Joannis Gerfonii 3^4
383C O N S I D E R A T I O X X V lt .
Foriit illa videntur f in i e efe mentales affeSUmcs ,ß d
Theologia fymbolica, vel pfopria, de qua eft con-
templatio; fiait dileûio pcifeciior eft cognitione,&
n funt j & ideo inter (as pon ■ d m
rx* R. I b u s preenominatis cogriofcendi modis, qui
font cogitatio, meditatio, contcmplatio y tres
affc£tionis manerics correfpondent, quæ Tunt cupido
voluntas intellcdfcu, & Charitas Fide. Hape fecunda
pars pro nunc fuppohiturj quamvis non fim nelcius
de probabilitate pofitionis oppofitsc, apud multos 6c
magnosj fed pro prima parte, cui correfpondet de-
d u l o ad quarfitum j nullus ambigit quin deputatio,
feu purgatio potentia: aftedfciva; fiat per fervorem peevcl
libido, (eu concupifccntia j fccundo devotio, vel ^ nitentiæ in compunôtionc, contritione ÔC orationc
contritio, feu compunétio, aut oratio tertio dile-
dfcio, non quæcunque, led cxtatica ôc anagogica, id
e ll, fursùm ducens ôc rapiens in divina. Si dé ré
conlliterit, peto, ut non magnoperc calumnia nat
de nominibus , non enim accepi ab aliis talem circa
affeélus diftinôtionem nominum, quenladmodum de
cognitionibus reperio. Sed tamen interim dicamus,
quod, ficut cogitatio eft improvidus animiobtuitusad
evagationem pronus : ita conlequenter ad talem co-
gitationem, li fit de objeôto deleôtabili, lequitui af-
i'eôtio improvida ôc vaga, fine utilitate ôc fructu, ôc
hoc mihi làtis congrue videtur appellari libido , feu
cupido, vel concupifccntia. Pon ö ad meditationem
qua; ell providus animæ obtuitus in veritatis inquifi-
tione ôc coelcllium rcrum inventione vehementer oc-
cupatus conlequitur quædam affeétio alia a priori ad
res taliter qua;litas 6c inventas, li non lit indifpolitio
animæ : E t hæc affeôtio ell provida ôc non vaga cum
quæ rugire fàcit a gemitu cordis. Et quamvis dicat
Prophcta : In meditatione me a exardefect ignis , Pf.
xxxvm. 4. fcilicet dileétionis. Mcditatiô hæc non
pro veritatis inquilitione attenta , ficut deferipumus,
led magis pro compunôtionc fcquente fumpta ell : hu-
jus autem compun&ionis difficultas magna ell valde
apud non exercitatos , 6c eos qui corruptos adhuc
habent fenfus ab adolelcentia. Qucmadmodum enim
ligna viridia aquco plena humorc vix recipiunt calo-
rem ignis, ut in limilitudinem ejus acccndantur, led
præcedunt cxlùffiutioncs multipliées, prævia ell etiam
depullio humiditatis talis ac evaporatio : lie exillima-
re convenit de eo , qui calorcm Spiritus lanôti in le
recipere débet, 6c fccundùm eum tranfiturus ell in
amorem purum 6c pium, li nondum deficcatus lit a
fordidis aftc&ionibus, 6c hoc lit initiative per pceni-
tentiam. Unde Gregorius in Horn, de cæco : Per
poenitentU lamenta mentis phantafmata depelluntur.
difficultate 6c fruétu, 6c hæc intérim vocetur deyotio, B Ad eu jus ampliorem clucidationem attendendum
, autoratio, id eft, affeôtus pius 6c quod Theologiam myfticam lie poflùmus delcri-
| | r '.......^ ---- j | bere. Theologia myllica,ell extenfio animi inDeum
per amoris dcliderium. Aliter lie : Theologia my-
llica, cil motio anagogica, hoc e ll, fursùm duôfciva
in Dcum per amorem fervidum 6c purum. Aliter
fie : Theologia myllica, ell experimentalis cognitio
habita de Deo per amoris unitivi complexum. Aliter
fie: Theologia myllica ell Sapientia: id c il, lapida notifia
habita de Deo -, dùm ei fupremus apex affettivæ po-
tentiæ rationalis per amorem conjungitur ôc unitur. V e l
fie per Dionyfium vu. De divinis Nominibus. Theolo-*
gia myllica ell irrationalis ÔC amens ôc ftulta làpientia,
excedens laudantes. Has autem delcriptiones apertiùs
intelligimus, fi multiplicem Theologiæ fpeculativæ dif-
ferentiam 6c myllicæ deinceps voluerimus intucri.
vel compun£lio,
humilis, vehementer 6c fortitcr tendens 6c nitens in
amorem prima; veritatis 6c bonitatis. Dcnique con-
templatio, qua; ell libera 6c expedita confideratio eo-
rum qua; meditatio cum ingenti difficultate perqui-
rit habet fuam aftc&ionem in anima difpofita, fuam-
que dile&ionem fimiliter liberam, puram,expeditam
6c abltradtam. Et hac ratione vocari potell extatica
dile&io, vel jubilatio, qua: ultra devotionem addit
fecilitatcm 6c jocunditatemina:llimabilem 6cinexpref-
fibilem, 6c exuperantem omnem fenfum. Et ha:c
ell fapientia Dei in myllerio abfeondita. Ha;c ell
myllica Theologia, cjuam qua:rimus, qua; ad ana-
gogicas 6c fupermentales exceflus deducit, quam ali-
quando nomine charitatis, aliquando charitativi amoris
lego nomine appellatam. Proptcrea non fallitur
qui dicit, contemplationem fine diledlione nomen con-
templationis non mereri: led nos unum ab altero le-
cernimus, ut pretiofior habeatur inquifitio veritatis,
8c cognofeamus quoniam appropriate loquendo, ficut
contemplatio cllinvicognitivaintclligentia:, fic in v iC
aftedliva correfpondente reponitur myllica Theologia.
P A R S S E X T A
PRINCIPALIS
A G I T DE ACQ^UISITIONE
M Y S T I C A
T H E O L O G 1 M,
Et dc ejus dccem differentiis ad T h eolog iam
fpeculativam: a x x v in . u lq u e ad x x x v .
C O N S I D E R A T I O X X IX .
Ponit dijferentiam inter Theologiam myfticam & ftecM-
lativam: & in quibus conveniunt, malt is declarat
exemplis.
T H e o l o g i a myllica 6c Theologia fpeculativa,
fi fccundùm rationes proprias confiderantur, diN
ferentiam ex multis non fine convenientia multiplici
Confiderationem.
C O N S I D E R A T I O X X V I I I .
Ojlendit modum perveniendi ad myfticam Theologiam,
eamcjue plttribus definit definitionibtts.
CO g n i t io Dei, qua; ell per Theologiam myllicam
, melius acquiritur per poenitentem affe-
£tum, quam per invelligantem intelleftum. Ipfa
quoque,ceteris paribus,eligibilior ell 6c perfe6lior,quam
lortiuntur. -
Prima Ôc principalis differentia fumitur ex liibjecto
vel potentia : quoniam licet utraque fit in anima ra»
tionali j nihilominùs dillinguendo potentias animæ,
fecundùm rationes fuas (ut fuprà dictum eft) fpeculativa
Theologia eft in potentia intelleéliva, cujus ob-
jeôtum eft verum. Myfticam vero reponimus in potentia
affeétiva, cui pro objeéto bonum alfignamus.
E x hac aliam differentiam invenimus, lecundum rationes
objeétales j quoniam objeÔtum fpeculativæ
Theologiæ ell verum, ôc myllicæ bonum. Conve-
y^niunt tamen in hoc myllica Theologia ÔC fpeculativa,
■ ^quam alio nomine contemplationem dicimus j quoniam
utraque eft in fuperioriportione animæ, ôcnon
in folo fenfu, vel imaginatione, nec in ratione lola.
Hæc autem portio animæ ( ut lùpra diétum eft ) va-
riis nominibus appellatur, ÔC habet duas virtutes, vel
duos oculos, leu duo officia 5 quia 6c ipfa eft
intelligentia vera ôç effeôtiva feu amativa boni. Dixi-
mus autem in luperioribus, quod ficut voluntas ra-
tioni 6c appetitus fenfualis imaginationi refertur, fic
385- T>e Myfiica Theologiafpéculativa.
fuo modo cil dc affeétiva correfpondcnte intelligen- qui funt purgarc, illuminare Ôc pcrficcre. Et hæc
quidem fchola poteft dici Ichola rcligionis vcl amoris,
ficut intellcétus dicendus ell fchola feientiæ vcl
ti^ purte > propterca ,dum ifta vis fuperior exit in affectum
Ilium, ipla dicitur quodammodo lcvare le fu-
prii fe 6c quodammodo fuperferri. Inde fit ut actus
talis ainorofus nominetur fuper mental is exceflus vel
fupra fpiritum > 6c fccundum eum quis dicitur quan-
doque liiper feipfum, quandoque extra feipfum. Hucognitionis.
Sed quoniam plcrumque cVcnit etiam
in brutis, ut ibi fit major afteôtio , ’ ubi pariim cllco-
gnitionis 5 fequitur quod ad comparandam hujus Theologiæ
myllifip. dodtrinnm, non ell magiia feientia
jus rei aliquod exemplum accipere ^ofliimus ex con-Aopus, praslertim acqnifita. Nam cognitio ex Fide
fideratione eorum qua; fiepe in ipfii fcnfuali virtute
Hunt j in qua videmus.tam in nobis, quam in brutis,
quod quandoque ipfa lenfualitas in fuis aftibus cogni-
rivis pci’manet fine affedtu illorum qua;vcl audit, vel
intuetur. Sxpe tamen per auditum, vel afpe£tum
quorundam objedlorum ipfa tanto completin' affectu,
ut jam quafi filiat extra le 6c tota gelliat, velut fi
cquus potitur campo liber aperto. Hoc modo fen-
lualitas aliquando quafi fe non capiens 6c le deferens j
tota nititur in rem defideratam fe effundcre, fc trans-
ferre, ic ilnire, immo illam penitus quafi introrsus
penetrate. Quid de talium oculis ? nonne Icintillant ?
nunquid non emicant ? Nonne quantum datur ipfis,
tremulo fe fulgore diffundunt? Transfcramus hoc
cxemplum ad vim intelligentia; fuperiorem, confide-
rando qualitatcm ejus , dum fine affc£tu in lola co-
6c diim tranfit in affedlum talium^
^uod Deus ell totus dcfidcrabilis, totus amabilis af-
redtiva portio fi purgata, fi illuminata, fi difpofita,
fi exercita fit > cur non in ilium totaliter dcfidcrabi-
lem 6c totum amabilem, fine plurimo LibrorumlliN
dio tota feretur, totaquerapictur? Ex quo illam con-
pludimus differentiam : quoniam Theologia myllica,
licet fit fuprema atque perfcôtiflima notifia , ipfa tamen
potell haberi à quolibet fideli, etiam fi fit mu-
licrcula, vel idiota. De Theologia vero Ipcculativa aliter
el'e nullus ambigit, ad cujus adeptionem, ficut ad
Mctaphyficam Grammatica," Logica, ôtPhilofophi-
ta difeiplina cum forti cxercitio, etiam clara ingénia
requiruntur, ita tamen ut gratia defuper cum his in-
fundatur , ficut Apollolis, 6c ficut fit mundis cordi-
bus, quibus promittitur vifio Dei, 6c humilibusami-
cis D e i , quibus Deus incerta ôc occulta làpientiæ
gmtione jacet fuæ Ôc omnia quæ audività Pâtre fuo, nota fecit. Sic
qualia contcmplatur. Adducamus pro manuduôlio-g in Antonio magno, fie in aliis multis "fine literis line
hujus, ca quibus mylticè Theologizantes utuntur teratoria (ut ita dicam) Theologia donata cil. 5
cxempla.
Primum quidem de aqua in vale, quæ dùm ajppo-
nitur igni, calelcit primo fe continens in valè: lcd
dùm fervefeit ôc bullit, videtur quodammodo fcipfam
non capere $ led excedere atque fuperferri virtute ca-
loris. Sic mens nondum amore calefcens, intra leip-
lam continet lêj lèd fpiritu fervoris amore contepto
fupcrgi'editur quodammodo fciplàm, quafi extra le
faltitans atque volitans. Aliud qüoque exemplum in-
ducamus de radiis folaribus cadentibusliiperfpcculum
çoncavum, qui ex unitivo eorum concurfu combu-
runt Iluppam, efficiuntque Hammam lùpervolantem.
Sic intelligentia nollra illullrata contemplatione fere-
na coelellium, quandoque quidem remanet intra feip-
fiim non incalcfcens neque ardens j quandoque vero
tantus amoris ardor concurfu radiorum coelellium ex-
oritur, ut in affc&um fe erigat, nec fe capiat, ne-
que contiiieat, fed jubilât, ôc exultât, ex quibus ter-
tia cpncluditur differentia. (
C O N S I D E R A T I O X X X .
Scholam often dit ad dtfi en dum Jpeculativam & myfticam
cum aliis differentiis Theologia, quomodoque Je ha-
béant inter dottos & fide les idiot as.
^ "G p e r s u n t aliæ inter has Theologiàs Ipecula-
tivam ôc myfticam diiïbrentiæ, fumptæ ex acqui-
fitioms earum varietate. Una quidem e l l , quia fpc-
culativa Theologia ratiocinationibus utitur, confor-
miter ad Phyficas difeiplinas. Ideo fcholallicam eam,
vel literatonam quidam appellant j quamvis non luf-
ficiant illæ fcholallicæ exercitationes, nifi quis Audio
vehementi nitatur habere conceptus proprios ôc
Ex præmiflis Concludimus cum Bcato Bernardo, A d
fratres Carthttjienfesde monte D ei. Quod Theologia fpeculativa
nuncjuam in aliquo perfeôlo c i l , fine myllica
•, fed benè è contrà. Et ex hoc fumi potell fex-
ta differentia * quoniam nunquam aliquis intelliget
verba Apolloli, ôc Prophetarum , quantumamque
illa relonent cxteriùs, fi non imbiberit affcôlumfcri-
bentium ; neque enim aliter conceptus èorum verbo-
rum in animo genèrabit. Cæcus quippe crebro de
coloribus fermonem audiens, de illis utique difputaré
poterit difertè ÔC acutè, quamquam nullos in iltocôr-
dis arcano proprios eorum, quæ difputat, coricep-
tus infcriplêrit.
C O N S I Î D È R A T I O X X X t
Eos quibus prop aland a eft myftica Theologia inftrüit,
duOrum filiOrum excmplo.
J I c u t multis, qui Clerici, vcl literati, aut fapien-
tes, vel Philofophi, aut Theologi nominantur,
occultandus eft fermo de myllica Theologia, ficplu-
rimis illiteratis ôc fimplicibus (fidelibus tamen) tradi
potélli Hinc traditur differentia feptima lùmpta ex
mqdo publicationis. Beatus enim Dionyfius plerum-
que obtellatur Dilcipulum lùumTimotheurn, ut nullus
imperitorum hæc audiat. Imperitos vocans eos,
qui vel non lùnt fideles, nam hæc Theologia prô-
priè eft fideliumy vel qui tumentes jam Philofophiâ,
maleque viventes ^ conculcant pedibus luis IbrdidiS
quidquid non làpiunt, quidquid etiam non intelligunt
canino. dente lacérant. De quibus ait Evangelica parabola:
Nolite fanEiuin dare canibus, neque marçaritas
projiciatis ante porcos. Matth. Vil.6. Sed è contràfim-
phees,qui quidem Fidem hàbent,poflùnt exeaconras,,
j1n timosa eio- rum quæ t.r adi*t a .f—unt à- f»um»mm.i»s xD/ou&vworni-- jpm.», ijui uuiucmriucmnaoenc, p o ilunt exeacoure'
f 10^uin 5a °812,ant ^°hs auribuscorpo-Dliirgere ad unitivum amorem cùmDeo. Quomodo?
fiçut pueri, v.clpicæ, neque verè intelliaentes
fie quibusloquuntur , neque de quibqs affirmant :
mmiominus tampn fæpe eis nomen concedimusTheo-
logorutq.- Myftica yero Theologia ficut non verfa-
lUln W: W . ^gnmonuijitjîratqria ; fic-nqn habet ne-
cefiapiam tajepi fcMaip„„qW fqhçla mteUeftus dici
potaft ; , ied .acquuqlju,- :p.ér ,fcholam: af&ftüs & per
cjçerçjfium vehernens.ijioraijufn virtutum; difponen-
tium^nrmam ad pqrgationqm , & in„T heoloffieis il-
himinanübus eam, in.ljeatificis virtutibuseamper-
itcientibu^, pfoportioi^hUis ad tres aftus hierarchicos,
Torm HT. Pars II. ’
fic nempe per fortem contfitionem mortificativam len-
lualitatis , trahente eos Deo vinculis Prarceptorum
fiiorum, 6c manfionem apud eos lacicnte. Atteftan-
te ■ JJhia(L.xvi. 1 : quod luper humilem 6c quietum 6c
trementem fermones fuos requielcit Dominus. Itaque
nihil prohibet fieri verbum apud tales de Theologia
myftica,' qua; amor e ll, 6c amoreconquiriturj cum
P' diverlb fipientes in oculis fuis, finè tallo amore lan-
güentes circa pugnas vdborum, ab hac.arceri convé-
niat.1 Carnalis enim homo non lapitea qua; Dei font.
Gonatus lum in quodam vulgari Tradlatulo perpälam
B b ifta