c A P I T. I II.
D E V I A
I L L U M I N A T I V A .
p U R g a T a confcientia jam aptior eft amori divino 3
undè ficut fpeculum purgatum potefl plus reluce-
re. Sequitur ergo nunc via illuminativa, qua homo
jam incipit videre, 8c cognolccre dilcétum fuum, quem
priiis propter rubiginem peccatorum videre non pote-
rat. Undè quærit : Quis eft dileétus meus ? Refpon-
det : Ipfeeft, qui mihi tot 8c tanta bénéficia contu-
lit , quod, fi poflibile eilet, ab ejus laude 6c gratiarum
a&ione nunquam cèflàre deberem. Hane viam illu-
minativam David habu'it, cum in Pfilmis ait : Bene-
dic anima rite a Dominoj & omnia qu'a intrà mejunt nomini
fantto ejus. P f eil. 1. Confidcrandum tarnen eft,
quod non principaliter debemus Deum diligere propter
fua bénéficia3 fed propter immenlàm fuam bonita-
tem 6c propter feipfum : fîcut enim propter lumen non
videtur res finaliter 3 fed mediante lumine videtur clariiis
occafionaliter : lie ilia via dicitur illuminativa , quia
accendit, provocat, 6c illuminât omnem hominem
ad Dcum diligendum. Undè Bernardus : „ T o t bén
é f ic ia contulit mihi D cu s , quod fi confiderarem, n
,, & fi unus rufticus mihi fecifiet, tenerer eum dilige-
„ re. . Quid igitur rependam ftfmmo amatori de fuis
„ beneficiis ? Certè gratias agam 8c commemorabo
„ quantum potero: ,, Undè de hac gratitudine 6c via
illuminativa videtur lequcns Tabula lêcundùm ordinem
Alphabeti.
Gratias tibi ago, lumme Deus, de
Ardentiffimo amore tuo : qüod creafti me, nihil mei
indigens, quia me carere poteras 3 quia nihil tibi lum uti-
lis 3 fed ex tua bonitate æterna participafti mihi efle, vi-
vere, 6c intelligere, 6c ad imaginem tuam me formafti.
Benigniflima Incarnatione tua 6c Redemptione : tu
es enim file Rex Regum, qui fedesfuper Chérubin, 6c
intueris abyflbsj qui propter noftram làlutem noftros
defectus aifumpfifti : paupertatem, famem, fitim,
triftitiam 6c dolores, 6cc. In terris vilûs es, 6c cum
hominibus converlàtus es, 6c deliciæ tuæ elle cum Fi-
liis hominum. Undè hæc ? Non ex noftris meritis.
7 7 6
baptizari 6c aliis Sacramentis adjuvari, quibus, tuaa-
mariflima morte, cfficaciam meruifti, 6c .fpecialiter de
hoc facratiftimo Sacramento Corporis 6c Sanguinis tui
in quo manes nobilcum ulque ad conlummationem fie-
culi. Et tantiim Ecclefiam diligis, ut perfecutiones
nobis fa£tas tibi fieri dicas, damans de coelo : Saule
Saule, quid me perßquerisj A 61. IX. 4,
Gratuita toleratione in peccatis 6crevocatione: dif-
fimulafti enim peccata mea non me demergendo 6c
ad inferos tradendo 3 led expe6tafti: vocafti per in-
fpirationem ad pcenitentiam, per flagella , per infir-
mitates, per perfecutiones, per correptiones, per prx-
dicationes, per horroremmortis, Judicii, SWnferni
6c non cefläfti, donee orationem orarem.
Hilaritate paterna : qua me ad pcenitentiam cum
gaudio fufcepifti, ficut filium prodigum, 6c renovafti-
remilifti mihi deli&a commiflaj 8c de bonis omiflis dc-
difti mihi difplicentiam peccatorum 3 abftulifti occafio-
nes recidivandij dedifti gratiampromerendi, 6c lpem
progrediendi.
Iteratione g ra t is : quia recidivantem iterum fulcepifti,
6c iterum ingratitudinem remilifti, necpoliiifti
gratias tuas terminum.
Karifljmo dono Spiritus lan£ti: quod mihi in Sacramentis
immundo 6c indigno communicafti, ut me
purgaret, illuminaret, 6c charitate inflammaret.
Liberatione ä fecu lo: ut per introitum Religionis
fugerem occafiones peccatorum, cum focii mei mortui
funt forte in peccatis fuis, qui hanc gratiam non perce-
perunt. Heu ! quot funt damnati in Inferno, qui minora,
8c pauciora peccata commifcrunt quam ego,
6c non liirrexerunt. Et quot mcliores me, adhuc in lk-
culo limt involuti diverfis occafionibus peccatorum,
honoribusvanis, voluptatibus, • divitiis terrenis. Quid
in me invenifti, quod dedifti.-mihi pennas ficut colum-
bsc, ut volarem dü fasculo, ubi fordes6ciniquitates?
pro quibus tibi gratias fpecialiter ago.
Mifericordia fpeciali: quod cuftodifti me ä miiltis
peccatis, qua: circa me fuerunt attentata : adulteria,
homicidia 8c alia qua: non evafiflem, nifi tu me re-
traxifles : 6c quod de triftitia fiepe ablbrptus, de tua
milericordia non delperavi3 Ikpe conlblatus es me diverfis
vöcationibus lupra pofitis.
Notitiätuä, 8c notitiä Scripturarum: quodaperui-
fti mihi intelle&um earum. Quot ruftici, quot ignari,
led ex tua æterna bonitate. Quantas blalphemias, ir- q qui non intelligunt quid agunt ? qui fi intelligerent r,finnp' ~~------fortè mult.oplura bona facerent quàm ego mgratus
tot doètrinis 6c Scripturis làcris facio. <=• Occurfione tua : auocunque enim me verti, mihi
occurrifti j in creaturis, in leripturis, blandimcntis, ter-
roribus, beneficiis, necelfugere te potui.
Promptitudine voluntatis quam dedifti mihi grandia
faciendi, gravia tolerandi, regulariafufferendi contraria.
Quietatione confcientiæ : tot enim fui involutus peccatorum
angulis 6c nunquam fuilîèm quleierutaptuusli.s, quod nifi me juvifiès,
Remotione periculorum : in quot enim fui pefti-
lentiis, cum indilpofitus fiieram ad moriendum,
propter magna 6c gravia peccata mea , 6c Ibcii mei
mortui fuerunt, 6c tu me confervafti. Inluper,fui
vel potui efle in periculis tonitruorum, fulguris,flu-
vii, ignium, latronum, beftiarum, 6c diverlorum carifiones,
tormenta pro nobis fuftinuifti, non coa6le 3
led libentcr 6c volunta ry 6c non Iblum libenter, fed
6c ardenter ? Poteras nos propter peccata noftra in
nihilum redigere, aut certe alios homines innocen-
tes creare 3 led bonitate tua nos habere voluifti,
immo pro nobis tanta fuftinuifti, quail te odires, 6c
nos diligeres exaltando : quid utilius Deo , 6c quid
vilius peccatore, qui cane pejor eft, 6c illuditur pro
peccatore ?
Confidentia , quam nos vis habere ad te : Patrem
enim te hortaris vocare lutum 6c cincrem , 6c petere
mones, ut habeas occafionem dandi3 deleblaris enim
in noftra lälute, 6c das nobis plura qliäm ex pigritia
petimus, 6c quanto plui*a das, tantoplus habes.
Donis mihi prasftitis: dedifti enim mihi hoc corpus,
hancanimam, 6c vires corporis 6c animas, Angelum
pro cuft°de; diab°]us enim mcmiUefiesobruerepo-Dfuum, in quibus fimortuus fuilTem, timeo quod intmu
iilfileert,, nntiflii i1 llee mmee defendiflêt. E t breviter, omma j ;r „ _rr... o_ . , i
quæ habeo dediffimihi, iplêenim es Deusmeus, qui
mercatus es me, in cujus poteftate meusflatusexiftit,
quem cùm aufers, revertor in pulverem.
Educatione: dedifti enim mihi laboriofosParentes,
qui me fuis laboribus educaverunt, 6c:nutricrunt, 6c
non neglexerunt. Produxifti partent mcam in frumen-
tis , carnibus 6c pHcibus, ac aliis quibus cducatus fum
ulque ad hoc tempus,6cc.
Fide 6c Sacramentis : quia dedifti me nafci inter Chri-
ftianos, non. perPatrei#paganum, aut Judæum 3 fed
dilpolitus 6c extra charitatem decelfiflem.
Servitio: lupercceleftium, inferiorum 6c omnium.
Omnia enim mihi lerviunt, Angeli cuftodiendo, codum
per motum fuum, Sol, Luna, 8c lydera, per luminis mi-
niftrationem. Aer refovet fpirantem, aqua latiat litien-
tem , terra nutrit efurientem. Animalia bruta aliqua
dderviunt: ut equi 3 aliqua incitando ad laborem ,
ut formicas 3 aliqua incitando ad timorem, ut leones,
urfi. Et breviter fi te dilexero, omnia coopera-
buntur mihi in bonum.
Totali tui diftufione: ut omnia alia qua: dinumemre
W -rtjfcSl' v Vl X1;'#! non
777 non poflum comprehendam, te totum mihi dedifti: dedifti
mihi dona nature, gratis 6c fuperabundantiae. CToen vneaffceeennss iinn feodctiduiumm. , Te moriens in pretium, Et regndns in premium vis dare.
7 7 8 poteft homo proficere. Et hæc vocatur via imitativa :
undè pro exemplo pônitur hoc Alphabetum, 6c per
talem modum poflèt fibi homo ex Legenclis Sanfto-
rum modum vivendi cqlligere, juxta illud. 1. Corim.
n. Hie te doceat humilitatem , hie patientiam 6cc.
Quilibet enim San&us eft nobis exemplum alicujus vir-
tutis. I
Dedifti te iratrem omnium, fponfum, Patrem, ama- . . . . , .
torem, DoQorem, nutritorem & cuttodem. ^ Ambroiius eit nobis exemplum rhagnse confidenti®,
Ultima expe&atione finaliter: Si te non dereliquero, 1(v e“ ’ ^P.e^ 5^e bonitate Dei. Unde ait: Non timeo
non vis me perpetuo derelinquere3fed vis efle finis meus,
complementum omnium deiideriorum meorum 3 vis
me tecum regnare, tecunj gaudere, 6c infeparabiliter
femper tecum manere.
Xrifto: hoc eft, de teiplb; tu es donum hoc. O
donum fuper omne donum, te nobis in perpetuum dona,
6c fufficit nobis 3 quia tu es lu x ve ra , bonitas,
vita 6c gaudium mundi, pietas immenfa, qui nos ä
morte falvafti rofleo fanguine tuo, 6c per illuminativam
viam duxilli. , ,
C A P I T. IV.
D E
V I A I N S T R U C T I V E
JA m , ficut pr^mittitur , homine purgato 6c illü-
minato, utile eft habere pun&a inftru&iva pro ip-
fius emendatione, ut feiat effugere occafiones peccattaot
rou fmuo. quDareto hianc Rveiag uvliad feuaatur beatusBenedi&us Capibonorum
operum 3 videlicet De inflrumentis , cujus capituli pars notabilis habetur
in Tabula qua: fequitur, fecundum ordinem Alphabeti.
>
Abnegare feipftim, 8tc. 6c fequi Chriftum.
Bonum in fe vilum, Deo alcribere 6c non fibi, See.
Corpus caftigare.
Deum pra: omnibus diligere 6c proximum ficut feip-
lum.
Elationem fugere.
Facere fe de fa:cularibus adlibus alienum.
Gulolum non efle.
Honorare omnes homines.
In omni loco 6c tempore Deum relpicere.
Karitatem continuam habere.
Ledliones ftans libenter audire.
Maledicentes benedicere. Non jurare, ne forte perjuret. ♦
Orationi frequenter incumbere.
Pra:ceptis Supcriorum obedire.
Qpa: dicunt Prsdati facere.
Riliim multum non amare. ’
Spem liiam Deo committere.
Timere diem Judicii.
Vitam a:ternam omni concupifcentia fpiritualidefi- derai*e. •
Xrifto omnino nihil pra:ponere.
Zelum 6c invidiam non habere.
Facientibus autem hoc promittit landlus Benedidlus
ubi poflunqt huao:dc occuuftlousd niroi ?n Rviedfipt,o 8ncdc.e ftiu aru, tqeumo dqu dzieflriictuurl-,
ter plkculo. Ideo dicit in Regula, Officium, &c.
C A P I T. V.
D E
V I A I M I T A T I V A .
U ^ vu^ J0annes Gerlon Cancellarius Parifienfis:
n dirim amoris valet infpeäio
lmiVof’ CntIUm ^ nll^:orum i •l™ nobis proponunturad
miliralp1»5 6p11a1 uBen a<t?ia‘,^ UquSovirrutmuo ifnist}e rucetifnfioobneed&iiemnittiaat,i ohnue-
r i, quia habemus bonum Dominum.
Bernardus eft nobis exemplum eximiæ humilitatis :
qui utfumum reputavit homines : 6c altæ contempla-
tionis, qui elevatus in Deum tota die penes lacum e-
quitavit, 6c delero ubi lacus eflèt ignoravit.
Clemens, aftabilitatis : qui omnibus jta affabilis fiiit,
ut etiam Judæi 6c Gentiles eum diligerent.
Dominicus, magnæ charitatis : qui oravit ut le totum
impendere polfet laluti proximorum , qui 8c difcipli-
nas très qualibet no6ie accepit pro fe 6c pro remiflîone
purgandorum.
Ægidius, voluntariæ perpdfionis vulnerum : fagit-
tatus enim fuit, 6c pétivit Dominum, utvulnusluum
interim quod viveret, non iànaretur.
Francifcus, mentalis crucifixionis : taritum enim fte-
tit in meditatione paflionis , quod vulneratus quinque B vulneribus Domini, per triennium ante mortem fuam
Chrifto Domino luo crucifixus apparuit.
Germanus,. magnæ abftinentiæ: ne enimeibusde-
leèlaret eum, cineres in ferculis pofuit.
Henricus, miræ caftitatis : cum enim eilet Filius Regis
Hungariæ, 6c genus Regium Matrimonio augere
Pptuiftft3 tarnen præelegit virginitatem, 6cquamdiù
Vixit virgo permanfit.
Job , magnæ' patiéntiæ': omnibus enim bonis-pri-
vatus, benedixit Dominum, 6c totus vulneratus dixit :
Si bona Jufcepimusde manu Domini. '&c. Job. 11. 10.
• Krolus, Imperialis juftitiæ : qui Imperator exiftens
tantiim mundum contempfit , 6c fine perlonamm ac-
ceptione Leges cohdidit, quod fan&ificari meruit.
Laurentius, vehementiflimæ tolerantiæ in paflio-
ne.
Martinus,fecuritatis 6c multaîconfidentiæ: requi-
fitus à latrone , an timuiflèt, quando cum cum
fecuri interficere voluit, refpondit : quod nunquam
C tàm fecurus fu it, quia fcio quod Dominus in peri-
culo proximus eft.
Nicolaus, miræ largitatis ac manfuetudinis.
Ofualdus,magnæ largitatis: qui fcutellasargenteas
fibi antè pofitas in particulas comminuit, 6cpauperi-
bus erogavit.
Paulus, magnæ laboriofitatis: plus enim omnibus
prædicavit 3 magnum zelum habuit animarum 3 de Regno
in Regnum cucurrit, 6c non quievit.
Quirious puer trium annorum, præbet exemplum :
quia à Præfeélo renuit confolari, præcipitatusfuit.
Remigius, magnæ maturitatis fuit, qui Senebaldum
Epilcopum pro peccatofeptem Annos inclufit 6cincar-
Ceravit.
Stephanus exemplum diligendi inimicos dédit, qui
pro inimicis exoravit.
Thomas, obedientiæ 6c longinquæ peregrinationis :
qui Domino obedire volens, ad Indiam pervenit.
Vincentius exemplum perfeverantiæ exhibuit, qui
^diverfis tormentis non ceflit 3 lèd ad fincm perlêve-
ravit.
Xriftus Jelus, Sanétus Sanètorum, Ipeculum omnium
virtutum, Charitatis, Humilitatis, Fidei, Spei.
Eft tarnen Iciendum, quod quilibet Sanèlorum eft
exemplar plurium virtutum 3 lcd hæc lolùm pro exemplo
pofitalunt. Item Iciendum, quod aliqua fecerunt
Sanèli ex fpeciali privilegio : ut miracula 6c alia ultra
hiimanam conditionem le extendentia , quæ mi-
randa funt potiùs, quàm imitanda.
c C c 3 C A -