3 2 3 ffoannU Gérfifiii 3 H fùum , in quo lùfcepit Corpus Dominicum, polluit-:
detraétione, mendacio , vel ebrietate, aut alia im-
munditia fpirituali , quæ longe major eft corporali.
Eft eriam advertcndum, quod ipfc Dominusjefias,
qui te invitât ad convivium (bum, iple idem eft, quem
& comedis. Quia dixit Auguftinus : igitur cibus eft fccündùm id quod Cibus firm grandium & fortium in
fide : idcirco datur ftib fpecie panis ,. non auri , vel
lapidis pretiofi : Datur autem ftib fpecie cibi communis,
qui panis,eft, ne fe de carentia materiæ quis va-'
leat exculàre -y ficut & Baptilmus fit in aqua, fimili ra-
tione, Vel ideo ftib fpecie panis , & melius 5 quia
panis magis gerit fimilitudinem ad Corpus Chrifti tanl
verum , quàm myfticum, quod eftcarum. Fuerunt
autem quidam qui dicerent , nullo modo Ho-
ftiam Sacramenti dimitti comedendo ad ventrem no-
ftrum, fed ftatim rapi in coelum : fed hoc eft contra
experientiam , & Catholicam veritatem , quæ ponit
Corpus Chrifti verè comedi. Ifti tamen putabant in-
dignum fentire, quod Corpus Chrifti, vel Sacra Ho-
ftia deveniret ad ftomachum, quafi fcedaretur j quod
falfum eft : immo ex hoc non contaminaretur, ficut
nec folis radius latrinas intrans. Debet ergo ratio cor-
irpiglàemre jufidnicceiruimfti mfeanmfu alree i, vneerrietpatuetmem. usMblaafnpeht emauiatemm,
tandiù hoc Sacramentum ab homine lumptum, quan-
diii manent fpecies Sacramentales : nam conftimptis
Ipeciebus panis -, définit ibi eflè Corpus Chrifti. Simmailniteetr
eeffftc édhicise nSdaucmra mdee nftpie, cqieubiu es fvtrienfie. &iSoe adn pimofæt pree-r
augmentum gratia? in vita præfcnti, & gloriæ in fu-
turo. Quod nobis præftare dignetur ipfe Dominus
Jqeufit ics uCmh rPifâtturse , , D&o mSipniurist uv iSratuntéutom v, i&vi tR, e&x grelogrniaæt,,
Deus, in fecula feculorum benedi&us. Amen.
Explicit Collegia cujus fitpra & c .
JOANN I S GERSON1I
D o ff oris d r Cancellarii Parifienfis
T R A C T A T U S
DE PRÆPARATIONE
AD M I S S A M.
& pollutione noóturna.
, Collât, ad A ÎS S . Codd. ViSl. 2 , 7 7 . 1 8 0 . 7 7 4 . & duos
Navarricos.
perimentalis cognitionis atteftatione , induöus fum
ut Confiderationes aliquas breves & non prorsùs inutiles
luper hac celebrationis materia coprponerem,
eas judiçio melius & fincerius fapientium: ftipponendo.
Confiderationum hujufmodiquædam erunt acceflbriæ,
quædam per diredtum refponfivæ. Precor aiitem dari
veniam , fi forlàn impuriùs loquendumerit, quoniam
* rmiboursb umse tdailcisa mefetn,t isq ulài nvàirxi aploitteerf td. etegi, vix puichrio-
Conßderatio Prima.
B— us habet certitudinem evidentem ablque
Dei revelatione fpeciali, quod fit fufficienter difpo-
fitus, & dignus ad celebranda Miflæ Myfteria. Patet,
quia tune poft'et aliquis evidenter cognofcere le eile
in gratia gratum faciente, & quod ftifficienter fecit
quiequid requiritur ad hoc , quod Deus fibi gratiam
hanc infuderit, quod infuper nullum ponit obieem ex
parte aliqua ad hujufmodi gratiæ fufeeptionem. De-
ndioqsu aed f ehiarebte nedvuidme nptoetre, ftqauteomd nriutlel actoennfutsit iumtupse ediilt uSsa,c e6rc-
fimilia multa, quæ fimt pure contingentiä, & quæ fci-
ri non pofiiint infallibiliter, ablque Dei revelatione Ipe-
g ciali. Prætereà quis nefeiat pofle fieri, ut homode-
tur in reprobum fenfum ex demeritis præcedentibus,
ut non vidtat peccata ftia, &itanihil fibi confcius fit,
non tamen in hoc eftjuftificatus, prout Apoftolus for-
midando teftatur. 1 Cor. iv. 4. Forlàn eft talis comparais
ipfi Amon fuperbo, qui ad convivium Hefter ve-
n it, reputans hoc fibi ad honorem elle præcipuum,
quod fibi erat ad ftilpendium. Quis Icit fi auditurus eft :
Am ic e , quomod'o hue intrafti non habens veftem nuptiale?
» ? Matth, xxii. 1 1 . Forlàn denique talis annumera-
tus eft inter illos, dequibusProphetanontamimpre-
lceaqtiqv.è quàm prænuntiativè dixit : Pf lxviii. 2,3. & Fiat menfii eorum cor am ipßs in laque um , & in
retributiones , & in feandalum. Obfcurentur oculi eorum
ne videant , 0“ dorfa eorum femper incurva. E f -
funde fuper eos iram tuam. , & furor ira tua comprehend
s eos. Fiat habitatio eorum deferta , & in tabernacu-
lis eorum non f it qui inhabit et. V idetis quam extimefcen-
dafententia, fi myftico fenfu utimur, contra quofdam
apdræ lfàecrrtaimm Ecùumch adriicfittiuær :m enfam accedentes indicatur, Obfcurentur oculi eorum ne vi- C deant. f . 24. Et conformitcr ad illud Apoftolus into-
nat & minatur : Q u i indigne , inquit, manducàt &
bibit, judiciumfibimanducat & bibit. 1 . Cor. X I . 2 , 9 . 2 0 . Et rursus : Propter hoc inter vos multi infirmi & imbe-
cilles, êcc. Hæc imbecillitas, & hæc dormitio magis
ad animam , quàm ad corpus referendæ Hint pu-
to. Conftat autem , quod hæc omnia certitudinem
edvigidneitnattiea.l tollunt ab aliquo fuper fua ad celebrandum
In M S . Vifforino 7 7 4 , In fer ibitur is ie T raffatu s .
DE D I G N I T A T E
CELEBRATIONIS.
DU bi tatum eft apud me frequenter & diù,
præfertim poll fulceptum Sacerdotium, fi
quis nodturno pollutus fomnio à celebrando
Miflàm cefiàre deberet. Expertus lum fimiliter multos,
prælèrtimReligiolbs, 6t novifiimè quendam præ
ceteris, tali dubitationis ferupulo non parùm turbatos,
dum ex una parte eos ad celebrandum trahit devotio,
ex altera timor olfcnlæ reprimit. Tandem effedhis
fiiper hac re certior , turn ex Dodtomm làcrorum
lectione , turn expertorum & virtuoforum conlulta-
tione & exemplo, turn poftremo ex ipfa rationis & ex-
Conßderatio Secunda.
A ?fu„m dpigtinoen ec,e le&b rimanpduutmab,i l&ita taeb aldq nuoe vtuemm epreacrciaa pturmæ-,
ntios nd irgenqiutairtiet.u r Ptaalties te, vqidueian tniæulcleurst ittuundco, f iqipuearn cteulmeberuann-- que juftus & punis, deberet celebrare, nec hoc pollet
ablque dilcrimine , fi non fieret ei revelatio fpecialis.
Sufficit ergo certitudo talis, qualem in materia morali
cteofntf aupepveimllaursi ecxepiteittuedreo, m&o rcaalpise raeu.t Qcivuiælis c ,e rftiictuudt op prou
denter loquebatur Philolophus Ethic, hi. dicens:
Difciplinati enim eft in tantum certitudinem inquire-
re fecunditm unum quodque genus , in quantum natura re-
cipit. Ad hanc certitudinem moralem lùfficit utplu-
rimîim, quod homo accedens ad Milîàm difculîèrit
confeientiam fiiam, ficut fecilîèt pro magna re lucran-
da, aut incommodo gravi evitando, & quod non fit
fibi confcius poft hanc difculfionem de peccato mor-
3 2 f‘Z> préparai, ad M iff am, pofipollut. noffurn. 326
t a l i a u t d e p r o p o f i t o p e c c a n d i m o r t a l i t e r , q u o d i n f
u p e r n o n c o g n o f c a t f e a l i u d i m p e d i m e n t u m l e g i t i m u m
p e r E x c o m m u n i c a t i o n e m , a u t I r r e g u l a r i t a t e m h a b e r e .
C o i i f e n t i o i t a q u e i n h o c c u m D u r a n d o i v . Sententia-
rtm Dift. 9 . quaft.q.. q u o d t a l i s e t i a m f i e i l e t i n p e c c a t o
m o r t a l i n e f c i e n t e r , n e e d e e o e x p r e l l a m a g e r e t C o n f e f -
f i o n e m , r e p o r t a r e t u n u m e d u o b u s . A u t f i b i r e m i t t e -
bilitas imaginationum & phantafiarum , ftimulus in-
luper carnis illecebrofus & vindicativus-, vacillationes
prætereà timidæ & incertæ fiiper agendis , aùt fiiper
eis crcdendis, quæ noftris nequaquam fenfibus attin-
gimus, & fimilia.
Decipiunturinhocmulti ex fimplicibus, diftingue-
re nefeientes inter ea quæ portio animæ liiperior agit freäctuerre t aqiueo pde cicna uleim e fvti ratdu tee juSsa cdrialem&eionntie, mq,u inao vni deentiumr ^ per confenfum , & ea quæ portio animæ inferior pa-
Deus requirit ultra pofle : aut fieret fibi divinitiis il-
luftratio & recognitio fui peccati, quatenus per pee-
tniintegnetriea mpr oilbluatdi fdliimluuemre te 5f tq, uqeumi aind minoitdioü mfu i mSauclteirsd cootnii-,
dum celebrationem continuant, in rememorationem
redeunt plurimorum & occultiflimorum peccatorum.
Similem inveniunt gratiam illi, qui noviter ad frugem
melioris vitae toto corde fc praeparant. Porrö talia
peccata in recordatione venientia , ex irradiatione fu-
perioris luminis in profunda abyflb animse , non ideo
tales confiteri tenetur, quod non prius deleta eflepo-
tuerunt modo praedi&o , led fit hoc ad obediendum
Pnecepto , de confiterido femel quodlihet peccatum
nolh um, quod & dum diftindfce cognofcimus.
Conßderatio Tertia.
N 0 f * o m n i s f c r u p u l u s , a u t d u b i t a t i o d e p e c c a t ö
m o r t a l i , n e q u e o m n i s i n d e v o t i o a u t d e o r d i n a t i o , "
a u t n o n a t t e n t i o , i m p e d i u n t d e n e c e f l i t a t e c e l G b r a n t i s
d i g n i t a t e m . P a t e t , q u i a c e r t i t u d o m o r a l i s , q u a l e m
p r a e d i x i m u s l u f l i c e r e , c o m p a t i t u r f e c u m v a c i l l a t i o n e m
q u a n d a m a n i m i , a u t h a e f i t a t i o n e m q u a n d a m , v e l f u l p i -
c i o n e m , f e u f c m p u l o s , q u o d h o m o n o n f i t f u f l i c i e n -
t e r d i l p o f i t u s , a u t q u o d i m p e d i m e n t © a l i q u o l i g a t u s e f t .
C o m p a t i t u r e t i a m d e o r d i n a t i o n e m a l i q u a m , p r a e f c r -
t i m v i r i u m i n f e r i o m m , & l e g i s t y r a n n i e s e m e m b r o -
r u m , q u a e n o n e f t f i e p e f u b d i t a n o f t r s e p o t e f t a t i : e x
q u a c a u l a t u r i n d e v o t i o q u a e d a m , q u a m n o r t p l e n a &
a d t u a l i s f e m p e r a t t e n t i o c o n f e q u i t u r , n e c o b i n d e p e c c
a t o m a G u l a r i n e c e f l e e f t , n e c p e c e a t u r . E t f i q u i s
o p p o f u e r i t , q u o d d u b i t a n s d e a l i q u o , a n f i t i l l i c i t u m , & ftante dubio illud agens, peccat, quia fc difcrimini
feienter objicit. Refpondeocum Domino Guillielmo
Antifliodorenfi, regulam hancmagiftralemintelligen-
dam eile de dubio tali, quod eft vehemens, & magis,
aut laltem arque inducit mentem credere quod eft p
emfto rutbalii tmere nilsl ipclituusm in c, linfiactuutr q6cu joudd iceaftt qliucoitdu mef.t licSiteucmus, ^
tqiutuadmin ielmlic ietvuimde, nqteumam, vaisu tn foinxhaamb,e aqtuuilaq uneeqcu haoqcu iepcluemr
requiritur. Sunt itaque nonnulli & plures, quifortis
funt phantafiie, qui prastereä fiepe trepidant timore,
ubi judicant etiam non efle timendum. Tales debent
inniti confilio Superiorum & Prudentium, & contra
talem iplorum vacillationem audadfcer operari: fic enim
plerumque vincetur, abibitque. Qui verb renuunt
credere Superiorum , & Prudentum confilio ad tales
ferupulös depenendum, & agendum contra eos, errant
multipliciter. Primo per fiiperbiam & arrogan-
tiam, prmponendo judicium fiium & prudentiam alio-
rum judicio. Rursüs talis vix, aut nunqüam devotio-
nem habebit folidam, nec pacem confcienti« ä tali-
bus, ac proinde carebit locus animas fu^hofpiteillo,
de quo Pröplieta dicit quod In pace fattus eft locus ejus. Lxxv. 3. Dicunt Doftores aliqui | qüibus aflentio,
quod aliquando non eft tani meritorium credere, ficut
vefiil e dfo;ldereeF,e ’& n cnco nd oploefrlee f.e nfualiter de peccatis, ficut Defideriumpduperumexau-
divtt Dominus-{iriquit Propheta V C x . ij.fpraparatio-
Teat n oßsg &fL ‘ ffiorftra , fecunadKürmU tfmup- q-iEortisa r aittiaöqhüies aiprbdii--
inum, volüntatetti & judicium&nori fecundbm ea
qua: nobis invitis atque contradicentibusportfo fenfua-
btatemfener advehit 8c producit} qualia funt volu- Tomi I I I . Pars I .
titur ablque luperioris aflènfu. Darent. idcirco fæpè
aliis làlubre confilium, qui nefciunt illud præftare fibi.
Quare fie ? certè propter turbam hanc paflionumi
fimul irruentium tumultuantem, & rixantem. Quo-
circà memorandum eft beati Bernafdi luper hac re confilium.
Erat ex difeipulis ejus quidam tantis inquie-
tatus ferupulis, ut ad celebrandum hullo paâro aude-
ret accedere. Dixit ei devotus ÔtcircunlpeétusBer-
nai'dus, poftquam hoc accepit. Vade fra te r& in Fide
mea célébrés. Obedivjt difcipulus, & fcrupulus omnis
ille |)erpetub difeeflit. Laudanda prorsùs & imi-
tanda tàm illius Patris induftriolà fiducia, quàm iftius
fratris fidelis öbedientia. Dicet aliquis ex fimpliciori-
bus, utinam talis mihi eilet Abbas, aut Prior, qualis
erat beatus Bernardus, crederem feciliter imperanti:
nunc veto , dum Superioris mei parvam làpientiam
inlpicio, non audeomeam confeientiam & fiilutem fuæ
fidei tali padto committere. Quifquis ità dicis Sc là-
pis, erras, & delîpis. Non enim commififti te &
falutem tuam in manus hominis , quia prudens eft,
ê c plurimùm literatus, aut devotusj fed quià tibi eft
fecundum regiilarem inftitutionem præpofitus &præ-
latus. Quamobrem obedias fibi, non ut homini, fed
ut Deo jubenti, fi tamen non contràDeum. Etlæpè
tantô erit obedientia tua placentior Deo, tibiquefi-u-
6tüofior, quantb eft indignior ille, Gui propter Deum
fùbjici non refugis. Caveas àd extremum , ne dum
quæris fccuritatem, nec illam adipifcaris, in gravera
ruas dijudicationis é c prælùmptionis foveam.
Conßderatio G}uartà.
Q O n t i n g i t , ut polfit aliquis eodem tempore
ad celebrationem Iaudabiliteraccedere, poflëtni-
hilominùs ab eadem Iaudabiliter abftinere. Quo calù
primum de fc laudabilius eft, quàm fecundum.
Patet prima pars, quando aliquis eft fine confcien-
tia peccati mortalis , aut alio impedimento, & non
eft ob ligatus ex officio, vel aliter, celebrate * tunc habet
utrumque in lùapoteftatefacerelicenter atque lau-
dabiliter, ut vel cum Centurione dicat Matth, vm.8.
Domine non fum dignus, &c. velcumZachæo Dominum
fidenter invitet.
Secundam partem probo , çum Durando iv. Sen-
tentiarum DiftinÜ. i2..q.6 . Celebratio quippe eft de
per fc bpus bonum, abftinere autem ab ea n fit bo-
num, magis eft in ordine ad indevotionem lùfcipientis,
quàm de per fe. Rursùs celebratio habet efficaciam
magnam ex virtute operis operati, propter quam non
tantumdem valet voluntas Ibla celebrandi, ficut par
voluntas adtu celebrans. Addit itaque opus hoc ex-
terius»aliquid bonitatis ad bonitatem voluntatis, propter
meritum Paflioriis Chrifti : proptereà dici foiet
| H H ...... . W m __r ____s opus privilegiatum. Ampliùs, ille qui célébrât, in
e quo Propheta dicit quod faftus operis executione magnam adipifcitur devotionis pin-
• LXxv. i . Diciint DoâoreA guëdinem, 6c diviniùs lolet occupari : ducitur infuper
a virtute nobiliori fic agendo, videlicet à charitate &
dilèétione hujus Sacramenti, quàm non celebrans, qui
timore potiùs fc contrahit. Quod fi quis dixerit, va-
Gationem à celebratione ideo fieri, ut iplà poftmo-
dùm reverentiùs &devotiùs, quanto rariùs impleatur:
fètemur poflê fic evenire. Sed ex adverlb contingere
poteft, quod talis fubftra&io removebit habituationem
âd bonum, cùjus effeâus eft fccundùmPhilofophum
deleétabilis. Signum, inquit, acquifiti habitus, eft de* X Z letta