& vita fuperftite procuraré aftiicos atque defenfores, carceris quo detinemur, quôd critinarticulo mortis*
laturos auxilium in momento tam tcrribili ad benepla- rnaWirptnurvA tria Tnrlirîa talk nrnnînÀ
citum Dei. Horam iftam fumme ante mentis oculos
reducere proficuum eft 8t ejus memoriam recentcm
Omni tempore vita; , in omnibufque fa6bis noftris habere.
In nollr* contemplationis fecreto a nobis ipfis
ftt'pius qu*rendum eft. Modo anima mca die mihi,
cogitaretque ad prædifta Judicia, talis omninb cum
gaudio ingenti hujus mundi infirmitates & diffamatio-
nes, atque paupertates, & fimiliaquæpoenalitates dieu
ntur leviflimè fufferret, 8c certè de nulla adverfitatc
v it* hujus curaret. Qui infuper quotidiè ad memoriam
reduccret, mori fe oportere , fed quando 8c qualiter
pauper 6c miferabilis confitere mihi, ft in præfentia- * ignorât, examinaretquelefæpiusan inftatuin quo eft
rum aut intrà unius horæ fpatium leparari te à corpo- mori auderet, quod fi non, profeâo r
oporteret ad aftandum tremendo Deijudicio, quid
in brevi
impedimenta , ut fecurè mortis pr*ftolaretur adven-
tum.
diétura? Ad.quem denique confugeres ? Sirefpondes
quia ftc 8c fie fàccrcs, 8c ex totohunc mifericordiam,
atque veniam ab Omnipotenti Deo flagitares à iuilque
bandtis. Fac igitur taliterin præfcnti : ignoras enim
C A P I T U L U M X L I I I .
in quo pundto infirmitatis pro tunc eris, aut quod fpa-
Quomodo quidam deficiunt in forti verfeverantia&
tium temporis ad hoc faciendum habere potueris. In
in contemplatione modicum Proficient.
huiu fmodi meditatione vivaciter feu cordintimè, 8cdiu
juorari debemus, quoufque nobis videatur quod fen-
tiamtis mortem multùm approximate. Item confide-
randi funt amici noftri, pro quibus orare volumus, efîè
eos in neceflitate ultima, putà ad ledhim mortis 5 8c
quomodo à nobis fuppliciter auxilium requirunt, de-
ftderantes quatenùs pro eis pieces effundamus , com-
patiamurque cis, ac ft in præi'enti ftc agerctur nobifeum.
Hoc ergo quoniam fiet, 8c non diù tardabit, miferea-
mur intereà animæ noftræ, ac ft earn in medio flammæ
Purgatoriiconfpiceremus collocatam. A d q u o d b e n è ______________________
juvat, confiderarc diligenter miferiam aut dolorem va- " pereunti, nolentique quærere ad manducandum nifi anemoveret
p L u R E s autem minus bene avifati fimt circa per-
feveranti* fortitudinem feu circa contemplationis
frudhim, ac per hoc ad ifta confequcndum multum re-
moti. Renuunt enim. feipfos dare Orationi, autMe-
ditationi incumbere, nifi fe devotione fentiant affedtos
ad ilia, ac nifi cum eos ifta delcélant veniantque ad cor
luum. Videntur enim talibus alias didta nihil prodeflè.
Sed hujufmodi comparäntur huic qui frigore nirnium
cruciatur, recufat tarnen accedere ad ignem nifi priüs
habeat calorem. Aut certè *quiparantur alicui fame
tea laturatus fit. Quarè enim aliquisfe dat in Orationem
vel Meditationem nifi ut calefiat divini amoris igne,
vel ut faturctur donis vel gratia Dei.
Tales in hoc deficiunt feu errant, putantes Ie tempus
perdere, cùm poiiti in Oratione vei Meditatione non
mox devotionis imbre irrigantur. A d quod refpöndeo,
quod fi nitantur quantum in le eft, ad hoc, atque fàciunt
laborem luum,fintque in bello 8cpugna continua contra
fuas cogitationes cum difplicentia, qu ia non abfeedunt,
nec pacem habere permittunt > tales pro tunc majus ha-
bent meritum, qùàm fæpè fi eis adveniret devotio llibi-
to , fine tali confliétu. Ratio, quia militant Deo, 8c
ferviuntfuisexpenfispropriis8cfumptibus, atque cum
labore majori 8c poena.
Verumtamen eft, qubd volens ad exemplum præ-
narratæ perlonæ luperius leipfum exercere, oportet ad
hoc habere ipfum magnum temporis fpatium, reje&o
lidum quem quis per fuam fuffert infirmitatem, aut
aliunde j qualiter vehementer inde cruciatur. Quid
ergo erit de anima mifera perpeflura tanta in futuro
f*culo ?
C A P I T U L U M X L I I .
De tribus Dei fudieiis ante oculos mentis revocandis ,
pto materia contem2lationis.
T ) O s s u m u s infuper in hujulmodi contemplatione
revocare ante mentis nollr* oculos tria Dei Judi-
dia, qu* tenturus eft, leu tenebit, aut tenet. Unum
tenet ficut P*ter in quo regnat 8c judicat milericordia
dulcis 8c pia, 8c talis eft in vita pr*fenti. Secundum
tenet ficut Dominus contra iervumfuum, ubi regnat,
atque judicat Judicia rigorola : oportet enim illic omnia
exolvere debita, 8c hoc eft in Purgatorio. Ter- _ etiam omnionerealiarum occupationum, tam ex parte
tmm eft in Inferno, ubi regnathorrenda8ccrudelifii- ^fua , quam aliorum, feque arcereadpermanendum in
uno loco fixum longo tempore, fiveconlolatio luble-
quatur aliqua, five nulla 5 quod tarnen adeandemha-
bendam laborare non ceflet, atque fit continuus.
Cumque le nimio fenferit t*dio affe£tum , fibiipfi dicat,
qubd adhuc expedlet ad media; hor* fpatium ac
h o r* , faciendo pcenitentiam luam, expedlans divine
gratis eleemolynam. Poll horam verb elaplam adhuc
le commoneat ad perfiftendum taliter ad alteram horam.
Et fiepe in poftrema dimidi* hor* parte talis in
lua contemplatione amplius proliciet quam omni tempore
pneterito, 8c quam aliis decern diebus, autcerte
in uno menle.
Quod fi ä calu in fuo regreflu, aut iterato acceflu re-
perit le quafi refutatum, lie fcilicct quod eleemolyna ei
denegetur , putä non conlecutus gratiam devotionis,
tunc humilitcr ei convenit converti ad Deum, confi-
tendo indignum fefore tant* grati*, immo qubd plus
ma juftitia, fcilicet propter peccatores damnatos j ibi
enim Deus punit ad inftar Judicis fledti non potentis
contra maleficos morte æterna dignos. Modo poftrema
duo Judicia declinare pollumus, appellando 8c
lubmittendo nos ad primam Curiam fcilicet mifericor-
diæ , quæ durât folùm ifta vita liante. Bonum ergo
eft nobis, diim tempus habemus eligere , 8c interim
quod habere pollumus Sanctos Intercelfores ad Deum.
Præcipuè habemus in dibla Curia noftram Dominam,
R eginam diélæ Curiæ, Icilicet milericordiæ, exiften-
ten# fimul noftram Matrem 8c Advocatam dulcifli-
mam 8c gloriofiifimam Virgincm Mariam. Pariter eft
illic JefusChriftus Pater nofter, Frater noller, Advo-
catus, Confiliarius, Mediator atque Redemptor. Et
in veritate ifte nimis elfet ftolidus 8c infatuatus qui recu-
lâret unà cumProphetafeipliimlubmittereDeimilèri-
cordiæ fuppliciter dicente : Domine in furore tuo arguas
comptas me. Pial. vi. 1.2. Ubi D meruilîèt verbera 8c flagella, atque tribulationes, quam
tangitPropheta ifta tria Judicia. Dicitenim: Domine
ne in furore tup arguas me, id eft, in Inferno. Neque
in ira tuacorripias me, hoc eft in Purgatorio j led lecun-
dum mifericordiam tuam mtferere mei, quoniam infirmas
ftm , Pf. vi. 3. fcilicet in hac vita. Et ad hoc pofliimus
inquirere alleviamen flagelli quod juftè meruimus,
fcilicet mediante interceffione tali quæ diéla eft, 8c fie-
pè ex toto fie quitari, feu etiam abfblvi. Qui etiam
attente penfarct atque fibi proponeret exitum hujus
hujufmodi conlblationes. Et fie dicat : O Domine
Deus ! tu * conlblationes, laudes 8c gloria tibi lint
lemper, mihi autem (ut dignum eft 8c juftum) confu-
fio, nifi oppofitum proveniat mihi detua milericordia.
Per talem modum vincet Deum, facicns ej Sacrificium
de cordis lui duritia, 8c certè Deus ejus non oblivifce-
tur, confcrens mifericordiam fuam, cum cognoverit
horam atque punbfcum expedientem fecundum luum.
beneplacitum.
' ' ' Nec
577 Nec etiam debet aliquis hujulmodi conlblationes
nimis affeblare in lachrymis atque devotione, pro lua
deiebtationc 8c ad fuam placentiam j led ut per talem
confolationem, amore ardentiori, Deo uniatur, ad
Deum polfit melius, diutiùs 8c deleblabilius Ce con-
vertere. Si igitur magis ei placitum fuerit qubd pro
ï 7 %
nobis exhibita , & quae quotidiè exliibet abfque ullö
noftro merito , ipecialiter autem maximam dignatio-
nem & mifericordiam Paflionis Jefu Chrifli Domihi
noftri. Item , gratiam quam Deus facit ftibitö pec-
catoribus.eösfuftincndo. In hoctabernaeuloSpei anima
devota refumit aiiqualiter cor fuum, transtèrenda
tunc aliquis ei &muletur fine talibus conlblationibus, fe de uno tabernaculo ad aliud, ad mifeendum pavo-
conformicer £t nobis idem placere debet •, debemuf. . rem & humilitatem cum fpe bona : unum enim 'alio
que dicere : O Domme Deus Omnipotens! fufficitA abiente non fufficit.
mihi optime, ut premium meum atque_remuneratio In tertia vero manfione didteerupisdemoraturChdibiquq
confiderabit anima devota Domini lui
1 optime
à te refervetur mihi in.Paradifo, in præfcnti illudnon
tribuens. Illud unum fuppliciter oro ut mihi non iraf-
caris, led ut vivam in tua gratia tantummodo, de ,ce-
tero fiat voluntas tua.
Qui verb devotionem ailecutusfuerit, diligensexintas
,
magnitudincm., & quomodo dignus fit amafi, ap-
pretiari, atque laudari. Qualiter omnia gubernat,
atque fuftinet, omne quod eft ex nihilo purafuaboni-
tate crcavit, & fie de fimilibus conditionibus nobiftat,
gratiarum adtiones ex toto corde referens Deo libus fine numero, fic & de gloria quam füis ti-adi-
Omnipotenti, orando inftantius, ut augmentet, & ditamicis.
confirmet opus plantationisfuse, ineoineceptumabf- Sanöus Auguftinus docebat-quandocjue agnoicere
que hoc, quod talc quid ei hie conferat, ficut prat- Deum per mentis elevationem iuprii teirnm , ibprä
mium, quin pojiüs in futurum refervet prebendam coelum, fupra propriam fuam animam , atque Ibprä
integram. . tes omnes at) e o . creatas: & tunc in moiiientb temporis
& raptu fubito, ad fimilitudinem corufcationis
aut velocis nubium curfiisanima devota attiiigit quid
fit dc Deo , & ftatim decidit c contii & relabitur.
Sed ibi non oportet vos die curiofas, nec nimis ftabi-
iirc & flare. Sufficitvobis, Deum agnoicere in Pa-
g radifo Goeli, & quantum in prefenti faeculo debei
fuffieere vobis quod credatis & cognofcatis quia
ipfe Creator, dfadlor , & Redemptor vefter e f t , &
fic.de aliis dignitatibus , de quibus in Fide Catholica
edocemini; fine hoc quod feire Velitis quid fit ipfe Deus
in ftia natura per claram vifionem ejus : de quo tra-
do vobis tale documentum Sanäi Dionyfii. Quotief-
cunque in contemplatione & meditatione. de Deo fa-
öis,,. fojtis qualis fit res quam videtis, Videtutque vobis
quod res hate viia quocunque ftiodo affimiletuf
alicui rei alteri hujus mundi, tunc certitudinaliter te-
neatis, vos non vidcre Deum taliter per claram vifionem.
E i fimili modo dico de Angelis. Non enini
C A P I T U L U M X L I V .
Q tu d am imaginatio montis cum tribus habitaculis,
fc ilic e t F id e i , S p e i & Charitatis.
T T e r montis anteà adduéli pro faciliori fui eleva
■ -;i tioiie in contemplatione, poteft quis imaginari con-
venienter , quemadmodùm aliquando quidam, quem
novi, fecerat. Et breviter perftringam eadem. Ima-
ginemur igitur mare magnum periculofiflimum,
quod diverlbrum generum homines euntes 8c redeun-
tes navigio pertranfeunt diverfis navibusj ad unum
tamen linaliter portum tendentes, in quo etiam magna
pertranfeuntium pars propter pericula maxima atque
tempeftates varias neceflàrio habet perire. Ad
ripam vero hujus maris , feu in litore elevata erit rupes
altitudinis miræ, luprà quam exillens quicunque _____ H | [
fecurus e f t , de qua pariter quæinmagno ifto mar eft Deus xorporjlitermagnus, neiÿîbus , nVcTubeus*
ri fiant fpecûlari poteft abfque fui periculo. In ifta necclarus, nequecoloratus; ficnecfunt Angeli. Ve-
rupe très ei-pnt ftationes , five habitacula tria, unum rum quidem eft quod cognofcitür , & fentitür benè
in baflo, aliud in medio, tertium vero in fine , five per modum alium qui feripto tradi non poteft, nefbrnmo.
que verbisedoceri, nifi quod iftifiecognofcentMfen-
In primo imaginemur, Fidem eflê hofpitatam, in tiunt & fciunt hoc quod cognofeunt, ficut fentiendo
lecundo Spem , in tertio vero Charitatem. Modo ^ unum dulcorem aut plenitudincm unam, unumlàpo-
quando quis in primo fuerit habitaculo, fcilicet baflo, rem; aut unam melodiam , & talia fentimenta
Tides ipfa eidem maris horribilia oftendit pericula .
quantum ad animam, per qua: concipit timorem va-
lidum, quia confpicit Judicia Dei mirabilia contra
ipfos peccatores , & ab eo in iftius maris voraginem
preemitatos damnatione perpetua, abfque ulloreme-
diot Et ibi poteft homo devotus in certa Fide coraiji
fu* mentis oculis ftatuere omnia fua fa ö a , ad gene-
randum in iè fanftum timorem, & pavorem fecreto^
rum Dei Judiciorum. Qremadmodum eft fragilitas
& mutabilitas, brevitas vitte mortalis ; mortis incer-
titudo ,- damnatorum horror , multitudo eorum qui
damnantur propter fua peccata, defeaufque temporis
preteriti, quotidianos etiam exceflus. Item, quomodo
Dominus nofter Jefus Chriftus, Sanaiqueom-
rari nequeunt. Sicu tä fimili; aliquando inter nosfen-
timus benè amorem aut gaüdium; & tamen amor SC
gaudium non funt magna corporaliter aut gracilia, alba,
vel nigra : nec poli'et aliquis &cereintelligereali-
quem quaiia eflcnt talia , qui nunqiiam hujulmodi
fenfifiët in ic. N on tarnen dico. quin coneipi pote-
rit Deus quid fit in humana natura ; habet enim ut
fic corpus, formatufque eft ut alius homo. Sed quod
dixideDeo, intclligo in iua divina eflèntia. Ë f quandó
anima devota bene ufitata eiTet inhabitando iftam'ru-
pem aut montem forti meditatione, Sc per fortem
cogitationem, lemper illuc reverteretur, facilius fe
elevandoaepromptius ad habendamFidem, SpemSc
Charitatem , Sc alias pulchelrimas contemplationes
abfque numero, quas ibidem reperiet, elfetque ei
tanquam portus, Sc litus, feu confugium contra omnes
tribulationes Sc impedimenta maris magni hujus pre-
nes multa paffi funt tormenta , affliaiones, & tribu-
lationes; ita fitcertus, quod adhuc plura fuftinebunt
mail & damnati : & quilibet five bonus five malus,
expeaare habet tribulationem affuturam five citius.Dfentis mundi.
five tardius
In fecunda vêro ftatione, autmanfione, locabimr
opes, tradens homini devoto fiduciam, ne per timo-
rem nimium defperet, Sc fic femetipfum perdat Sc
damnet. Et ibi debent confiderari omnia qua: fo-
ciunt ad Spem bonam concipiendam de Dei bonita-
te : fic enim nobis efie faciendum, ipfe nobis mandavit.
Revocemus illic ad memoriam mifericordias
oanöorum 8c Sanflarum , beneficia infinita ab ipfo
Tom II I . Pars II. r
C A P I T U L U M X L V .
De tribus modis tfmbm gratia datttr.
^ I c u t fuprà memini, mille Sc mille medis con-
templatio variait poteft Sc haberi • ideoque pro
tanto ad prefens non perfifto, relinquendo quemlibet
fuo fenfui, Sc gratiæ à Deo follatæ, nevidearquod-
® 0 dam