3 6 7 Joannis Gerfonn 368
•' lentiæ Viris fides negetur,. ipfi vidérint , qui non ere-
C O N S I D E R A T I O I V . B M 8 M
Oßendit, non pojfe quemquam pertingere ad interior a -i
fpiritus^ nifi dobhim & exponentia refertum.
' J 1 H e o l o g i a m myfticamquamvisnullusattingat
perfe&c, ignoratis ejus principiis, qua; per'expe-
rientiam interiorem accipiuntur non eft tarnen, ab 1
ejus do6trina danda vel accipienda- defiftendum. Si-
militudo in ceteris feientiis Philofophicis faoift primam
partem efl'e perfpicuam. Ignoratoquippe, quod ignis
eft calidus & aqua frigida, aut quod eclipfis Lunas fit
per interpoiitionem terras diametraliter inter Solem &
Lunam, 6c itä de fimilibus > conclufiones ex talibus
dedudtas , non lortirentur certitudincm , nifi qualis
habetur de principiis, aut minorem: cognitio autem
principiorum in cafu noftro, fuhabetur per fplam fi-:
dem 6c credulitatem, per quam' närrantibus 6c exper-;
tis confentimus.
Isiihilominus pro fecunda parte confiderationis ad-
damus , quod paucas fiint , aut nulla; feientia; naturales,
ad quas tra&andas 6c addifeendas venient mult
i , qui talium feientiarum principia acceperint ab-
experientia propria; fed multa ex aliorum approbatis
aflertionibus prasliipponunt. Sic Ptolomazus in Aftro-
nomia, fic Hippocrates 6c Galenus in Medicina, fic .
alii in iftis 6c aliis feientiis ftudiofi fecifle , quotidiC- ‘
que feCere, cognofcuntur. Hoc viderunt Pythagoras
, Plato, Ariftoteles, & Philofophus nofter Paulus
; quorum primus indicebat difeipulis luis , ut per
quinquennium filerent, 6c didtis luis crederent'j
alius dixit fumendum efle cx credulitate compendium
5 tertius a it , addilcentem oportere credere 5
quartus fimilia pene verba pofuit in diflimili materia.
Oportet, inquit, accedentem ad Deum credere.
Hebr.xi. 6.
C O N S I D E R A T I O V .
jlrguit prafumptionem in eruditis, & intimam experientiam
prafert .omnibus aliis , joettnditate, faporc dr
perjpicuitate.
Q U i a nemo fcit quas font fpiritus , nifi fpiritus,
^ qui in ipfoeft, propterea difeolifont, 6c nequa-
quäm myfticas Theologian idonei auditores, qui nolunt
credere, ut tandem intelligant. Veritas hasc turn ex
feipfa probatur,tum ex autoritate Prophetica roboratur.
N ifi, inquit, credideritis, non intelligetis. Ilaias vn.p. turn
denique ex prrecedenti fatis patet. Illos e diverfo pofli-
bile eft multa cognolcere per aliorum traditionem, qui
fidem praeftabant eis , qua; fendli Viri experti talium
aflerunt, täm in fermone, quam in feriptura 5 quibus
in nullo credere , attendite , precor, quam incivile,
quam difeolum, quamimpium. Eos itaque fallere veile
ceteros, nullo pa&o fufpicari patitur eorum veracif-
fima, fandtiffimaque probitas , nulli lucro , nulliquc
honori inhians, necodio, vel alia paflionevitiofa labo-
rans. Falli autem eos pofle in experientia taliter certa,
qualiter prandiximus, quis putaret ?
Adde quod non unus, aut alter ifta dicunt j fed mil-
le , immo innumeras funt aftertiones talium concordif-
lime dicentium, Theologiam myfticam per experien-
tiäm intimam colligi; cam quoque longe fublimiorem,
& ultra quam dici valeat jocundiorem, fepidioremque,
& perfpicaciorem exiftere fupra ceteras cognitiones ab
extrinfeco venientes, tanquam illas ferpant inter hebe-
tes 6c inertes 5 ifta liberrimis alis circumvolans6cevo-
lans fupergrediatur univerla. Quodfinullus eft, qui
fibi diferedi de fuis expef ientiis interioribus aflerenti ferret
«quo animo; quam incivile fit 6c irrationabile, immo
quam deftrudtivum omnis focialis convidtus inter
homines, fi tot 6c talibus fummse probitatis 6cexcel-
\ C O N S I D Ê R A T I O V i . |
Oßendit affeiïiones internas non pojje plenariè verbis
exprimi.
O p E R A T i p N E s , i n f e r i o r e s , p r æ f e r t i m i n a f f e d t u ,
n o n i t a C l a r e p r o f e r u n t u r , n e c i t à p o f i i i n t f e r i p t i s
t r a d i f i c u t f e n t i u n t u r . E t h æ c e f t r a t i o , q u a r e A p o f t o -
l u s d i x i t ; z. Cor. X H . . 4 . f e a u d i b l e a r c a n a y e r b a , q u æ
n o n ' l i c e f y a t h o m l i n i l p q u i , , q ü ó n i a n i i l i a m i n u s p o t u i t
t r a d e r e , b e a t o D i o n y f i o ( e x e m p l i g r a t i a ' ' q u a m a c c e -
p e r a t . R u r s u s b e a t U s D i o n y f i u s p l u s c o n c e p i t e x v e r b
i s A p o f t o l i c i s , q u a m f e r i p t i s d e r e l i n q u e r e f a s h a b u i t .
C u j u s r e i f e n f i b i l e e x e r o p l i u n . e f t i n f p e c u l i s i e m e t q u o ? -
d a m b r d i n e a f p î c i e n t i b ü s . Q j b f c u r i o r ' i t a q u e j è f t i m a g o
i n p r i m o f p f e c u l o q ü à i i î r e s i p f i i , i m a g o d e i n d e p r [ m æ
i m a g i n i s f u b b b f c u f i o r ê f t i n l oe ù n d b f p e c i f l o , c e i t a a e -
i n c e p s i n t e r t i o , q u a r t o , 6 c c e t e r i s , q u o u f q u e m u t u a
r e f l e é b i o c e f l e t e v a n e f e e n s .
C O N S I D E R A T I O , y i l .
Ponit catifam mdiciorum , ejaomodo erratur. circa Dofto-
rum tràdiùones , qua videntur contraria, cum
fini fummè intelligéntibus concordes.
jp O s s ib t l e eft, hominem minus expertum devo-
torum afFebbuum plus in eorum difputatîbneerudi-
tum inveniri. Capiamus ex fimilitudinibus argumentum.
Medicinaquidem multa continet, quæ in folis
experientiis fundata, fumptaquefunt. Attamen nihil
prohibet, quofdam inexpertos talium, meliores êflè
ratiocinatores expertis j quoniam incæco ànativitate
pot eft ineftè cognitio ratiocinativa magna de multis,
quæ per vifum folum primitiis habita funt à multis aliis'.
Ita enim de beato Didimo cæco tradit inteipres ejus
Hieronymus , quöd in difeiplinis illis , quæ vifu ca-
piuntur , ut funtMathematicæfcientiæ, fuit erüditif-
fimus, quas feientias multos videntium oculis fiiis con-
ftat penitùs ignorare. Cur igitur in re noftra per even-
tus negabitur, ut homo pamm aut nihil devotus, pofi
fit aliorum devotorum feripta ftudere, conferre ad in-
vicem , unum ex altero concluderevelelïcere, impu-
C gnare vel fulcire. Hoc itaque modo de Fidei Articulis
utique non expertis, quotidianum exercitium Theoïo-
gicæ fcholæ facit. Hæcconfideratio junôta ceteris,
fecit concordiam inter di6ta Sanftorum, qüæ riXari videntur
ad invicem j quibufdnm dicentibus , quod foli
boni 6c devoti cognitionem Dei veram accipiunt, aliis
contra dicentibus, multos ex Philofophis paganis,
multos quoque ex Theologis nequiffimis fcireplura de
D eo , nimirùm cùm ipfi damones credunt & çontremi-
fimt. Jac.11. ip. Primi itaque de Icientia experimen-
tativa Theologiæ myfticæ ; alii de ratiocinativa Theo-
logiæ fymbolicæ, vel propriè, vel etiam myfticè lo-
quivolunt.
C O N S I D E R A T I O V I I I .
Oßendit fruftum hujus h ib r i, & quomodo in ea erratury
qui earn tradunt v e l tradiderunt, & quomodo
f it , vel à quibus examinanda.
f ? X p e d IT , fcholafticos viros etiam devotionis
expertos in feripturis devotis Theologiæ myfticæ
diligenter exerceri, dummodo credant cis. Hocideo
dicitur, primùm, quia quis novit, fi tandem ipfis ex
femiliari tali collocutione aggenerabitur, ut folet,
quidam amor 6c ardor experiendi ea quæ lola interim
Fide tenent 6c quæ doéta ratiocinatione conferunt ad
invicem. Jgnitum eloquium tuum vehementer , ait
Pfalmifta : Et fcrvtts tuas dilexit illud. Pf, cxym. 14°/
260 ^ ■ 37°
---- Rr.rpflimpnMwnc comparantur, quo fru6bu , quove fine conquiritur^
quod fieri ignorata animae natura, nullo pa6to poteft*
E t quoniam Do&rinae modus optimus eft, per felblu-
Quis autem appropinquaverit igm, &veftimentaejus
nonardeant, vel ealefcant ?
Rursus alius fruöus eft pro iIIjs , qüös prEdicatio
fumpta ab hujufinodi.db&ma poterit accendere ad
amorem Dei jam prseebneeptum , remanente etiam
frigido peaore ejus , qui loquitur, ut ex voce pica:,
■ qua: fe non intelligit, venit homo audiens ad conceptus
tivas abftradfciones, dum fiunt, vel ulque ad pi'ima
principia perle nota, vel ufque ad limplices rerum quid-
ditates, easàconfùlioneaccidentium, ßtabinvolutio-
ne Circunftantiarum forinfecarum denudàndo; placet,
11111 «miles quales eflènt, fi voces hujufinodi articulatæ , hoc loco ipfam fimpUcem animæ fubftantiam fecer- ab homine formarentur.
nerc quodammodo in Vîiriüc varias npnntninqfinnps denominationes ., lllY juxta
fa Denique compeitum èft , multos habere devotio-
multiplicitatem /effeâuum ab ipfâ eadem producibi-
nem, fed non feçündùmfcientiam, quales proculdu-
lium, ut dicatur talis, quia talium elicitiva eft, & altera,
bio proniflimi Hint ad etrores, etiam lùprâindevotos,
quia aliorum.
fi non regulaverint affeaus fuos ad normam Legis Chri-
In hoc itaque mihi videntur formalisantes agetelau-
fti : fi prætereà capiti proptio, propria: leilicet prü-
dabiliter, d o â è& acutè, quodrefolutiones hujufmo-
dentiæ inhæiêrint, fpreto aliorum confilio. Hoc in
di queant fieri, quemadmodùm apud Mathematicos
Begardis & Turelupinis manifeftum fecit experientia.
abftracrio à motu & à materia, fit etiam abftradtio
Dùm itaque fequebanturaffeâus fuos fine régula & or-
punéti à trina dimenfionc, lineæ à duplici, &fuper-
dine, pöftpofita Lege Chrifti, præfumptionequiffi-
ficiei ab una. Attamen dùm affirmant ultra, quod
ma præcipitavit eos, utdicerent, hominempoftquam
præter omnem operationem intellectûs, ilia fimt in
ad pacem tranquillam fpiritus pervenilfet, abfolutum
rebus taliter penitùs qualiter intelledhis abftrahens ea
elfe Legibus divinorum Præceptorum, quam pacem in
imaginatur , quod funt univerfaliter, quod diftincte
eis caufabat angélus fatanæ , transfigurans fe in An-
æternaliter, & cetera fimilia. Ego proculdubio to-
gelum lucis, hoc modo fimilans pacem valdefimilem
tâ fententiâ diflêntio ab eis, quia non intelligo , qua
Sli paci, quamApoftolus dicebat, Philiff.iv.y. om-
rationeiftud didtum, præfertimin divinafimplicitate,
nem exuperare fenfum. Propterea needle eft pro ar-
pro vero polfit vel fanolbftineri; neque propterea ab-
direcnone talium die viros ftudiofbs in
ftrahentium eft mendacium, mioniam etfi naturære-
Libris eorum qui devotionem habuenant fecundùm rum fic fe habeant, ut mteltôus negotians circa ms
Eos nihilominus commonitos vdim , ue ^ polfit uti talibus abftraclionibus ad taciliorem intelliaut
citius debito damnare prasfumant perfonas devotas
fimplices in (iiisaflFedtibus admirandis, ubi nihil adver-
fumvelFidei, vel bonis moribus palam inveniunt; fed
aut venerentur incognita liib filentio , fiilpenlam te-
nentes fententiam, aut confilio peritionim exammanda
remittant: peritiores autem lunt, quosutraqueinftru-
dtioredditornatos; una intelledlus, &affediusaltera,
quales fuerunt Auguftinus, Hu go, fendtusThomas,
■ Bonaventura, Guillielmus Parifienfis, & ceterorum
admodfim pauci; cujus raritatiscauläminferiusafferre
conabimur. -Denique additum eft inconfideratione;
dummodo credant eis; alioquin ipfi tafia ferutantes de-
ficerent ferutinio, St non nifilaqueosinfidelitatisfibi-
met acquirerent, Sc denfioribus tenebris circumvoluti
cascarentur.
PARS S E C U N D A
PRINCIP ALIS
D E N A T U R A
ANIMiE RATIONAL«
A ix. Confideratione ufque ad xvii.
OrcLine verb , modum oßendit frocedendi in'hoc opere ,
exclttß minus fervientibus propofito , tnanens circa ani-
E
gentiam; nihilominùs feire debent, non taliter diftin-
gui rem eandem , qualiter poteft earn intelleftus in-
diftindam fecernere; alioquin res eadem à feipfa reali
diftindHone differret. Ita enim poteft intelledlus con-
cipere (exempli gratia) qubd voluntas produbfivavo-
litionis diflfeit realiter àvoluntate, quæ volitioneme-
lic it , ficut quod in eadem elfentia animæ, intcllechis
& voluntas exiftentes ab eadem elfentia quomodolibet
ex parte rei-diftinguuntur. ' Sed hæc materia minùs
utilis eft, quàm ut nos fuaimpugnatione longiorifer-
mone detineat. AbArtiftisprætereà, L o g ic is&M e -
taphyficis potiùs quam à Theologis prælùpponenda
ventilandaque eft, præfertim dum de Theologiamy-
ftica fermonem habeamus.
Dicamus ergo de anima rationali, quod iplâ pro di-
verfitate olficiorum & agibilium diftinbtas vires habet>
diftindias, inquam , non r e , fed nomine. Ita enim
C virtuofa eft, ita foecunda, quodammodo ipfa eadem exi-
ftens, quemadmodùm fi contineret in fe tales virtutes
realiter vel aliter ex parte rei differentes , immo Co
ampliùs, quo virtus non tàm unita, quàm unica for-
tior eft feipfiidifper®, ficut fapientia in Deo perfedlior
eft, fecundùm dedudtionem, ut Auguftinus vult locis
plurimis D e Trinitate, quia eft fortitudo, juftitia &
bonitas, & ita de ceteris perfeâionibus , quàm fi ab
eis qualibet diftinbtione fecernatur. Qui aliter ca-
piunt, vidérint quàm redtè. Ego lane non capio.
Attamen fic utamur in propofito, quafi vires animas
eflènt penitùs in natura diftindlæ, dividentes primo
animam rationalem in intelligentiam fimplicem,
fecundo in rationem, tertio in fenfualitatem, vel am-
malitatem, vel potentiam cognitivam fenliaalem , &
hoc quoad vires cogmtivas, & quoad affedtivas pro-
portionabiliter. Primo, in fynderefim feu mentisapi-
proprietates.
X p e d i T ad iplius Tbcologia: myfticae cognigmtivas,
___a cem. Secundo , in voluntatemvel appetitum rationationem
E S T
Qr fex potentiis ejus.
C O N S I D E R A T I O IX .
Ipeculativam acquirendam , natmamjylem. Tertio, in appetitum animalem, quarum viriura
animæ ràtionalis, & ejus potentias, tàm co- mox docebimus proprias rationes.
quam affedtivas cognofeere. Confideratio
h a x de fe perfpicua eft; quoniam ignorata natura, igno-
rantur ejus palfiones.
Pofitis ergo eis, quas oftenduntaliquamefleTheo-
logiam myfticam, tradendo fubquadamgeneralitate,
quemadmodiim profit, & pro quibus profit fuumftu-
dium eniti; volumus adducere in communem intelligentiam
(fi Deus annuerit) qualis fit htecTheologia
myltica, & in qua vi animse reponitur , qua ratione
Tomi I I I , Pars 11,
C O N S I D E R A T I O X.
Simplicitatem intelleüus explanat, prout dicitur lux a~
nima dr Angelo fim ilis, dr D ei capax , dr quornodo
variis nominibus in Scripturis ßgnißcetur.
IN t e l L i g e n TrAfimf)lex, eftvisanimascogni-
tiva, fiifcipiens immediate ä Deo naturalem quart-
A a dam