inter duos flatus, non omnino, nee ex toto mortuus
mundo, nee etiam totalitervivens Deo. Et ibi in fta-
tu tali potefl dici, moriamore. Non enim fentit, ut
antea dolores falutaris fu« infirmitatis quos fenferat
mortificando vitam fuam carnalem ; fed etiam adhuc
non ell vivificata, feu refufeitata ad recipiendum confb-
lationem amoris fpiritualis. Et in tali flatu potefl afeen-
dere in fecundo gradu foal« contemplationis quern ap-
peljo , locum fecretum 6c filentium ; quamvis enim
anted poterat quis locum qu«rere fecretum 6c folita-
rium ad exorandum D eum, 6c de fuacogitare falute,
non tamen erat fecurum fe illic totaliter tradere fre-
quentius, propter caufas fuperius aflignatas. Sedhic
potefl fe audacius exponere ad (bins manendum, 6c ni-
ti ad acquirendum vit« contemplative perfeblionem,
fe figendo in amore divino taliter, qubdfoioblivifca-
tur, ac aliorum, convertendo omnino 6cextotoani-
m« fue vultum fpiritualem ad fpiritualia, 6c averten-
do eundem a materialibus, nifi quantum tales profint
ad amandum, 6c adjuvant ad cognofcendum fpiritualia
: 6c quod in iflo flatu videat, vivaciterque. fentiat
hoc quod Sapiens E c c le . cap. i . i . Vaniteu vanitatum
& omnia va n ittu , 6c quod nihil fit, in quo fe reponat,
nec dele&ationemaccipiat, aut confolationem,nifiin
ultimo, 6coptimofuobono, in finefuoredlo,6cfelicitate
quae efl Deus , 6c fe in illo continuo moveat,
anheletque ad Deum tanquam languidaincendio amoris
, quoufque eum teneat ad quern fic tendit ; quemadmodum
lapis extra locum fuum proprium exiflens,
tendit foper terram qui locus e fl, ex quo gravis efl ;
6c ignis tendit in alium, utpotcleve, fursum, quoufque
ibi pervenerit.
C A P I T U L U M X X I I I .
D e dujbus modis, file n t ii & folTtudinis.
^Ecundum flatuum diverfitatem 6c conditionum, 6c
varietatem hominum, potefl quilibet reperire locum
fibi fecretum, ut inibi in pace quiefcat 6c in filen-
tio Verum tamen efl quod principale fecretum 6c filentium
haberi debet ad intra in anima, magis quam ab
extra, hoc eft , quod anima excludat a fe 6t habitat
io n fua omnem curam humanam mundanam , om-
nemque cogitationem vanam, vel nocivam, 6c qu«-
cunque earn impedire poflunt ad illud perveniendum
quo tendit. Accidit enim quod aliquis f«pe corpo-
re folus fit ab hominibus fegregatus, nihilominus tamen
per phantafias , cogitationes , 6c melancholias
patitur, 6c fuffert graviflimam , onerofamque focie-
tateminfemetipfo, qu«phantafmata genera-nt fibi va-
rios tumultus, 6c magnas collocutiones, feu garrula-
tiones coram fui intelle&us oculis , adducentes modo
unum, poft reliquum ; inducentes eum nunc ad co-
quinam, nunc ad forum, adducentes ei inde deledla-
tiones immundas, carnales, monftrantes fibi choreas,
pulchritudines, cantilenas 6c hujufmodi vanitates, tra-
Eendo ad malum 6c peccatum. Quemadmodum con-
fitetur Beatus Hieronymus de feipfo humiliter, quod
cum eratabfque focietate qualibet in deferto, pr«ter
bcfliarum fylveflrium 6c fcorpionum, erat nihilominus
fiepe cogitatione fcilicet , in choreis, 6c in focietate
Dominarum Rom«. Phantafias etiam tales facient
animam folam-^xiftentem irafei, 6cilitigare ad alte-
rum abfentem, tanquam pr«fens fit, 6c injuriari;
pofteaque ipfa computabit argentum 6c mercabitur
comportans thefaiirum validum: interdum ibi tranfva-
dabit mare per fuas operationes 6cdefideria: nuneper-
volabit terrain, jnodo erit inmagnis dignitatibus. E t
fie breviter'dc cohfimilibusphantafmatibus,. 6c fatui-
tatibus fine niimero'. Anima verb talis ibi non eft in fe-
■ creto, nec efl infolitudine, quamvis fola fit ab extra.
N ec certe anima devota, contemplation! vacans, fola
e f t, quia riunquam minus fola eft, nifi quando ipfa fola
eft. Sed iflarum folitudinum duartim abfentia inter ft
multiim differt ; anima enim devota contemplativa non
eft fola, quia exiftit in focietate optima, utili 6c de-
leftabili, fcilicet, cum Deo 6c Sandtisejus, perfan-
6la defideria, devotas, fandlafque Cogitationes. Alia
autem utitur focietate valde damnofa, vel faltem nihil
proficua : anima fcilicet ita inutiliter mente vaga-
. bunda.
C A P I T U L U M X X I V .
D e materiali jecreto.
U E r u m eft tamen, quod ad habendum fecretum
ac filentium, ab intra in anima , prodeft querere
fecretum 6c filentium ab extra, faltem mediocri-
ter, fi non ex toto. E t maximbiftisproficuum ell,
qui nondüm ufura habent, nec feiunt feipfosretrahe-
re intra femetipfos, cum ab extra focietati font con-
jundli, quodperfedionis eft, 6cfortiffimum, necac-
quiritur tale, nifi per longam, bonamque confuetu-
dinem. Aliquibus deledlabilior eft locus focretus ne-
moris aut deferti: aliis autem fufficiunt fecreta campo-
rum: aliis Ecclefiaruni, atit certe fuarum domorum;
taliter inibi fe collocantes, ne videant alios , nec ab
^ aliis ipfi videantur ; aut quia non eft ibi aliquis alter
homo, vel fic fe continent 6c ordinant ad modumE-
remitas. Unde Arfenius Ecclcfiam ingreflus retro pilare
unum, ubi neminem videret, nec videretur ä quoquam,
folitus erat fe locare. Aliquibus fonus, quantulumcun-
que etiammodicus, five hominis, five avicul«, five
cantus, aut etiam locutionis , pr«ftat impedimentum
fo« contemplationis. Aliis quibufdaiii cantus Eccle-
fix fiepius non modicum prasftat auxilium cogitaridi
ad ea qu« cupiunt; quare ipfum libenter audiunt.
Taliter Beatus Auguftinus de feipfo conficetur, quo-
modo audiendo modulationem Pfalmorum, aut Hym-
norumEcclefi«, in fuse converfionis initio lachrymis
rigabatür , 6c cordi (iio veritas infundebatur, 6c ei
multum bene fuerat pro tunc. Et propter diverfitatem
talem generalis regula, äd feiendum quis locus
ad fecretum quasrendum aptior d ie t , dari non potefl;
fed quaerat hunc quilibet fecundum gratiam, ä Deo
fibi traditam, 61 etiam fecundum ftatum ei conve-
Cnientem in quo fuerit, quern potefl continuäre, aut
in quo feipfum poterit exercitare, finenotaergä alios
quibus convivit, vel fingularitatis , vel van«gloria,
aut etiam hypocrifis : poterit enim efie aliquis de ftatu
tali, aut in vita tali, quod Ecclefiam.fepius vifitare
non habebit, vel a tali nimis diftabit. Breviter ergo
loquendo, ad habendum leviüs , aftuefeendum eft in
propria domo, aut in fua camera (fi talis fola haberi poterit)
aut alicubi intra earn. E t ad hoc confequendum
multum faciet confoetudo , aut complacentia, 6cde-
ledlatio ibidem recepta. Novi mulierculam , caufa
infirmitatis coadlam fe in quadam camera per tempus
non breve continere: quadam vice mihiloquens , ne-
fcio quid faciam , inquit, cum perdidero hanc ca-
merulam, non eft enim mihi locus alius ad cogitandum
Deum , 6c ad meipfam ita bene conveniens ficut
ifte. Nec oportet femper attendere quod habeatur
talis fecreta folitudo , aut etiam focretus locus determinatus
: fod ubicumque fuerit, fiveincampis, five
Dinvilhs, five in balneo (quemadmodum tradidit Chry-
foftomus,) ibi folum fe homo potefl recolligere, 6t ä
mundo fubtrahere. E t prodeft fiepe diverfitas, 6c loci
mu tatio, ad deledlationem 6c recreationem quam
aliquis fic potefl accipere. Nodlurnum autem tempus
ad hoc convenientius eft, quia quietius, 6c magis
pacificiim , abfque tentationibus van« glori«
mundi.
C A -
C A P I T U L U M X X V . C A P I T U L U M X X V I .
D if fu ta tio cfHômodti 'Oita contemplativa p ro fit,
p fim o fibiipfi:
Qaormdo corpus cbntemplativi debet' ordinari $ & de
' impediments advenientibm.
T> O c e t Do£lorquidameximiusGiiillielmus,olirri Ip R o p t e r tria motiva, feu rationes tres , inlet’
ParifienfisEpifoopus, quod corporis debita ordi- alias, quidam mirantur quod aliquis fetraditvit«
natio multum prodeft adfirmam cogitationem alicujus contemplativ«. Prima, quia contemplativi non nifi
reihabendam. Et quilibet corpus fuum in tali fituetdif- fibiipfis proficiunt. Secunda, quiavidetureis, quod
pofitione, quam fibi magis noverit deleftabilem 6c ex- ^ contemplativi nimis velint inquirerc 6t fiipere, atqueni-
pedientem, five hoc fuerit geniculando, five ftando, mis alt<s volare.' Tertia eft, cum multi fint decepti
fivefedendo, inclinando, appodiandd, five etiam ja- exind6, 6c effedti fatu i, 6c melancholid. Ad quas
cendo. Etefthocintelligendum, cbm quis folus ex- rationes tres, fi faltem rationes dicend« funt, breviter
titerit; poterit enim tunc fine fingularitate id agere: in 6cmanifefterefpondebo: Sandli enim Dodlores de ma*
Ecclefiaenim oportetfe aliis conformare. Subdit enim teria tali abundantius, fubtilius, profundiufque lo-
fontentialiter, quod ei videtiir modus ifte bonus efle, 6c quuntur. Ad primam rationem refpondeo, quod ali-*
proficuus, quod fo quis redlum teneat fupra brachium quis vit« contemplativ« fibiipfi proficit multo plus
finiftrum inclinando. Credo bene, hoc ipfum expe- atquedivinius, placetqueampliusDeo, quam per vi-
rientia accepifte. Scio 6c alium, cui nulla difpofitio, tam adtivam, quod fatis eft: nihil eft enim poft Deum
6ccorporisordinatiomajuspr«ftat auxilium, ficut fe- a me plus diligendum, quamegomet, 6cplus etiam.
dendoiriclinatus fupra dorfum, 6c quafi jaCeat, vultum quam totum refiduum mundi ; ideopr«eligendumeft
verfumtenens ad ccelum aut terram. Aliquibus placet mihi placereDeo, iftamque vitam acceptare, quafi-
ire 6c redire, quod interdum potefl efle proficuum pro bi acceptior fieri poflum, 6c potius quam habere mo-«
recreatione aliquantula; fod continue 6c fiepe hoc age- dicummeriti, vel forte ut alium lucrifacerem eum fai-
re, puto quieti anim« non modicum fore impedimen- vando, mei autem detrimentum pateter, mecondem-
tum, qu« tamen quies fuper omnia debet inquiri ad per- nando. Et eft hoc intelligendum, ceteris paribus, 6c
quod aliquis tam liberepofletutiuna vita, ficut altera;
Quod dico propter publicos Ufficiales 6c Pr«latos, 6c
habentes alias dignitates ipfos obligantes vit« a£liv«
intendere, quemadmodum funt etiam mulieres marita-
t « , pueros habentes, 6c familiam gubernantes ; aut
tingendum ad hoc de quo noftra eft locutio. Nec
fruftra dicit Ariftoteles : Anima fedendo & ejmefeendo
fhpiens ejfcitur. Sed ex quo aliqui fpiritus habent
italcves, 6cmobiles, acitaadmundialia opera inclina-
tos, quod eis eflet parvus infernus efle fine focietate,
vel fe in loco unofixoscontinere, quamvis etiam bene obligati fuisforvireparentibus. Si enim hujufmodi pro
ad modicum tempus; ideo hujufmodi, modicum, vel tunc fe tradere vellent contemplation!, ipfifedamna-
nihil, proficiunt ad vitam contemplativam, imoipfiseft rent propter obligationem qua ligatifuntad aliis pro-
melius earn dimittere, 6c fo tradere a£tiv«, nifi tales ficiendum, efletquc una mala tentatio 6c periculofa uni
conditiones per violentiam confoetudinis poffent quan- tali, ut dibtum eft, quod fibi deleblabilius eflet fompef
doque devinccre: nihil eft enim quod per laborem 6c intendere contemplation!, negligendoaut poftponen-
diligentiam non poflit fuperari. Sunt 6c alii qui fta- do hoc quod facere teneretur. *Et eflet propter hoc
tim tentanturblaiphemiis, 6c aliis vitiis, ita horribili- damnofos, 6cnoceretfubditis6cReipublic«. Deta-
ter, quod vix fuftincre valent. Exinde incidentes in- li eflet bene conquerendum, 6c fabbatum contempfa-
terdum in phrenefim, aut extra bonam fidem, efficiun- tionis fo« deridendum. Sed aliter eft de non obligato
turque etiam melancholici, trifles 6c iracundi, omnia-
ad forviendum aliis propter officium quod habet; vel
que ipfis difplicent, a^nofcuntque talcs per experien-
non negleblo quod facere aliis tenetur,
tiam, quod eis fit multo melius efle in focietate 6c labo-
re exteriori, quia tunc talia non cogitant quæ eos
C A P I T U L U M X X V I I .
fie turbare poflènt. Et ifti fi militer non valent ad con- ^
templationem, nifi ex gratia fpeciali, vel faltem ipfa
efteisdunflima 6c periculofiffima.
D e profeebi quern contemplativi aliis ajferunt.
Sunt item alii, aut per naturam, vel gratiam, aut per
ifta ambo, fimul amantes folitudinem, follicitique de
O n s e q j j e n 't e r ofiendo, quodperfonacon-»
fua falute, defiderantes agnofcere Deum, ac fpiritualia
templativa multum etiam prodeft alteri. Primo,
iftaadamare. Non habent etiam nimis fortes, vehe-
quia dat exemplum bon« v it« , pr«dicatque fablo 6c
mentefque carnales motus, quos vinccre non valerent.
opere, Deum foper omnia diligendum, 6c quod reli-
Ifti habiles font ad tradendum fo vit« contemplativ«.
qua omnia font vanitas , nec curanda. Et h«c non
6c fpecialiter habentes cor dulcc, ac tenerum ad de-
eft modica doblrina, imo de tanto pr«valet, quanto
votionem flexibifo. Difficile eft enim, cor durum ad
opera plus comprobantur efle fine fi&ione, quam
bonum pertingere , quod male habebit in novijfimo.
verba. Item contemplativi per devotas foas orationes
cc in i 27 Et accidit, pertingere aliquem paulatim omnibus aliis profont. Et accidit fæpiùs, quodprOp-
a cendendo ab activa vita ufque ad gradum fommum ter eorum mérita Deus faciet, quibufdam mediantibu;
contemplate«, qui tamen pofteàrevertetur, defcen- mundanis (licet etiam mali fint tales) quoddammaxi-
ctquead acqvam. Quod contingere potefl in cafibus mum bonum, puta pacem alicujus Regn i, vel cönfi-
uo us. vel per negligentiam 6c fi6lionem,aut certè per mile; quia nihil poflumus fine gratia Dei fpeciali,
aoundantiam vrrtutis, tali modo, quod pro fuo libitu^> quam citiî ’ ’ • " Mr' —
Utatur una vita fine alterius impedimento: vel fecundum
luum officium. Et ftatum talem habere decet Prala-
tos, fic quod fint vita: contemplativaeitaperfedli, &
in tali radicati, qu6d defeendere poflint ad adtivam,
non tamen deferendo omnino contemplativam. Quem-
admodum Angeliad nollram cuftodiamdeputati, hie
mrerius contemplantur , femper videntes faciem Dei
X atris, qui m coelis eft. Matth .XVIII. IO.
Tomi I I I . f a r s I I .
citius boni contemplativi impetrant ä Deo, quam
abtivi. Et font ipfi tanquam oculi corporis, illuminan-
tes6cdirigentesomnesoperationes facias per membra
cetera. Et fi oculi non laborant ficut rnanus 6c pedes,
non dicere oportet pro tanto, quod in nullis ferviant nifi
ipfifmet. Tales enim contemplativi ordiriati funt ad
referendum D eo, 6c dirigendum omnium aliorum opera,
non ita in fpiritualibus illuminatorum feu foble-
vatorum, quod ipfi feirent aut poffent femper omne
quod faciunt ad Deum ordinäre , tanquam in finem.
Non dico quod in cafu ncceflitatis perfona non debeat
N n fc di