eft pnedicationem fuam ordinäre, fcmquam medium
ad habendum vitæ fuftentationem > eflet, inqvnunt,
bic ordo perverfns, fi S B I ”d«nn“1?I H tur Horum diaa fic aecipienda funt, ubi ad lllud
temporale figeretur mtentiopnncipalis, StadDeilio-.
borem ipfa M l ultenus referretur : dum §Rg
tern non eft finis principalis Juftentatio hæc Mmiftn
quæfita per aliquos a&is fpintualesj fed eft vdmou-
vum quoddam vel finis minus principals m alterum
finem rurfus ordinatus, nullum videtur He de Simo-
niaca perverfitate periculumimminere. Iftaficehici-
dare, tutiùs eft ad ferenandum confaenaas fimpb-
cium & pro f eftificatione fuarum mtentionum ; quam
traaira ant fatyricareprehenfione omnes generali fimo-
n i l lepra reddere infiünes veile. Hac intenuone pö-
teft teneri Cura ad cenfum annuum , poteft haben
refpe&us ad lucrum diftributionum, poteft.incalmre-
dpi moderata pecunia ab ordinate fub Prælatis, fi fit
aliundè nimis pauper, necimmmeatfcandalum; quoniam
omnes Decretales fuper hoc confeâæ funt de Jure
hfimand quoad multa, quas poteft abolereconfue-
tudo ad oppofitum, dum fuerit oculus. finiploemodo
dido ; fic poflimt obtinen duo vel tria Beneficia fe-
Cundiim eorum tenuitatem Sc fi fine feandalo f it, attenta
perfonæ obtänentis qualitate & îpfius ad Eccle-
fiam utilitate. Sic poteft, itamo&fæpe debetquæ-
rerePrædieat&r aut alius placerehommibusinfuisattidum
fed quia de fado non cxequuntur Leges punitive
contra delinquentes tales, ne detenoranexitum
reshabeat Hoc modo tolerantur quandoque h e fe:
t id & fchifmatici & alü hujufmodi inter Chriftiaiios
dum feiffura deteriorexeorumdem êxterminationeve-
rifimibter timeietur. De hac igitur Lege permifliva
fimiliwr & de impletiva, qu é diciturefleefficaxope-
. ratio D d , St quae non eftde per feobligativa,mtan-
A turn di'éta fint. Supereft diceredeConfilioquodLex
appellatur non quod liget ad obfervationem f ill, eaiti
quippe deferens pixnam non incurrit 5 impletio tamed
eius premium meretur St coronam. Earn preterea
Legem Gonfilidrum divinorum nihil pendere velut inu-
tilem St tanquam obfervatores eorum non inde per-:
feéliöres fiant improbare, damnationem non evadit.
H e c L e x potiflimiim refpidt tertiam vitain , quani
die pofuimusconfirmationis ftabilite, suit eorum qui
tali v ite jam jamque approximant, ut font viatores
pei-feöi. H e c fummatim memorata fint ex eis quae
de quiniuplici figno voluntatis divine , que eft Le x
prima, Doctores tradiderunt. A t verb Legem alteram
fi fuperaddiderimus mediam inter Confilium Sc
Preceptum, que monitio vel mandatum vel ordina-
tid aut alio nomine abfque controverfia nomineturi
forte videbiinur protiniiS tranfgredi terminosquospo- .
fiierunt Patres noftri; fed non ita eft : confonabimuS
potiils eorum traditionibus, Sc eas apertius intuebi-
^ e P r e d c a to r aut a“ us murj apparentes quoque conU-ovafias inter ipfos de
D e ^ n & m f i t o t l s ’ monita falutis fu f c q L t : ne- peccatoveniali Stmortah, nos &c,hon nexu m unmn
que tadien fum nefeius quin in prediöis fepe cadat «onnulli SanÖorum de peccatd
vife queftus atque fimoniacus ; utfiqmshateataliun- | H H | H i | u I
Èernardus in Libello fuo de Prncefto & Dißienjhtione : &
ubi Gandenfis idem pomt ex. autoritäre Auguftin, | f u d
fuaiü Beneficiorumpluralitatem caufa rationa s non 0pinj0 contraria, fit T h ome St commuéxeufat.
nisfcholæ, dicentiumvemalenoneftcontra, fedprei;
r - n' 1 O O U 1 N d ' A ter Preceptum. PrimifkciüusfScexpeditiusloquivi-
L E O t i v dentur, poncntesquodlibetpeccatum eflé contraPræ-
. n jprertnmationem folidiorem materie quam çeptum, quoniam profunda confideratio repent.nihil
A ^ S T K n u « fuper quidétate peccati
mortalis Scdiftinâione ejus à vemali, multa quafijam
fundamenta jecimus, perferutando fimditus quid fit
L e x propriè divina, quid naturalis, quid humana Sc
, r , r- t _______ - ktr 1_/CÄ UlUWlfi uivuitt) — .V pfnl- fini• m vi• vaxlrunde
condiüonibus utrarumque: hie eft emmyivaxfun-
dus totius difficultatis : porro jam nqnnulla divertivtttavi
omnes jieccatorcs term , inquit Ptopheta.
P f cxviii. i ip. Prohibitum dico, vel Lege divina immediate,
vel naturali aut humana, voee, feripto vel
mente : nam non habeWes Legem itft fibi fmt L e x ,
aaK0man.ad Roman,11. n. 14.14. «Preterra riitL^v-a frequens ufus eft _“- inomm
r “—
«■ -r • _ Tvio in nntrn TllC in KPMCTlf»«
tula quafi ihperedificantesadjeennus. PerfcrutandumCLege.^ Jus in antiqua, J u s ^ noya^ Jus in Religio-
__ ü i np nns æauivocatio nolnmis iallat,
CU1U UUiUl ------j- « • • r 11
rursiis eflè vidéo , ne nos equivocate noftuniS talto,
& ut edificii noftri certior ftrudhira certius confur-
eat, fi forcé fit aliqua Le x divina que nonfitobhga-
toria: nam de obligatoria fermo duntaxat habitus eft.
Videtur nempe Le x divina totidem modis dici, quot
iriodis divina voluntas nominatur : diçit autem Ma-
gifter primo Sententiarum, quod quinque funt Dei vo-
Emtates, fumendo fignum pro fignato. E t h e lub
hoc metro complexe fient:
Pmcipi.ëjrohibet, fermittit, confnlit, imflet.
De voluntate preceptiva 8c prohibitiva multa jam
diximüs. De permifliva vero memim mealiolocodi-
ftinxifle,- quod aliqua dicitur permittere Deus. Primo
quia non vult prohibere aut precipare oppofi-
tufti; hoc modo permifit fibeUum repuduSc uxorum
mbus ScUniverfitatibus, ubi multa Äatuunturfub'nb-
mine precepti Sc voti Sc juramenti Sc comminatio-
nis etei-ne-mortis, quorum aliqua omittere vel op-
pofita fäcere, non facit hominem reum peccati mortalis.
Nonne data erat antiqua L e x Judaäs in Prje-
ceptum? Perfpicuum eft hoc. Deuterommiivn.&vnh
E t adduntur maledidtiones capite z 6. Idem ?eremi<e xi.
Habetur inluper. DeutcTonowH xxvi. quomodo ipft
profitebantur anno quolibet totam Legem. Deni-
que pofitum eft fofuexxw. qualiter populus Judaeo-
rum expreflä voce feipfumobligaverit ad omma facienda
quas Dominus mandaverat : attamen quis diceret
eos in omni tranfgreflione cujuflibet cöntenti in illa L ege
mortaliter deliquifte ? Agebani nihilominus ut videtur
contra Praecöptum & votum & profeffionem
maledidtionis interminatione vallatam. Preceptum
x I _ - , v __MW Vi'iKpKnnt ftcut & nos i non mentiri, multa
jiluralitatem iu antiqua vofialia pullus neg^. Siqquuiiaa
nnoonn ptmuriumt ppoue.nnaa ^tempo-r-m---. - . *, .s RWmrdus Libello praedido de
fnala fieri quas non punit in injuftis. Demde tertio
âliqüà permittere dicitur , non quia non pumat j fed
qui* non impedit ea fieri, cum utique poffet: quam-
qüam hoc juftiflïmè faciat, eliciendo ex hismalis bo-
na, fecundùm potentiflîmam fapicntiam fuam_ attin-
gentëfn à fine ufque ad finem fortiter, & perinfcru-
^ibilerh abyflùm judiçiorum fuôrum. Demque quarto
poteft aliquid permit«, non quiajudicetur faciendum,
aut-iqubd denuntiêtur per Leges & Stâtuta pumenmilem
facit rationem Befnardus Libello prædiôto de
eis quas in Evangelio éonïënta funt, ut quod non fit
irafeendum fi*atri, non gravanda corda crapula & ebrie-
tate & Curis hujus feculi 5 n°U dicendum verbum
otiplum , neque jurandum & fitnilia, quorum actus
crebrb veniales' funt. Ita in Statutis BLeligionum
quantumeunque juramefito aut voto firmatis Quod
ut manifeftiùs fiat accipiamus aliquem qui juramento
aut voto, ut fæpe f it, fe aftrinxerit : fit ita quod-fidehter
m
deliter & diligenter adimplebit opus injunófcum , aut
quod in omnibus fuo tali fuperiori honorem fèrvabit.
Nullus ai'bitror audebitcondemnareiftumfic jurântem
pro quacumque negligentia aut ii*reverentia ad mortale
delidtum, cum omnino leviterpoflitintercidere negligentia
& irreverentia, nunc ex ignorantiaaliquan-
tulum crafîà & fupina , nunc ex impotentia ôc infir-
Tertia Propofitio. Adtus peccati vcnialis rationabi-
liter poteft dici contrarius vitas tertke, quas eft adtionis
meritorias, quam vitani appellamus vitam fccundam
gratias, ficut operatio viventis, fua vocatur ab Ariftö-
televita fecunda. Adtus itaque peccati venialis non
compatifeur fecuni in eadeni anima & pro eodem tempore
adtionem meritoriam a vita gratis procedeninitate,
aut abfque confenfu perfedto : aut quiatranf-^ tem. Ntimquid non impoffibile eft fimuleamdemanigreffio
talis non eft notabilis damni feu contemptus
apud eoS quibus ipfe fideliter fervii'e , &>quos hono-
tare juravit : attamen omnis negligentia contrariar
tur primo juramento, Sc irreverentia fecundo -, ni-
fi quis glofîàverit jüramenta hæc, prout infra dobe-
bimus. .
Quid diceinus ad hæc? Nunquid eftfpiritusdiflèn-
tionis in cordibus Sanctorum D ei, ut quod unus ap-
probat, alius damnet. Studeamus ergo controver-
, fiam hanc verbalem (quia de re fatis conftat Sc conve-
nit) ad concordiam adducere : ita enim agere hie Sc
alibi modeftius Sc falubrius atqueutiliuseft, quamiini
parti vel alteri tarn pertinaciter inniti ut altera condem-
nctur. Intolerabile liquidem eft confeftim exiftimare
de fandtis fapientibus , Sc tanta fedulitate veritatem
ferutantibus, eos in rebus non ufquequaquedifficilibus
turn difîbnis aflertionibus erravifle.
Hos. controverfiæ nodos fâciliùs enodare poteri-
mus, fi aliqüam priùs dederimus fimilitudinem exviam
agere libéré ex gratia Sc non ex gratia? Sic idem
adtus non jpoteft elle meritorius Sc venialis , nec ea-
dem anima fimul agere meritoriè Sc venialiter deme-
reri. H anc intentionem ( ficut opinoi*,) habent Dodto-
res, qui dieunt peccatum venialenon eft’e contra cha-
ritatem , fed contra charitatis fervorem j appellantes
fervorem adtiolicm ex charitate venientem, quæ qiii-
dem adtio pro tunc impeditur, dum actio venialis
committitur. Exinde patet dedudtio qualiter peccatum
veniale fugibile eft, cum impediat opus adtionis
meritoriæ, quæ in magnum ccdcret augmentum glo-
riæ. Sic forte rationabiliter diceremus morbos aliquos
magis efle contra vitam animalisfecundam, quàmpri-
mam, licet in vita prima fpirituali hæc fit dilfimilitu-
dq ad corporalem, quod tota Sc fubito perditur, vel
infegra, fètinetUl* : nifi quis diceret quod harmonia vitas
fpiritualis quæ eftcharitas non paiatm ftabilitur per
aliiis difpofitioncs virtutum qualitativas -, quibus debi-
litatis aut perditis charitatcm leviùs expelli confequenS
fibilibus, per quam quail per fealam ad invifibilia con-® éft. Signariter verb locuti fiimus de actibus peccafeendamusi.
Comparemus ergo peccatum ad morbum,
Sc vitam fpiritualem ad corporalem, ut ab initio feci-
mus Sc repetamus dicentes: quod vita animie qyadru-
plex eft, fcilicet natural, gratias, adtionis meritorias,'
confirmationis liability. Secundum hoc ponuntur aliqua:
Propofitiones primb de peccato, dehinc de merito. Prima Propoßtio. Peccatum mortale Sc veniale
non funt contra vitam primam, fic quod earn pror-
sus enecent : h x c enim vita confiftit in bona dif-
pofitione natufalium ; ut funt vivax ingenium , te-
nax memoria Sc fimilia , aut in donis gratuitis, non
tarnen gratum facientibus ■, ut flint feientia multiplex
Sc habituationes quasdam bonx ad virtutes folum morales.
Hasc verb etfi lxdantur quandoque per peccatum
, non tarnen ea funditus expelli necefle eft: alio-
quin nullus in peccato mortali viveret vita naturx pras-
didta.
toiiim venialis Sc mortalis -, quoniam habitus didti bene
ftant cum adtibus oppofitis, ut habitus avaritiæ curri
adtu gratiæ.
Qmrta Propofitio. Adtus St habittls peccati cujuflibet
répugnât quartos vitas, quæ eft vita confirmationis
ftabilitæ, præfertim in Patria 5 quoniam in
via foltè poteft elle confirmatio. aliqua compaticnsve-
niale. Nunc ad propofitum, ficut habemus in Præ-
cepto , aut non in Prascepto habere vitas prasdidbis ;
ita peccatum veniale affirmabitur aut negabitur efle
contra Præceptum. Proptereà ficut fola vita gratiæ
gratum facientis cadit fub Prascepto j fie quod habita
eâ fervat homo Legem totam, Sc eâ non habita
non perfedtè cuftodit earn, ita peccatum fbliuri
moitale dicetur ifto modo contrariari PræceptoJ
Ecce quo padto diverfis refpedfcibus veniale dicitur
vel negatur eflè Præcepto contrarium, quo-
Secunda Propoßtio. Solum peccatum mortale eft rum refpedtuum illi lftum , alii éx Dodtoribus alium
contra vitam fecundam, tanquam fibi omnino incom- ^ habuerunt
poflibilem j cum enim vita animæ fpiritualis propriè
didta, fit ipfe Spiritus fandtus, non quidem formaliter,
fed intima quadam unione Sc illapfu vivifico no-
bis inexplicabili : hæc vita tamdiü. Sc non ultra eft
Quinta Propojitio. Nullum meritum vitae aeternse
procedit a fola vita pfima. Ratio in promptu eft j quia
talis vita non inckidit Charitatem quas eft radix meriti.
Demeritum vitae asternas ficut procedere poteft a vita
in anima , quamdiu manet in eadem ipfa harmonia prima Scfimiliter meritum boni temporalis, fic vitaal-
charitatis Sc aliorum donorum per earn fbrmatorumj te ra ,. gratix fcilicet " *"|||nullum demeritum ^ v itx x te rn x •
:
cujus hvu'moniae fpiritualis fadta diflolutione, Deus dif-
licet bene meritum Sc demeritum boni fblius temporalis
tedit a b . anima Sc moritur illa morte de qua Pro-
pheta denunciat., quod mors peccatorum pejfima.
Pf. xxxm. z z . Eft igitur peccatummortalequafi vul-
nus letiferum aut cibus peftifer, diflblvens qualitati-
vam iliam difpofitionem , complexionalem in quavi-
ia confiftit. .. ,, ,
compatitur. Declaremus ea in quibus poteft effc
ambiguitas, Sc dicamus quod in puravitanaturxqua-
lem diximus y poffibile eft hominem xternx mortis efle
r<sum, Sc tamen boni alicujus temporalis facit eum
Deus gratis participem de congiuo, propter quam-
dam adxquationem operum fiioram bonorum de ge-
nere ad bonumaliquid temporale : quamvis enim pecmorüfer,
Sed peccatum veniale non eft nin morbus quidam
autvulnus citra mortem, fecundum magis tamen vel catorindignusfitetiampane quo vefeitur, dicenteAu-
minus ipfam animam inficiens Sc infirmans. £ t ficut ex guftino, Sc hoc de rigore feverX Juftitias y tamen Juftitia
mille vulneribus non mortiferis homo non moritur, nifij^ Dei mifericordix tantx conjundta eft, ut non finat bo-
ex iilorum multitudine generetur quidam morbus alius num etiam de eenere abfque decore remunerationis
ut fxpius contingit 5 ita ex quotcunque ve-
nialibus peiccatis vita gratix nequaquam amittitur, licet
bene -difponant ad generationem mortalis: videtur tarnen
oppofitum voluifle Dominus Äntifiodo'renfis , fi
non caute intelligatuf. Juxta hanc fimilitudiiiem tali-
tery Sc non alitei* dicitur eflb veniale peccatum contra
Vitam gratix , qualiter morbus aliquis citra mortem,
vel languor febrilis tertianus , aut leve vulrius dicimr
d(le contra vitam in corpore.
faltem tranfitorie. Ceterum nihil impedit quin homo
vivensvita gratix,, quandoque bönos adfcüs producat,
non ex vita fecunda gratix, non ex Charitate, fcd ex
fbla vita prima fcilicet naturx : quo Cafumeretur homo
juftus non minus quam injuftus j non tarnen ufque
äd meritum beatitudinis xternx y quia non eft finis'
a&us a‘ vita gratix radiealiter elicitus, meretur ergo
fblüm bonum temporale. Reliqua patent intuen-
ti. Hic prxterea dicenduhl videtur de merito folk s
D 5 bonj: