De Verbis Domini 73* Epheff iv. 3. 6c quoniam non redè pullânt, fit jufto
731
tiampcrpenditj ad opera virtutum fe viriliter non ac-
cingit. Impatiens ad jejunia, ad vigilias fomnolentus,
ad orandum tepidus, indevotus ad pfallendum : aliif-
que Chrifti militibus mundo, carni, diabolo ulque ad
fanguinem refiftentibus -, ipfe fibi in omnibus requiem
quærit, tàm acediofus, quàmotioius, 6cfecretâ, ta-
citâque fibi cogitatione dicit : quidnam ego luere ha-
beo? Ut quid ita rigide, diftridèquevivam, ficut il-
li magni peccatorcs, raptores , injufti, adulteri? O
cogitationem ftultiflïmam ! quafi nullus teneatur fer-
Dei judicio, ut non introeant. Scriptum quippe eft :
HerccUtas ad quam fefiinatur in prtncipio, in fine benedi
Etione caie'sit. Prov.xx. 21. denique per Jeremiamde
Moab dicitur, quia plus fecit, quàmpotuit, ideireb p e r ie -
runt : Jerem. XLvni. 3 6. fi enim vires fuas metirentur
fcirCnt profedo, quod pauiatim longiùs itur > quia vero
nolunt moderari quod faciunt, déficiente poft modicum
natura corporis, fit ut aut à coeptis tiirpiter defiftant ;
aut fi non deftiterint, infirmitates perpétuas incurrantire
Deo, nifi irretitus criminali peccato. Certè feri-^ fiatque omnibus eorum onerolâ infirmitas, quibusan-
^ ....................... J* tè fuit molefta fanditas. Quantos hodieque videmus
cum carne inire amicitias, cui anteà graves intulerant
pugnas, appetere delicata , quærere iùavia, qui vilia
6c groflà prius fine ferupulo recipere non poterant.
Quantos item videmus propter indiferetos fpiritualis
exercitii labores, fenfibus periclitatos eflè, 6c ad ulti-
mum nefcifle difeernere inter bonum 6c malum , qui
primitùs inter diem 6c diem 5 inter bonum ôc bonum, 6c
deinde omnem diem dijudicabant. Rom. xiv. <ç. Vazeis
qui fie corpora fua divino fubtrahunt fervitio, vitio fuo !
V æ , inquam, eis, cùm tàm mrtèrè fiant novifiîmi, qui
videbantur fore primi. Tolerabile tamen , fi fiant
novifiîmi, 6c non extranei ; fi infirmitas quam fibi
adduxerunt potiùs quàm incurrerunt, poterit excu-
lare eos à bonis quæ agere debuerunt, 6c fi vôluif-
fent potuerunt.
ptum eft : Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde
tuo , & ex totst anima tust , & ex omnibus viribus tuis.
Matth.xxii. 37. Ecce Deumita diligere juberis, ut
Icilicet nihil in te vacare permittas , quo Deum non
difigas. Quomodö autem tu diligis Dominum Deum
tuum ex te toto , quandoquidem plus pofies , fi veiles
, quam facis ? Sane quanto es innocentior , tanto
die in fervitio Dei debes ardentior j ut vel in fandi-
tate 8c Juftitia ab ipfb cuftodiaris 5 vel ut cuftoditaz
fanditatiuberiiisgratieris. Non perpendis, quiaciim
alii fibi dimidiant dies fiios, utqualemcumqueveniam
obtineant, tu tuosintegros fervas, ut gratiam 6c glo-
riam tibi ampliorem acquiras. Quid, fi internus arbiter
propter hoc tibi innocentiam tuam confervare vo-
luit , ut pondere peccatorum prazgravatum fratrem
tuum colloborando, 6c onus ejus tibi partiendo juvares?
Nonne, cum propter tuam defidiam impeditur h x c g Tertia abufio eft, indebita occupatio: hazc videli-
bona Dei voluntas , per increpationem audire dignus cct eft, cum, poftpofito quis peenitentis 6c plangentis
cris ? Amen dico tib i, quia publicani & meretrices officio, implicat fe fcientiis lazeularibus quaz ad rem
precedent te in Regno Dei : Matth, xxi. 31. vel po-
tius timendum tibi eft , ne illud tibi maledidionis
elogium infligatur ? Nunquam ex te fruEtus nafeetur
in perpetuum. Matth. xxi. ip. Verba font ipfius D o mini
, maledicentis fub nomine ficus animam
humanam , foliis extrinfecarum obfervationum
plenam , led nullo interioris luavitatis frudu ple-
nam.
Tales nimirum erant illi duo Angeli Ecclefiarum,
quorum uni perjoannem dicitur: Scio opera tua, quia
nomen babes ut vivas, & mortuus es. Apoc.lli. l . fUti-
nam frigidus effes aut calidus. $•. i f . fi frigidus efles,
humilior appareres, 6c diet de te Ipesj fi calidus e f les,
charitate fervens arderes in te , 6c alios accendenoi^
pertinent, quæ ad felutem conferendam confer-
vandamve non valent. Alius addifeere ftudet fyllo-
gilmos 6c fellacias, alius aggerare numéros 6c menfo-
rasj alius callet Muficæ proportiones j alius Philofo-
phiæ inveftigat expérimenta, aliusperplexa Legum,
Canonumque difeutit argumenta. Sic quifque in eo
circa quod afficitur, libenter occupatur, 6c in occu-
patione lua deledatur -, 6c mhilominùs credit fe de-
ledari in Domino , quando quidem non recedit ab
Ordine Monaftico. T alis ni fàllor, aflîmilatur Sama-
ritibus, dequibus Scriptura refert, quod unaquæque
fens cùm coleretDeum, Diis quoqueluis ferviebant.
Jnulquilqueetenim quod fibi deledabile, 6c præ omnibus
diligendum, venerandumque elegit, hoc quafi
res j nunc autem quia tepidus es , & nec frigidus, nec Deum fibi ipfi ftatuit. Undè eft illud Prophetæ : Vni-
calidus j quia nec humilitatc fulgens , nec charitate'-' verfa idola domus Ifrael depiEla erant in pariete. Ezech.
fervens, putâs te aliquid d ie , cùm nihil fis, incipiam vm. 10. Paries in domo Ifrael, eft obftinatio mentis in
te evomere de ore meo. f . 16. hoc eft , de coetu me Religiolbj qui paries continet idola non fculpta, fed
laudantium ejicere. Hæc de continue tepentibus di-
dfca lunt- Nunc conlèquens eft, ut de nimiùm fer-
ventibus aliqua dicamus.
Sunt plerique, qui fervore novitio duéti, vel potiùs
aftutia antiqui hoftis tradli, mox ut converfi fuei'int,
lànétitatis arcem arripere feftinant, 6c omnia fine con-
filio, fine ordine, fine dilcretione agentes, effTeniftu-
dio feruntur in præceps, vigilant prolixiùs; jejunant
6c abftinent propenfiùs, plùs orant6claborant,quàm
communis Monafterii Regula, vel Majorum cohorten-
tur exempla -, fi qua eis de modo, fi qua de dilcretione
liiggefleris, deceptiones putant, delpiciunt, fu^iunt
velut nociva, omnia arbitrantur ut ftercoraj adeoftli-
diola 6c odibili obftinatione illudentcm fibi fequuntur
diabolum!
depida, cum Religiolus non omnimode diligit iniqui-
tatem, licet afficiatur circa aliquamvanitatem. Colit
igiturDeum fimul6cidola, qui bonis 6coperibusinfi-
ltit, 6c nihilominus Icienti^ alicui farculari vane inten-
dit.
Quarta abufio five ineptia, eft incauta formido. Ha:c
ex confideratione negligentis vita: procedit, 6c nifi tem-
perantem dilcretionem adhibueris, ad delperationem
perducit. Si de relpedu multitudinis divine milericor-
di* negligentias tuas penfare fuperfedci-is , hoc eft
feilere te ipliim. Si autem ex intuitu diferetionis fuper-
n x intemperate timeas, hoc eft cum dolore defeen-
dereadinfernum. Quid ergo eft? Nimirum, utad-
hibito dilcretionis ftudio de duobus contrariis quafi
quoddam temperamentum facias j ut inter fpem & me-
Et quod magis eft mirandum, cùm ad contemplan-D turn, inter fecuritatem decipientem,6cdiffidentiamevifdafecretaccelcftiaomni
fefe ftudio devotioniserigant,
ad ambulandum pacifici in terra caligant; 6cquiaocu-
lis ad fublimialevatis, pedibusnonprofpiciunt, quafi
coelo intenti in terra olfendunt. Nulh namque magis
quam hi unanimitatem fratrum per impatientiam
vitiant, perinobedientiamturbant, per contumaciam
diflipant 6c nihilominüs infiftunt indefeflis orationi-
bus introirein San6la Sahdtorum, 6c fan£tiflimum illud
irrumpere divinae puritatis arcanum 5 needum tamen
ipfi lervare curant unitatem jpiritus. in vinculo pacis j
cerantem ambulans, medio tutifiîmus eas.
Nunc lingula fingulisadaptemus. Supra diximus,
quia continuus tepof contrarius eft Juftitiæ} quod li-
quido conftabit, fi definitionem inlpexerimus. De-
fiilitur itaque fie : fuftitia eft virtus reddens cuique
quod fuum eft y & tepor. eft vitium nulli ex integra
reddens quod fuum eft. Debitorcs lumus,
Fratres chariffïmi , Deo ; debitores proximo}
debitores 6c nobis ; debemus Deo gloriam 6c lau-
dem} proximo congratulationem 6c compaflîonemi
V en 733 , ite ad m e om n e s, <Mm nobisipfis difeiplinam 6c follicitudinem. Demus
Deo totum quod pofiùmus } proximo quod ab rpfo
nobis fied vellemus > debemus nobifipfis quicquid
virtutis , quicquid bonæ famæ, quicquid bonæ con-
feientiæ cflè cognoverimus. Si autem in laudem Dei
femper tempérantes 6c dilîbluti j in amore proximi tor-
734 cordis tui. Pf. xxxvi. 4. Cum audis dicentem Dominum
fuper vos-y refpira ad-gratiam, gratus efto gratia;,
6c de viribus tuis noli pra:fumerc.
Ecce de jugo Domini quar jpotüimus diximus}
multa quidem , led non omnia fortaffis quas debui-
mus. Sed quia ad alia fequentia properamus, ifta ad
pentes 6c frigidi, in dijudicationc noftri négligentes præfens fufiîcere credimus. Verîim quia Beatus Bene-
fuerimus 6c remifii j quid tam Juftitiæ contrarium ? ^diâusjugum Domini Scholam divini fervitii nominat
Vides plane quod fie faciendo non reddimus cuique
quod fuum eft. Denique quid tam juftitiæ contrarium,
quàm dicente Domino, Tollite, cùmnosiplum
quod fuftulimus jugum omnimodè fatagimus depo-.
nere. Diximus item, quod nimius fervor exterminât
fortitudinem, quod de comparatione duorum concer-
tantium dignofcerefacillimum eft.
Ponamus ante oculos duos in certamine congrcdi :
unum, qui validis 6c continuis iétibus adverlàrium la-
ceflat: alium, qui venientes i<5tus clypeo fagaciter ex-
cipiat 6c laceflèntem hoftem provida cxpedfcatione de-
ludat: unum, qui totum fimul proférât fpiritum fuum}
alium qui difpenlct 6c refervet in pofterum. Nonne
ifto quafi fegniter agente, fed utiliter fibi profpicien-
te , ille, dum iélus fuos non m odificat, fortitudinem
lùam exterminât, 6c triumphum adverferio dat ? Non-
ne ifto ulque ad finem perdurante fortiter, ille lùccum-
bit turpiter, 6c perdet juftè quodnimis fervidè quæquid
in hac Schola agendum, quidve difeendum fit j
vigilanter audiamus.
Sequitur : Et difeite d me j quia mills fum & humi-
lis corde. Matth. jii. 2p. Patet profeólö quod Ma-
gifter nofteriplc eftChriftus, qui nos aledilceremo-
nuit, faótus 6c iple nobis exemplum bonorum operum.
Vos vocatis me, inquit, JHagifter, & Domine, & bc~
ne dicitis', fum etenim. Joan.xm. 1 3. In hoc, inquit,
cognofcent omnes , quia mei Difcipuli eflis. 3^. fi,
ficut ego fum, mites 6chumiles cordefueritis. Mea
a6tio, veftra eft} le6bio mca, veftra eft dilciplina: difeite
ergo a me , - quia mitis fum 0 “ humilis corde.
Pulchra, Fratres dileótiflimi , exhortatio , cum
Magifter exhibet hoc in factis quod docet verbis •, 6c
Difcipulos prascedit vita , quos vult perfe&os elfe 6c
eruditos corde in fepientia. Diligendus plane, 6comni
fagacitate imitandus, prjelertim cum nihil exhibeat,
nihil edoceat aliud quam manluetijidinem, 6chumilirebat}
quoniam finis, nonpugnacoronatur. Eià ergo, g tatem cordis. Apparet ergo, quàm, amabilis fuit Dofrater
fingularis , qui fingulariter 6c indiferetè feçis}
eia, inquam, exterminafaciemtuam utvidearis homi-
nibus jejunans } extermina oculos tuos, utvidearis
plorans} extermina fortitudinem tuam in punéto temporis
, ut paulo -poft nihil plùs fecere pofiîs. Hæc eft
tota fanôtitas tua -, hæc làpientia tua infpirata à redore
tenebrarum 6c caliginis, qui fe transfigurât in Angelum
lucis. 2 .Cor.ii. 14. Audis, quodDominus nominan-
do jugum, focialem (ut fuprà di&um eft) in Conventu
te hortatur ducere vitam > 6c tamen obftinato fedaris
animo odiolàm fuperftitionem tuam : Deus inhabi-
tare facit unius morts in domo. Pf. LXVII.7. Utlèrviant
ei humero uno. T u autem alterius moris, quo humero
fervis , qui ab unitate recedis ? Sed quorsùm ifta pro-
greffïo? Sufficiant hæc.
Item diximus, quod indebita occupatio cxpellit pru-
dentiam, quoniam contraria eft illi. Non enim benè
conveniunt nec in una fede morantur feientia Majeftaminqs
Jelus, utpote mitis & humilis corde. Sicut enim
omnis iracundus 6c arrogans odiofuis} ita e regione om-
nismanluetus 6c humilis gratioliis. Manliietudo autem
hominibus} humilitas Deo amabilem lolet reddere ho-
minem. Amabilis ergo erat Dominus Jefus , 6c mul-
tum amabilis, tam amabilis in manfuetudine 6c humili-
tate fua, quam magnus 6c laudabilisinMajeftatedivi-
na. Dicit itaque fe mitem 6c humilem corde. Nam
quod mitis 6c humilis eflet didis 6c fedis , non opus
habebat hoc commendare Difcipulis luis: ipfi enim
viderunt, 6c audierunt, 6c perfpexerunt oculis lliis,
6c manibus tradaverunt, viderunt 6c annunciaverunt
nobis. Qua: autem viderp 6c aqdire non poterant,
necefle habuit , vel po^ius ipfi neceflc habuerunt ut
iple annunciaret eis, quia argumentum cordis verba
lunt. ,
Cum igitur virtus habeat tres differentias} duas fecit
exemplo , tertiam verbo. Mitem fe 6c humilem
tis, 6cfeientia vanitatisj non magis quam duo adver-^demonftravit in didis, quando horrendis'blafphemiis
farii in una domo. Q ua enim focietas lucis adtenebras ? ^ laccflitus, 6c quinquies habere dazmonium didus, ad
2. Cor. vi. 14. aut quis locus templi Dei cum idolis ?
Aut quare fifiijudseorum in Jerulalem loquuntur Azo-
tice, qui etiam in Azoto pofiti, deberent loqui Judaice ?
Nec hoc dicimus, quod ifta feire fit malum} fed quod
Religiolb in his nimium occupari fit vitiolum} denique
ifta non modo difeere, fed olim didicifle. Nunc cura
alia nos lollicitat. Occupantur in his lazculares, ne
jocentur , ne venentur , ne fornicentur } ubi autem
iftadefunt, ilia quid feciunt? CumdebeasinLegeDei
meditari die acnode: qua mente ruminaslyllogifmos
& argumentavanitatistua:, dicente Domino, meum‘y
tu nefcio quid aliud\jugum videris ducere cum fiecula-
ribus, partem tuam fortalse cum hypocritis habi-
turus.
Diximus etiam , quod incauta formido adverfetur
temperantiaz} ilia defperationem reprimit, quam ifta
fuggerit} ilia cor laztificat, quod ifta conturbat. S i
Dodrinam femper quam ad contumeliam fe potius
crexit. Mitem 6c humilem fe demonftravit in fedis,
quoniam ficut ovis ad occifionem duBus & quafi aqnus
coram• tondente fe obmutuit, I la, l ii i. 7. fe ligandum
flagellandum expoluit, qui lolo nutu potuit necuifle
malignos. Cum igitur nullus feiret quid efict in
ejus interiori homine nifi Ipiritus ejus qui in iplo
era t} bonum quod in corde habuit, verbo Difeipu-
lis propofuit, 6c hoc eos difeere atque imitari pr^ce-
pit. Eft autem 6c aliud hie confiderandum } virtus
quidem alia confiftit in adu , alia ineflFedu. Virtus
in adu , virtus eft. Virtus in elfedu , virtus virtutis
eft.
Virtus quantalibet proferatur in ad u , aut parva eft,
aut nulla , nifi etiam de cordis emittatur affedu. Si
enim bonumfecisfine cordis affedu, beftialiterfecis,
6c virtus parva eft. Si bonum contra cordis affedura
peccatorem confideras, ait Gregorius, oportet ut à te D ffaudulenter facis , 6c virtus nulla e f t , magis vitium
Dominum non repellas, Repellis autem, fi de bonita- reputatur. Hinc Pfelmifta ait : E ru iïa v it cor meum
? r ? US Pr.°Pter tuam malitiam defperas} fi de imper-
iedo tuo intemperate formidas : fi opera noftra liiffice-
rent nobis, divinæ mifericordiæ quis locus eflet? Pro-
pteiea ergo datur gratia, ut non glorietur omnis caro coramillo.
i . Cor. 1 .2p. cùm fe videt per folam obtinere
gratiam, quod non poteft per virtutem lùam. Si vili-
tatem tuam confideras, magis infta, confide, Ipera,
c ama, 6c deprecare Altiflimum 6c dabit tibi petitiones
verbum bonum. P f xliv. 2. Verbum lane bonum non
effet, nifi ex bono cordis affedu prodiret. Hinc eft
etiam illud quod àd commendationem Iponfæ in
Canticis Canticorum dicitur : Emifiiones tua paradifits
malorum punicorum. Cant. iv. 1 3. Mala punica fbris
rubicunda, funtintrinfecùs granis repleta. Bonæ igitur
adiones, de bono corde emiflæ, 6c egreflæ, redè
paradilb malorum punicorum comparantur } quia 6c
homi