immo receflit, cum rcccdcret per magnam virtutem,
ad melius proficiendum poll vitam fuam ; quemadmodùm
bonus aliquis miles, vel fbci.us evitabit idlum
ad melius feriendum poftmodùm. Nechocreproban-
dum ell ; fed eflèt llulta præfumptio aliter facere.
Hoc confilium dedit Jefus Chrillus omnibus Difcipu-
lis fuis , quod cum aliqui perfèquerentur eos in una
civitate, fugerent in aliam. Quod autem hæc caufa ^
fuerit in Sandlo Paulo, patet per hoc , quod expofuit fe
tunc Sc pofteà conllanter omnibus periculis, immo
quod dciiderabat mortem. Quod autem lugiebat, non
erat propter feipfum, led ad duccndum alios ad vitam
bonam, 8c fàlvationcm. Timebat ne Tatis cum magna
focictate Paradifum ingrederctur, noluit clTe fine fuis
filiis -, exemplo piæ Matris quæ Habit ante portam
magni Regis, defiderabit quidem intrarc, ut in gau-
dio lit Sc fecuritate, nunquam tamen intrat quoaduf-
que fècum adducere pofiet filium fuum quem nutri-
ret & portaret, li line filio fuo earn recipere vcl-
lent. Prætercà Sandtus Paulus quando eft'ugitpermu-
ros cujufdam- civitatis, fuit conlilio Sc hortatione fra-
trum luorum , Sc tantum fuit mirabiliùs Sc memoria
dignius , quod is qui erat tarn fervens Sc ardens pa-
ti mortem Sc paflioncm propterJeluChrilli amorem,
fibi confilium dar.e permiferit, reverenterque, Schu-
militer obedierit. Et hîc , ultra laudem Sc defenfio-
nem Sandli Pauli, habemusdodtrinam nobis cavendi,
ne cadamus in pcricula aut tribulationesfineneccflita-
te, vel militate noftra, velaliorum, quantumeum-
que parati limus mo ri, Sc hunc contemnamus mun-
dum. Non tantùm inlillamus capitinollro, judicio,
vel d,evotionc , ut aliorum non credamus conlilio,
quameunque fpem boni in nollro habeamus inccepto;
alioquin caderemus facile , Sc falleremur per inimi-
cum, qui fe mutât, Sc transformat (quemadmodùm
dicit Sandlus Paulus 2. Cor. x 1.14. ) in Angelas lucis, id
ell, in fimilitudinem magni boni fuam celat malitiam, d-
tiùfque fallit Sc periculofiùs , quàm li fallaciam fuam
apertd monllraret ; Sc lummum in hoc cafu remedium
ell humilitas , quæ fe fubdit alieno credere conlilio.
Exempla hujus rei numérota funt in vitis Patrum Sc
fandta eorum dodtrina -, quamvis fandla amoris natura
lit , quod attrahat, Sc rapiat amantem ad amatum,
tantoperè, ut dc re alia nec curam habeat , nec ti-
morem, nec pudorem. Non minus in hoc ell conditio
amoris D ei, Sc credit conlilio, Sc placida e ll,
Scdulcis, exemploferri ardentis-, aliusveronon. Alii*
. credunt vituperare Sanclum Paulum, proptereàquod
'nterdùm le laudabat, Sc interdùm vituperabat, contra
Philofophorum dodlrinam , dicentium , Ahquem fe
non laudare debere , nec culpare. Interdùm rccitabat
revelationes {lias, Sc le plus laboraflè quàm alios. Ali-
quando dicebat, fe elfe minimum Apoltolorum, Sc
quod non eflèt dignus vocari Apollolus, quia perfe-
cutus effet Ecclefiam Dei. Dicebat etiam fe eflèpri-
mum inter peccatores, nec fe quicquam judicare fei-
r^ nifi Jefum Chrillum crucifixum. E t alibi fe lau-
uW (ut videtur) omninb contrario modo. Quid hîc
dicemus? Negabimufne hæc, an potiùs concordabi-
mus ? Concordabimus ad excellentem Sandti Pauli
laudem. Per hæc enim monllrantur nobis multae in
eo virtutes, fcilicet magnificentia in fuis laudibus, Sc
humilitas in fua vituperatione. Nonne habemus de
Domina nollra , quæ lb reputabat parvam ancillam,
Sc nihil, fui judicio ? Quæ taftien tantæ fuit magnifi-
centiæ , quod conlbntiret fe fore Matrem Dei. Ideo
dicamus hîc , quod laudare fe per vanitatem Sc fui
complacentiam, ell admodùm vituperandum, Sc ell
reprehenfio , leu culpatio fimilis reprehenfioni ipfius
Luciferi, qui voluit furari gloriam Dei julli Domini
fui. Sed laudare fe propter neccllitatem, Sc ad proficiendum
alteri, Sc omninb pro gloria Sc laude Dei,
ell prudentia Sc magnanimitas, modo veritas ubique
fervetur. Sic fecit Sandlus Paulus : quia llultiapolloli
eum repellere volcbant, veluti hominem fine
automate, ne in ullo fides ei adhiberetur ; proptcrea
compellebatur dicere, per quam, Sc cujus autoritatc
pradicabat Evangelium, Sc Fidem qute ei fuerat
revelata. Quis elt hie innocens, cui fi imponeretur
ipfum elfe homicidam , aut furem , quin pofiet fine
ofienfii Sc fuperbia refponderc , fe die innocentem,
Sc hoc monllrare ? Quare ergo lie facere non potell
L Sanblus Paulus , viio quod dare ollendit fe aliorum
impulfu, Sc fe invito dicere aliquas res, quse in
fuam vertebantur laudem : non quidem ad fe laudan-
dum, quia omittebat majorem partem dicendam > fed
hoc erat ad eos, quibus feribebat, tedificandos in bona
credulitatc, contra adverfariorum falfitatem. Et uti-
nam omnes qui vellent hie fumere exemplum fe vane
laudandi, tarn fobric fccundum caufam Sc exigentiam
uterentur, ficut Sanblus Paulus. Sed non unutquifque
talem habet virtutem , Sc diferetionem. Ideo lecu-
rius ell Temper fuas celare virtutes, quas quis habere
fe credit, diligentiüs quam alii celent eorum vitia,
nifi in cafu neceflitatis; vel ad habendum confilium
de eo qui ipfum dare feiret, ficut in Confcfiione. Et
in hoc confpicitis dilferentiam inter virtutem magni-
ficeritite Sc luperbia: vitium. Nam liiperbia dumtaxat
propriam quterit laudem , five bonum alibi èvenire
debeat, five non: magnificentia verb omninb per
contrarium , folum habet oculum ad utilitatem alte-
* rius, Sc ad honorem D e i , taliter quod fi ilia com-
moditas zequè bené evenire deberet perfonale vitupe-
rium incurrendo, vel ut gloriam illam haberet alius;
non tamen ob id delineret facere quod facit. In tali
verb cafu fuperbia o/nnino bene operari conarétur.
Accedamus ad Bead Pauli humilitatem, quam non-
nulli in vitium verterevoluerunt, velmendacium. Et
dicamus veraciter, quod nemo debet fine caufa feipfum
culpare j hoc enim eflèt flultitia, vel vanitas pe-
jor interdum quam fit feipfum laudare. Sed quando
Pr£edicator aliquis inllruerc debet alios verbis, aut
feriptis , fiepe neccflarium ell diverfis uti modis;
exemplo boni Medici f qui datdiverfasreceptas, fiepe
etiam contrarias, fecundumoppofitasvarietatesin-
firmitatum. Sanblus Paulus ergo , cujus erat docere
omnes virtutes, Sc pradertim humilitatem, quas ell
fundamentum fine quo omnis cumulus virtutum inane
quiddam ell Sc pulvis ad ventum ; nonne poterat
Sc debuerat hanc in fe monllrare humilitatem ? Ita :
tarn ad eradicandam aliorum fuperbiam, quam ad de-
clarandumqua intentione alibi fe laudabat. Fateor hie
efle mirabilia miracula, qu^perveram fiunt humilitatem
j funtque incomprehenfibilia ab his qui nolunt
credere alteri, nifi quod fenferint,
Tria in Ipeciali funt miracula, fecundum tres Theolo-
gicas virtutes, Charitatcm, Spem Sc Fidem. Intelligite
quod miraculum fiat per humilitatem, fccundum Cha-
ritatem: quanto enim plus profecerit perfona in bono,
Sc Dei amore, tantoScculpabiliorem, Sc indigniorem
cenfebitfc efle quoad le, Scfabla fua utameturäDeo.
Quas quidem opera Sc fabla immunda reputat, Ipur-
ca , Sc corrupta , ac maculata ad fimilitudinem pan-
ni pleni länguinis. Hoc judicium habebat Sanblus Paulus
, quando judicabat 1c primum inter peccatores.
Videbat enim Scvivaciter, clarèque fentiebat proprios
fuos defebtus, Sc quod dele erat indignus a Deo amari,
ficut alia creatura quascunque, quantumeunque eflèt
1 peccatrix: ad gratiam liiam omne bonum quod erat
in eoreferebat, nihil retinendo profe, vel gloria fua.
Per oppofitum ad id quod fäciebat Pharifieus, cui
fimiles crant quos reprehendebat fanbtus Paulus, diccns:
Quam gratiam habes, quam non ä Deo accepilli? & f i accefißiy quid gloriaris qttaßnon acceperis ? i.C o r . IV. 7.
Per hanc confiderationem accepit Sanblus Paulus veram
in fe humilitatem fine fibtione , quae reputattir a lu-
perbis tanquäm mendacium. Quanto ergo magis pro-
ficiebat Sanblus Paulus in Charitatc, tantó fe indigniorem
rem judicabat quoad fe, Sc dclè. Optimèenim norat
gratias quæ in fe erant, magis eflè laudandas quàm
peccata quæ erant in aliis : fed non accipiebat partem
in hac laude, immo omnia attribuebat Deo, Sc
fe reputabat magis ergà eum obligatum. Sed prætercà
quale, quaslb, miraculum facit humilitas in Ipe ?
Confpiciamus hoc in Sanbto Paulo, quem non latcbant
fecreta Deijudicia, qualiter ex voluntate libera ali-
quibus daret gratiam Sc gloriam; alios verb #nitte-
bat, & reprobabat, de quo exclamavit : Oaltitudo
divitiarurnfapientiA& fcientia Dei, quam ineomprehenßbi-
liajudicia tua Cr inveßigabiles via ejus. Rom. xi. San
blus Paulus videbat fimul maximam mutabilitatem hu-
manæ creaturæ, modq de bonitate in malitiam, de ma-
litia in obliinationem ;, nihilominùs tamen affirmabat
fe habere certam Ipem falv'ationis fuæ , Sc quod nec
mors, nepvita, feparaturaeflèt eum àcharitate. Mi-
rum ell hîc invenire certam fpem, in tam incerta mu-
tabilitate; led hoc e l l , quöd anima llabilitur nullo
modo, in feiplà, fed in D e o , veluti omninb in ipfum
labendo, fupraque fuam ordinationem Sc -mifericor-
diam; tunc anima ulteriùs cadere non potell, nec ad
alium fe movere locum. Ideo fecura ell Sc certa, poll-
quàm Deus earn fuftinet, nifi ipfamet per propriam
fe omoveat llultitiam.
Videamus demùm humilitatis miracula in materia Fi-
dei;cùm intelleblus prorsùs fe ei fubdit,quantumeunque
fciatScjudicet hoc elle lùprà omne luum judicium,Sc naturalem
rationem. Propter tales tamen quafeunque appa-
rentias non movetur in contrarium, fuppofito quod intelleblus
benè Iciat rationes fablas pro Fide non elfe d a tas,
aut evidentes,Sc minus quàm contrarias rationesjere-
dit tamen eas firmiùs quam principia, vel veritatesper
naturam evidentes. Et hoc erat in Sanblo Paulo, cum
dicebat, nil fe judicare f ir e , nifi tfefitm Chrifium, & hunc
crucifixum, i Cor.11.2. hoc eft,nifi Fidei nollræ veritates;
tanquàm aliæ veritates, non eflènt Icientiæ, refpeblu ta-
lium veritatum, vel talis fortitudinis, aut firmitatis.
Concédât Deus quod per experientiam , Sc doblri-
nam fanbli Spiritus concipiamus in nobis hæc tria
miracula, alioquin ea facere non poflumus ; diligentia
enim humana non lùfficit: Sc tunc benè intelhge-
mus quomodo fimblus Paulus fine fiblione lè humi-
liavit ex parte una, Sc fine vanitate ex altera parte le-
fe laudabat. Et in,hoc excellentiflimè honorati Hint
omnes hi qui à Deo funt amati.
Finaliter aliquivolueruntculpareSanblum Paulum;
quia alios diflàmabat, vocando eos llultos Sc infenfatos ;
interdùm malas bellias, Sc alia hu jufmodi ; alios verb
commendabat Sc adulabatur eis , quemadmodùm ap-
paret his qui cuisant eum. Aliquibus erat nimis lenis,aliis
vero afper nimium Sc crudelis ; ut huic quem tradidit
lathanæ ; 8c cognato Barnabæ, quem lecum recipere
recüfavit. Sed exemplb Medici 8c Chirurgi intellige-
mus, quemadmodùm lècundùm diverlbs cafus,Sanblus
Paulus mutarc debebat prædicationem Sc correbtiö-
nem, quamvis non alpere puniret fine maxima com-
paflionc, 8c ablque mifeendo fimul dulcedinem in fle-
tu , Sc amicabilibus verbis : exemplo pii Patris , qui
filium lùum flultum 8cinlènlàtum, quamvis corrigat,
aut verberet, omne tamen hoc ell per amorem Sc
compaflionem, Sc quanto durius fupplicium liimeret
Pater de tali filio, tanto majorem haberet compaflio-
fine indignatione, aut abfque quærendo vindi-
ctam. Pari modo faciebat Sanblus Paulus adversùs per-
lecutores 8c peccatores incorrigibiles fibi nocentes Sc ^
alns. Dici Iblet quod nimis pius opilio oves fuas fa-
ceretfcabiofas. Gerte Sanblus Paulus nullam habebat
adulationem; nullo enim modo finis malus erat, ne-
que propter, temporalem, nec propriam commodita-
tem; ledad attrahendum in omni benignitatcquolli-
et ad viam veritatis. In hoc enim fæpenumero mul-
•n ^rUS ^u^Cor 1 quàm rigor ; modb dulcor
1 e ne fraude fit 8c ablque malitia. Proptcrea dice- Tomt III. tars ///.
bat le fuiflè tanquàm nutricem quæ regit pueros
nios in omni dulcedine, lècundùm eorum capacitatem;
ficut nutrix interdùm imperfeaè loquitur, ei balbutien-
do, ad condelcendendum bum : aliquando mallicat fSuca mef feifncgaemn d;u mp oflilleiiàl ùfievdeer-t
âd terram; deindè arridet ei ; pollmodùmplorat, 8c
{ oreviter, fe facit pucrum cum fuo puero. Pari modd
legimus de te , ô piiflime Sanbte Paule, quod mon^
lliaveris te, Sc mutaveris omnibus modiscumquibu-
flibet pcrlonis ? parvis vel magnis, divitibus vel paupe-
.jroicbuunsd, isp rvievla ttirsi fvtiebl uesx, traamneicisis, vfealp iiennimtibicuiss , veult lolumlntiess,
eas jüngeres Jefu Chrillo. Novcras vivere in divitiis
abundanter, & in egeftate modice, five eflet ingau-
vdeio i,n fliavued itbriufst iatiuat, yiint uppreorfipise,r iiteamtep veerlm audtvaebrafsi tagteef,t ufmi
tuum ad extra; in reliquo verb firmus petmanebas
aut itabilis, idemque quoad Deum & amorem ejus,
quemadmodùm rota volvitur circa axem ejus Admo-
ldtuambi leigmit,u r& m fitraabnidliutmate emra mt vuitdaebriel etmal.e mS meduitnahboilict&atefmi-
milibus modis laudati fiint & honorati qui à Deo
finit dilecti. Et quia divus Paulus hujufmodi non ami-
fit: compaflionem, & mifericordiam ; ideo eo perfe-
nctoisu sn ueittr iirne vPearliatd, if&o. rFegideurec ivaeliltuetrie purmopdreiporse fcielimosu fru oust,
li aut orphanos , quoadufque creverimus, & perfeßi
ruerimus in amore Dei, confirmatique in gloria. Dicamus
adhuc, qubd fi Ifaac benedicendo filium fuum
ub ecnoe°d;i äi“onmePma;r avmitu «ltubm e xhcoerltloe nptiltetns oif,t acmu ivDeertuesr edpeodfi-t iemus fimilitudinem ad laudemßeati Pauli, qui infe
hhaobrtuuits ,o mimnmiaô v tiartnuqtuuàmm p utelrcrherfatrpisla nptaarraidai,f ufsi c, ut& al iqfiunies
cunofa virtutum ad plantas vel flores applicatione.
C.onvertamus breviter noftræ confiderationis oculos
pctear adnoinmaa & S abnebattii tPuaduinlie,s ,v eqluuitbi uhso rretupsl eptau lAchiet rb ,e npedlei--
nus, St bertediäus. Et videbimus in eo quod dicit
iropheta per admirationem, de omnibus Deiamicis-
N tm u honorati fm t amici txi Dem. Pf exxxvpi. 17'
ynaquaeque enim beatitudo fuum habet premium,"
efuouqmue dopneurfmté t,i us fuquuman thbo nipofrae mm a,j o&ris f udutm pperrefttdiulimo-, ms.L
rituso pcuautip jearmta tTeu,r npues rd qeu faamné laim Piacui lDi hcui mfai6lilti aftuen 8t cRfpci--
Cges in Regno cælorum: eft pulcher honor, 8cficpro-
mifit Jefus Chriftus. Hæc ergo paupertas fpiritüs,
ubi fuit magis, profundiùfque irradicata, quàm in fandla
caantiomrae sB ;c aqtui iP caounlit,i nquuei efrèa rt eipnu ttiamboatr ép r&im turemm ionrteer, p* qeuci
cunélas terrenas contemnebat divitias, quas reputabat
ftercora Sc lutum ; qui propriis laborabat mani-
bus, ad fe Sc fuos nutriendos, non utendo autoritate
capiendi temporalem vi£lum, quibus fpiritualia femi-
nabat bona ? Non enim poteft haberi plcnaria magis
8c honorabilior dominât io fuper omnes res terrenas
quàm per plenum 8c perfeélum omnium contemptum*
Sc elevationem amoris fùi fuper omnia. Habemus darum
argumentum Sanélum Paulum fuifle Dominum,
qui omnia habebat & nihil poflidebat, fecundum quod
dicit de fè Scfibifimilibus; glorificando Deum, omnia
fua efle, 8c omnia fè habere. Diviti huic pauper-
rj tati non comparandà fuit ilia quæ erat Diogenis ,;
vel Fabricii, vel aliorum, qui in hoc per hiftorias lau-
ndiahnilt ucru Spci ePbhainlot,f b8pch obso.n oG qenuifdèebman jtuurree fl: èdhiivc itecnsi, mq udiia-
tior efl qui minus cupit. Quid funt divitiæ, velrerum
qcuoapmia ,, ndiifci ensi h, ilm ciuhpi efruef?f icDiti.v esSei sf,u fnloicniat,p pdeitvaseqs,u eisc qSutuias
Pniahuillu tsi.b iA dmeeafbl.a t TDaeleumm fuinff ipcaiernteti afmua h, abhuoict Sfaatni«- erat, fibique fùfliciçbat.