diens populo pagano qui convertebatur, SanftumPe-
trum continuare conyerfetionem liiam cum J udaris, ut
incceperat, eorum obferyandó ceritnonias. Et lie Sanctus
Porrus ut opinor) potiiis fuit reprehenfus, ut fibi
■ caveret tempore fequenti, quam ob culpabilem de-
feétum temporis tranfaéti. Et afièntior, Sanétum
Paulum juftè reprehendifié Beatum Pet-rum, fine hoc,
ut crimen aliquot! Sandfco Petro imponatur ; fed ad
magnam fuam laudem, quemadmodüm dictum eft.
Exemplum de Moyfc, qui argutusfuitäJethro. De-
mum confidero' qubd mundana aliquorum carnahtas
eft tam profunda Sc rudis, Sc Fides adcö extincta,
qubd aufi fuerunt vituperate Sanctum Petrum Sc Sanctum
Paulum, ratione mortis quam ignominiofe re-
ceperunt, ut talibus yidetur. Undè dicunt amorem
Dei non admodum effe eligendum fi omnes qui
eum amant, ad mortem dedat. .
. O tu ctece per carnalitatem, fi cogitationis tuse ocu-
los poffis aperire, 8c videre in lumine veraeFidei bo-
num pratmium ; regnum & gtoriam quam intrarunt
fancti Petrus Sc Paulus; confiteberis hanc mortem
effeconfummationem, perfeétionem, Sc omnium vir-
tutum fuorum remunerationem: in hoe enim fimi-
les feéti funt Magiftri fui Chrifti, quifinePaflionead
fuam non pervenit gloriam. E divetfo, metuenda ni-
miseft, Sc horribilis, majöréminmodum, mörspecmagnitude
» laudum tuaium^ ô gloriofe iàn&e 'Paule
j prorsùs fuam fuperat eloquentiam. E t . in höc
laus tua honorabilis excellcntior oftenditur, quod nul-
lo modo intelligi poflk, aut .çomprehendi. Loqua-
mur tarnen de.San&o Paulo aliquid: quantumeunque
fit diflîmile gloriæ Ôc dignitati fuæ, non expeditiom-
nino fubtieere. Et dicamus quod fi amiei'Dei de-
bent Ôc fint admodiim honorati -, Sandlus Paulus in hoc
habere debet excellentiam -, quemadmodùmqui lede-
A clarat opéré perfeétum, legitimum>j ôc ardentiffimum
inter ceteros , ÔC fidum amatorem. Opus enim amorem
déclarât, ipfe abundantiùs aliis laboravit. M a jorera
hac charitatem nemo habet, ut dick lànôtus Joannes,
qudm ut ponat cjuis an imam ßtam pro amicis fois-.
Joan. XV. 13. San&us Paulus non.modo animam
fuam pofiiit pro amicis fuis, fed millies pro illis qui
eum perfequebantnr, verberabant, ôc tormentis affi-
ciebant, adeo ut defideraret feparari à Deo , & ad
fuam retardari gloriam ad eos iàlvandos.
• Non quidem quod feparari voluiflèt à Deo per æ-
ternalem damnationem, fed benc voluit retardari à
falvatione fua ob amorem quem habebat. Certns
fttm, inquit, quod nec mors, nec vita, ne'e Angeli^
nec principam, nec virtutes, nec pr&fentia, nec futu-
ra , nec form-udo 5 nec altitudo 5 nec alia humana créante
Jeparare poterit d charkàte a iu itu iu iu iv u u iu j j 1 j. n D e ia, <* e, eft in"n " “C° h r" iquantumvis
videatur honeftaj cadent enim ^fio Jefu Domino noßro. Rom. vm. 38. 3 p. Poltea-
U quàm ergo Sanctus Paulus præponebat amorem Dei
omnibus aliis rebus, five in coelis eflent, five in terra
j Deus qui eft amicus liberalifiimus , ôc qui mul-
to plus reddit amorem luum , quàm fit amor quo
ipfe amatur. N onne mer ito honorare debuit Sanétum
Paulum ? Certè fie : & fie fecit tàm in coelo, quant
in terra , quemadmodum confpicitur Sanétum Paulum
per univerfam Ecclefiam, immo univerfatti ter-
ram laudatum elfe & glorificatum. Honor & gratia
Dei in hoc apparuit, quod, ipfo mediante, per medium
unius folius hominis, tarn fubito converti voluit muii-
dum adFidem fuam 6c Legem, contra omnem furio-
fam tyrannorum poteftatem, contra ömnem fàpieil-
tiam & irrifionemPhilofophorum, contra omnem ni-
fum & fcandalumjudæorum, contra malitiam êc per-
verfam cautelam damnatorum inimicorum ^ quamvis
eaLex admodum contraria fueritconfuetudinibus, 8c
quo ad naturam : confuetudo enim æquivalet naturæ.
, Erat etiam Le x difficillima crédita, propter hoc quod
'luperat omnem rationem , & prohibet omne quod
poteftamari, appretiari, vel defiderari. Pro honore,
prædicat ignominiofum tormentum crucis & mortis
amariffimæi pro divitiis paüpertatem} pro deliciii
abftinentias, jejunia & fobrietatem j pro potentia &
dominatione omnem humilitatem ÔC fubjeélionem.
Attamen dedit Deus talem honorem & gratiam San&o
Paulo, ut fine magna eloquentia, fine argument^in
humanæ fapientiæ perfuafionibus, fine poteftate ter-
rena, fine compulfione per faftum -, ille qüi erat fiepe
pauper, pofitus in catenis & carceribus, convertit
adfe &ad Legem fuam multasmundi partes. Quod
non fuit minus miraculum, ledmulto majus, quàm fi
aliquis fimplex homo, debilis, fine armis conftitutus
& fubfidio, fuperaret & vinceret magnam aliquam pa-
triam fortem, ac benè coadunatam, ad refiftendum un-
D dequaque , & quæ ad fc tutandam omnem appone-
ret potentiam , ftudium Sc diligentiam. Si in tali
aliquo cafu judicaretur clarè hoc eflê miraculum,
Dei virtus & operatio divina \ non mortalis ullus
eft , qui ambigerc debeat quin ea converfio quam
fecit Sanftus Paulus, in tarn brevi tempore, per
tot & tantas patrias, invitis quibuicunque contra-
dicentibus, qui erant innumeri, fuerit per fingu*
larem gratiam Domini noftri. Et hoc tunc fate-
batur Sanftus Paulus ? dicens fe gratia Dei id clic
quod erat y modo dicebat le non lolum laborafle,
fed gratiam Dei fecum y & interdum dicebat fe
0 pofle
L.llUlUUl, SJUftllUUillv 10 v i uviuui ? ------- _ s
in raomento in damnationem æternam. Reverà qui bene
conlideraret hos duos modos mortis, malediceret morti
peccatorum, Sc benediceret morti San&orum, defide-
rando ficut Balaam, 10.& dicendo cum Prohonoratifant
amiei ttti D eM .V i .c x x s .v in .i '/ -
exeellenterque in honoreni poftti lûnt.Exeellenter pro-
fe â o pofitus es in honorem, & Paftorem &ndæ Eccle-
fiæ,fapientemque Gubematorem, gloriofe fimäq Petre.
Velis igitur noftrûm recordari, qui in his inferioribus fii-
mustanquammifellæ oves tuæ in variis infirmitatibus
& continuis periculis. Aliquidatifuntgutturiinfernalis
lupi ut ftrangulentur. Alii cadunt in foyeam iræ,
yel impatient». Alii combufti funt & incineràti per
malæ concupifcentiæcalorem. Aliiaffiçiuntur feabie
pigritiæ, 6c ibntveluti frigoribus obduéfi. Aliiffan-
guntur ipinis avarit», 6c fie de aliis periculis. ^ R è ,
ipice nos, Domine, 6c Paftor, in mifericordia, in
memoriam hujus refpeftus quo te Jefus Chriftus re-
fpexit, cirai te ad poenitentiam convertit. Tuamno-
vifti fragilitatem, ôchumanam fragilitatem : adeam
namque meliiis cognofcendam in te ôc in aliis permi-
fit Deus te deficere. Subleva ergo nos, 6c adjuva'
banc noftram fragilitatem. Da nobis per tuam intercei-
fionem, omnimodamveniam poenx Scculpie. Concede
nobis certamexpeftationem in divitiis 6c pratben-
dis Paradifi. Reclude 6c aperi nobis portas modo per
gratiam, Scpoftmodumper gloriam, utexperiripof-
fimus de feÊto, quod modo fpe tenemus 6c creduli-
tate, quod nimis funt honorati omnes qui à Deo funt
amati.
Prætereamus multas quæftiones, quæ bic fieri poi-
fent de autoritäre Sandfci Petri, 6c fuorum fucceflb-
rum, Sc convcrtamur ad Sanfti Pauli laudes.
D E L A U D I B U S S A N C T I P A U L I .
C I mihi cflet intelleétus & lingua Angelis^ fimiiis,
J nil tarnen dicere poflem fufficienter 8c digne, fecun-
dîimvirtutes, excellentias, 8c mérita glpriofi, 8cho-
norati amici D e i , fapientis amatoris fimcH Pauli,
hujus Ecclefiæ Patris & Patroni. Merito itaque cla-
marc pofiumus : Nimis honofati funt amici tui Dent*
Sanâus Joannes Chryfoftomus exponit omnem vir-
tutem fublimis 8c clari ingenii fu i, fiiamque eloquentiam
ibmmam ad laudandum Beatum Paulum ,
8c magnificandum in feptem Sermonibus, Seu Ho-
Miiliis. Nihilominùs tarnen ipontè fàtetur, quod
pofle omnia facere in virtate illius qui eum conforta-
bat, videlicetJefb. E th ic fiimo très confiderationes
morales ad laudem Sandti Pauli, & noftram inftru-
âionem.
Prima, Conßderatio.
In pcrfbna Sandti Pauli eft majus & evidentius miraculum
quam ad extra : quamvis Sandtus Paulus mul-
ta vifibiliter fecerit miracula , refufeitando mortuos,
fanando infirmos j in perfbna fua majus fuit miracu-
lum,' quàm fanare ægrotos, aut refufeitare mortuos.
Dicunt Dodtores, & verum eft , admirabilius eflê,
& fadhim majoris poteftatis , convertere & inftruere
aliquem peccatorem , quàm ex nihilo formare mun-
dum : creando enim mundum nulla eft refiftentia -, ■
peccator verb contrarius eft juftificationi fuæ. Et fie
infirmitas 6t mors animæ quanto funt damnabiliora &
magis fugienda , tantb eft major gratia fanare animas
, eas refufeitando , quàm corpus. Sandlus Paulus
ergo cùm fua prædicatione converterit de hac
morte ad vitam gratiæ & virtutum tam magnum po-
pulum , nec adhuc ceflàt quotidiè per feripturas fuas
convertere : certiflimè judicare poteftis miraculum
quod eft in & de perfbna fua per gratiam Dei & Angularem
poteftatem. E t in hoc concordant exprefle San-
dtus Auguftinus , & Sandtus Gregorius. In quo nobis
oftenditur , magis nos deflderare debere , & po-
tius laudare , facere diligentiam ad reducendos ho- p
mines peccatores ad viam falutis , & bonam vitam,
quàm facere miracula.
Secunda Conßderatio.
Non dici poteft Fidem noftram intantùmeflèpræ-
pofitam & exaltatam tam generaliter, fine maximis
Dei miraculis. Si enim neges aliqua fuiflè fàdta ad extra
miracula talia, qualia certè affirmant hiftoriæj in hoc
tarnen Angulare eft miraculuib , qubd fine miraculo
tam magnus & tab’s populus , talique modo huic fe fub-
miferitcredulitatijdivites,pauperes, dodti, per illiteratos
homines converfi funt, 6c prcecipuè per eos quos
ipfi trucidabant j 6c dimittendo gaudia , voluptates,
honores, 6cafllietas delicias^ aeviniendo ad mortem,
6c hoc totum interdiim fubito , 6c veluti in uno momenta
, fecundùm quod oftendit etiam hujus SandH
Pauli, de quo loquimur , converfio , qui de perfe- (
cutore ôc lupo rapace, fuit fine mora mutatus in defenfo-
rem 6c ovem amicabilem.
'Tertia Conßderatio.
Sanctus Paulus eft in teftimonium & probationem
Fidei noftræ taliter ut fbfiicere debeat unieuique ho-
mini ad ipfam bene credendam, 8c adfubdendum om-
nem intellectum fiio fervitio j oftendit enim eam fa-
6to 8c verbis infe, 6cin aliis. Scd dicet mihi aliquis;
quare Deus non fecit unieuique talem gratiam, 6c tale
miraculum , ficut fecit Sanâo Paulo , quod fi fie
feceret, unufquiique converteretur. O h om o , quific
loqueris ut dicis, 6c vis (ut videtur) ut non creda-1
tur in Deum, vcl.ad Legem fuam per alterius hominis
prædicationem, aut per quodeunque aliud medium,
mfi per novum miraculum ad uniufaijufque converfio-
nem , 6c fic omnis fodalitas 8c ibeietas. hominum ad
invicem periret : non poftulareturàmortali Regeres
tails, ut fine medio aliorum , qui funt fui fubditi,'
publicaret 8c denunciaret Leges fuas, & Décréta ; que-
madmodum dicit Sanctus Dionyfius ex Gallia , quod
mferiora adfuperiora reducuntur per media. Prætereà
rogo hune qui ita loquitur , qualiter feiat Paulum
hoc 8c lllo miraculo fqiilc converfum ? Si dicat,
T m i I I I . Pars I I I .
hoc fe credere per hiftorias feriptas ; poftquam ergo
talem habet creduiitatem fic fatttum fuific, quare non
fe convertit ficut Ssnäus Paulus & alii. Si propter
hoc fe non convertat, nec fe convertcret fi talia no-
viter fierent ; non magis reputarentur quàm mundi
mirabilia , quia fiint afiueta. Vidimus de plùribus 6c
in piuribus , quod per oftenfionem cujufeunque mi-
raeuii non fuerunt feéli meliorés , fed perverfiores &
obftinatiores in eorum perverfis Voluntatibus 6c ftultis
i credulitatibus, atque falfitatibus. Hoc patuit in Pha-
raone , 8c in multis Judæis, intereà etiam in com-
fpulumrpibtuuos fhaosm ciunriiboufist.a tAesu ,f ernaemcuiusm eargmou tsa leesx ocmufnietiso pnreæm-
in malitiis noftris. Faciat unufquifque quod debet er-
gà Deum , 8c amorem fuum , abfque refiftendo ejus
gratiæ, 6cfecrctæmotioni, 8cipfeperficictrefiduum.
De Lege namque communi unum non fit fine altera
tmia j ufifntief iycoatliuonntea tpee, cncaetco rvios lupnerta psc feinniet egnrtaiatima. ; Ente icn ghroac
eft meritum , quod voluntas concordat gratiæ; Exemplum
de magnete, quæ attrahit ferrum ; fic Deus
animam. HocconfpicitisinSanéioPaulo, quimox in
ovfotciuatmio nfuei 8cco npfreænviieins t:i one Dei, refpondit aperiendo Demine , quid me vis facere ?
Aét. ix. 6. Addebat ergo gratiæ bonam voluntatem.
Et fic nos fecere poflumus per mérita Scinterceffiones
hcousju Ds deei q, u6oc lpoeqru iipmfuumr , duigt nceo nhnôunmoreermcmuru.r inter ami-
Dicamus ulterius, hunc nil mentirï, qui appel!a-
verit SanSaim Paulum pulchrum 8t darum mundi fo-
lem , 6c qui hunc ei tribuerit honorem. Si enim cor-
poralis,fol, quem extra cernimus, expellit adventu
fuo omnes obfeuras tenebras, nobifque reftituit un-
dique lumen & calorem ; pari modo aâum fuit in
nova fanai Pauli nativitate, quæ in ejus converfione
facta fu it , cum per fubitam cilritatem coeli extrinfe-
ce fuit excæcatus, ut melius ad intrà videret in anima
; 6c tunc, fanquàm ili aurora diei, errores 6c te-
nebrofæ idololâtriæ Judæorum 6c Paganorum ccepe-
runt magnoperd abfcedcre ,'8 c deficere. Sanctus Dionyfius ex Gaiiia, qui tunc temporis erat
RAethveenràis ,f ien o;n npee rp aquuloodp oqftu iàd efomie hdoacr uilmlu mliunmateuns ftupitta?
Gaiiia fuit 8c eft converià à tenebris & ignorantia
in veræ Fidei 8c veræ feientiæ fplendorem. Eft igitur
Sanßus Paulus fpecialis Patronus 6c Magifter nofter
inquantum nobis oftendit, 6c ad utilitatem noftram
^ dDooeöuiot rt a6lce mA pdfitfodlpuus.l um , qui effe,t Magifter nofter,
Gallus ergo, ipedalem reverentiam 6c devotionem
debet Sanéto Paulo, poftquàm oftendit talem noftræ
converfionis caufam. Sed ulterius .Confidero San-
dtum Paulum non potuifie amplius obfeurari, autim-
pediri, quin expander« fuædoârinæ radios, per tyrannorum
perfecutiones ; non aliter quàm fol mate-
riaiis non poteft lædi ullis radîis : de quo dieit Seneca,
quod traherentur iàgittæ fuæ contra feiern : immo
quanto plus premebarur Sànéhis Paulus , t a *
plbs fe monftrabat 6c diiatabat undique. Et ficut fol
clarus8clucens.infe, gravat 6c difplicet illis, fiaipi,
ciant, qui ocuios haben; infirmos aut impeditos, aut
qui fe dedunt pudendis faâis.
* Non aliter reperio aiiquqs, voluiflè arguere San-
dtLim Paulum , non quidem ratione reprehenfionis ,
vel vituperationis qutrin eo effet ; fed propter ob-
feuritatem 6c malitiam intelleétus ad voluntatem ta-
lium reprebenforum. Quidam oppofeerunt Sanéto
Pauip , quod timeret mortem, & interdùm fugeret,
6c ideo eum redarguere volebant de timoré 8c incon-
ftantia. Sed dico cum Sancto Joanne Chryfoftomo ,
quod timere mortem , aut tormenta, non eft pecca-
tum, velvituperium; fed fecere malum 8cpeccatum
propter aliquem talem timorem , eft vituperandum, 8c reprobandum. Norieo modo fecit Divus Paulus,
V vv v immo