ritus, quoniam in die bona veniemus adte, regle worum
cor da fidelium, & tui amoris in eis ignem accende:
quem ignem mißt Dominus in terram, ßc voluit vehementer
accendi, ut coeleftibus defideriis accenfi,
fontem vita: fitiamus, ßc adeum veniamus, prseftante
eo qui eft benedißtus in fecula. Amen.!
Quoniam dies Pentecoftcs dies eft jubileus, gratias,
remifiionis, ßc indulgentias, rationabiliter Indulgen-
tias nunciari folitas denuncio.
Finit fermo faÜus cor am Concilio Conflantienß per Dominum
Cancellarium Parßenfem. ln die fanElo Pente-
cofies 7 . fulii. Anno Domini M. CCCCXVi.
JOANNIS GERSONII
Doftoris & CancdUrii Parifienfis
S E R M O
A L I U S.
D E
SPIRITU SANCTO.
FaElus infroefentia Regis Frdncia,
Qf aliorum comÿlurwm Dominorum
Qf Adagnatmn.
Accipietis virtutem fupervenientis Spiritus fanEU in
.vos. Adfc. I. 6.
NI s I (inquit Gregorius in Evangelio hodierno)
Spiritus fanElus cor di adßt audientium, in va-
num laborat lingua loquentis. Hoc patuit in
Pharaone RegeÆgypti, & patet generaliter in omnibus
obftinatis, qui pro nulla admonitione moveri vo-
lunt, corrigi, aut ft ad peenitentiam molles exhibe- Te: verum omnia vertunt in fabulas, defpeóhim, & ir-
rifionem, quæ pro corum utilitate, falute, ßcemen-
datione docentur. Et quare eft? Quia per enormia
eorum facinora à cordibus principalem expulerunt Do-
ßtorem. Difponamus itaque modo nos, quo eum re-
•cipiamus, nec ei portas fpiritualis habitations clauda-
mus per horribilem pefl’ulum peccati. Audiamus li-
benter de eo verba fieri -, fuprà tales enim homines fo-
lct defcendcre. Patet hoc in A&ibus Apoftolorum :
£ t cecidit Spiritus fanEius fuper eos qui audiebant verbum.
Aéfc. X. 44.. Non præbeamus illi fiirdam aurem,
fed eum devote deprecemur diccntes : Veni fanEle Spiritus,
reple tuorum corda fidelium &c. O fandte Spiritus
, fumme Magifter & Doótor animæ, veni pre-
camur, & fubditorum tuorum corda vifita, atque ea
f Limine gratiæ reple 6c virtutum, quemadmodiim ho-
die centum & viginti replefti perforas , inter quas
gloriofa erat Virgo Maria , quæ tua obumbratione
noftrum concepit Salvatorcm : ad quam devote re-
curramus pro gratia ilia impetranda, ÔC ad frußtuose
audiendum verbum divinum, ßc cam fklutabimus, ßcc.
udvc Maria, &c.
^ C C I P IE T I S virtutem fupervenientis, &c. Aßt.i.tf.
Verba propofita funt noviflima verba quæ locu-
tus eft Salvator nofter in,fuæAfcenfionishora, relin-
quendo Apoftolos fuos. Hoc autem aólum fuitquafi
refpohdendo devotæ cuidam preci, 6c pio complan-
^fui -, quern Diftipuli 6c Apoftoli illi dicere potuifftnt
hoc paéto: O fumme Magifter JefuChrifte, Domine
noftcr, ßc prote&or fingularis, quomödo, ßc quare
nos deftris ? *Nos qui modo pauperes tui fumus Dif-
cipuli, inter ingentia mundi hujus pericula, quæ fra-
gilitas noftra abfque tuo fubfidio fuperare poterit minime.
Nonne vidifti in hora Paffionis tuæ, quando
a nobis fueras ablatus, & à focietate noftra, nos omnes
in fugam verfos fuiftc ? Et ego ipft , inquit fan&us
tj Petrus , ad vocem fimplicis cujuldam ancillæ Fidem
tuam negavi, ßc Legem. Qualiter ergo futuri fumus
Prædicatores, ßc conftanter doßturi in præfentia ob-
ftinatorum Judæorum Principum ßc Dominorum
qui nos morti tradent? Si fie a nobis fepareris, fi fie
nos dimiferis veluti orphanos fine Pâtre, oves abfque
paftore, 6c difcipulos fine Màgiftro : Heu Domine pe-
riculofiffimum prælium, non corporaje modo, verum
etiam fpirituale adversùm nos conciliabitur. Et faciet
humani generis inimicus crudeliflimos contra animæ no-
ftræ domicilium infultus. Adducetfuperbiam falfum ty-
rannum, qui in nobis voluerit dominari. Obftinata avari-
tiamultùm conabitur nos deftruere atque profternere.
Somnolenta pigritia, invidia odiis referta, ira violenta,
luxuria cæca, turpis gula, 6c alia fine numéro vitia, con-
cordi foedere nos adoriri tentabunt. Modo quidem v i,
modo fraudej jam proditione iniqua, jam fùbtilitate
caftellum noftrum intrare nitentur, ut excludant 6c
exterminent omnem virtutum militiam per te nobis
* commiflàm, & adminiftratam. O Domine, quæ eft
fortitudo noftra, poteftas noftra, ut tam pericülofæ
refiftere qupamus invidiæ, 6c tam crudelibus infulti-
,bus, nifi tu nobifcumfisad nosconftrvandos, juvan-
dos, & confortandos} præcipuè cùm juxta didum
tuum, fine te nihil facere valcamus: Sine me, inquit
Chriftus, nihilpotefiisfacere. Jom. xv. f . Quo pa6to infidèles
convertere poterimus, novas terras acquirere, fi tu
qui Imperator nofter es, Magifter, & Dominus, nos
déféras ? T e igitur, gloriofiflîme Magifter, ora-
mus, ne à nobis abfcedas, verùm ad finem ufque
continue nobifcum permaneas. Nam pro receflii
tuo triftitia adimplebit cor noftrum. Ad humilcm
hanc preeem & complandum lamentabilem, quo
uti poterant Apoftoli, refpondit Dominus nofterje-
fus Chriftus per verba propofita, diccns: uiccipietis
virtutem fupervenientis Spiritus fanEli in vos. A6t. 1 .6 .
Tune Apoftoli habita ilia promiffione receperunt ali—
quale gaudium, & confolatio'nem. Et cùm primùm
^ fan&os âfcendiflèt coelos Dominus, Difcipulidémonté
Oliveti in Jerufalem defeenderunt, & ad digne
recipicndum adeo nobilem atque gloriofum hofpitcm,
qualis eft Spiritus fanéfus, unufquifque circa feipfum
fategabat domum animæ fuæ, & fpiritualem habita-
tionem ita præparare, ne pulvis avaritiæ in carepcri-
retur, nec feftucæ luxuriæ, araneæ invidiæ, & iræ ,
nec fumus fuperbiæ. Pofthàc fparferunt, & femi-
naverunt viridem ftudioiarum operationum herbam,
mixtam placentibus. purarum affedtionum floribus} u t.
rofà alba caftitatis, rubeacharitatis, margarita humi-
litatis, falvia obedientiæ, purpureo abftinentiæ flore
lilio nobilitatis, libertatis, & omnis cxcellentiæ : dif-
crctio januam obfervabat cum Domicella fua male
agendi timoré, quæ tenebat claves obedientiæ. Diligentia
erat ancilla , quæ fàtuam expellebat otiofita-
tatem , fomnolentam acediam, malam agendi dilpo-
) fitionem } nec defuit ftudiofum periculum nobilitatis
filius, cum verecundia rationis, filia fâpientis, qui am-
bo fimul repcllebant male agendi occafionem adu-
latriccm & dcceptricem, nec quameunque dignaban-
tur recipere turpitudinem. In hac fpirituali domo
Apoftolorum protenfà fuerunt tapéta, & panni ex lino
confc&i, magno quidem texti artificio, & per
divinam fàpicntiam fubtiliter compadfi, texti, & fi-
gurati. Quoniam imagines 6c exempla omnium mi"
litum validorum ipfius D e i ,: virtutes fcilicet & nobi-
les triumphi deferipti & figurati fuerunt. Propter
quam caufam ? U t daretur occafio imitandi eos, quemadmoadmodumantiquifaciebantRomani,
utnotatSaluftius " |
in prologo Jugurthino, & Valerius Lib. z. cap. 1. Et ut
fummatim dicatur, Apoftolorum ordinationi nihil pror-'
sus deerat quod fpirituali congrueret habitation^ immo
erat pura & munda, fecundum quod canit Mater noftra
fandta Ecclefia. Inveriit corda Difcipulorum receptabboonnuuss
—hofpes Spiritus.Sanâus citiùs digMnaretur defceil- A N id
dere, mifei-unt obviam ci orationcm -devotam : nam
er ant unanimiter perßverantes in oratione, A6b. 1. 14
Nec ceflàvit oratio , quoad ufque hofpitem adduxit,
& Jefu Chrifti promiflio adimpleta fu it ,"in qua dixe-
rat : Accipietis virtutem fupervenientis Spiritus fanEli in
V O S ;. : >
Profedto fie hodie fàdfum fu it , cùrri Apoftoli decern
poft diebus fànétum receperunt Spiritum , qui
cum tonitruo & fimilitudine ignis defeendit, perquem
confortati fuerunt, vigorofè admodùm confblati.
Quomodo confortati ? Multis cetè módis,: præcipuè
tribus. Quja enim futuri erant milites fu i, ad Legem
fuam fervandam & tutaiîdam, eos feuto donavit Fidei,
gladio vcræfàpientiæ, & infiipor armis prorsùs à pe-
dibus ufque ad capita muniçntibus, armisfcilicet communis
confoederationis. Donavit eos feutoifirmæ Fidei,
de quo Àpoftolus Ephef vi- 16.' IrLomnibusaccipien-
tes feutum Fidei. In Pfalmis. 1. Scuto circuncbabit te veritas
ejus. Gladio vcræ fàpientiæ , de quo ibidem:
Accingimini gladio fpkitus , quod efl verbum Dei. Ephef
vi. 17. Armis autem communis confoederationis
: Nam multitudims credentium erat cor unum (fr
anima una. A â . iv. Prima confortatio ad Patris fpe-
6tat potentiam quia omnia pofßbilia funt credenti, fir-
miter fcilicet, ait Chriftus Marc. xvi. 27. Secun-
da, ad fâpientiam filii. Tertia, ad bonitatem & unitatem
Spiritus fànéti. Et in declaratione trium iftorum arti-
culorum nofter contiriebitur fermo.
Audite primum , quomodo gloriofus hic hofpes
Spiritus fanótus feutum dederit firmæ credulitatis. An-
tequàm reciperetur ab Apoftolis , Petrus-fut didum
eft) ad unius ancillæ verbum Fidem violavit, 6c omnes
Apoftoli verfi funt in fugam. Sedmodo, cùm omnes
Principes, Reges & PræJati eos variis duxerunt mo-
dis , ec tractarunt, qui vetuerunt eis fubmagnis poe-
nis ôc minis, ne deinceps in nomine Jefu Chrifti præ-
dicarent} quid refpondit fan&us Petrus , negavitne
eum, dixitne fe ilium non cognofcere ? Sed mox
fupradido fe armans feuto, dixit conftanter: OPrin
- n n 1 2 j o
r lV feS.^«Ifqqdcunque malum nie f:parabit à chariv^
rffnrnf Ë Hufusfcutiauxilio
V 1-gorofo fuperarunt omnes Dei Martyres grawffima
n n?Uh r,m,enta^uæ P°tuerunt eisinfcrri,ßautoffer-
1, per horribilem tyrannorum crudelitatem. Valdè igi-
K : con-
^ luumwituw,uixicconitanter:UPrin- cum trihm Ulinrjirr» x • UUUU“ IL
apes A ^ .\inquit 1 , 7. decernite,— r fidigna iil fit w.& juua jufta petitio,
petitto, B Trinitatis in u n i o n e ^
ut potius vobis quam Deo obediamus j ; orofrdr*profe&o ta-
___-t . ‘ . i C1 ^oc feutum
cere non poflumus quas vidimus & cognovimus de fe-
fuChrifto, Refurrcdione ejus, &Afcenfione. Uti-
nam Deus vellet ad omnia prarcepta injufta qu^
Magnates faciunt, fimili refponderetur pado , nec
plus obedientias prxftaretur hominibus , qui folum
Dei funt fatellites , quam Deo, qui fummus eft Do-
minus. Sic autem non eft. Sunt enim plerique famuli
, qui five jure, five injuria} five bene, five male,
volunt per adulationem, ad eorum damnationem, fuis
obedire Dominis, putantque fefufficienter excufatos,
pofteaquam a Dominis miffi funt, nec fe credunt de-
linquere pofle. Et quod deteftabilius eft, plerique fer-
vi funt diaboli, qui plus malorum faciunt, quam eis
prsccipiatur } fie non obediebant Apoftoli Principi-
bus, ut Deo fierent inobedientes. Et cum hac de cau
. . . treauutatis. Niti
debet quifque Chnftianus,ut ipfum recipiat 6c cuftodhr-
&pra,cipucTu M e tu cn d iffa eD om L ,^ u « p i t SOB Repcrio enim perveteres
Bibliae hiftorias, quod maxima Jaus qute poffit inef-
fie Prmapi R H , aut R e g i, eft firma in Deum Fidcs.
Nonne habemus , perfecutionesRegumlfrael &
populi eorum , ob hujus virtutis defedfum evenifle?
Patet in Libris Jofue, Judicum, Regum, Paralippo-
menon, quafi per totum. Et hoc dicebat Achior fu-
dith. Et etiam fecundiim Doftorei , una caufarum
pnncipalium , propter quas Saul primus S
^ " 7 fuUmrP ^ d i t , atqueamdeiiter.mortuus eft
fuit, quia confuluerat quandam divinatricem, &for
p i t * r m a m m patet i. Xeg. xxx Timecr' quofdain efle, qui potiiis
credant, & confidant magis rebus fiffis, fuperftitiocantatiombus,
quam fandlm Sripturte. E t ilia ftuka
B “ ' 7 » CX lliufione Provcnit maligni fpiritus, atque
fanöse contrariatur Fidei. Ob defeöum hufus
yirtutis Salomon fuam amifit fapientiam, gloriam
cum in idololatnam cecidiflht in fine dierUm fuorum
Omnis quoque progenies Achab Regis Ifrael deftru-
ö-a fuit ob illud, immo & ipfemet Achab' fidfus & M M ■ per eos quibus. eredebat, l ü
Egndmr, Sic. a. R e g xxn a , p S '
zando Clodoveum primum Regem Fraud® C b r iftL
tmiuinmo;. & hoc pado earn modo fervabunt5, vYVo'ilWen1LtCe*D-'oo -
hgeRntt i7amU ’a Ndhob.bieh fiiumt en &ob Eiixecme lPler®ntdifelcimelTe oPrruinmc etupos mdmi-
laudem, qua Chnftianiflimi vocantur, non patiaris in
1 | H av Ua 1 paite diminui’ aut - n. Aflume & conftanter acape feutum hoc Fidei
firm®, quod, perfimile, didpoteftfeutumfirmum
Tcurmin ittautbisu s hhorurn floribus aureis, 1p ropter FidUelmin
faopprobriisafficerentur,_----- , WÊÊ «aav4V.iv,ULUI ÈÊÊÊÊ , Ct ptCHIS m amigerentur
Ê „ 8— honorandus eft,’ &
geremur variis,varus, non reclamabant, nec irafeebantur ;•
D bené
verum gaudentes ibant, eo quod tales fuftinebant in-
defendendo: Ibant gaudentes a. amfpeSlu
Cormh:iStc. A d . y. gam conftantiam vituofam, hoefir-
m®bidei feutum conccflit Spiritus fandusfando Paulo
, cüm de fuo adverfario, & inimico milite, legitimum
mum fecit famulum, cum firmam recepiflet Fidem.
Nonne dmt. Ceitusfiim, quia neque mors, neque
vita; nec tnbuIatio,nec angufti® ,nec fames,nec perfecu-
Tomt I I I . Pan ƒƒƒ_
rn. ■ ------- i er noc leutum refiftere
potens omnibus periculofis infultibus inimici
human® creatur®, qui continué calframetatur^i-
m®tu®caftellum, quodfolouitituræquare, deftruere,
& intrare, teque prorsus perdere, five jaciendo
duros.ngrat.tud.nis lapides, five venemtiva/fagittas
rr® & unpat.ent,®, five immittendo fetulentum &
ardentiffimum ftulti amoris ignem , five emittemfo
hornbiles machinas fuperbiæ & præfumptionis Ta
veto ex oppofito hoc te armabis feuto , & in teiDfo
per bonam dices credulitatem. O humani generis L -
mice, hcc non me vinces pado, nec m e llie s , quia
cum credam Deum eflè, & ilium Deum meum, eflè
meum Creatorem, Patremmeum, Dominummeum,
& omnia bona, & honor quem ultra abos habeo ab
eo provemat, valde a meamanduseft, timendus, &
metuendus, îlb gratiæ agend®; honorandus eft, &
v ^ 1 ’ ----- 5 v-x. lempcr adeö
bene , aut melius quam veilem fubditos meos mihi
iacere. oi autem incommodum aliquod, aut tribu-
lationcm mihi miferit , debeonc propter id contra
eum murmurare per impatientiam ? N on profe&ö Pn-
fteaquam enim ipfum efie credam fäpientifiimum iu
ftiffimum , cognofcere me oportet qubd omnia
cunque ab eoi.fiunt, fiunt propter mebus; fapientiffl
me,quidem; & ex maximo confibo, quamvisforfi
tan percipere^nequeim ; ficut filius, aut difcipulus