7 3 y De Verbis Domini :
hominibns foris rutilant per pietatis exhibitionem, 8c
Deo fefe intùs copulant per charitatisaffe&ionem. Ut
ergo fe Dominus nöbis præberet exemplum non foliim
boni operis 3 fed etiam mundæ affèôtionis 3 difiite, in-
quit, à me, quia mit is ftm Ó1 humilis corde 3 Matth. II.
1p. quia nimirùm nullius momenti apud Deum eftex-
hibitio bonæ aètionis, quam non commendat emiflio
piæ affèôtionis.
73$
amaritudinis femper & mdignatiônis îpfa fibicsufi ef-
ficitur.
Pherefæus dicitür fruftificatio, per quod defignatur
avaritia, quæ fruétum facit utique carnis , non Ipiri-
tus , ftudiofiùs infiftens operibus cum mundo peritu-
ris , quàm operibus Deo placituris -, ut fcilicet im-
pleantur horrea faturitate , & vino torcularia redun-
^ dent ; non ut corda mundentur, 8c virtutum recepta-
Sanè notandum quod duas infinuavit vinutes, cula fiant.Véldiciturfmaficatio,quarifruausfùfcatio, .............. \ ’ ■ 1 ' r—--: quod fruétum boni operis obfufeet, ôcinquinet.
Hevæus interpretatum lonat ferrum five peflimum,
per quod peflimum, utverè ferreum vitium denotatur
invidia, quæ duritiam cordis inducit, 8c fùmmæ ma-
litiæ nutrix eft.
Jebuzæus conculcationem fonat, 8c acediam animi
fignat, quæ deviétum à fe tanquam plaftes cônculcans
humum, animum elidit & conculcat, ut fternat eum
dæmonum pedibus conculcandum, tanquam lutum
platearum.
Gergefæus innuit iram , eo quod colonum ejiciens
interpretatur, quia hoc habet præ ceteris vitium pro-
prium, quod ipfa colonüm confcientiæ fuæ poflèflione
cordis ejicit , atque duras tune cogitationum obices
ponit, 8c fie impedit eleétum , ne polfit cernere ve-
rum quod in intimis manct'abfconditum.
Horum autem oéto vitiorum duo fimtcarnalia; reli-
qua fex fpiritualia. Ilia camalia, quia in corporis mem*
manfuetudinem 8c humilitatem } quod in his fumma
confiftit perfeétionis. Sunt etenim duo, quibus Temper
impugnantibus, ab ftatu perfeétionis evertimur :
profpera videlicet 8c adverfâ. Verba igitur Dominica
fie debemus attendere , quod duo doceamur op-
ponere : manfuetudinem adverfis , profperis humilitatem.
Si qui ex nobis cum profperis ad . votum fiic-
ceflibus pollent , 8c bonis temporalibus , 8c animi
tranquillitatibus gaudent 3 tunc fe in gratiarum aétio-
nibus exerunt, atque Deicircàfe benevolcntiam, débita
cum reverentia, fufcipiunt 3 cum autem injuriis,
incommodis tanguntur, mox in murmurationem, atque
in impatientiam , feu in meditationes ultionis
profiliunt. Hi nimirùm humiles in profperis , fed,
non font manfueti, 8c mites in adverfis. At qui contra,
conflantiam in tribulationibus tenent, fedprofpe-
ritatis tempore de focceflù intùs foperbiunt, hi virtutum
aaultteermam 8c mfearvnafunetetus d,i naelmte hraumm inlietgaltiig^u 8nct .h umDielbitea-- ® bris eorum operâtio confiftit. Ifta voeantur fpiritualia
tem manfoetudini jüngere , 8c hinc adverfä fofferen-
do , lllinc profpera non curando elicere, ne cum ex
üna parte decori apparuerimus , ex altera deturpati
difSpleidc eianmteurs h.sec ad memoriam veniunt o£to illa princi-
palia vitia, quorum praefentiam fentire omnium eft,
naturam difeernere paucorum 3 contra quae, ut nobis
nviimdeutru. r, 0e£xt ovqerubiipsp perpaerimnicfliipsa nlioan v mitiead ieoflcer iStearn cdotim dmefui--
nierunt, fumentesautoritatemexTeftamento, velte-
ftimonio Legis, in qua numerantur feptem Gentes,
quorum olim populus Dei terras pofledit. Scriptum
namque eft ? Et introducam *vos ad loca Chananai &
Hethai 3 Amorrhdi & Phere&ai 3 Hevai & Jebuz^ei,
& Gergexjti. Exod.m.8. Quibus feptem dum iEgy-
ptiorum Gens additur, proculdubio o6to Gentes deferi-
buntur, per quas, ut didtumeft, o6to principalia vifive
cordialia, quia in corde agitantur. Ut ergo Dominus
nos ad exterminationem vitiorum fuis vei'bisinftrueret,
duas tantum virtutes propofuit, manfuetudinem 8c huminniluitiafftee
mv.i dQetuuær, vceurmb vaiptipao hfuisi tv,i itutibusconterantur, corde. Perhocenim
fignificare voluit, duas has virtutes fpiritualibus, fed
cordialibus vitiis- opponi debere.
Sed ilia duo carnalia nunquid intadta relinquit ? Minmiimfiet..
Nam ad eorum extin&ionem pertinet quod pro- Tollite jugummeum fuger vos‘y Matth.u. zp. ne-
que enim tarn infipiens quis jugum Chrifti fufeipit, qui
in ipfo fufceptionîs initio fe feiat gulæ 8c ventri deinceps
nonferviturum. Nempè hæc funt dura ilia 8c afpera,
per quæ itur ad Deum, quæ Beatus Benedidtus jugum
fufcepturisdiligentiùsjubetprædicari. Durum eftfiqui-
dem ciborum obledtamenta afliieta relinquere. Afperum
quoque eft, libidinis blandimenta licita non licere.
tiadefignantur, ficut ex earuminterpretation's etiam Sub quo gemino malo omnes eramus, cùm gentes intellJai poteft rnm ofinfilirer viveremus.Aftùoft*
iEgyptius etenim interpretatur tenebrse , 8c defi-
gnat gulam , quia gulofitas obtenebrat, 8c obfeurat
intelledtum, juxta illud proverbium, quod de Grasco
tranftulit Hieronymus in Latinum: Pinguis 'Venter non
gignit Jenfitra tenuem. Chananasus exprimit luxuriam, quod 8c congrua in-
terpretatione demonftrat. Interpretatur enim motus
eorum, quorum ? nifi Gentilium ? Cetera nempe corporis
noftri membra, adnutum voluntatisnoftraemo-
ventur 8c ftantj illa verb membra inmotufiionecvo-
luntati noftrx obediunt, nec fubjacent poteftati, nec
rationem fequuntur. De cujus motus repreflione in
laudem fortis mulieris dicitur : Et cingulum tradidit
Chananao. Prov.xxxi. 14. Cingulum quippe tradere
fCtrhianngaenrea.e o, Hefitn mc odteu Jso launxnueri dzeic, ictuorn:t inentiae legibus re- u>na yellicea circa,
lumbos ejus, Marc. 1.6. zonam nimirum circa lumbos
poHniett,h aqeuui sla vfaenivaimen gtilso craiarmni sf iigmnpifeitcuast ,f tqruinagei,t e.x eo quod
in operibus fuis femper difplicere formidat, 8cnonfo-
lum aliis ftupori efle folet, fed ipfa quoque de feipfa
admiratur 8c ftupet j redte formidans vel ftupens interpreAtamtuor.
rrhseus, quod fonatamaricans five amaritudo,
fignificat fuperbiam , cujus quia proprium eft tantse
femper obftinationis elfe , ut nullius fenfui, vel vo-
luntati cedere, nullius dignetur verecundiae parcere;
eflemus, id eft, cumgentiliterviveremus. Aft poll-
quam gentilitatem exuimus : poftquam abjeblis tene-
bris lux in Domino, Ephef. v. 8. cfle ccepimus: poftquam
duobus carnalibus vitiis fervirejamneevolumus,
divinitus infpirati, nec valemus, ipfa Ordinis obfervan-
tia impediti: debemus manfuetudinem 8c humilitatem
cordis vigilanter tenere, quo fex illis vitiis fpiritualibus
valeamus refiftci’e. Debet ergo harum virtutum utra-
que triformis efle, quia tribus utraque vitiisopponen-
da eft. Opponitur autem humilitas fuperbise , van«
glorias, 8c Sivaritias. Manfuetudo invidia:, acedia?
iras. Sit quoque humilitas deprefla in fe, reflexa ad
fe, reclufaintrafe. Deprefla fit in fe, nede fealtafa-
piat. Reflexa fit ad fe, ne humanum fävorem quarat. <
Reclufa fit intra fe , nc res perituras vagabunda am-
biat. Sit quoque manfuetudo charitativa * fit jocun-
da, fit tranquilla. Charitativa fit, ut pro aliena feDplirciiat
aated vneorfni ttaetne enaot nl ivhoarbeemat. doJloocreumnd. a fTirta, nuqtu idlela p friot-,
ut in nullo cafii exerceat rancoremfivefurorern. Sic
fub jugo Dominico pofitus frater, 8c in prselio D omini
conftitutus , virtute manfuetudinis 8c humilitatis cir-
cumfultus undique, univerfa prxvalebit tela nequifu-
mi ignita extinguere , munitus ab intus contra fuper-
biam > deforis contra vanam gloriam j fursum contra
gulam , deorsum contra luxuriam ; a dextris contra
avaritiam , a finiftris .contra acediam ; ab anteriori
parte contra iram 3 ä pofteriori contra invidjam-
737 Venice ad me omnes, &c, Tali in navigio fubjectus per hoc mare magnum 8c
fpatiofum , odto ilia notiflima maris pericula pro-
vidus nauta 8c ftrenuus evitabit. Dico autem ; Cha-
rybdim g u lx , 8c Sirenas luxuria? j Scillam fuperbix,
& Syrtes vanae glorias j piratas avaritias, 8c belluas in-
Vidixj ventos acedix, procellas irae. ‘
Jam verb fublato jugo Saivatoris,, 8c apprehenfa difei-
73®
quæftio, fi dicamus, quod jugi Dominici fiifeeptio,
8c oneris ejus portatio, gravis quidem videatur 8c afpera:
fed in comperationefæculariummoleftiarum valdè
fiiavis 8c levis fit. Refpice (ut exemplis utamur fures
8c latrones > prædones 8c adulteros : quantos labores,
quantasvigilias, quantas curas expendant, utexcogi-
tatas nequitias ad efFebtum perducant.
plina manfuetudinis 8c humilitatis, quid mercedis V e- a RefpiciteSc cos qui8c honeftiora quodammodo vi
ritas promittat cceleftibus difeipulis, audiamus.
Sequitur : ■ & invemetis requiem ammabus veftris :
Matt. xr. zp. Gemina eft animarum requies: Una in
prxfenti, alia in.. futuro. Ifta habet meritum, ilia premium
* Per primam habetur fecunda , id eft, per me-
ritum prxmitim, ficut fcriptum e ft: Erit Sabbatum ex
Sabbato, Ifai. l x vi. Z3. hoc eft, prorequiepeccato-
ris dabitur requies asternitatis. Et ifta quidem, quas
in priefenti eft, requies animorum dici poflet j illa verb,
quas in futuro erit, requies animarum. Tarnen
8c de utraque fimul, 8c de utralibet fingillatim pof-
funt accipi verba Dominica. Prima igitur requies mul-
tis in facra pagina nominibus appellatur: dicitur enim
bona confcientia, bona voluntas, pax pe&oris,,-tran-
quillitas cordis, puritas mentis , refrigerium animx,
confolatio fpiritus. De qua , quia fub nomine refe-
btionis fuprä fatis admodum difputavimus, ea nunc
tacitä , de fecunda aliquid dicendum videtur. Sed
dentur exercere negotia : diverfos dico mercatores,
mari terräque mercimonia fua circumferentcs: quanta
incommoda fuftineant, fubeant pericula, utadmodi-
ca ftipendia, periturafquedivitias, quandoque pertin-
gant. Refpicite deinde 8c fervos militibus , milites
principibus, etiam ad illicita quxque fervientes, 8c in
eundo, in currendo, in ftando die no&uque laborantes.
Refpicite è diverfo Dei Miniftros in Coenobiis fedentes,
modicum quidem laborantes 8c plurimum paufantes,
infuper 8c pro requietione fua, quafi pro laborcmaxi-
mo, requiem asternam expebtantes. Nonne illimulto
difficiliore via defeenduntad Interna, quamiftiafeen-
dant ad Regna fuperna ? jugum ergo Domini fuave efl,
(y onus ejus leve.
Poterat ergo Dominus hie dixiffe : Jugum meum
commodurn eft, 8c onus meum falubre. Et hoc fi dixif*
fet, verum utique dixiflèt. Multi enim in fasculo,Txculi
voluptatibus dediti, dum illecebrofis condimentis utunquia
ipfa finem prxfentis v itx fequitur, quod de ea g tur j dum lautioribus epulis indulgent 3 dum vino fe
dicere intendimus, in finem prasfentis fermonis difte-
ramus. . •
Sequitur: Jugum enim meum fuave efl & onus meum
leve j Matt. xi. 3 Q. Supra tarnen de jugo dibfcüm eftj
de onere verb èjus nulla fuit mentio. Jugum quidem
Domini,fervitutiseftaflümptioj onusveroejus, quid
aliud efle poteft , quam hoc quod dicere fub jugo
prascipimur, fcilicet, ut fimus mites 8c humiles cor-
de. Eft ergo jugum, Monafticus Ordo j onus autem,
pietas mentis, 8c corporalis exercitatio. Dieatergo
Dominus: Jugum enim meum fuave efl ^ & onus meum
leve. ■
Sed quid dicis, boneMagifter? Nunquid ignoras ,
'fcriptum efle: mult a tribulationes juft or urn} P fx x x in .
zo. Nonmeminifti, dibtum ä te : Ecce mitto vos ficut
oves in medio luvorum ? Matt. x. 16. Et item : In mundo
prefluram häbebitis. Joan. xvi. 3 3. N on prasvidifti dicendum
: Per multas tribulationes oportet nos intrare in
Regnum ccelorum ? A b t .x iv .z i. Et illud: Omnes, qui
' p t
mtemperanter ingurgitant, aut mortem fibï celcriùs
attrahunt, aut moleltiflimas ægritudines incurrunt 3 8c
dum jugum Domini quafi afperum perhorrefeunt, ipfi
per ju^um fæculi, fiibquodeliciantur, fibiconquirunt
unde a jugo Domini femper elongentur. A t contra
Clâùftrales, dum curis fe non implicant 3 diimtran-
quillitatem corporis 8c animi fervant 3 dùm carnis terunt
fuperbiam, potus cibique parcitate 3 dùm modicum
quid laborant pro æternarequie: 8c infirmitates mul-
tas præter intentionem devitant, 8c vitam etiam notantes
protelant.
Poterat item dixiffe Salvator : Jugum enim meum
honorificum eft, 8c onus meum venerabile. Sæpè etenim
videmus, plus honoris 8c venerationis apud potentes
fæculi habere pauperes Monachos, quàm divi-
tesfuperbos. Omnia tarnen hæc comprehendiflè Deus
intelligitur cùm dixit : Jugum emm meumfuave efly 8cc.
Eft unum tarnen, in quo valdè durum jugum ejus
( ------ ---------- - ....... , -j— _ videtur , 8c onus ejus onerofum : moleftia videlicet
Chriflo , perfecutionem p a t ie n t e r impugnantium vitiorum. Enimvero puritatis 8c caz.
Tim.111. iz . Quomodo ergo jugum tuum fuave
eft , 8c onus, tuum leve ? Damna 8c proferiptiones
Perpeti 3 injurias 8c contumelias non uleifei 3 duros in
corpore ibtus fuftinere 5 animam ponere, nunquid hoc
fuay.e eft, 8c leve ? Eft utique: fed Apoftolis 8c Mar-
tyribus.:
Corpus caftigare jejuniis 3 animam aflicere lachry- mis 8c orationibus 3 voluntatempropriamodire3 foli-
tüdinemamarè, nunquid hoc fuave eft 8c leve ? Eft
utique. Sed veris Chrifti Confefforibus 8c Virginibus.
Qyornodö,. inquis? Hie primum videte, Fratres mei,
quia Dominus Difeipulis loquebatur. Si locutus fuiflèt
rncbiE, illa verbum refpuiflet, quia vim verbinouin-
tellexiflèt. AtDifeipuli audierunt 8creceperunt3 quia
quod dicebatur verum eflb cognoverunt. Audiamus
2 f|§ ^ nos quod dicitur, 8c quomodo verum fit
ftitatis amatori nihil durius , nihil gravius occurrit
turpium infeftatione cogitationum. Sed non eft tibi in
hujufmodi defperandum 3 in talibus enim tentât te Deus,
fi verb diligas eum, ut filius 3 fi non déferas eum in
tempore malo, 8c nota fiant quæ funt in corde tuo.
Noli tantùm abire in coiffilio impiorum 3 noli confen-
tire fuggeftionibus dæmonum 3 refifte 8c certa virili-
ter, ipfe tribuit vibtoriam certanti, qui coronam re-
tribuet vincenti 3 fuper hujufmodi tamen conturbari,
infirmorum eft, qui non confiderant quanta utilitas
tentatione generetur, fed quanta confolatio temtatio-
nem fubfequatur.
U t autem à quibufdam confideratum eft, fex nobis
utilitates générât tentatio. Prima, ut reminifeamur mul-
timodæ noftræ fragilitatis. Secunda, ut agnofoamus,
j . .X _ --- 7 q -vuiu uu VUU1I1 XX'l, quod unvevcweifllUâirUiulUm U nUoUbMis X flit tU d1Viv XiUnUuUmi CalUuAxiiiliiUulmll. . JTL Ve.lr Lt.iical , ,
bus modis fV ^ te^^amUS' eil^m duo- £) ut appareat, fi vereDeum diligamus, propter quem
Pnmp quidem, quia animx vereDeum diligenti,
cc ]Uititiam ejus fideliter efurienti, etiam amaradulcia.
viclentur, 8c afpera fuavia. Novimus- hoc per feienr
mm: led utinam feiamus 8c per experientiam! Acce-
e ei 30 homo 8c experire quam fuavis eft Dominus,
quam leve fit onus ejus. Nemo enim feit qui nec-
um guftayit. Si ita non fentis ,. ipfe tibi teftis es.
quo nondum guftafti: ^t hoc infinitaReligioforum
nu titu o verum efle teftatur. Alio modo folvitur h x c
l omi ƒƒƒ. p ars j j
talia fuperare contendimus. Quarta, ut occahone hu jus
tentationis etiam alia vitia corrigamus, de quibus ante
non multüm curabanaus. Quinta, ut modo fit nobis
pro poena, 8cquafi pro fätisfa&ione, quod olim fuit in
turpi dele&atione. Sexta , ne de donis gratiae quse
faecmceppeirm fuinse, tefunptaetriboiname vuisv3e reqmuouds.; forfitan accideretfi
Plane tentationem aut major aut faltem xqualis
confolatio fequi folet. Quod aliquando xqualis con-
folatio fequatur indicat Pfälmifta qui- ait : Secundum Aaa mul