391 Joannis Gerfonii 391
quoddamdici poteft, juxta interitionem prænominati
C O N S I D E R A T I O X X X V I .
Exilic at vim amoris , front eft in raptu & ext aft y per
proprias differ'entias $ exemplificando de Paulo r 4xem-
plo naturali.
M o r raj3it ad amatum, 8c extafimfacit. E tv o -^
catur raptus in propofito , elevatio potential ali-
cujus lupra inferiores potentias, 8c ex aftuatione ejus
in iiia operatiöne, cefläntibus vel debilitatis a6tibus
inferiorum potentiäfum. Vel raptus, eft fortisa6tua-
tio & vehcmens in luperiori potentia , unde defiant
operationes inferioris potential, vel ita debilitantur oC
ligantur, ut luperiorem in ftia operatione nequaquam
impediant.
Porro extafim diciinus fpeciem quandam raptus, qui
fit appropriates in luperiori portion? anima: rationa-
lis, qua: Ipiritus, vel mens, vel intelligentia nominating
dum mens ita in luo abtululpenlaeft, quod potentias
inferiores cefiant ab adtibus fuis fic quod nec
ratio, nec imaginatio, nec fenlus exteriores, immo
quandoque nec potentia: naturales nutritive, 8c augmentative
, 8c motive poflint exire in ftias proprias
operationes. Diftinguendo igitur 8c quodalnmodo
contrahendo raptum contra extafim; raptus eft mi-
norisefficacie infulpendendo, vel impediendo a£lum j
inferiorem : invenitur tarnen etiam in omni potentia
luperiore, refpedtu inferiorum : extafis verb in fola
mente f i t , fed 6c adlus inferiorum potentiarum non
folum debilitat, fed tollit funditüs quamdiu durave-
rit;
Paulus itaque, exempli caufii, in fuo raptu duoex-
primit, que concuiTunt in extafis delcriptione. Ex-
primitur enim potentia, que rapta eft, fcilicet tertium
ccelumipfiusanime, modofupraexpofito, quodcce-
lum in potentia cognitiva eft mens, vel intelligentia,
6c in aftedtiva eft apex mentis, vel ejuslcintilla. Ex-
primitur fecundo ceflatio omnium inferiorum virium
ab adtibus fuis j alioquin quomodb Paulus nefciflet, an
in corpore, vel extra corpus fuiflet.
Eft igitur extafis raptus mentis cum deflatione omnium
operationum in inferioribus potentiis. Et h e c
poteft rursus fubdividi fecundum duplicem vim mentis,
unam cognitivam, 8c aliam affebfcivam. Prima
extafis eft raptus in Ipiritu, lecunda raptus extra* ipi- (
ritum. Nifi forte aliter velimus diftinguere hos rar
ptus penes objebta: ut raptus in Ipiritu dicatur refperr
dtu intelligibilium liib Deoi, 6c raptus lupra fpiritum,
rclpeftu divinorum, 6c forte utramque acceptionem
in Scripturis legimus permixtim: invenimus enim
^.Reg.x. f . de Regina Saba , quodionhabebat ultra
ipiritum, quoniam admiratio vehemens fulpenderat ar
dlus omnium potentiarum in ea, relpebfu eorum quse
de läpientia Salomonis fuerat contemplate 5 8c hoc,
poteft did ftupor, vel lpalinus, ..
His itaque pradocutis.de nomine raptus 8c extafis^
fupereftindagare, quomodb hax;fiant£riginaliter pet,
amorem. Cum igitur amor fit rafiix^liarum quaUunn
cun<jue affedlionum j fi pftenderimus',. quod afteSiq.
potius quam cognitjo raptum agat, patebit fuffiden-)
ter quod intendimus.
Eft imprimis fimilitudo amoris quoad pondus , quemr.
admodiim unus ex lapie ntibus dixit,: Amor meuspon---
dus meum, illo feror quocunque feror>,. Oportet igitur,,
quod amor fit trahens 6c rapiens. pefuntur itaque
gravia ad locum ftabilitatis 6c quietis fuse, tradlu quo-
dam liii ponderis tendentis ad centrum mundi potiua
quam ex cognitione hujus centri l hoc palam in gra-
vibus cognofcentibus, quse ceflante omni fua cognitione
, nihilominus deorsum non impedita feruntur.
E t licet amor ( prsefertim qualem loquimur) forte
magis habet de fimilitudine cum natura levitatis, cujus
eft fuperfcni, tarnen ipla etiam ievitas pondus
lapientis.
Rursùm experimur in ferro, quod dum affedhim eft
per magnetem, rapitur ad ipfiim prorsus fine cognitione.
Sed 8c virtus nutritiva, nutrimentum grave lur-
sùin trahit, opérante ad hoc cognitiva virtute.
Dehinc tranfeamus ad raptum virtutum cognitivit-
rum.
C O N S I D E R A T I O X X X V I I .
A Hum fcribit raptum imaginations , in pajftonatis
exemplificando.
imaginationis luper vires fenfitivas inferiores
fit per amoris aftèblionem. Maiiifeftum
eft, quod amoris,’ veljdefiderii affeblio, poteft tanta
fiélione virtutem imaginativam trahere, Vel rapere,
quod potentiæ inferiores lènfiium exteriorurri, öbjebla
propria eis oppofita non attendunt : hoc fumpfit Phi-
lofophus ab experientia. Et hie eft raptus quidem primus
in primo coelo animæ : quem raptum quid aliud
principalitcr efficit, quàm fervidum. intus defiderium
rei per imaginationem præfentatse? Neque ènim fola
cognitio imaginativa profundam fiélionem facere ftiffi-
ceret. Videmus hunc raptum in philocaptis, aliifque’
, plurimis , quos melancholicos atque phantafticos ap-
’ pellamus, 8c quibufdam repente timentibus vel iratis,
aut vehementer zelantibus. Sicut autem imaginatio ^
vel aliæ vires ftiperiores, fiiper lènfùs exteriores effe-
runtur 8c rapiuntur 5 fie è contra, conftat animant
quandoque fie detineri circafenlationem exterioris ob-
jebli per tablum, guftum, alpeblumque -3 quod operationes
potentiarum fuperiorum cefiant, aut impe-
diùntur. Hoc autem propriè non dicitur raptus, fed
trablus, autdimerfio , dum per potentiam inferiorem
fiiperior deorsum trahitur, 8c ab ablu fuo compellituf
cefiàie, quod fit in nobis cxcorruptela peccati nimis
heu ! faciliter 6c frequenter.
C O N S ID E R A T IO X X X V IIL
Raptus vim , prout eft in ratione , ftcut in ftudiofts ap~
, paret,. oftendit deçlarandum.
rationis in abhi fiio fuper potentias inferiores
fit per voluntatis amorem. Fecerunthod
perfpicuum ftudipfi perferutatores regulärem gene-
ralium ip variis aitibus, qui abftrahéntes à motu 8c
materia, ,yel ipintualia méditantes , quærent dedu-
çere 8c ratiocinari ex notis incognita, quos aliquan-
dp volpntariqs hujufmodi appetitus cefiàre fecit abo-
p.eratioiiibus , ; npn tantummodo fenfuum exteriorum,
ut neicirent quid, ab extra fierej;^ fed etiam virtu-
ti ^ phantaftjicæ - a ç . imaginativæ fua a£tio denegaba-
tui r ita, u£ corppreum phantafma nullum irrueret,
"aut- irrumpere volens , fupejioj-i rationis voluntatif-
quo virrete.,pj:emei;etur. ; rPatuit hoc in quibufdam,
de quibus; apud Valerium Maximum nota eft hifto-
ri^. . .
C O N S ID E R A T X O X X X IX .
He raptu mçntati five fcintillß.ejufdem^ & folutnmodé
magisperfeftorum. ;
T> A p t u S' mentis luprà potentias fe inferiores, fit per
• afîèélionis- ,fi:intillam menti cognatam 8c apprppria-
tam , quæ amor ;cxtaticus velexcefiiis mentis nomina-
tur. Manuduehniff ex pribribus raptibus, qui ficut
creby iores [$$• fkeiliores furtt ÿt fic intelligibiliores. inve-
niunturi qualitér naiéns in finis'aÖibus,taliter efferri poteft:
8c figi,ut nulla infer jorum potâiliarum earn iaterturbetj
immb
302 T>e dMyßica Theologia fpeculativa,
immo per vim fuam aflëöivam ita feipfam aéhiabit
s7uä intelleâiva, u tf ic , nequefe, nequealia
' ' eitabif quo rationabiliter conceflbpromptiffima
«int confeqüenter adinteUigendumomniaquæDoâo-
elevatiflimi, nominatim DionyGus, tradiderunt
de MvfficaTheologia. Eainfuper, quæ dicunt firn
in fapientibus & devotiä, ut funt extafis, mentis ex-
ceffus, anagogica duftiö, raptus in te'rtiUm ccelum,
divifio animæ &fpiritûs, introdtfiäio indivinam eali-
C O N S I D E R A T I O X L I .
jigit de erroribus circa transformationem anima in
He um, & quid f t t , & quomodb completur ,
exemplis oftendit & rationibus.
A Morofa unio mentis cum Deo, quæfitperTheo-
logiam myfticam, congrue transformatio notni-
exemplo* M o vfi, vel in Sanaa Sandoram A natur i flcut beatua Dionyfius & fandi Patres locuti
gincm , ____t __inftar Aaron. Quid etiam Innt j fed in explications cumnube omnra tegente. , modo varietas invenituf.
amor vehemens, id eft, mentemvehens? Quid mors
animm vivente fpiritu? Quid nox illummativatene-
brarum ? Quid mors Rachel in partu Benjamin | Quid
anagogicaconverfioJordanis tetrorfum ? & fimilia.
PARS O C T A V A .
P R
I NC I PAL I S
A G I T
Fuerunt enim , qui dicerent , fpiritum rationalem,
dum perfeclo amore fertur in Deum, deficere peni-
tus ä fe , ac revertiin ideampropriam , quam habuit
immutabiliter ac asternaliter in Deo, juxtailludjoan-
nis : Quod fattum eft in ipfi vita er at. Joan. 1.4. Dicunt
ergo quod talis anima perdit fe, 8c efic fuum, 8c
accipit verum efle divinum,. fic quod jam non eft crea-
tura, nec per creaturam videt, aut amat Deum * fed
eft ipfe Deus, qui videtur 8c amatür. Hancinfaniam
voluerunt aliqui trahere ex verbis Betnafdi in Epiftola
Adfratresde monte Hei. Hanc etiam nilus fuitponere
Almariciis hsereticus ab Ecclefia condeinnatus, quem
propterea Auguftinus inter ha^reticos nominavit 8c nu-
meravit. H anc etiam nilus eft renovare Auftor illius
Tra6latuS , cujus titulus eft : He Ornatu (piritualium
nuptiarum, cujus initiumeft: Ecce fyonfus venit, exite
g obviam ei. Matth. x x v . 6 . Contra huiic errorem feripfi
D dudum quandam Epiftolam j licet in aliisferiptis ejus
hunc errorem correxifle videatul, ponendo quod anima
talis lemper remanet in efle luo proprio quod habet
in fiio genere j fed dicitur tantummodo limilitudi-
narie transformari, ficut amatorum dicimuscorunum
8c animam unam, quod utique concedimuS. Fuerunt
alii ponentes, quod amor creature ad Deum nihil eft
aliud quam Deus, 8c ita quod fpiritus rationalis forma-
liter amat Daim per Spiritum Sanflum. H^c opinio
imponitur Magiftro Sententiarum, quäiii ideo D06I0-
res non tenent, quia nonpoliiitformamaliquam dile-
6lionis abtualis, vel habitualis, quali mediamad dili-
gendum DeUm efle ncceflariam.
Nam li hoc- addidiftet 8c relblviflet quid dicit ha:c
priepofitio-, per, dum a i t : quod Deus diligereturper
Spiritum San6lum 5 quia fcilicct dicit cauläm cxempla-
rem > tunc politio lua completior 8c iiteprehenfibilior
DE V I AMORIS,
Quftia bamileamnt efamc iut,n aitc rceuqmui eDfeeeore, .ac
TJjijitc in finem frimi Tract.it as.
C O N S I D E R A T I O X L .
Oua removet varios un ion is modos 5. drpervénit ad
ilium quem etiam oftendit, qui animam
dicitur Deo mire.
A Mot unit amantem dim amato > ac proindè hunc
ftabilire ac fiftere fàcit cum illo -, hæe diéla eftfe-
cundaamorisproprietas.
Pro cujus intelle6hi loqüendüm eitaliquid de fnodis
imionum variis 8c diverfis. Sed c ùm h ic unio, de qua
loquimur, non cofporalis eft, fed IpiritUalis, decor-^fuifiet. Fuerunt alii, qui perfimilitudinesrepertasitt
poralibus ünionibus nihil hie dicendum eft. Uniones corporalibus voluerunt hanc unioncm, feu fpiritualem
autem fpirituales invenimus, ut per inhxfionem, per
infbrmaticmem , per aftuationem, per afliftentiam
principalitatis, per illapfum , per liiftentationem hy-
poftaticam , übi plures naturae in una perfona conve-
niunt. Sed omnium luprema unio, eft in divina eflen-
tia feu natura, in qua tresperfonae lumma unitate fub-
fiftunt: led has uniones tanquam huic propofito, minus
convenientesrelinquhnus. H a x vero unio arnan-
tis cum amato ab Ariftotele in Ethicis tangitur, ubi ait:
^Amicus eft alter ego dujus Unionis ratio exprimi
videtur, cum ab eodem dicitur : Amicomm eft idem
velle & idem nolle. Spiritus etgb nofter cum Deo
adh^ret per intimum amorem, unus fpiritus eft,cüm
co per voluntatis conformitatem; folus enim amor
perfe£lus 8c perfekte Deo adhaerens ;yeraciter orat.
Etat voluntas tua ftcut in ccelo & in terra- Matt. YU o.
transformationem reddere clariorem. Dixerunt enim,
quod anima lie unitur D eo, 8c in ipfum transformatur,
quemadmodum fi gutta aquse mittatUr in dolium fortis
vini : ilia namque gutta tunc perdit efle proprium,
convertiturque totahter in alienum 5 velut etiam fi ci-
bus per nutritionem convertatur incibatum, juxta il-
lud quod Auguftinus loquitur ex perfona Domini:
Cibus fum grandium , crede & manducafti , nec tu me
mutabis in te ficut cibum carnis tua, fed tu mutaberis iti
me. Memini, me legifle quodadprsedicationempfae-
fata? fimilitudinis animse ad Deum devota quaedam
niulier fic exseftuavit, fic exarfit intrinfecus, quod
concepto Ipiritu * fefe non capiens, ipla velut muftum
novum abfque lpiraeulo, ruptis venarum 8c nervorum
vinculis vitam cum languine tradiderit.
Traducunt ahqui verbum devoti Bemardi in Lib. De
8c qui fic orat, orat utique infpiritu 8c yeritate,irficut Pracepto & Difpenfatione ad hunc lènfiim , dum ait;
orandum elîè Veritas docuit ïn Evangelio. Nam 8c quod veriùs eft anima ubi amat, quam ubi animat, qualî
iple Patrem adoravit, dicens : Vtruntàmen non ficut _ yidelicet amando le 8c corpus delerat, àc in Deum luum
eg> wolo^fidßcüt tu. Matth. XXVI. 39. ItäquefquificD tota pertranfeat. Verùm hæcfimilitudodéficit, haininniiftnuvr
Deo , H8tc -aJdTh_^__r_e_t_ p_e_r_ a_m__o_r_oAfa._m_ v• ol9uKnt atis cXon - - H H M ... , , ... r- ___ .
formitatém, utique ftabilitur in eo. Ad quod traduci
poteft illud Plalmift®; Abforpti funtjunEU petra 9-udi-
B & S f i *0* id efe, in Deo totaliter fta- bihti.
betque plurimum de diflimilitudine j aliobuin redire-
musaderrorem prius commemoraturn: non enim per-
dit anima in hac unione luum efle proprium, ficut giit-
taaquae definit per conruptionem, quam alterius gene-
ratio fubfequitur.
' Rursus propter eandem rationem fimilitudo trans-
fublUntiationis quse fit in bene&i&o Sacramento, non
Bb 3 t o