Joannis Gerjonii 1065 Sermo alius in Dominica LQyadragefinioe. 1066
1063
faporem. Et quo medio habebimus illam gratiam fa-
pidiflimam ? Rcfpondeo quod per illam qux prxeft
valj-gratix, q u x nobisetiam affcrt panem vitx •, etiam
eft ilia qua: eft altior in refcrtiflima menfa Paradifi.
Idco ipfa nobis bene mittere poterit de fuis reliquiis,
& gratix refe&ionem , fi ipfam deprecemur. Recur-
lamus ergo ad eam devote, vocemus earn 8t honore-
mus falutando eam(klute, 6tc. Ave Maria,6tc.
X T O N in ßlo , &c. Matt. iv. 4. Hiftoria 8c tex-
^ tus Evangelii hodierni fatis vpbis eft cognitus,
tarn per prxdicationcs qux vobis fxpe fiunt, quam
per pidturas qua: oftendunt qualiter Jefus Chriftus,
poftquam fuit baptizatus in fluvio Jordanis , fuit du-
dtus a‘ Spiritu fuo, hoc eft, ä voluntate ftia in defer-
tum quod erat prope viam inter Jerufalem 8t Jericho,
in quo interdum latrones & fures erant, juxtä
parabolam 5 8c in quo landbus Joannes morabatur, 6c
ubi erat fons quem Elifxus dülccm reddidit. Ibi erat
Salvator nofter Jefus Chriftus, qui jejunabat quadra-
ginta diebus 8c quadraginta no£tibus quoad cibumcor-
poralem , fed defuper nutriebatur fpiritualibus cibis
landtas devotionis 6c pane Angelorum , quemadmo-
dum lätis inniiit per refponfionem quam pro noftro
fumpfi themate , quando dixit inimico qui volebat
eum tentare ut comederet panem materialem: Non
in ßlo^ane , 6cc. Et ad concipiendum fenfum Evangelii
, principaliter ad noftram inftrudtionem, non in-
trando quxftiones altas , vel extraneas, vel nimium
curiolas 5 8c alias quam vos deceant ; feire velitis,
quod inimicus univerforum bonorum, magifter totius
iniquitatis fathan adverfarius nofter, qui tentavit 6c
decepit Adam primum Patrem noftrum , 6c fugavit
cum äParadifb terreftri in prxtens detertum, in quo
compulit eum comedere panem doloris 6c tribulationis,
6c omnes filios ejus: läthan dico , qui fuerat primus
excxcatus , videns Jefum Chriftum noviter baptiza-
tum eile, in deferto Jud xx amodofolum, 8cincon-
tinuis jejuniis, vidit per magnam invidiam ipfum nu-
tritum eile pane ccelefti, pane devotionis, 6c fandhe
contcmplationis. De quo pane dicitur: Cibavit eum fane intelleüta , 8cc. Eccli. xv. 3. 6c de quo dicit
thema rioftrum : Non in ßlo fane vivit homo. Co-
gitavit per magnam malitiam qualiter, 6c per
quam aftutiam, 6c deceptionem Jefu Chrifto auferre
pofiet panem ilium cceleltem devotionis, ficutabftu-
lerat prius A d x , 6c quomodö expellere pofiet bonas
animx nutrices qux miniftrabant panem ilium. Et
qux funt h x nutrices ? Sunt virtutes, 6c prxcipue tres
Theologien, Fides, Spes 6c Charitas. Cogitavitergo
inimicus, feaddudturum tresfilias fuas , qua:funt
admodum contrarias his tribus virtutibus, ut per unam
vel aliam tolleretdevotionis panem äjefu Chrifto: &
fecundüm hoc intulit Jefu tres tentationes, 6c tres in-
fultus periculofos, multümque timendos. Et prasfen-
tavit ei tres fpecies p.mum mortalium 6c venialium.
Prima tentatio, ut tolleret Jefu Chrifto coeleftem panem
devotionis, fadlafuit per unam filiarumfathanx,
quam voco gulam luxuriofam, & hoc eft quoad
primam partem Evangelii. Secunda tentatio fädta per
aliam filiam , quam voco gloriam prxfumptuofam,
quoad fecundam partem. Tertia tentatio fuit fädta per
tertiam filiam , quam nomino cupidam avaritiam,
quoad tertiam partem. Redte apparuit inimico fatha-
nn h x c tria pcccata efle tres curiofas anima: devotx
infirmitates qux habent magnam potentiam, 6c vo-
luntatem illam privandi pane Angelorum; pane quem
virtutes adminiftrant ; pane qui eam fuftentat 6c nu-
t r i t , qui eft panis devotionis de quo dicit thema
noftrum : Non in ßlo fane , 8?c. Ver.e vi-
demus quod tribus rebus impedimur terrenum 6c materialem
manducare panem. Primum impedimentum
eft per febres , quando ipfa: tollunt guftum 6c fapo-
rem panis, ratione malorum hiimorum 6c corruptio-
ijun^ quae fuprä linguam iunt 6c in ore. Secundum
1064
impedimentum eft per odoratum. Tertium impedimentum
eft per nimiam repletionem aliorum malorum cibo-
rum. Spiritualiter loquendo, luxuriofa gula primum
dat impedimentum anima: , nc uti poflit pane ccelefti
devotionis, ycl fandbe do& r in x, 6c hoc fit per fe-
brem deledtationis inordinatx: vana gloria per odoratum
ventofx prxfumptionis, 6c abundantiam mun-
^ danx cogitationis. Et his tribus modis impeditur anima
devota manducarc pancm qui cam fuftentare de-
bet , de quo dicit thema noftrum: Non in folo, &c
Etforfan quxres, quando fiant h x tres tentationes,
infiiltus 8c impedimenta ? Refpondeo tibi tex-
tum Evangelii in principio. Dicit cnim Evangc-
lium fan£ti Matthxi, quod Dominus nofter Jefus Chriftus
noviter baptizatus fuerit in fluvio Jordanis, 6c du-
6lus fuit a fluvio Jordanis in defertum per Spiritum
fuum, hoc eft, per voluntatem fuam 6c infpirationem
fandtam, ibiquejejunabat.
Apphcando hoc pro noftra inftru£tione,accipiamhic
aliquas confiderationes ad refpondendum huic quse-
ftioni.
Prima Confideratio.
Quanto anima devota magis bene vivere nititur, 6c
habere panem ftium6cfuumnutrimentum devotionis,
B tanto magis inimicus conatur ipfam tentare & impedire^
vel laltem tanto magis percipit devota anima infultus
ejus 6c impedimenta. Hoc figuratum fuit nobis in Jefu
Chrifto. Et hoc exemplo fenfibili ccrnimus: cum avis
capta eft glutine aut laquco, non percipit captionem
fuam 6c impedimentum, nifi cum nititur volarc, ut alibi
nutrimentum fuum quxrat. Sic anima qux eft inter
laqueos inimici, multo plus fentit malum ftium cum
opinatur fugerc, 6c in coelum volare perdefideriafan-
dta, ibiquecaperepanem fuum cceleftem devotionis,
quamantefentiebat. Non eft pejor infirmitas ea qux
nonlentiturj poflet hie adduci dc muliereprxgnante,
quas tentatur de cibis malis.
Secunda Conjideratio.
Non eft malum fignum in anima devota, cum fentit
fe in primaria fua converfione tentari, 8c quod fathan
illi panem fuum tollere vult uno fupradidlorum modo-
C rum, cui animo vigorofo refiftat, quod eft fignum
animam eflc baptizatam , 6c exiifle de Jericho , hoc
eft, de voluntate peccandi, 6c intrafle defertumpoe-
nitentix 6c abftinentix, ad perveniendum ad civitatem
Jerulalem, fecundum parabolam : Homo quidam def- cendebat, 6cc. Luc. x. quoniam ad literam defertum
in quo tentatus fuit Jefus Chriftus erat in via Jericho,
vel Jerufalem. Illic fecit fe Eremitam vifionis pacis
Paradifi S. Joannes Baptifta. Et ibidem erat fons quem
Elifxus dulcem fecit. Aliam figuram ad hochabemus
in filiis Ifrael, qui perfecuti fuerunt 6c fugati, ciim
vellentexire ^Egyptum, tranfeundo per defertum ad
terram promiflionis.
Tertia Confideratio.
Non eft fecurum , nec confulendum quod perfo-
_ na fubitb nimis altum inchoet incceptum, 6c perfe-
^ftionis ftatum, 6c prxfertim v itx folitarix, vel erc-
miticx, autinclufx, priufqiiam beneprobeturinfta-
tu mediocri. Q u x eft caufa hujus ? Quoniam in vita
altx perfe&ionis fortiores funt tentationes, magisex-
tranex, 6c ad vincendum duriores, nec ftrenuus miles
conari debet debellare ignavum > ficut etiam per-
fona infirma vel nimis juvenis non debet poftularc
ut nutriatur ladte, velpuerorum pulmento. Tempore
noftro 6c antiquo decepti funt plures, nec oportet
iemper iniequi exempla majorum.
Quarta Confideratio.
Poftquam feimus fathanam eniti nös tentare, 6c
auferre devotionis panem, debemus temper eflè admo-
diim in timoré 6c magna humilitate ergà Deum, 8c
poftulare auxilium Sandtorum ac Sandtarum ejus : non
enim tarn fubtilis vir dodtus eft in mundo , qui feire A
poflit fraudes 6c cautelas inimici, nifi per lumen gra-
tix divinx. Quid ergo faciemus homines fimplices 6c
ignari, nifi Deus nos juverit 6c confortet? Etfingula-
riter ad hoc prodeft legere vel audire, fivcoperam
dare perte, autalium, facrarum Literarum feripturx,
autfeientix, unumquemque fecundum ftatum fuum;
6c potius viros Ecclefiafticos, aut divitum Domino-
rum filios, quarn alios id facereconveniet. Habemus
cnim in hodierno Evangelio, contra omnes tentatio^
nes Jefum Chriftum temper fe defendifle per fandtam
Scripturam. Et qui cam ignorât debet libenter pe-
tere confilium, 6c ei credere, exemplo meiidicantis,
qui alibi panem q u x r it , çùm ex feipfo habere non
poteft. Et notetur hîc procefliis politicus, quomodó
Superiores debent miniftrare inferioribus. Et contra
curiofos , 6c Biblix tranflatorcs , 6cc. Item nota
quod diferetio qux acquiritur per Scripturam fanöam
& bonum confilium, panem examinât, &eum Matrimonioconjunais,obinfantiumpen7uiüm:”&c"
qui non bonus eft réfutât. Regrediamur, 6c dicamus
in fpeciali de tribus tentationibus fupradidtis, quibus
firmitatis, velnimixdebilitatis, autpaupertatis, qux
acciderent corpori ejus nimium jejunando. Notct
quod Ecclefia ob hanc caufam excipit aliquos homi-
nes; pueros, tenes, infirmos, mulieres imprxgnataä,
nutrices , peregrinos , laboratores 6c mcndicantcs,
6cc. Confulo tarnen ut accipiatur facultas a Curato
proprio in cafu dubio.
Tertia Confideratio;
ft
Non modo in jejuniis, fed omni tempore perfond
obligata eft jejunare, vel abftinentiamfacere, fividet
6c certe fentit gulam omnino fibi tollere panem fuum
devotionis, 6c eamduccre ad peccata alia: utadpro-
hibitam luxuriam, vel aliquorum Prxceptorum Dei
tranfgreflionem. Hinc patet quod perfona redtc po-
teft jejunare Ecclefix jejunia, 6c nihilominiis per nimiam
quam fimul 6c femel comcdet comeftionem,
peccabit mortaliler ; videlicet fi per hoopercipiat te
tranfgreflam- fuifle alia Dei Prxcepta. Exemplum de
aliqua puella. Hieronymus: Virgo Bet vmum fmfiat
& vidm, 8ce. Vinum matronx antiquitüs non bibe-
bant. Exemplum de aliquo Presbytero qui obliga-
batur adire Vefperas, 6cc. Exemplum demulieribus
(ut dixi) tentatus fuit Jefus Chriftus per très maledi-
dlas inimici filias. Legimus hodic quod poftquam
Chriftus jejunaflet quadraginta diebus 6c quadraginta
noftibus, 6cefuriit; fathan ipfum fallcrearbitrabatur
per luxuriofam gulam, 6c petiit ut lapides conver-
teret in panes. Jefus Chriftus refpondit verbum
propofitum : Non in folo fane , &c. Noverat fathan
quod gula caulat in anima qux ci eftdedita, fe-
brem quandam inordinatam , qux tollit guftum 6c faporem
cceleftis panis devotionis, quemadmodum di-
âum eft. Dicunt Dodtores fandti, 6c hoc declarat
experientia j gulam admodum impedirc lpiritualium
rerum cognitionem, 8c reddere animam veluticxcam
8c ftultam, nec credere Paradifum eflè, aut infernum,
6c ipfàm teparare à Deo : Vinum & mulieres afoflata- re faciunt fafientes. Eccli. xix. z . Dicit quidam ex Pro-
phetis, quo#materia deteftabilis illorum de Sodoma
Quarta Confideratio.
E x magna mi/bcicordia Dei interduroaccidit, quod
mittit tribulationcm & paupertatem aliquibus homini-
bus, aut dvitati uni, vd Regn o, ne luxuriofa gula
aliquos liorum invadat, per quam impeditur anima,
ut dictum eft, devotionis panem comedere. N ec du-
bito quin Deus mittat vindiftam in Regnum hoc ob
magnos & horribiles exceffias- qui Eunt per carnalia-
peccata, gulam & luxuriam, & nunc aliquieamfen-
tiuntvindi£tam,utfibicaveant. UtinamvelitDeus ut
exemplo Jefu Chrifti fuperare valeamus & effiigare
luxuriofam gj.ilam, bene cogitando, & firm iter creden-
do quod vitam habeamus fpiritualem niultb magis
tuendam quam corporalem, & quod fecundum Jefii
Chrifti refponfionem thematisveftri: Nm in file , Sec.
& Gomorra, fuit faturitas vel panis abundantia. Et C in *10c û “ ° pnmam tèntationem , & relinquo
fuerunt tantoperè excæcati, .quod cùm Loth diceret
generis, hoc eft filiaftris lu is , certe civitatem eâ
quæ fcqu.ebatur node confundendam, &eosibiperi-
turos, nifirecederent; vifiimefteis Loth jocari, vel
irridere. Stultus non timet donee amittit. Quot funt
tales, quibus cùm prædicatur dc pcenis inferni, non
fe convcrtunt j fed funt vanitate pleni, Sc cibis repleti,
omniaque convertunt in contemptum & irrifiones ; nec
eft aliquis panis devoüonis, qui non eisvertatur in tædium,
nec Capiunt quemeunque guftum vel feporem,
fed ipfis eft contrarius panis quem fiimunt, adhorro-
rem & abominationem. E t nota hie de Antheo, &
de eis qui mordentur à cane rabido. Etfineprolixio-
n ptofecutionefumam hîc quatuor confiderationes.
Prima Confideratio.
Rationabiliter ordinata fuerunt jejunia Ecclefiælân-
d æ , præcipuè in vigiliis Feftorum, &inQuadrage-
fima, ad difponendum nos, utcumfeporerecipiamus
panem devotionis, panem Dei, & SacramentumA ltans.
( r
Secunda Confideratio.
Si jejunia Ecclefiævaldè impedirent devotam ani-
mam a comeftionc panis fui devotionis, ratione inmultas
quæftionesac dubitationes quæ fieri pofient.
Si fathan feiebat Jefum Chriftum habere potefta-
tem mutandi lapides in panes ; & fi nefeiebat, quèino-
do aufus fuit eum tentare? Deinde in qua forma Sc in qua
loquella tentavit Jefum Chriftum ? Infuper qualiter Jefus
Chriftus paflhs eft tentari, & duci à diabolo. Quare
etiam fathan potiùs eum tentare voluit per panem fa-
âumexlapidibus, quàm per alios cibos? Etquareip-
femetnonminiftravit ilUdelicatas efcas? Item, qua vir-
tutejejunavitJefusChriftusquadraginta diebus & quadragintanodtibus
? Quare nonjejunamus eotempore,
in quo Chriftus Jelusjejunavit? Item, ubi erat Domina
noftra? Item,fi tentationes fùerint infrà quadraginta dies
velpofteà? Item, fi fànctus Joannes Baptifta Chriftum
non vifitabat. Cùm fathan percepit per filiam gulam
fe Jefum Chriftum decipere non poflè, nec ab eo auferre
panem devotionis & contemplationis, hoc contentus
fuit minime; fed adduxic aliam filiam fuam, gloriam
j , præfumptuoiâm, quæreddit,utdi£tumeft, animam,
quæ eam recipit, tam indifpofitam, ut non poflit de-
glutire panem fuum coeleftem devotionis. Dicit Evangelium
quod inimicus duxit eum iq Jerufalem ihprà pin-
naculum Templi, & dixit ei : Si Filius Dei effet, ut mit-
teret fe deorsùm, quia non læderetur. Et aflignavit caufam
per Scripturam : Scrotum eft: Angelisfuis Dene man-
vitdete, &c. P f x c . t r . Sed Jefus Chriftus dixit ei:
A'f r: U’nnr.b'.s _l)-amin.um, Matl lv. 7. See. HÎC
quatuor accipit confiderationes.
X x x 3 Prima