-Jöamiïf G er fin it 1 8 4
2 83 betur? Parvuli nominatim tot quotidie peffimis a;lló‘-
quiis urgentur ad malum , 8c nulltiSultrb contradï'cit',
nee virtutum partes agit pro ineitaméritis ad borium.
Denique parvuli dira fame fpiritus excruciati, peturit
panem, 8c nemo crit qui frangatfeis j'.quin etiam öb-
ftabitur frangentibus: Non ita docüit Chriftus, iróh
hæc egit. Nam in congregandis ahimabiis compa-
cohftujfràverant üfqti'e ad vertibem, fimul cum cor-
"pbre{ Qüiïqüis Hæc fcire •potqèrït, fatebitur, opinor,
ferè nohïriïhitscflè, fi. titles '^perlant ös ad Cbntcflio-
nemintbgrämj "quàm fi'natiïrâlitci* muto reparetur
'vöx ad lbqüehdiim. Dieet! aïiqüïs' mihi 3 ■. v ie l t e n
Operas fuas circa parVulorum ijfefütiones 8c Cónfêfllo-
nès impendent!Stulto labor'e 'cbnfiijiieris 'l£xöd!'jxviir. ravit fe gallinæ, qua nullum aliud âniihàl erga foetus A 18.: Cur luos (ut Auguftinus ait) ,, magis infirmatur pietate itä? Quia ùimiiùhi'ÿel^fingünt;j,: vïf men- „ demittuntur alæ, plumæque hirtæ Hunt, raucefeit
„ vox querula, oblivifciturlpfi cibi 3 8c incredibili fù-
„pra vires animofitâte pullos tuetur.,, Et nosj qui
Chrifti febbatores dici volumus, in hoc opéré torpef-
cemus, obfèrvabimùs tempora , menfibus totisquief-
cemus ? Abfit. Inveniuntur autëm modi plures rèpo-
nendi parvulös in via ducentc ad Chriftùm. Uhus eft
prædicatio publica. Alius admonitió fecreta. Alius
magiftralis difciplinatio. Reliquüs 8c hic Chriftianæ
Rcligioni proprius eft, Confeffio. Sentiat alius quid
voluerit, ego in fimplicitatë mea jtidico , Confeflio-
nem (fi modb rebbe fabbafuerit) effe direbbricem effi-
caciffimam ad Chriftum : aperiuntur enim per earn mor-
bi peccatörum intimi, fi dofte , prudenter, 8c morose
perfcrutatus omnia fuerit Confeflör obftetrican-
di fcientiam habens, ad educendum ex anima colutiuntur
j vél moic 'readiVairit doVoinituiri'Sed'rclpon-
demus jprimo ad ultimurri ': quia grâridævis'ëdam j ut
Præsbyteris, qiiôtidianus eft rçditüs ad pee&tim, nec
propter hoc definunt confitèri: Nfinqffîf ‘ fentinàm
navis exhauriens îdcirco dèferit opus l qiiia redît tan-
tundem aquæ quantum expulèrjt ? Pugnanms contra
’vitià (ait Senéca) non utvtncamus ^ fèd névïhcânt. Si
quotidie manus fordidantur, non minus ablùimUs illas
y quia etfiredeant Tordes, non eatenacitàtecohæ-
refcùnt. Porro mentiri nonnunqüam, aüt çelarc (c
parvulos non ignoro, in ipfo præfertim aggreflù Con-
feflîonis. Utinam nec adultis hocadeffet vitium, fed
pedetentim extorquetur veritas cum bonis moriitioni-
buS , cum interrogationibus artificiôfîs , fedulifque:
& fi non tune vel fübito,;8t fiet hoc inpofterùm, dùm
invaluerit timor D e i, eorum carnes confixerit.
cordej brum tortuofum quo manente,, ôc ad nullius ejiciendum virus peftilens à ß gere Quod poffit fi quofdam nemo, defpexerit prout Sapiens Deüs loquitur , ita ut eos corri- uhquahi paivuhfpiritus
Eccle. yij crefcet in Chrifto, ied jugiter morbidus 8c languidus,
14. nihilominùs plures emendanturi & fi vel fic fola
immb penitus emortuus 8c fepultüs jacebit in ftèfqui-
anima in Menfe, vel Anno falvatur, non perdita eft
lniunlilou mpe mccoattuömru md.u ceAntce mp raodin Cdhèr infutullmum p roopduusc evreitt£ee x,
Jac.occupatio v.20. , ''
Charitas oferiet multirndinem ÿeccatorum. fè , 8c fanies pro Tinguine concrefceret, dum fpina
Qauliiofqruumis ipgliuturirm moermumor, e fft idceultiif tmoriuhmi c jounvfecniutust ifsu fmuæ
peccati confixa maneret in vulnerej quinetiam mife-
8c ,ra confciëntia ftimulis mortis introrsus exagitata oberrans
reefFmeii-tvtietajt adc oonpvuesr thaot cim qupoiudm t eligbi te prreocrcea vtaiæ, 8fuc æte,g e8ncd lio-
raperetur aliorsum per vias difficiles , 8c' adin-
ventiones defideriorum mortiferas. Addo, qubd alibi
beret animam ejus à morte. Vos præcipüèReftores
nulla poteft fieri monitio accommodatior, quam in
8c Præceptores parvulorum difeiplinam erga eosfedu-
Confèflione, nulla conferri medicina aptior asgiitudi-
lam confervate : hoc enim' bona fide 8c piâ , frater-
nibus vitiorum. Et ubi, qu^efo , poteft adhiberi prre-
naque devotione nom quafi jubens, autdevobis aliter
fervatio cautior pro futuris ? At verb fatebitur aliqufs
fhèinbteieten sv ceonmirem aodn eCoh : riifptufomsq,ufoèdq udeu, cinteo.ndicononpro-
ita fe habere: fic tarnen fatebitur , qubd non nifi femel
in Anno, vel ad multum quater, opus iftud circa
pEartv uqluiso n,iamm untuulalu cmo natnaigmioanl feà clæilidiiitsu, q uavmef tpmamrv ufliit
eundem parvulum exerceiï congruat. Ad quod no-
à r,viflimè refponfum eft , dum de diligentia' mundano-
ftudium, circunfpeftione vigili profpicerc , quis ex
rum fermo habebatur; quamquamnon obfiftimusifti
innufmèftéurso. difcipulonim veftrorum pravè , foedèque fit fententiæ, 'velut quotidie fuadeamus eundem confite- C nius adolefcentis ZJnica frava fordidi
J>ecus inficit omne ^ecus. Et UunicaUmt,
i ndaémbi tvae iln tfeèmgreilt aitne ,A Cnonnof epfalirovnuelmi .c oSmedp leqrueont
enfiat,m u mt nuoltni fvuancte,t C&u treamtisp u, s8ilcl ufdpePcaifaclhitæer bProeevniiftleimntuiam-
riis, inquircre fufficienter ad fundum de omnibus, ex-
pedit, utquilibet parvulorum (immbnecefîèeft) fèmel
recenfeat cum prudenti Confeflore totum vitæ fuæ
dfeedc udrifuutmin,è , n8ocn p ienr fter-fatnè.fitu , neque ftrangulato ore,
Refultat exhinc triplex perfeftio. In puci-itia liquident
multi fèdufti plus quàm diabolica rabiemulta
fiiciunt, vel patiuntur enormia, nefandaque, qualia
vel loqui nefciunt, vel non audent, nifi præmoniti
8c interrogati, de quibus tune edocentur j ita tamen
ne mala nefeita malè doceantur, nifi forfitan cum de-
teftatione vehementiffima, fi ita res inciderit, Ôcfunfänos
inquinant. mores, plures ex confbrtib Cum perverß perverteris, denuntiat
Propheta Pf. x v ii. 27. Et de quibufdam ait: Pf cv.
3f- Commixtifunt inter gentes & didicerunt opera eorum
8cc.
Quod fi furta etiam modicaopum temporalium, dum
fentiretis fieri, cauta inquifitione 8c follicitiidine
prohiberetis, vel corripiendo , vel ejiciendo culpa-
biles : attendite, qubd furtum aliud nulliimdamno-
tfoiulsle ,r e pnrueltliuomfaqs upea revxuelcorarubmili uasn ifmacarsi l,e giuqmua m, Tqeumam-
plum Domini fanftum (quod ipfi funt) peiverfis
feduftionibus violate, foedare, demoliri, liibvertere.
Quamobrem vitiofbs , etfi non omnes ejicere pote-
ftis (lemper enim bonis mali commixti funt) illos
filtern notate, qui nefända pernicie palam nocent ceditîis
expurgantur. Secundo feiuntprofuturo, quæ D mteruiss.. USetidn admic entuilsl:i t,a leust innaumlli vfueln fto l,i imnu pllaousc iin. veAnit-8c; qquuaalliitteerr ccoonnfhitteerrii in Confeflione mentiri,tteenneennttuurr vel celare :: iinnffttrruuuunnttuurr deinceps.qquuooqquuee Tertio
nniill vereor ,. ne aliter nlitrr compertum romnrmn-n
habeatis , fi diligentia;
quietantur fuavifis in confcientia , dùm àd præterita
delifta poftmodùm in grandæviori ætate verecundiùs
c8oc ndfiifteernedtiio vnide eCnto fnef enfoîbnr aisf tnriufltloas p, o8fctm quobddù mde fpcorutepfutalote-
fitas exoritur, nec ad Superiorem remittuntur. Nemo
parvulos hos fruftus eflè judicabit, qui cognove-
rit, quanta eft vis tyrannicapudoris in quibufdam , 8c
plus in fèminis, quando præfertim horrida, ipfoque
etiam cogitatu abominabUia fafta , miferam animam
veftne oculos ad hanc rem ftudueritis aperire. Et
certe fieri poterit , ut unius publica con-eftio pluri-
mos deinceps ä peccaridi libertate compefcat j 8c tali-
ter peccandi, qualiter nec aperte nominate pudor finit.
Difcederit foitafiis' ab illius regimine qui hoc
egerit nonnulli, dicentes 5 quoniam durus eft hic
homo. ^ Sed fperandum eft tum in diyina providen-
tia , tum in bona fatria ejus inde fecuta , qubd alii
meliöres 8c numero plures fiibintrabunt; nihil enim
virtute amabilius, nihil quod magis alliciat ad fiii confer
28 f parmlhadChrißum trahendis. 28b
fortium- Denise monitos omnes volumus ,, cautos pauca.de fingulis. Dicunt, 8c verum eft, magnam
elle , ne qüibuflibet iipproperare valeat parvUlorum eflè difj)aritatem morum debitorum mihi ad mores
aliquisvverbum Prophetæ. In . via hac qua ambulabam parvulbram.. Nihilominùs fi prodefiè Voluero , ut
abfeorfderuftp-fitjterbilaqueum mihi. Et rursus : fuxta râeos mores fuis contemperem, & ad fublevandum
if er fcandalumpofuerunt mihi. Pfal. cxxxix. 6 .J . Q110 jacentes, altiorem me deprimam neceflè eft.
pabfco fic impqdiendo. fcificet eorum aliquem , vel
adjutoreS'; fuos ,_ ne verbum compleatur .Domihi quo Non bene comenimt nec eadem fede morantur ait. Sinite parvulos venire ad me 8cc. ^ 1 Ad'ajeßas & amor.
CONSIDERATIO QUARTA.
De Apologetica pro haculo mea defenßonis, &
fim u l exhortabitur parvulets per me in-
dignum venire ad Chriftum.
Ç I occupants fuerit homo in alicjuo deliSto, vos , cjui : fpiritales &ßis ^ hujußmdi inftruite in fpiritu lenitatisy
Gonfiderans teipfum, ne & tu tenteris. Gal. VI. I. Ex-,
pertiffimus-morum erat qui dixit : A r s ar-
tium eft - regimen .animarum. Quamquam nihil ita fine
ai-te noftri temporis homines 8c Sacerdotes attentare
præfùmunt , 8c cæci oæcôs ducunt. Ideb fi ruina
multiplex immineat, quis admirabitur ? Adeb jam
indignum;videtur apud multos, fi quis ex Theologfs
aut fàmatus in litteris, velEcclefiafticadignitatepræ-
ditus , ad hoc fe opus inclinaverit, præfèrtim circa
parvulos , quod mihi ( quia in talibus eflè putor mo-
menti alicujus) in fabulam 8c improperium ceflèrit.
Et fine mihi videntur Difcipuli Domini adhuc tunc
coeleftium parfim capaces , hac infipientia laborafiè,
prohibentes parvulos offerri Chrifto , reputantes videlicet
indignum eflè, fi tantus Magifter, 8cDobfor
eorum Chriftus huic himilitati fiibjaceret. Convincit
autem ipfos fie fèntientes, tarn exemplum Chrifti,
rquumàm I nvfetrrubbutmor epsr æemflèi fflùpmiri tÀuapleosf to, li 8j c infp qiruiotu v uleltn iatlaitois
præditos , 8c confiderantes fèipfos , ne tententur.
Tales verb, quam rari fint j cogitare ftupor eft.
Da mihi aliquem , 8c dicam, quod fpiritualis eft,
qui fpiritualiter omnia dijudicet, qui didicerit ex eis
quæ paflùs eft, compati $ qui quærat, non quæ fùa
funt, fed quæ Jefù Chrifti, quem totum repleverit
chantas , humilitas , 8c pietas , ut nullum in eo locum
vanitas 8c cupiditas inveniat, cujus converfâtio in
coelis fit, qui tanquam unus ex Ängelis D ei, nec
benediâione , nec malediétione moveatur, exemplo
eorum, neque exminifterio occupations fùæ inférioanlsi
ofqùupienrn, a déférât , nec Tordes contrahat peftiferas : quid fibi proder it ß univerfum mundum lucre-
tur:, & anima fu& de triment um patiatur ? Luc. IX. zy. non audiens jubentem. Eccli.xxx. 24. Miferereanima
tua placens Deo. Talis denique, qui nullus ftimu-
letur, aut alliciatur formis corporumj fed abftrabtus
in fublimi arce i*ationis , in fola animarum perfpicaci
qualitate verfètur. Quamdiu enim ifta tibi deerunt,
8c repentè vel fiifpicionibus ihquietaberis , vel minis
terreberis , vel gloria turgefces , aut contraéfcus eris
iindfoànmeuias ,, cqaurin aalliiso se si n,f tnruoans fpiritualis , needum fatis in fpiritu lenitatis. Quo
fit, ut ad hoc res redeat, ut inculpari potiùs de te-
meritate , quàm de nimia humiliationc debuerim,
dum officio fpiritualium virorum memet immifeeo,
volens parvulos inftruere præoccupatos tin peccatis,
tanquam fi teftudo terreftris , fe pennatis avibuscon-
fociet. Sed quid agam ? Sentiunt aliter quidam ex
hominibus etiam benevolis. Comminantur vel mihi,
vel parvulis, ne accédant ad m e, 8c hoc alia multi-
plici ratione, fignanter quadruplici id arbiti*antur recmtein
i fcaucemre p. arvAulllies.g anAt lleqguaipnpt eO ffdiicfipi adriigtantietamte nmfoocrucum-
pandam ad majora. Dehinc caufantur loci 8c temporis
importunitatem. Poftremb metuunt rei infiietudi-
nem ab æmulis Calumniabilem. At verb tra&emus
Attariien ficubi deeft amor, quid proderit inftruftio
dùm riec libcntcr audient , nec dibtis credent, necim-
peratis obedient ? Quare majeftatem oportet omnem
exuere , 8c pro parvulis parvulum fe facere , feclufis
tamen vitiis , 8c projébea longe omnis impudicitiæ.
nota. Adde quod riaturam eflè contumtfcem, tefta-
tur Seneca -, magis ducitur quam trahitür. Habet
prætereà hoc propriürn generofi indoles, qubd 8cir-
rationabiles 8c befliæ & 'aves docent , ut blanditiis
quam terroribus magis capiatur, deflebbaturque. Denique
parvuli verecuridiffimi quo paétô tegererit peccata
fùa turpia apud eum, quem vel odirerit, vel ti-
merent -, apud eum rursus, qui non priùs eis perfua--
fiflèt fe, eis fidum eflè , benevolüm , fècretum &
amicum ? Hoc autem pérfùaderi ncquibit, fi non modelte
arriferit rideritibiis , congratuletur ludentibus,
collaudet ftudia eorum bona, finonvitet acerbitatem
8c convitia in increpatiqne lua, cum omni lenitate8c
manflietudine5 ita ut non odiflè eos, fed fraternaliter
^dilexiflè fentiatur.
Proptereà tollens condefcenfionem affabilem , 8c
comicam à viro cum parvulis j ut efficaciam fuæ con-
feflionis 8c commotionis evacuet , corifèquens eft.
Perfuafùm fine habeo fic egiflè olim Apoftolum:
alioquin , quomodo fàétus fuiflèt omnia ad omnes ut
Chrißum lucrifaceret, Philip, in. 8. fi parvulos exci-
pias, ad quos non fabtus fît parvulus ? Qua authori-
tate prætereà mandaflèt Patribus de filiis humanè trar
btandis , neque provocandis ad iracundiam, ne pußllo
animo fièrent, Coloff rn. 2 1. fi parvulorum velut indigna
horruiflèt confortia ? Sed quid: àrgumentis niti-
mur , cum hoc ipfom ab Apoftolo exprefliim fit?
I Thefl. il. 7. F aB i fumus , inquit , parvuli in media
vefirum, tanquam nutnx foveat filios ßsos: Ponderemus
iterum , obfecro , qua ratione jubet Apoftolus Gai.
VI. i . inftruere præoccupatos in delibto aliquo in fpi-
q ritu lenitatis. Et videamus fi hoc non priùs egerit,
8c docuerit Legillator nofter Chriftus. Cùm enim
proclamans invitaflèt : Matth, ri 28. Venite ad me
omnes, qui laborat'is, & oneraù efiis j fùbjunxit prore
ad hæc neceflària : f i . 29. D i f ite a me , quia mitit
fitm & humilis corde. Plura in vetuftis Patrum Hifto-
riis ad hanc rem traduci poflènt teftimonia -, in quibus
nihil ita efficax ad correbtionem, emendationem-
que multorum repertum eft, quemàdmodùmeftleni-
tas : nihil enim hominum melius efi facilitate & dementia
, ait Comicus. Nonne Joannes ilïe , divinorum
confcius 8c Scriptor fecretorum , latronis 8c homiçi-
dæ perditiffimi manum ofculatus eft, ut eum lucrare-
tur. Quis egregium Dobtorem Auguftinum tanquam
fydus aliquod. benevolüm acquifivit Ecclefiæ ? Am-
brofius. Qua virtute ? utique benevolentia 8c miti-
tate. Coe pi, inquit, Auguftinus Lib . v. Confef. de
eodem , Coepi amare hominem , non ut DoBorem veri-
tatis y f id ut hominem benevolüm in me. O pruden-
u tiffimum 8c verum Dei fequacem Ambroflum ! Non
dixit Auguftino tune peltiferis opinionibus inflato.
Recede a me, peçcator es, hæreticus es , blafphe-
müs es. Quanto minùs hæ c , 8c fîmilia de parvuli?
fidelibus ad eum concurrentibus ira fervefeens vo-
muiflèt.
Porro fi recogitemus , qubd nihil erat in operibus
Chrifti vacuum 8c fèntentiarum majeftate çarens} ju-
dicabimus ipfum non mediocrem rem intendifîè, dùm
vocabat parvulos ad fe , cohibens Difcipulos chariffimos