Anima. Grandis pötius invenituradhuc differentia> fti, 6c in maximis divitiis pauperes fpiritu, ac exinde
quoniam portio data fxcularibus, de communi dotatio- perducuntur ex his mediis ad augmentum 6c perfebtione
totius Ecclefix Tux, dum dividitur id quod com- nem charitatisfiipra multosinReligione, in cxlibatu
mune eft per Angulos, cedit in unum dominium cu- jnmendicitatevivcntes.
juflibet. Non fic apud Religionum Profeflbres, Theologus. Rebtedicis, fi tamen follicitetibiprxca--
quorum imiltis permittitur ufus rerum plurimarum, veris ab erroribus Toviniani, 6c aliorum fimilium devcl
pro difpenfatione in alios , vcl pro fua fuftenta-
tione , dominio Temper apud Superiores rémanente.
Theologus. Dicunt Tcio talia plurcs eorumj ft verb
magna pars aliter, Tua Tervat, ipfi confiderent : ncque
leviter, vcl arroganter fxculares dijudicent, quicùm
Tuo (qualem notant imperfebtionis) dominio, poflunt
uftim modeftum ( ne dicamus modeftiorem ) , fruga-
liter exercere.
Concludendum igitur ad unum , quod Tolus flatus
Religionis Chriftianæ Tub Abbate Chriflo , eft flatus
perfebtionis, ficut folus eftcharitatis 6c falutis, extra
quem, neque falus flat, neque perfebtio : Tunt tamen in
fualatitudine perfebtionis viæ multæ, quædam plus,
quædam minus, ad compendium propinquantes.
Anima. Quid fibi blandiuntur ergo Religionum Pro-
feflores 6c Inftitutores ?
Theologus. Exiftimant, quod Regulæ per eos da-
tæ , vel explicatæ, dùm fub quadam profeffione 6c
obligatione retinent flios ProTeflos, quos communi vo-
cabulo.Religiofos dicimus, ipfi jam ftatum ingrediun-
tur, non quidem perfebtionis jam habitæ , vel exer-^
eendæ, fed adipifeendx.
Anima. Ecce jam diveitunt ifta à vera fignificatione
liujus quod eft perfebtio C h r ift ian â d ùm fâtentur
homines in Religionis ftatu pofitos efle non ad hujuf-
modi perfebtionis exercitiu m, quod certè præmiffis re-
pugnans eft. Eft enim Chriftianus omnis in ftatu per-
fectionis exercendæ, dùm fibi vacat pro loco, 6c tempore
, immo 6c hoc etiam ex promiffione, Teu voto
profeffionisbaptiTmalis, cuftodiendo obedientiam, ca-
ftitatembe paupertatem, juxta vocationem Tuam, etfi
non Temper in abtuali exhibitione , tamen in animi
prxparatione 6c habituatione , juxta per te nunc de-
ducta.
Theologus. Contendere non convenitde nominibus,
ubi de re conftiterit. Rursùs omittenda eft hujufinodi
difeeptatio Tupcr perfebtionem ftatuum > quoniam fa-
pere videtur Pharifaicam gloriationem, pro qua com-
pcTcenda Tcripfit Apoftolus Tuam profundiflimam ad
Romanos Epiftolam , concludens , lalutcm noftram
efle ex gratia D e i , ut non glorietur ante eum ftulta
præfùmptio omnis carnis. Porrb qui de ftatus Tui per-
fectione gloriatur, recogitet quod non in ftatu perfe-
ctionis efle, Ted perfebtè vivere laudabileeft. PenTet
quia quanto gradus altior, tantocaflisgravior. Ter-
reat illud Auguftini, Ariftotelico confonne verbo :
In eremo bene vivere, fumma perfeBio eli ^ male autem
vivere, fumma damnatio. Et iterum : Si cut, inquit,
non facile invent meliores quam qui profecerunt in Mo-
nafierio, Jîc nec eis, qui defecerunt, détériorés. Utrùm
verb plures in talibus vocati perfebtionis ftatibus pro-
ficiant, quam deficiant 5 nolo te curiofam efte in inve-
ftigando , nec temeraham in judicando , nec fuper-
bam in contemnendo , nec garrulam in difputandoj
quia jam in multorum moribus proh dolor ! 6c conver-
fationibus magis quam in codicibus , 6t difputationi-
bus, veritas experitur, quæ concluait apertè, Reli-
giones hujufinodi faclitias neqiraquàm dare perfebtio-
nem, Ted Trequcnter in contrarium ejus quod inten-
dcruntj non fiii, Ted abutentium vitio, vel ex impro-
portionatis fiiis moribus vitæ, Teu vivendi regulis, Te
fortafis altioribus, miferabilitcr dilabuntur.
Anima. Fiat mihifecundùmconfiliumtuum, quoniam
quidem in omni ftatu perfebtionis, homines invenire
contingit habentes obedientiam , caftitatem 6c
paupertatem in animi promptitudine, Tecundùm quam
in feculo dici poflunt obedientes, 6cin matrimonio catrahentium
perfebtioni Confiliorum , qui confundere
videbantur ad unam xqualitatem, Teu paria merita,
conjugium cum virginitate, dum carnium cum jeju-
nio , obedientiam regularem cum fxculari libertate,
divitias cum paupertate, vindicationem licitam injurix
proprice cum indulgentia 6c manfiietudine , 6c ita dc
confimilibus.
Anima. Abfit ut ita defipiam, ut obfervationi de-
traham Confiliorum: quamvis enim non obligentho-
minem ad obTcrvationem fiiam , quia jam non eflent
Confilia , Ted Prxcepta * nihilominus teneor aflenti-
re , quod diTcreta Confiliorum obTervatio, ceteris paribus,
eft perTebtior, quam tantummodb Prxcepto-
rum.
Theologus. Dobte loqueris 6c diferete de qbfervatio-
ne Confiliorum , dum jungis, quod fit diTcreta, 6c
addis, ceteris paribus. Poteft itaque fieri quod prx-
bere alteram maxillani' percutienti, aut dare pallium
tollenti tunicam, 6c ita de confimilibus, fit vitioTum j
dum percutiens, autrapiensper impunitatem fit dete-
rior, 6c in pemiciem Reipublicx diflimulatio talis ver-
git. Contingit iterum , quod homo non obfervans
Confilia, pervotum, necperabhialemoperisexhibi-
tionem , habeat intenfiorem , 6c certiorem in corde
prxparationem, eademobTervandiConfilia, dumim-
pletionis faciendifibineceflitas, velutilitas occurrerit.
Quis non dixerit plus valere aurum, quam plumbumj
Ted, ceteris paribus, intellige : nam multum plumbum
majoris eft pretii, pauciflimo auro. * Sic com-
parationes Temper examina 5 quoniam vix aliter e ft ,
quin comparata habere fe poflint ut excedentia, 6c ex-
cefla.
Anima. Concedimus ita efle: Ted nunquid perfeblius
eft ifta tria habere, obedientiam, caftitatem, paupertatem
fub voto , ficut habent Religiones ( quas An-
Telmus nominat fablitias, quia fabtae videntur poftin-
ftitutionem Legis Evangeliae) ut ea, quas Confiliorum
erant, fierent Tub Prascepto, homoquoquefub-
deret fe perpetux Tervituti, propter ilium cui Tervire
^regnareeft, 6c cujus regifrenis fumma libertaseft,6c
^ cujus vincula Tunt alligatura Talutis. A c perindemu-
tet ftatum de quadam libertate Teculi in perpetuo fub
voto, jugum.
Theologus. Habet hoc omnis Dobtorum fententia,
quod opus bonum fabtum cum vo to , circunftantiam
accipit, qux de le meliorat ipfum j 6c quod Religio
quxlibct fablitiaconfiftiteflentialiterinhoc triplici voto
, quamvis in Regulis 6c Inftitutionibus aliisvariafit
6c lata differentia, maxim e inter varietatem finis proxi-
mi fub Deo fine prasintento. Sortitur denique talis
quxlibet Religio nomen ftatus, ratione jam prxtablaj
immo 6c ftatus perfebtionis, fecundum modernos, an-
tiquis filentibus, appellatur.
Anima. Quo pabto poteft iftud nomen tam egregium
6c nobile, plurimis qui Tunt in hujufinodi Religioni-
busProfefli convenire, quos efle nemo negat multum
imperfebtos vel ex ignorantia, vel ex naturali & mo-
■ jrali impotentia, vel ex certa malitia.
Theologus. RcTponfiojam, ficut 6c objebtio prastabta
eft. Pro cujus elucidatione pleniori diftinguunt loquen-
tes de perfebtipnc ftatuum, quod ftatus eft aliquis perfebtionis,
non ut habitas, fed adipifeendx; quoniam
in ipfo , 6c per ipfiim fatagit prpfitens perfebtionem
acquirere, non qualicunque modo , fed Tpecialiter
per tria vota j cum annexis Regulis, 6c Inftitutis.
E f t , inquiunt, alius ftatus. p.erferaonis ut jam habit#
6c exercentke in alios, qualem dicunt efle ftatum Pr£E-
lationis, ad quem fpebtat alios\ \hedum feipfbs purgare,
re ïlluminare , perficere tanquam hierarchicum ftatum
in Ecclefia. _ _
Anima. Ecce jam approbare videtur htec diltinttio
illud quod caulabatur de improprietate locutionis,
dum ftatus perfe&ionis ille dicitur1, qui non ex fe per-
feöos habet, fed perficiendos. Videat Logicus, fi
fequitur : Ifte eft ftatus perfeffionis acquirendte, ergo
eft ftatus pcrfectionis. Nunquid non aptiüs vocatur
44 2 amplebtuntur in Prxlatura pro Tolatio proprio magis
quam antea, Ted ad difjpenfationisobfequiofum in pauperes
officium.
Anima. Defuper eft infpebtor Deus, qui novit in-
tentiones cordis aliter inpluribus fe habere, qui dicit:
Operibus credite.
Theologus. Loquimur hie non quales fint, Ted qua-
lcs efle debeantMonachi, dum Prxlaturas afliimunt \
Tchola, vel via, veldifeiplina ad perfebtionem adipif- ^ qui prætereà non abfolvunturab obedientia, fed mucendam,
quam ftatus perfebtionis abfolute. Quisdi
ceret, quod Religiofus eft in ftatu glorix perpetux,
eft tamen in ftatu talis glorix , non quidem adeptx,
Ted adipifeendx.
Theologus. Nolumus, ut prxdiximus, ubi de re
conftiterit, defervire contentioni de nomine. Propter-
ea neque reputamus hie infiftendum, fi ftatus Curato-
rum debeat diet ftatus ,1 vel tantummodo gradus, ut
concedatur gradus perfebtionis exercendx, 6c non ftatus
fecundum illos, qui non dicunt efle ftatum fine vo-
vel obligatione perpetua.
tant illam fub Summo Pontifice , quantum 6c quali-
ter priorem vitam viderint regularem non pofl'e cum
Prxlationis executione fervari.
Anima. Confirmant hoc ea quæ fuper fiecula-
rium obedientia difîèruifti. Sed nunquid fupereflèdif-
ficultas major videtur in Mendicantibus, qui jam uti-
que nequeunt verè dici Mendicantes , cùm Tuppetat
eis jus plénum, divinum, naturale, 6c pofitivum re-
cipiendi temporalia à fubditis, ita ut ipfi jarri non folo
titulo naturalis neceflitatisaccipiantneceflàriâ, qui ti-
tulus folus ptopriè reddit Mendicantem eflè fimul 6c
Anima. Si concedatur hoc illis, nonne Tunt Curati d id ? Alioquin Reges gentium 6c omnis homo genera-
Tuis Ecclefiis Temel fufeeptis obligati non cedere, non liter accipiens aliquid ab altero qui dat fponte, dici
fugere , tanquam veri Paftores, quemadmodùm fuis poflèt mendicare.
TuntaftribtimajoresPrælati. Theologus. Dicerentaliqüi, Mendicantesidcircore-
Theologus. Dicunt, quod non , 6c hoc ex duplici manerc , quia titulo poffeflbrio renuntiant, 6c folô
figno. Primo, quiapofîùntintrareReligionemabfque quo contenu Tunt titulo paupertatis, autnaturalisne-
TpecialidifpenlationePapæ,nonficEpifcopi. Rursùs, g ceflitatis , petunt gratis , nec urgent fi negentur,
quia fàcultatem habent liberam refignandi, vclpermu- nec titulo Juris divini, vel natiiralisimpellunt, 6c hoc
tandi, qualis non conceditur Epifeopis.
Anima. Diverfitas arguitur ex hac duplici radice,
quia ubi majus periculum , ibi cautius agendum fuit.
Eflet autem majus periculum, fi fas diet Epifeopis paf-
fim Ecclefiasfuasdimittere , quam deCuratis : nihilominus
eft proportionalis obligatio, Jure divino, Curati
ad Tuam Ecclefiam , 6c Prxlatorum majorum ad
f'uas Cathedralcs, itafcilicet, quod neutris licitum eft
abfque rationabili caufa deferere ceptam Ecclefiam.
Scd evidentior caufa requiritur, ubi majus (ut dibtum
eft) immineret periculum. Hinc de Prxlatis Papa reti-
nuit fibi cognitionem fpecialem, non ita de Curatis.
x Theologus. Probabilis eft ifta refponfio, quxconfe-
quenter infert, Curatos efle tam in gradu, quam in ftatu
perfebtionis exercendx: non itadeReligiofis, qui
ut tales prxcisc funt, non prxfunt ceteris, nec Tunt
Sacerdotes, necCleriei: unde Monachus dicitur quafi
folus, 6cplangensfeudolens. q
Anima. Quo pabto igitur poteft aliquis Curatus, de-
ferto ftatu perfebtionis majoris, ad ftatum minoris ul-
trodefeendere, ut Monachus fiat ?
Theologus. Dicent aliqui, quod hoc non poteft, nifi
rationabilis caufa fubfit, cujus caufie cognitionem Papa
reliquit corum confcientix. Eft autem rationabilis
caufa, fi Curatus videt efle fefeandalofumpopulofuo,
fi penitus ineptum, infufficientem 6c ignarum profu-
feepti regiminis officio ; qux caufx fufficientes Tunt
etiam in Epifeopis, ut a Papa vel fpontanei, vel inviti
transferantur.
Anirna. Movet ex diverfo nonnullos ifta qux fit
tranflatio de Monachis in Epifcopos. AdverTatur, inquit,
talis afliimptio duplici voto, obedientix feilicet
& paupertatis; quoniam & divitias. habent fine per-
tcchonis diminutione , prout ab eis conceditur, &
ufuis Abbatibus, cum regularibus difeiplinis abfol-
vuntui’;.
pro caufa fliaj fed de pauperibus curant, certant6c
difeeptant.
. Anima. Fateor ita vel dici vel fingi pofle , fed Veritas
nec illuditur, nec cafiatiir ?
Theologus. Sic voluntdici, Chriftumfuifle Mendi-
cum, non quoniam eflet DominusuniverTorumi quid
enimveriiis? Sedabdicavit a Te, etfi non dominium,
tamen dominii ufum. Sic voluerunt aliqui nedum Mo-
nachos , nedum Clericos > Ted Prxlatos omnes cum
Papa 6c Cardinalibus debere pauperes efle , vel men-
dicos exemplo Chrifti Magiftri. Dicunt alii minus
intemperate loquentes, quod Ecclefiaftici Txcula-
res, etfi non mcndicent, vivunt faltem de eleemofy-
nis, quafi feilicet pure gratis collatafufeeperint, non
ut operarii digni cibo Tuo, Domino pro fe 6c aliis de-
fervientes.
PARS S E C U N D A
P R I N C I P A L I S ,
ftatim oftendit quod inquiritur.
Mittimus interim materiam hanc mendicitatis, quæ
quot difficultates 6c ambages attulerit, prxfertim
in Regula Minorum, qui appropriationem afliimunt,
6c in proprio 6c in communi 5 multitudo Decretalium,
Extravagantium nunc iftarum, nunc illarum , maxime
tempore Joannis xxii. fatis infinuat.
Revertatur , oro , fermo nofter ad initium quod
erat inhxrerc fiiper cordis totalitate feu perfebtione,
ubi quxftio furgit feitu digna, feilicet: fi cor teneam
B . j . „ tur pro fiia perfebtione fei*vanda, Temper illud agere
. . « r ------------7 hi ib'
pucopo,■ non proprietatem poffeffionis i fed in officium
pifcopo ' * ° n V"15 | g | | f e ^ habere in E- ^ quod reputaverit efle Deo placentius,meritique majoris?
o - nnn m nrom.PMtAm r- i . ~~ Theologus. Rdolvitur h x c quxftio tua fiib genera-
diTpenfationis. Dant exemplum de Matrimonio
, quod datur primo homini in officium propaga-
tioms, non m remedium libidinis, ut modo datur ali-
Àuos efle confiât non idoneos
» 1 1 S/c V inquiunt, divitix retinentur
^uibufdam, utfæculanbiis, pro folo fui folatio, non
nothcium. E converforeperiuntur inPrxlatis Mo-
acins, qui divitias, quibusanterenuntiaverunt, non
lioribus terminis. Si propofitis alicui duobus bonis
incompoffibilibus, femper quod melius eft,illud elige-
re teneatur.
Anima. Placet refblutio, profequere quid fit in ea
veritatis.
Theologus. Fueruntdicentes, majus bonum, dùm
proponitur voluntati, femper ampliùs movere, nec
pofle volüntatem in elebtionem boni minoris tune fer-
E e 5 , r i,