monium Ecclcfiaftici.xxiv. 31. Qui operant ur in me non
peccabunt, qui élucidant me vitam aternam habebunt.
Odium ergo 6c raritas perfcrutantium Legem Domini
fignum eil paucitatis falvandorum , 6c modicæ Fidei
in mulris Ecclefiafticis Rcâoribus, 6c non tantummo-
dofignum, led etiam caufà. Quo contra,hoc interim
grande folatium eft abjc&ioni 6c inopiné Theologo-
rum, quod lalutis viam nofcunt, quod Deum ducem *
affiduç in via peregrinationis fuæ loquentem audiunt.
Vetus namque Laberii proverbium eft in faturnalibus
à Macrobio pofitum : Comes facundus in via pro véhicula.
Et quis eft Deo in ft era Scriptura loquente comes
facundior ? Hoc non parvi exiftimabat Sapiens
Er it alloeutio c agitation is & tadii met. Sap. VIII. 9. Et
infra : Intrans in domum meam requiefcam cum ilia j non
enim habet amaritudinem converfatio ejus, 6cc. if. 16.
Ceterùm quàm præclara hominis laus eft , quæ
verè dicere pote ft apud fèmetipfum pro laude fua illiid
quod dicere Lucillum Seneca noverat De naturalibus
quæftionibus lib. 10. Ego liberalibusfludiisme tradidi,
quamvis paupertas. alias invaderet , & ingenium obdu-
raret , ubi prafens fiudii pretium efl, ad gratuita carmi-
na deflexi me , dr ad filutare ßudium me contuli.
Intellexifti, arbitror, quis tibi in tuam felicitatis
domum vadendi dux fèquendus eft, quia Dominus
fbîus, non mundus qui cæcus eft, non diabolusfraude
plenus, non brutaliter appetitus peffimè lafeiviens, j
petulans, atquc dilîolutus. Advertifti prætereà qua-
lisvia vadenda tenendaqueeft, quia Mandatorum Dei,
non via hominum, humanarumve adinventionum. Fe-
licem te fi crcdideris , me autem in Domino gloria-
bundum fi orans exoraverim. Quod fi efïèçi magna
documentorum fàfce liberatus fum. Nam de rcliquis,
modo videlicet ambuiandi, de hofpitii focietatifque
eleètione, de viæ tolerantia, 6c fimilibus, ferutatio
Mandatorum Dei te reddet providum, ftgacem, do-
dtiflimum. Poftremo illud unum de domus in quam
vadis conditione perfuafum habeto. Illam nifi auro
gemmifve radiantibus, fed materiæ coelefti pretiofi-
tate eflè compofitam : cujus incolæ, nongulæ, non
voluptatibus , carnifve iÜecebris vacant : etenim domus
tails porcorum effet, non hominum. Cur ita?
Quia homo qui dicit præftantiffimam hominis natu-
ram, eam fiipra porcinos affeétus non collocat, ne-
que nobilitat. Quo pa6to ? Quia fi vocem porco præ-
ftiteris, non aliud ab iftis pro fumma jocunditate re- ^
quiret. Qualis ergo beatorum félicitas eft ? Sanètiflîma
prorsùs, jocundiflima, 6c digniflima, quæ in opera-
tioneoptima, optimæ potentiæ, refpedtu objeétiop-
timi quæDeuseft, reponitur. Quæ operatio optima
eft ? Comtemplatio divinitatis intuitiva, cum quie-
tativa ejus fruitione. Quæ optimæ hominis potentiæ?
Intelleétus 6c voluntas.
Quamobrem? Quia ipfæ nos fuperbrutafola, d evant,
6c Dei capaces efficiunt. Quid depotentiisfèn-
fitivis ? Nunquid ftltcm ipfæ voluntatibus perfruen-
tur propriis in objeâis ? Minime. Quæ ratio? Priùs
enim aquam igni copulabis , 6c incompoflibilia chy-
meræ membra compones, quàm cum voluptate feli-
citatem confocies. .
Quare fie ? Guftato quippc fpiritu defipit omnis
caro. Quare neceflè eft fuperiorum potentiarum de-
lectationem illam, quæ inferior e ft , extinguere j quo- ]
niam in eis ex fuperiorum felicitate , incomparabiliter
amplior quàm ex eorum objeétis propriis accrclcit
jocunditas.
Ex quo videri poteft, majorem elle dele&ationem
in fenfibus beatorum, quàm fit dolorum acerbitas in
corpore damnatorum.
In hoc autçm loco graviffime inculpandus eft Avicenna,
qui 9. Metaphyficæ fuæ ultimo poliiit, quod fà-
pientibus Thcologis multb magis cupiditatis fit ad
confèqucndum fdicitatem animarum , quæ eft con-
junéta primæ veritati, quàm corporum. Ab illo tamen
porcino Mahometi fui paradifo non fèqueftravit
fententiam. T e autem interrogo $ vir difeiplina 6c
philofophica eruditione plene, lî homines immortales
efu 6c potu dele&abuntur in ore? Fateris. Efurient
ergo 6c fitient neceftè eft, & tantointentiùs, quantb
eis inten fiores tribuis dele&ationes -, deledatio enim
proportionatior appetitur. Quod fi ita eft, comedere 6c
bibere ampliùs conveniet. Ventres idcirco incomparabiliter
capaciores 6c turgidiorcs quàm nunc habere, fie-
rique fine terminationeaugmentum, ad quod ordinatur
comeftio. Et pudet ut dicam, egeftiones inlùper fæcu-
lentiori cumulo in ilia beatitudinis domo congerere o-
portebit. Denuo fi virgines plurimas habet unus vir,cur
non plurimos fimiliter viros mulicr una ? Quæ fi gene-
rent , immoderatiflîmè erit filiorum procreatio. Si à gc-
neratione vacant, pari modo à libidinoft copulatione ;
alioquinillic6cnaturæordo pervcrterctur, quæ ex ilia
exigit copula generationem, 6c impotentia fuæ virtutis
generativæ convincitur, quæ appofitis omnibus ad generationem
futuram fùfficientibus,illic fiio caret effechi.
Porro reprobatione indignum judico, quod Ange-
lorum felicitatem in coqorum, pincernarum, 6c pro-
ftibulorum, feortorumque officia redigitis, Quantb
reèbiùs eft homines ad fimilem Angclorum felicitatem
fublimandos aflèrere cum Chrifto dicente : In re-
ftrreclione neque nubent; neque nubentur , fed erunt ficut
uingeli Dei. Matth, xx 1 1 .3o . E t ubi, inquies, erunt
ficut Angeli? In ilia equidem beatitudinis domo, ad
quam peregrinatio noftra tendit, ad quam , nifi in-
feliciffimi fimus , 6c in mala hora progeniti, totam
vitæ lâbentis viam, totam animæ intentionemordina-
mus, ad quam invitât Chiftus quemlibet qui fàlutem
affeéfcat fuam : Vade, inquit, in domum tuam , quæ
fuerunt, 6cc. In quibus verbis arbitretur quüibet,
Chriftum ad fè fèrmonem hune dirigere.
Vade citius, ne torpefee $
Vade lotus , ne pavejee.
Per falutis fimitas.
Pro primo Feflina velociter, nefieteris. iR e g . XX,
38. E t Vade y 0 piger, ad formic am, & confideravias
ejus, & difee fapientiam, Prov. VI. b. U t videlicet pi-
gritiam ignaviamque devites.
Pro alteroimitarePhilippum, velEunuchum, qui
ibat gaudens per viam fuam. Aâr. v i 1 1 . 3p. E t Pro-
phetam audi canentem : In domum Domini, Utantes
. ibimus. Pf. ex x 1 .1 . Deindè fècundo :
In domum hanc accéléra,
« Jn domum hanc prop er a,
ZJbi nulla calamitas.
In illam itaque domum, cujus fi nomen petis, re-
fpondet Jacob : nomen loci illius , Domus Dei. Gen.
xxxv.7.
E t 2 8.17 . ejufdem: Verè nonefi hic aliud nifi domus
Dei & porta coeli. Si ejus conditiones prærequiris, opu-
lentiffima eft : in Pfàlmis. Gloria & divitU in domo
ejus. Pfal. cxi. 3. Rursùs fpeciofà eft: O b hoc Pfàl-
mifta. Domine, dilexi decorem domus tua. Pf. xxv. 8.
Porro laudibus infonat in Pfàlmifta Beati qui habitant
in domo tua, Domine, 6cc. Pfal.LXxxi 1 1. f . Deni-
que omnem hominis appetitum, perfedta fâtietate de-
leéfat. In Pfàlmifta. Inebrieabuntur ab ubertate domus
tua, & torrente voluptatis tua pot ab is eos. P f xxxv. p.
) E t itcrùm : Replebimur iu bonis domus tua. Pf.LXiv. f .
Finaliter tertio tuam pete manfionem , tuam pete
portioncm, quæ eft felix paternitas, ut fcilicetman-
fio tua fit in domo æternæ retributionis cum Pfàlmifta.
U nam pet U à Domino, hanc réquiram, ut inhabitem
in domo Domini , &c. Pfàl. xxv 1 .4 . Portio quoque in
terra viventium , P f c .x l . 6. quam nos adiré profpero
impeturbatoque curfii præftet fùmmus ille in domo
Paterfamilias Dominus nofter Jefùs Chriftus. Amen.
f i n i s .
J O A N -
JOANNIS GERSONII
V o lt oris & Cime ell nr ii Ptrißenfis
E R M
D
C O N C E P T I O N E
B. M A R I Æ
V U G I N I S ,
In Ecdefia Annofa nDBoim Gineir m10a4n1t .habitus.
Tot a pulchra es arnica mea. Cant. iv. 7.
es omni pulchritudinc. Tom fulchr* es arnica mea. Tunc admodum laetatus fum, nec videbatur mihi
quod convenientius thema habere poflem , ut lau-
darem puritatem , cxccllentiam , & pulchritudinem
iUius gloriofe Domina:. Vidi enim illis verbis in O campo illo verum Deum amoris, qui mentirinon
poteft, vocare & appellare benedidtam hanc Vir-
^ ginem , qux hodie fan&a concepta fuit, omni pul-
ebritudine ornatam. Totajulchra es , &c. Nomina,
tur infuper ea Domina fingulariter amata. Tota fu l-
eara (inquit ) ■■ es arnica mea. Et unum iatis loquitur
ad alrerum. Non enim digna ell aliqua mulier
peluielc ahrrnai.c a tIadmeo excellentis'Imperatoris, nifi lit tota ■ ' & - Jconcu^ifiet , inquit , Hex de-
eorem tanm. Pfal. XUv. I2;. jde0 loqul;ndo de
rebus divmis ad fimilitudinem humanarum rerum
quemadmodum Prophet® f®pihs fecerunt in Scrip-
tuns eorum, & exemplo Bohtii, Alani, aiiorumque
Poetarum Cathohcorum, fumere polTumtalem figu-
rpahmea,n d&am p oCetoicnacmep tiimonagisi nhautijounse mve ardit adteelmef:t ab&ili uqseuxm-
fundata eft fuper eoquod dieft Boetius, L ib . de Cm-
filatmie 4 . p-opi. 6. Win f ie r i ' corf us virtmes adifi-
caverunt, dicit Boetius , quod virtutes fecerunt at-
I Id ed iegan eq aut®qu ep efrr uvâeurobalê plorqoupio f&it aa upduirlec hvroal umDuds * que Formarunt corpus & animam perfon® fandl®. Nec
arnica eft.appellata ; nee'efle eft ut à corde np-
ftro ejiciamus horrendum, turpe, Scodiolum pecca-
tum mortale, per perfeâamPoenitentiam & Contri-
tionem, ut anima noftra purificetur & pulchra elfi-
dceilaetdulra,b ilfitietqr uaeu. ddiiagtnuar 5 uqt uliiat Dei arnica , & laus fua non efiJpeciofi laus in ore ■
feccatoris. Eccli. xv. p. Et Augullinus ftiper Pfalmos.
Vis ttt Deo jocunda f i t laudatio? N o li bona cantili-
71a tua obfireoere moribus mails. Quis dat illam
gpurartiitæatqeumo,d a, mnoormemin eil aiulimo, & c hpaurlictahsr iatpupdienlleamtu,r ;d ocnuujums
quidem doni, tota pulchra (de qua didluidTurnus) eft
theläuraria? Ideo ab ea ipfum petemusdonum, eam-
que làliitabimus, dicentes: A v e Maria. q 'O T A pulchra es arnica, ö'c. Cant. iv. 7. Pau-
1 lo ante recreabar per deledlabilem & fruâife-
rum fandl® Scriptur® hortum, vt oblivifeerer mifetus,
quamvis in alia quacunque materia majorem abun-
dantiam habere poflem minimè } hominibus namque
Latinum non callentibus parum funt deledlabiles
conducibiles,. vel®dificantes eos, & Sermonimisper
hoc prohxior redderetur & obfeurior. Et divido Ser-
monem nollrum in partes tres. Primaapplicabit themceap
tnioonflirsu. mS eardamndaat eerxiapmon hetu ijpufsu fmole, nfnecituantidsüipmfi ums oCroanh
ptaatretmes pbriop anrotifttera f aintifst&rucaieito qnue.* !liToneir.t ia■: juxta illas duas
.CumMifericordia pro humano gencre redemptio-
ms viam impetralTet, & ordinatumfuiflêtac conftitu-
tum per fublime Trinitatis eonfilium, utfatisfieret Ju-
llit1® (quemadmodum contradicebat) quod Filius Dei
carnem afliimpturus eflèt humanam, & quoddivini-
tas umenda Foret ac jungenda humanitatiadfitis&aio-
™ curaT 6t folicitudinum mundi præfentis, c pnleemri dfeecbieernedt aamc',c c&le tbermarpîiu sD veenuiste, leugt iItn cfaàrcnearteio& cfobmr-- 6c expellercm ftultam otiofitatem, audiendo laudes marpHnminom ß»cnn^iNr« •. Sanctorum 6c Sandtarum, ut eorum exemplo, alio-
cutione, 8c doarina bona fecilius tranfigere poflem
breviffimam &pericuIofilfimam mortalis mundi pere-
grinationem. Secundum enim Sapientem, lantta 8c
divina Scriptura aufert tædium à perfona qu® fe il-
li dedicat, five applicat. Erit i f f i afocutio cogitatio-
nis Ó1 tadii meij Sap. viu. p. Uabebo propter hanc,
claritatem ad turbas & honorem apud feniores, 8c
docet verum plâlterium perpetuæ felicitatis, doarix
eft difeiplin® Dei. Ibidem inlhper volebam Ipecia-
liter invenire, 8c habere thema convenientius ad di-
cendum magis propriè de præfenti folennitate ad lautmalaermeD
qoumaliisn apmer,t ifneecbuantd aüdm e fuampie, nqtiuami e rfauta mtaminffuinbiltiammis,
&M agteenr:e, roqfuii gine ncoeerliiss, Dqeuuæm i nh ahbiesb âint fPeraitorreimbu.s illi eflèt
blicCaotunmfil iuemll ihno cm purnodpoo fviatruimis m8co doirsd. inaItnio c oineloox i nptue-r
jAulnlgoesl ,o sq^u i Ilnii atmer reax pinetdear bParonpt hrcecdaesm. ptIino ninefmer.n o Sinicteurt
in. principio novi temporis feu veris, aut cüm Hella
matutina proxirac liirgere vel oriri debet in aurora
diei, omnia germinant, Sc lætari videntur, aves ca-
nnouvnitta, te8 cf erdosa deeftlc menadjiot r; læfimtitiilait,e r8 ctu anbcu innd ialniat imoru rnodsi quoque mftrudiohem. Eta ccu,Pmu rdi®dmed®air eard innloplilcrearme D gratis defeendit. Sandæ quoque perfonæ. fursùm deliciolhm 8c coelellem campum, lloridumque hortum
divinæ Scripturæ plantatum, audum, ôcordi-
natum propria manu Spiritusfandi; 8c de uno loco
aledmal temrue mt,rpanesrlfleurdreimum : araqcucei dmite duitta tdioenfeeemnddeerleemda biin-
rpiadratmem m qaugainsd, amqu hæu jnuosm hionratti udre, ledabiliorem, 8c flo- Carnica, ubi audivi
Sapientem Salomonem, qui in perfona veri Dei amoris
jocundum cantabat canticum de fuis amatricibus,
piiecfulat teufsl eetf tc Lainbteicru mill en, ovi fponfi 8clponfæ. Indèap- Efithalamium JvonJi & fponfi. Il lue intravi, & bene recordorverborum, qu® cantabat
me idem verus Deus amoris. Benedidus Filius
Dei de nova fua Iponla 8c arnica, qu® hodie concepta
luit, lponfamea, Ibror mea, arnica mea, ornata
T om I I I . fur s I I I .
elevat® per defideria devota, ac devotam meditationem,
per Prophetiam cantabant, ut ell illüd. Ecce
virgo concipiet & pariet filtum , & vocabitur nomen ejus
Emanuel. Ifai. vu. 14. Et illud. Orietur fella ex
Jacob, & confurget virga de I f dèl & pèreutiet Duces
Ado ab. Num. xxiv. 17. Et quia fecundum quod
probavit cxcellentiflime Boetius Lib . 3. prof i ultima.
Omnis creatura naturaliter conatur obedtre , firvir e ,
dr complacere Creators fuo. Nam in hoc confiflit
ejus felicit as , ejus bonum , ejus nobilitas & pulchri-
tudo. Pofftim per figuram & imaginationem ratio-
nmaabginliutesr dfuenfedraibtaimt A dliacneurse Lquibordo D fuoom ina natura, quam D e ComplanBu natura
, in principio, acceffit mox cumfuisancillis, qu«
flint influential 6c caufa; naturales, feofferens adfbr-
mationem hujus Dominae, 6c pulchra: Dei arnica: 5 6c
O o o Q 2 coram