lucem ObTcuratis
intelligentiæ noftræ Tenfibus tribuat 5 Sc glo-
riari deinceps liceat, dicentes, Defignatum efal. 4. 7.
eft Tuper nos lumen vultus tui Domine. Hanc Ejus ini-
autem illuminationem vultus Tui Tuper nos tlum‘
popuii omriès. Loetentur {dfi exfultentgentes :
quoniam judicas populos in aquitate 3 Agentes
in terra * deduces. D i a p s a l nïa. Con-
fiteantur tibi populi, Deus, confiteantur tibi
populi opines : terra dédit fruBum fuum. Bene
dicat nos Deus nofier , benedicat nos Deus3
metuant eum omnes fines terni.
T R A C T A T Ü S P s A LMI .
PS a L M u s brevis e f t , Sc evangelicâ
prædicatione obfblutus. Nam Sc in
finem eft, Sc Vfalmüs cantici eft : pér
quod confefilo per Tcientiam gerendorüm, Sc
per dodrinam proficieûtia gefta cantâhtur. G miTericordia ipfius, qüæ in peccati * remiflloiie
Qsif ; pfalmo i<
quant ur.
Et principium ejus unde oportuit Tumtum eft.
> Eft autem omnis in eo Termo vel Propheta-
' ruirt, vel Apoftolorum : quorum alii veiitu-
xum in cOrpOTe unigenitum Deum, alii ve-
nifle docuerunt , TandO Spiritu illuminati, Sc
honore glorije cjdeftis expletiv Oratio ergo
eoruirt in pTalmi exordio efle noTcenda efh
2a Deus mi fete atur nobis, & benedicat nos 5
iuuminet vultum fium Juper nos, & mifeteatur
in nobis eft coepta, largitur. In quern autem rcmiffi°-
j)rofedum illuminationem vultds Dei Tuper ncm‘
fe precentur, Termo confèqüens docet.
4 - D i a p s a L m A . p i cognofcamus in terra N o 1*“ * viae
viam tuam, in omnibus gentibus falutare tuum. bus* otTmi.
Interjedio diapTalmi, etfi converfionem per- t- b
fo n x 6 non attulit, TenTum tarnen demutavit. c
Nunc enim fermo eft ad eum qui nunc ufque
fuerat in votis. Quod autem in latinis libris
Secundûm dodrinæ ordinem, primùm D it;a Tcribitur, Vt cognofcamus in terra viam tuam,
tuita. mmiiTfeerriiccoorrddiiaa DDeeii pttonfftciittunrr.. EF.xv rc.oopnfiaa penniirmr» in precis ira pfl- V 1.. WÊËiÊÊÊÈm
bonitatis fax miferreotdiam a in peccatorum
remiffione largitur : Sc peccatorum remiffio
non probitatis eft meriatm, Ted fpontaneje
indulgehtix vrtluntas, ex bonitatis divitiis ad
miTerandi munUs exuberarts. lErgo qui miTeri-
cors eft, ut benedicat oratur. Et bertedidio-
nis quidem frudum jam in exordio formati
hominis cognovimus, cum ralis ad Adam turn
in græcis ita eft , 5* év t» y» t Ut) 0%
ffü. f Inter yvuroc\ Sc cognofcamus, id differt, quôd t
fine perTonæ definitiorte eft yi-SVctf -, cognofcamus
autem, ipfos eos qui hæc loquuntur often*
dit. Ergo fècundùm vera'm illam græcitatis
tranflationern, illuminari fe Dei vultu ob id
deprecarttur, ut cogrtita fiat in terra Dei via,
quæ eft dodrina vitæ religiofæ. Per eam enim
ad Deum pergitur. Religiofæ autem viæ do, via Dei
adhuc peccati neTcium fèrmo eft : CreTcite, É drînà Chriftus eft, quam Te elfe ih Evangeliis chriftns-
Ipeftatpn
i pagadóm
; canuleni.
! Sc multiplicamini, Sc replete terram, Sc do.
minamini ejüs. îfta quidem quamvis corpora
liter tantùm dida plerique arbitrentur • tarnen
Tpiritali dodrina eruditis plus de fè virtutis
1 præbuerunt. Hæc enim benedidio b rton crea^
tionis tantùm corporalium Tucceffionum Adæ
largitaeft. Quamvis enim fecundæ ejus fobo*.
oftendit, dicens, Ego Tum veritas, via Sc vi- foan.x+.Cc
ta j Sc rurfiim, Nemo ad Patrem vadit, nifi Ibidem-
per mek Et hunc effe viam, ipfè ille cônnexus
lîbi pTalmi Termo teftâtur. Quæ in terra, id
eft, vel ex terra ortis, vel terram irthabitan-
tibus cognoTcibilis, Sc nota præftandâ eft; Vt
cognofcamus in terra viam tuam, in omnibus geriles
Tuturæ eflent, tarnen terram implere non tibusfalutaretuum. gJefumiaIutarem dici,ipfe
poterant *. quæ pro copia hominum licèt ha- ille proprietâtis Térmo loquitur. Nam quod
bitetur, non tarnen adimpletur. Verùm ter. E nobifeumfalutare eft, id apüd Hebræum Je^ JCUSC ’
ram corporis rtöftri impleri dodrinis fpiritali- Tus eft4 Confirmât autem iftud Angelus ad
bus voluit, Sc multiplicari Sc creTcerec Tcien- JoTeph de Maria loquens, Pariet autem fL Matth.1.1
^ i ei‘ Per ^dai? enim at<îue ift M Adam, lium, Sc vocabis nomen ejus Jefum : qùia ipTe «
Talvum faciet populum Tuum à peccatisb. Je- **
fum itaque oftendit Artgelus idcirco , quia
falutaïis effet populo, nuncüpandum. Tantæ
qui primus opus Dei fuerat, oportuerât cóg-
nitionem Dei inchoati i fed eo peccatis coin-
quinato, benedidionis iftius frudum Propheb
Rcg. mî. concrcation
femiffimm.
, Mic. congregatiot
' Vas. crefcenti* Dei : renitentibus aliis editis & mff.
: tam , lucem obfcuritatis : emendantur ex Rcg. thfi
• * In vulgatis hîc defideracur particula negans, qoæ ab Etafmo
ante verbum demutavit adjeä a, deinceps obtinùit. £x qua le-
«ronc efficicbatar, hîc mutâtionem efle perfontt non ftftsûs,
cm prædicet Hilarius converfionem efle fensfts non perfonoe.
am & ad Deum, ad quem ccepit fermo > deinceps continuatur j
& lit ait n. 1. omnis in eo plalmo fermo vel Prophetarum vel Apo-
ftolorum eR. Eo autem demutatut fenfus , quod qui prifts fioi,
^iunc- aliis deprecan incipiant, maxime fecundum Vim iertaonis
g rzci, cx quo mallet Hilarius tranllatum efle ut cognita fiat,
qulm ut cognofcamus. Veram leCtionem exhibuit mf. Rcg.
f Reftituimus ex Reg. mf. inter yrunq , quod in ant& excufi's
defidcrabarur.
• 8 Excufi , fifum falutare a’c faluiarem diets
h Icctum hie in vulgatis fubjicitur eorUm : quam vocem I
fi-ncerioribus mlf, abefle jam oMervacum eft iri Pf. ft. n. 14.
M iij