Joannis Gerfonii I 0 9 2
1091
comedebat fbmniando. Nota de corvo 5c corvicuta
qua: ob hoe dicuntur a Poëtis nudse &c. Fames corporalis
requiei per deledlationem. Exemplum de de-
liciojfrs, qui propter hoe fe vertunt hüc 8c illüc, fi-
cUt ille qui patitur febres: tales ob rabiem famis feip-
lbs comedunt. Etiam dicit hoe Sapiens de peccato-
céndos eiim opus e f t^ a d patient iam rratriendam •
quatuor cogitando, propter quid veniunt: quatuor int
fpiciendo * quibus venkmt : veniunt per Deum, per
fuam potentiam Sc ordinationem 5 fecundum Deum
per ftiaöi- fepientiam, & à Deo, per bfiftignitatem*
Cùm veniant à D eo , rationabile e il, ut borerfint, reeiibus
comedentibus filios corum propter peccata eo- ^ pi 5 & bonuip eil eos recipere, quia ipfe eil Domi
rum, & atlantes eos. Exemplum in Jerufalem. N o ta
etiam ad literam de beiliis 6c canibus ibrdidis. Fames
quietis fpiritualis immundarum tentationurq,
fames inhoneftior 6c periculoiior, quia ad fatiandum
illam femem accidit interdiim malos humores inflare.
Undè'eveniunt iftæ fames? Obpeccati infirmitatem,
quæ fpiritualem guilum corrumpit. Nos vivere debe-
mus gloria 6c divitiis divinæ poteftatis, veritatis, ia-
pientiæ, pacis, 6c divinæ benevolentiæ. Nosobliti
fuirnus, immö refutavimus illos panes, 8c lapfi fiimus,
defiderando alios tanquam in umbra, 6cinfomno, 6c
in piélura, 6c magna infirmitate. Voluit ergo Deus
or.dinare panem doloris, iïcut nutrix rem aliquam ama-
ram circumponit mammis fuis, ut abilrahat à dulce-
dihe: ficut Medicus apponit rem acrem ad reddendum
guilum, ut affiiétio retrahat fe 6c fuosliberosdê
rnala dca: Homo cùm in honore effet, nonintellexit&c.
P f xLvni. i 3. Capta 6c intoxicata eil hominis fen-
ilialitas. Nota de ilia quæ fuit nutrita veneno.
nus noilei*, ideb voluntati ejus obedire debemus. Notate
de militeviarum. Ipfe eil Magiller nofter, ideg
recipere debemus difeiplinaffi. Notate de puero oui
nefeit quare verberatur j alii rrdent. Iple eft Pater
nofter, non dabit nobis lapidem pro pane. Exempli^
de bono filio 8c malo in Evangelio. Ipfe eft amicus
nofter, qui nosnondccipiet. NotarefponfionemPla,
tonis pro Xenocrate. Nota aliquos veile recipere ilium
panem D ei, 8c non per Difcipulos ejus, velnuncios,
vel miniftros ; ficut funt ill i qui non habent
patientiam , cum malum accidit eis ab hominibus
qualiter Deus feire debet omnia quae fiuttt in mundo.
Nota de Jofeph & d e Sufenna, at meliushabe-
rent, 6c de Martyribus, ad Paradiram adipifeendum.
Rejicitehos errores, quod fcilicet, panis illea fortu-
na veniat, aut natura, vel fato. Et ii dicas: Deus
fic res 8cc. Refponfio : proprietas Dei eft habere
mifericordiäm. Cum panis ad veniat, hoc eft ad exemplum
fuum 6c illis qui ipium amant: nullus enim un-
Ordinavit enim Deus quinque panes hordeaceos 8c B quam dilexit cum, quin hoc pane nutriret ipium. Nos
doloris, ut tolleret quinque dibtas rabies femis: quia
faftidiunt panem Angelorum, darns eft panis doloris,
panis famis 6c mortalitatis; hie panis eft plenus cine-
ribus 6c lapillis per memoriam mortis 6c curas graves.
Cinerem tanquam panem manducabamy David. Pf. Cl.
10. Panis ilie tollit famem gloriae 6cc. Nota qua-
lem famem adducat flatus ambitioius. Tanquam abyf-
ius vel lupus rapax videtur 8cc. nihil eft quod hanc
fetiare poffit famem ; qui ca afficitur comedit in fom-
n o , & arripit ventum. Panis miferias 6c paupertatis
hanc tollit femem , ficut aqua extinguit ignem, 8c
tanquam ablatio lignorum ipfum ignem ceflare fecit.
Panis devotm fimplicitatis: panis hie nihil feire defi-
derat, nifiDcum: Fuer'unt mihi Lackrymt me apanes die ac noBe. Pf. x l i . 4, Non dubitavi nefcire &c. Partis
corporalis infirmitatis: panis hie tollit famem de-
leblationis luxuriofie, quae deledlatio fecit per rabiem
comedere dele&ationes immundiores fimo. Malitia
unius hone Bcc. Notate de puero luxuriofb, qui voluit
implere verttrem ilium cibo porcorum. Panis fpiritualis
ipfum recipere debemus ob quatuor rationes : qui enim
eife vult iocius coniolationis, iocius efiè débet 6c tri-
bulationis. Nota de milite percutiente fbcium fuum. Recepifti bona in vita tua. Luc. xvi. zf. Nota de Baruch
, qui dixit Jeremiæ, multa fibi ferenda efiè. Nota
de Moyfe ôejeremia, aliifque, qui volebant pati cum
bonis , contra eos qui fe reputanc juftos 6c injufte af-
fliblos. Notate quod pcccatur in focietate per non re-
prehenfionem 6cc. Membra nonmagis privilegiata e f
fe debent, quàm caput. Notate de Jefu Chrifto, qui
ait: Si eft dolor Jimilis ficut dolor meus. Thren. 1. 12,
Notate de non habendo gaudium in morte inimiciiui;
maleficium fine corredione efle non débet : Juftitia
enim id requirit ; peccatum omnium rerum ordinem
pervertit, qui reparari debet. Virtusadhuc eft diffi-
cilis, 6c humilitas in deje&ione, patientia in afflidione.
Continentia in tentatione. Firms in infirmitate perfici- tur. 2. Cor. xii. 9. Cum panis ducat ad Deum ut ad fi-
nem, quatuor rationes feciunt ipfum recipiendum cf-
fe: perdenda enim eft feba, ut habeatur Regnum mofrugalitatis:
Daniel dcibcii ejus.Panis tentationis, quo fe- C mentaneum 6cc. Non funt condign a paffiones hujus^tem-
8cc. Rom. viii. 18. Recipere unum idum virga:
ad mortem perpetuam evadendam. Notate fandum
Bernardum CC fandum Auguftinum: Htcure, hicfeca,
utAternum parcas: Refutate capere Regnum fuum pro
nihilo hie, fed expedare 8cc. Notate de gulofo. Notate
turabitur vir ibbrius. Dicunthicaliqui quod offendant
Deum in ilia tentatione. Refponfio: potius offenderent
eum per fuperbam tentationem, 8c confidentiam, & ju-
dicia alterius: 6c capient hie mercedem eorum. jDicunt
alii',bene uterer illis bonis.Reiponfio: experientia often-
ditcontrariuminSalomone6caliis. minis firper terram. Militia eft vita ho
Job. v i i . 1. Et homo nafeitur ad laborem. Job. v. 7. In Judore vultus tui. Gen. ill. 19.
&c. Notaquomodo in principio eft afflidio 6c ama-
ritudo colligere illos panes5 deinde ceflat dolor, 8c
fequitur confolatio magna, deinde iumuntur cum gau-
dio & deledatione fecundum tres ftatus, incipientium,
proficientium Sc perfedorum. In ifta fpe comedere
debemus illos quinque panes cum duobus pifcibus,
qui iiint propria emendatio, aut alleviatio , fpes
felutis ad dicendum verba propofita : In domum
Domini ibimm. Notate de illis qui volunt c o -n J X ^ - ji...... - w .......-
medere illos pifees fine panibus, alii mafticant eos per U q**idem digna fimt ut colligantur.
Cogitationem, fed non deglutiunt ipios per execu-
tionem, nec poifunt quicquam deglutire de cau-
d a , id eft, de fine, non habentes perfeverantiam.
Notate de animali parietes inhabitante, & de formica.
Loquamur de duodecimcophinis, &dehisqua;fu-
perfuerunt , & dicamus quod ha:c iunt duodecim
confiderationcs captae de panibus laboris* ad nos pasdecane
qui refutabat panem. Nonrefutarepræpara-
torium nuptiarum Paradifi : non fecere Vigifiam ante
Feftum. Notate quod mali-,& quare non habent fecu-
ritatem in tribulatione, irnmo réfutant earn perimpa-
tientiam. Sermo hie proximepracedens abruptus eft & intricate, quoniam G allie a lingua undè eft traduBus , mendofa & abf- cqaucei J ienrdieu fftirriiap tqau afnutiutm. poCjofiltli.gat fedulus leBor fua perjpi-
SEfit .n aonliq iunote pgrroods iprea nteens uasu 5t f im naojnor daa tfruarg umltrean.ta doBrinA Gerfonis pojfumus afportrre j fimus , oro9 micis contenu,
J O À N -
1093 Sermo f)e cæco nato,
JOANNIS GERSONII
V e i t oris & CuncclUrii Ptrißenßs
E R M O
D E
o
*094 virgam difeiplinae, ut fecundum thema noftrum (ii-
icipuli lint Jeiu Chriili. Scire debetis, ut dicit Scrip-
tura Genef. v i i i . & videmus hoc quolibet die in
Libro Chriftianitatis) hos fex difcipulos ab infantia
corum inclinatos efle ad malum r Senfiu bontinii cr co-
gitatio ab adolefiemta from eft ad malum-, Gen. v i i i .
2.1. funt enim floiidi, nil valentes, ignbrantes rebelles
& male edodti propter originale peccatum &
malam doétrinam quam primi parentes noftri Adaiil
& Eva receperunt per deceptorem inimicum, pattern
A mendacii, & totius iniquitatis magiftrum. Opus eft
ergo virga difeiplinae, qua: doceat & calliget fex hos
difcipulos, ut eorum auferatur ignorantia & ftultitia.
Sic prascepit Sapiens : Stultitia colligata eft in cordi
fue ri, & virga difeiflim effiigabii illam; ProV. XXII.
i f . a liter enim non poflèt Jelu Ghrifti die dlfcipu-
lus. Convenit quod fubmagifter ille Jefu Ghrifti,
Sc ejusfoduspuicher, videücet Clericm, fubtilis in-
tellethis, ac ratio fapiens edoceat hos fex difcipulos
veram doólrinam & bonos mores: Oculum fclilicet
ad bené videndum, finedilfolutione: Aurcin ad bené
audiendum, fine detraöatione : O s , ad bené loquen-
dum, finemendacio, & bené guftanduin fine exceffi-
va repletione: Naliim, ad bene odorandulii, ablquc
hoc ut forefadat: Taéhim, ad bene laborandum, fine
pipritia, fineturpitudine&immunditia: C o r , ad be-
g no cogitandum, fine damnabili cura; & hoc paébo di-
feipuli;fient Jefu Chrifti. Sed heu, o devota cfeatu-
r a ! Die qualibet in te 8t alio fentire potes quale pe-
riculum, qualis poena, qualis labor fit , bene culto-
dire, &folummodoedocere illos fex difcipulos. Dicit
Seneca, & etiam PoëtaHoratius, quod imperare
fibi eft magnum imperium 5 bené gubernare hos tres
difcipulos 5 eil magnum Imperium, magnum Regnum,
admirandum Dominium, & Magifterium fcblimius,
quam totumunnm gubernare Regnum hominum: Nam
melior eft fafiens viro forti&c. Prov. xvi. ^a. Qui Cor
aion bené gubernat, quod eft antiquior & principalis
bujus fchola: anima: difcipulus; audiquid ei accidat:
certe fatuus efficitur Sc vagus, circundatur malls co-
gitationibus Sc vitiola affeoaone quibus confentit, &
fic falfè aflbeiatur foeietati, & ro t* maledift* pec-
cati : ipfam fequitur toto poifefuo, Sc eft difciplina
Antichrifti. Quinque alii difeipuli admodüm malèfc
habent^; oculus fuperbus efficitur, invidus, avarus,
C A C
N A T O .
Gallicc in MS. Cod. Vi£l. z 8 6 .
Tu difiifttlm ejus Jis. Joan. ix . 18.
HjE c verba originaliter feripta flint. Defidero
ac opto cum iiinCio Auguitino fuper hoc ver-
b o, quod JudiEorum maledidfcio qua caecum
de quo hodiernum loquitur Evangelium affecerunt,
fuper nos omnes veniat. Et qua: eft ilia malediclio ?
Eftverbumpropofitum: Tu difiifulm fis Jefu Chrifti.
Nulla eft benedfelio defiderabilior hac maledi-
dlione: veilem libenter de benedifta hac malediäione
dicere, modo aliud audire non deberem a Jud*is opprobrium
cum dicebant: Tu in pec cat is natus es totus,
& tu ms docest Joan. ix. 34. Item illud •' quare m
enarras jttftitias meas 8tc. Tu verb odifti difeiplimm.
P f x l ix . id . 17. Verum, quia Evangelium hodiernum
de veritate conftanter prasdicanda, & etiam Ipes quam
in bonum Magiftrum Jefcm Chriftum habco, mihi
audaciam dedit veritatem dicendi per quam illi ali-
qualiter placuit, plus quam merui, illuminare caecos
oculos intelleftus mei inSchola fuaTheologica fanfla
& facrata ad gloriam fuam, non ad meam; id dice-
re poflum: nihilo minus tarnen fcio nullum Docäo-
rem plus proficere quam hunc qui in coelis eft
immo prorsus nullus proficit, fi ipfe audientium non
tangat intelle&um, & aperiat fenfum, ut ipfi intel-
ligant Scripturas : qui D o ö o r eft Spiritus CmSus.
Orabo ergo gloriofam Magiftram noftram , Sc nos
omnes pariter ftciamus, ut nobis i charo fuo Filio C vagus & diflblutus.* Auris cupida’ efficüür’ audlendi
hhuujmuss ndoorérlrrininfp«. divinas impetret virtutem, ut det .v.o. - ___ r. i . n- ^ . .
ci iuas vocem virtutis, ut a:dificemur 6c moneamur
boni fui efle difeipuli, obedientes 6c humiles. Idco
te felutabimus , benediéta Magiftra , plena fapien-
tias 6c dodlrin* , rememorando earn felutationem
quam tibi annunciavit Angelus : Ave gratia pie-
6cc. difiipulus ejus fis. Scriptum eft ubi iupra.
Priuiquäm defeendafii ad dicendum de Evangelio
j confidero (pro noftri Sermonis fundamento)
quodfummusMagifter, qui docet Difeipulorumiuo-
rum corda in hujus mundi ichola, cathedram iliam
(ut dicit fendtus Auguftinus) tenet in ccelo. In cot- lo cathedram tenet, qui corda docet. Summus hie
Magifter^ qui docet, eft Salvator nofter Jeiiis Chri-
ftus, quamvis unicuique humane creaturas iuum Magiftrum
dederit monitorem fpecialem, qui doceat 8c
audiat proprios difcipulos, qui iunt multi fed cos ad
lenarium rtumerum reducere poiliim, videlicet quinque
fenfus corporales: oculum, aurem, os, naiurn.
nova, febulas & detradliones. Os eft difcipulus gu-
lofus 8c delicatus, loquax, maledicens, injurians, op-
probriis fine menfura afficiens. Nafus difcipulus eft
parvæ utilitatis, attamen malus eft, modo iiio, 6c
juxta poife fuum. Oquid detaéhi diccmus? Nullus
eft hominum, qui hujus difeipuli aut fcholaftici re-
.cenfere poflçt malitiam j fi non verè femper verbere-
tur.virga difçiplinæ, eft piger, fuccinólusftultaotio-
fitate, efficitur immundus, foetidus, immodeftus, 6c
per luxuriam atque camalitatem corruptus j eft adeó
perverfæ naturæ, quod quanto eum plus nutrieris, tanto
jminus faciet, 6c minus valebit. Eft naturæ urfinæ 6c afi-
ninæ, verberari vult, feme affici vult j alioquin in feho-
Ja fua fe vaftabit, nec obediet Magiftro, nec Magiftræ,
nec difcipulus fiet Jefu Chrifti, veriim potius difeipu-
lus Antichrifti; 6c erit difcipulusftiprà Magiftrum.
Confiderate ego, ô devote popule Chriftiane, diffi-
cilem fcholam datam efiè 6c commiflàm ad gubernan-
dum intelledlui tuo 6c rationi, ut Magiftro ac MagiA
J-v. M&vv . VVUIUUI^ AUIVIIJ , UO, IMIUL1I , .f.t1r æ .fuuvb J..e..f.i.i C- hrinftLo-.,. IB/VeInIVe tuivbii poteft did quod feri-
I h B cor: quod eft intra. Hi fex difeipuli iunt rjbitu r in quodamPoetacomico, Tcrendo, fere ad hoc
pierumqucm unaquaque perfcna integri Sc bale or- «— ....J.«,
dipau, qui in fchola anim* doceri debent a fubma-
giltro , per magnum Magiftrum Jefiim Chriftum
° ’ nomino Clericum, 8c febtilem in-
tc lettum, qui pro focietate fua habet rationem la-
pientem; & eorum filia eft confeientin, ad docen-
U~To mUsP I„II .*“ poasr s*" eIxI Id.ifcipulos, & corrigendum per
propofitum. Durum frovinciam accefifti. Duram
1 lubes provinciam, Sc difficilem Icholam gubernandi.
Legimus de lânâo quodam Martyre, qui Caflîanus
nomiiiatur, cujus vitam fcripfit Prudentius Poëta Chri-
ftianus Sc elegantiffimus ( qui pueris legi debet potius
quàm Gentiles Poëtæ, præfertim lafeivi Sc impudici)
quod Caflianus ifte tempore tyrannorum perlequen-
Z z z z tium