diccrc contrariùm d t error 3 quemadmodùm qui di-
cere vcllet quod nude inccdendum efîct : ut qui vel-
let cxcul'are Cham, quod1 non coopéraitPattern fuum.
Eft error Philofophorum , qui ob hoc didti fucrunt
Cihiei, id ell’ , canirii. Hoc prohibet Ariftoteles vu.
Politicorum. Seneca dicit : Turpia ne dixerts. Tur-
pe W Bum artrahii turpe faBum. Auguftinus dicit :
Errorem ejfef \a fe ipfb abfeedere. Tullius in De Of-
ficiis j-vodat verbaturpia Sc illota. Sanbtus Paulus
elicit J multa fieri in fccrcto, quæ nominanda non
flint ; Corrtimottrit boms mores , See. I . Cor. XV. 33.
Hi ^ qui contrarium dicebant, vcllem quod ipfimet
infer lièrent fil ins eorum fecundiim rationem loqui-
Secunda ratio & modus excuiari non poteft, quia
ctiam inter côdjundtos honeftas obfervari débet. Ter-
tiüin fieri non débet in publico, propter fùpradidtas
càufas, Sc etiam debet iêrvari veritas ac honeftas in
perfonis. Quartus modus Sc quintiis fieri pofl'ent in
aliquibus cafibus 3 quemadmodùm ægrotus oftendit
fcpmninb nudum Medico, ut eum fimet. Et fi Ma-
gifter Joannes Meldulienfis fic intelligebat, verumdi-
eebat : fed in hoc erfabat, quod per rationes ftul-
tiim effinxit amatorem. Secundo, in hoc quodhorta-
batur omnes communibus Sc nudis loqui fermonibus.
Tertio, in hoc quod publicavit librum fuum nondum
perfédtæ ætatis hôminibus, qui abutebantur. Quarto,
in hot quod fuse etiam rationes monftrabant nude
ïncedendum eflè. Dico ergo pro refponfione , quod
verba funt turpia, ob maluni quod evenit, Sc quod
intenditur 3 ficut ctiam funt afpedtus mulierum nuda-
rum, propter perverfum quod fequitur defiderium.
Nota Sandtum Auguftinum. De Nuptiis & Conçu-
pifeentia, Sc vulgar urn proverbium : Non eft malum
f i non intendatur. Tollite, boni homines, hos Libros à
filiabus, Scfiliisveftris, alioquin accipient malum, Sc
relinquent bonum. Exemplum de puero, Sec. N o tate
quis fit finis. Notate deOvidio qui miflùs fuit in
exilium. Notate de Matheolo fatuo. Dico très aflèr-
tiones. Prima, fiefl'et mihi liber Romancii deR o fa ,
qui diet unicus , Sc valeret mille pecuniarum libras,
comburerem cum potiùs quàm ipfum venderem ad
publicandum eum ficut eft. Secunda, fi feirem ipfum
non egiftè pcenitentiam, non potius rogarem pro
eo , quàm pro Juda 3 Sc augmentant hi qui in malo
cum legunt poenam foam , fi eft damnatus , vcl in
Purgatorio. Tertia, fi audirem Confeffionem perfonæ
quæ abuteretur , præciperem e i , ut multa deleret,
vcl prorsùs eum abjiceret. Sic dc feedis pidturis, Sc
quæ inflammant, vel fadtæ funt pro amatoribus, Sc
amatricibus ftultis. Os quærit de illo, qui non potent
loqui : • ratio dicit quod confiteatur per figna:
difficillimum autem eft de mutis à natura. Et qui etiam
furdifunt, infpiciendus eft fenfos quern habent. N o ta
de Sigano, qui diftorfit os contra Sacramentum in
ledto mortis, Sec. Hie efl'et quæftio , fi fiftulatores
fint in ftatu gratiæ. Teneo quod fic , fi humiliter
utantui*, See. Secunda caufii poteft habere locum in
juvenibus hominibus 3 ut Rcligiofb ludente ad pal-
mam, ut dicit Seneca. Femina fi fola eft, mala cogitât
3 Hippie, facile: hoc debet die tempore Sc loco
honefto, Sc parùm ', non omittendo officium Ec-
clefiæ, Sc præfentibus amicis fuis , Sc fine fbcietate
hominum extraneorum non honeftorum. Tertia
caufa etiam bona eft fub di£tis conditionibus , etfi
aliqui abutantur -, etiam homines alieni omnibus abu-
tuntur, Sc abufus fit de omnibus, ficut dicebampri-
die. Inclufa etiam in Monafterio aliquo appeti poteft.
Prætereo manus Sc alios tadtus, de veftimentis Scor-
namentis, quia poteft feiri per hoc quod didtum eft
de ofeulis. Et dixi alias , quomodo habendum fc fit
in omnibus tadtibus manuum, Sc aliis rebus, qui font
facti ad incitandum ad carnalem voluptatem pcrficien-
dum -, omnis cnim hujufmodi tadtus prohibitus eft in
Matrimonio, .Sc extraMatrimonium.: honeftas enim
ubique fervari debet. Tadtus qua:rit de pollutionibus
nodhirnis, fi facicnda fit cotafcientia, ciim eis rellfte-
re non poflumus. Ratio dicit quod veniunt vel cxni-
mia repletione, aut per pnecedentes cogitationes,
aut ex fragilitate, aut inimici tentatione. Et pecca-
tum eft fecundum prasccdentem , vel fubiequentem
confenfum. Et confitendum eft pro majori fecuritate
de talibus quaficonditionaliter. Et notate, ficomple-
tio eft inter vigilandum Sc vofuptas, eo quod natura
purgataeft, See. Ratio dat remedium primum fo-
Drietatem contra fpecies, fortia vina , Sc alia hujuf-
. modi. Nota de mulieribus maritatis, fi poflint agere
poenitentiam fine facilitate mariti, vel filiae maritan-
dvc. Ratio dicit ubique fervandam efle menfuram,
Sc ne corpus omninoperdatuiv Notate fiutipoflimus
medicina ? Dico quod fic. E t fi aliquis.-poteft fibi
auferre aliquod membrum, ut fe deformem xeddere,
vcl caftrare, ficut Origenes. Requiritur diftindio de
deformatione, Sc fi per divinam infpirationem,. ficut
de Moniali quae mifit oculos fuos , See. Secundum
remedium eft de occafionibus litterarum , donorum,
fermonum Sc ta&uum. Nota de illo qui projeeit 10-
fas in latrinas. Quid faciet juvenis perfona , fi quif-
quam earn per jocum tangere velit ? Debet refutarc:
nam Sc poftmodum laudabitur. Si vis non fit. fua,
ut fe poflit defendere, debet clamare. Si verb timeat
mortem fi clamaret, non tamen ob hoc feoccidere
debet, ficut fecit quaedam paulo ante , Sc Lucretia,
„ nec perdet premium fuum. Nota de fanda Lucia.
Notate fi Confefior debet prohibere omnes occafio-
nes, Sc qualesj Sc fi debeat facere ut aliquid promit-
tat ea perfona fiuas confitetur. Fiat hie diftindio,Sc bene
difeernatur promittendi modus, Sc quid priusqiiam fiat,
Sc ad quid obligat, Sc quid profit. Notate quod primum
feiendum a Confeflore , eft feire quam focietatem ha-
buerit confitcns. T ertium remedium,eft cfticcre ut pau-
ciflima fiant peccata, Sc interca multa bona facere. Notate
quod fit in fecreto, Sc extra Fefta, Sc locafan-
6ta, cum perfonis fine vinculo. Notate quodpropo-
natur quotidie velle agere poenitentiam, nec hoc eft
•peccare in Spiritum fan&um, fed eft, cum quis credit
fine pcenitentia fe falvandum. Notate de illo qui
non peccabat die Sabbati j alius in vigilia Magdalena:,
alius propter Angelos, See. orationes, jejunia,
eleemofynse. Finaliter poeniteamus faspe petendo ut
regnum Dei nobisadveniat. Non fit, 6 bone Domi-
^ ne, bone Pater nofter, talis confufioinfpiritualireg-
^ no tuo quod in nobis eft, ut tu fis exclufus, Scini-
micus dominetur, ac ratio fubftrata fit pedibusfen-
fualitatis qute eft tanquam afina noftra, Sc exemplo
mulieris qua: petivit caftitatem in h.onorem Nativita-
tis, Sc partus Virginis Maria: Dominie noftra:, &c.
JO AN NI S GERSONI I
Doctor is (jr CaHccllirii Ptri[ienjts
S E R M 0
F A C T U S I N D I E
N A T I V I T A TIS DOMINIj
i d JMtSS. Codd. ViB. 46Z - & Navarr. unttnt.
D Verbum caro fadtum eft 8c habitavit in
nobis, foan. i. 1 4 .
PO stulemus, Fratres in Chrifto, ut Verbum,
quod hodie caro fadlum eft, illud in me Pf0"
phcticum adimpleat : Dominus dabit verbuwt
evangeli-Lantibus virtute multa , Pfal. EXVH- 11 ‘
........quoquoniam
; infipidum , inane, Sc invalidum erit verbum
oris mei, fi non accipiat virtutem multam à Vcr-
bo Dei Patris. Poterit aures Garnis ftrepitus noftri
fermonis percutere > fed in auribus mentis nec forti-
ter fbnabit, nec in easaltè fixèque defccndet, finon
à Verbo hoe fliam fbnoritatem afliimat Sc virtutem.
Et hoe ipfum ut impetremus , T c nefcio an glorifi-
candam magis, aut ftupendam Verbi hujus Matrem
jnvocabimiis, falutantes Sc verbis angelicis falutabi-
mus invocantes, Scdicentes: Ave Maria &c.
V e r b u m caro faBumeft. Joan.xv. 14. Quoniamtri-
plicem Verbi Domini nativitatem Evangelica hæc continet
particula, ad fui commemorationem meum in-
flexit animum -, quatenus verbum creatum fententionum,
temporale; omnipotens,paflibilej immenfum,
menfurabile faSlum eft: non tarnen abbreviatum per
Divinitatis diminutionem: fed per fufeeptionem Hu-
manitatis, Sc idiomatum communicationcm. Verbum,
inquam, caro falium eft. Hoe nullus Philofophorum
intelligere, nullus conciperc valuit j hoe doftus Plato
nefeivitj hoc Demofthenes eloquensignoravit. Fatetur
Auguftinus, fe inPlatonicis lcgiftcLibris Joannis hoe
Evangelium: In prinefio er at Verbum See. ufquehane
♦ ipfam particulam 3 Et Verbum caro faBum eft. Sed
dum hic venit, calamus fuus ftetit, Sc in folio tanti,tam-
quam fecreti Myfteriiiftius ultra progredi aufusnon eft.
Verbum j inquit, caro faBum eft.. Hic abfque ullo
dubirationis fcrupulo Evangelifta Joannes infinuat
fiflïmum aflümerem , qui de Verbo increato quódA Chriitum efle Deum, nccquicquamapertiusdicipo-
-n. fi*— — ! teft. i Deus, inquit, er at Verbum , & Verbum caro
faBum eft. Si quis nondum illuftratus eft, Sc quomo-
db Deus caro faótus fit non videt, non concipit,
non judicat, non intelligit 3 confulitfcientias omnes hu-
manitus adinventas , Sc deMyfterioliujus Nativitatis,
qua Vrrbum caro faBum eft, interrogat 3 fed aut nullam,
aut dubiam, aut erroneam pra;ftant refponfionem.
Non video, inquit Grammatica, quaratione, aut
nominum impofitione, leternus habere incipiat duration]'
« initium 3 immenfus menfuram 3 impaflibilis paf-
fionem 3 omnipotens Sc immortalis impotentie mor-
talitatiftpic defeélum : fi enim eternus eft, non ha-
bet initiuni3 fi autem initium habeat, eternusappel-
B lari meis ex regulis prohibetur.
Intcrrogata fuper hoe Logica: qualiter, inquit, hic
terminus, homo, qui fpecies fpecialiflima eft, deplu-
ribus fpecie Sc plus quam fpccie difterentibus, veri-
ficari continget, utputa, de forte, Sc Deo 3 hoe pre-
dicabilia mea, hoc predicamenta non habent. Porrb
qualis fit prcedicatio, Deus eft homo, nifiaut per fe,
aut per accidens, non intueor cam. -Si per fe dixe-
ris, ergo vel neceflariam , vel fimpliciter impoftibi-
lem confiteri ncceflc eft 3 ipfam vero non cflè necefta-
riam conftat, impoflibibilis ergo dicenda. Et fi prae-
dicationem hanc per accidens afièrere malueris,mon-
ftra quo paéiro id f ic t , cum neutrum extremorum
in accidentium pra:dicamento reponatur.
Rhctorica perfuafionibus fuis aftruit, quod fi mu-
lier peperit ,#corrupta eft 3 fi genuit, a viro cognita eft.
Ceterum Arithmetica ultra fuam cfie fatetur per-
fpicacitatem, qubd in Deo partium computetur numerus,
qubd dua: in eodem fuppofito natura: integrse
numerentur.
fêntcntiofiftimum eft, fueramlocuturus.
Vides itaque in præaflümpto verbo, qubd nafeitur
Dei Filius ex paterno intelledtu æternaliter, ideb Ver-
bum appellatur. Afpicis qubd ab utero materno nafeitur
temporaliter 3 proptercà dicitur : Caro faBum eft.
Inweris poftremo , qubd in corde humano nafeitur
fpiritualiter, quamobrem fubjungitur : & babitavain
nobis.
Verbum: quid altiuSj quid immenfius, quid divi-
nius ? Nam De us erat V trbum Joan. 1.1. Caro faBum
eft, quid humilius, quid impotentius, quid fragilius?
quia omnis caro fenum, Ifài. x l . 6 . Habitavit in nobis:
quid amabilius , quid jucundius , quid appetentius?
Neque eiftm eft 3 nec fuit alia natio tam grandis, qua
habeat Deos apjfropincjuantes fibi , ficut adeft nobis
Deus nofter} Deut. iv .7 . Verbum, inquit, caro factum
eft. Verbum hoc immenfæ eft virtutis, nam omniaper
ipfum faBa funt, Joan. 1.3. Sc fi quæ per eum
fatta non funt, co ipso nulla prorsùs funt, quoniam
fine ipfi faBum eft nihil. Quo paéto igitur entitas complexé
fignificantibus tribuitur , quorum aliqua nullum
habuerunt, aut habere potuerunt fàétionis initium:
eo ipso quafi infâniens dicere audet Manichæus,
à Deo tenebrarum fabta efi’e multa , quæ Deus ipfe
non condidit, cùm audiat qubd per Dei Verbum
omnia fà£ta font, Sc in Verbo Domini coelifirmati funt.
Pf.xxxir. 6 . Et ad Hebr. 1. 3. Po rtans omnia verbo
virtutis fua. Verbum hoc infuper æternum eft dura-
tione, quia Verbum quod erat in principio erat
apud Deum. Cui conçois eft Propheta : ln aternum
Domine permanet verbum tuum. Pfàl. cxviir. 8p. Verbum
ergo iftud non eft, quod per auras efflando dif-
funditur 3 non quod in tabulis aut pellibus inferibi-
non denique quod animæ irrationali per inhæ- Stupet Gcometria quantitatem majorem Corporis
fionem innititur ; fed Verbum eft æternaliter à C Chrifti per alteram uteri virginalis elaufi quantitatem
Pâtre, -émanans , per quod Pater dicit omnia, in ’ ^ " —
quo tanquam in Verbo fententiofiffimo, Sc arte per-
febtiflîma omnium faâorum , omniumque produci-
bilium imago relucet. Verbum ideb folum, quiafen-
tcntiofiflirnnm eft, Sc omnium expreffivum, cui nec
imaginaric quidem addi poteft aliud verbum abfqiie
nugatione, Sc fuperflua repetitione. Idcirco Verbum
hoc nullum aliud in divinis producit Verbum,
ne in Trinitate cadat riugatio , quippè eft ipfum ob-
jcblum fufficiens, adæquims, & terminans omnem
producibilitatem Verbi in divinis 3 non tamen minus
I l potens, quàm Pater qui gignit, quia eadem
prorsùs ipfum eft potentia cum Pâtre qui gignit.
Mira prôfedto Sc inexpliçabilis nativitas, quam ve-
neSran P—^ u s , Sc pia Fid- e cwregdÿis kc onven*i t,1 quà«m quriofa £> dum quod agitur. Neque
erb! noftn penuria referari, præfertim cùm amplior, Sc pientiam adeo coarblemus,
exquifirior de e’a fermo aliud tempus expoftulet, alium
locum 9 aliam linguam, aliud ingenium. Verum ab
ac ac Sterna generatione, ad temporalem,
qua dieis hqbicrnuspercelebrisefFebtuscft, pergatora-
J10 5 . Evangelifta' fobjungat, audiamus: Ver-
Car.o faBum eft. Ecce quqd ait Apofto-,
US ad Rom. ix. 28. Virbum abbreviatum ftecit Dominus
Juper terram, An non bene abbreviatum , quiajeter-
TOmi I I I . Pars I n f
abfque divifione progredi, quam penetrationis poffibi-
litatem non concipit.
Mufica nullos prius in terris Angeiicos cantus au-
diverat. • :
Nüllas hoc loco fuarum perfonarum Sc calculationumj
nuilas conftellationum vires Aftronomiaperpendit. ■
Quid de naturali Philofophia eloquar, ejus experi-
menta nunquam ad hoc pertigerant, ut abfque viri
femine puer fbrmaretur.
Quid poftremo de Metaphyfica, quac Deum nec
partibilem exiftere poflc, nec coippofitum, neegeni-
tum argument« putat r.ccefläriisconclufifte.
Sed fateamur, M ..giftri, Sc Fratres in Chrifto cha-
rifTimi, hoc cfie pi aster mtur lern inveftigationis mo-
j a enimpotentiam, aut laut
infra anguftos noftr«
perferutationis limites pofitam arbitremur. Miraris-
hanc Nativitatem fieri potuiftej Nativitatis hujus ef-
fe&riccm potentiam j confidcra , evolabit admiratio.
Miraris tantam Dei erga homines benevolentiam 3 at-
tende , quia fi paryus amoris igniculus in tot Sc tam
ardua nos rapiat, quid de immenfi divini amoris for-
nace exiftimandum putas ? Ingens qüippe amor ma-,
gnum: dilcbtionis. opiis flagitabat, quale fuit illud per
N n d 2 ‘ quod