1 0 3 1 Joannis Gerfonii 1 0 3 2
& fecit frnnluer. & cirfc i .horam mdecimam,. & i^ e .
nit alios ßantes^ qttibtts ait ; Quid' ßatis tota die hie o-
tiafii A t iUi iixmmi eiy, quia nemo nos Cmd«xit:} qui.
bus ait: Ite etiam & vos in vine am me am. Cum fattum
ejfet vejpere , dixit Dominus ‘vine* V recur atarifuo;
_ ca operarios, & redde illis mercedem fuam, incipiendo
JOANNIS GERSONII
D o tio n s & Cancellant Farißenfis
TD "D A / f ab ultimo ufque ad primum. Cum ventum ejfet ad illos
•*“* qui venerant circa horam undecim.am , receperuntßnmli
ßngulos denarios. Quod videntes primi, fperabant fe
amplius recepturos, & receperunt ßngulos denarios. Puter
recipiendum autem murmurarunt contra Patremfa-
milias dicentes : Poflremi hi laboraverunt hera una, dr
feeißi eos aquales nobis , qui portavimus pondus diei dr
a aßus. Qui dixit uni ex eis: Amice nonfacio tibi inju-
riam, nunquid ex denariodiurno convenitecum} Accipe
quod tuum efi & vade. Polo dare & huic ultimo tantiun
quantum tibi. Nonne licite facerepojfum quod volo } Nonne
o cuius tuus nequam eß , ■ quia ego bonus fum ? Et Jic erunt
novijßmiprimi, &primi novijfmi. Multi funt vocati &
oßenfi, non aytem eletti.
I N E A D E M
D O M I N I C A
SEP TU AGE SIM A
CONTRA ACEDIAM,
Ad MSS. Codd. Vi&. 187. Sccclvi.
H x c parabola 6c fimilitudo, docet qualiter Deus
Mijit operarios in vine am fuam, Matt. xx. 2.
Pa mundi initio vocavit homines tanquam bonos ope- t O 0 E E N N IT IT E E M M IN IN I I dicitDominusjeiusunriirus,dicit Dominusjefos Chriftus,
rarios , ut mercantur dcnariüm , videlicet Paradifi
^ 6c & fecundum fecundum quod quod fequitur fequitur in in myfterio myfterio hodier-hodier-
mercedem. Homo emnrnafiimr ad laborer». Job. y.
no Evangelii (cui fidem adhibere debemus)
no Evangelii (cui fidem adhibere debemusj 7. E t ufque adfinem, & unaquaque hora voeabit,
6c ad eos mittet per pnedicationem 5c lnlpirationes
atque modos alios, tarn in profperitate, quam in
adverfitatc. Sed hie eft dubium quoddam literale:
ii ferviendum fit Deo propter fpem mercedis ? Dico
quod hoc fieri poteft , quando quis pro labore fuo
non expe&at principaliter aliam mercedem quam
Deum , qui eft 6c erit gloria noftra. Dico principaliter
: quia poteft bene defiderari gloria Paradifi , 6c
quis timere poteft pcenam inferni, ut ob hanc con-
fiderationem ä malis abftineat operibus, necjudicetur
quod quis male agere vellet, etiam fi non eflet infer-
nus , nec Paradifus} quia Deus praecipit, qui dig-
nus eft cui adhibeatur fervitium. Excellentius tarnen
fervitium eft , cum fit ex amore , 6c fine mercedis
confideratione,auttimore pcenasj fedexfolo amore &
caufa propter quam ifti inhocEvangelio qui fine mercedis
vos hortor 6c clamo facite bonum fru£tum pceni-
tentiae in vinea confcientiae. Quid dicemus in ex-
hortatione ifta: fed in principio hoc, o devoti, quo-
modo obediemus , quomodo adimplebimus. Nos
fumus pigri, languidi , debiles , & confricati per g
onus pcccati, quemadmodum conquerebatur Rex David:
6CC. Qpponiam iniquitates mea jupergrejft funt 6CC.
Pr.xxxvil.4. Etrursum: Mijer fattus fam& curvatus
fum f .6. Iniquitates, inquit mea gravata fuperme Jicut
onus grave, ideo mifer fadtus film 8c curvatus ad terram.
In tali ftatu quomodo laborabimus; quomodo faciemus
dignos frudtus pcenitentiae in vinea confcientiae ? profe-
616 gratia nobis neceflaria eft, quae nobis det 6c reftiyjat
vigorem noftrum, fortitudinedfeCc virtutem, efficiat-
que pluviam prasdicationis noftrx cum profe£tu, 6cre-
cipiatur in hac vinea noftrarum confcientiarumj alioquin
non veniret ufque ad vivam animae radicem. Et quoniam
promiflione laboraverunt in vinea, habuerunt in
iilaqua* portavit benedi&um fruftum vitae, 6c veram vi- c brevi tempore tantam mercedem, quantammercenarii
idelicet Dominum noftrumjefom Chriftum, 1
qui fie fe inEvangelio nominat : ilia, inquam, quæ
eft laborantium auxilium, 6c Mater pcenitentium, nobis
hanc impétrare poteft gratiam, 6c ideo ad earn
convertemur, ipfam falutabimus 6cc.
PO EN IT E M IN I 6cc. Ejiciamus oinnem vanitatem,
omne diflblutum gaudium, mundapam voluptatem
omnem, ut accipiamusdolorem,anguftiam 6c laborem
cum bona Matre noftra fandta Ecclefia, quæ hodie
incipit lugubres induere veftes , mutare Cantus læti-
tiæ, videlicet Alleluja in ploratus, fufpiria,. gemitus
6c plandtus 6cc. Circundederunt me dolores mortis 6cc.
Pf. cxiv. 3. Secludatur omnis pigritia ftulta contra
quam locuturi fumus, 6cvaldè ad propofitum,fe-
cundùm totum myfterium præfentis Dominicæ, 6c
hujus temporis quod Septuagefima dicitur , quia in
metnoriam revocat captivitatem filiorum Ifrael in Baby
lone, 6c duram noftram peregrinationem .tranfito-
riæ hujus 6c poenalis vitæ. Vita comparata eft in ho-
dierna Epiftola , modo cuidam luótanti, aut campo
prælii, vel alicui Curiæ, 6c in Evangelio ipfàm innuit
per verbum vineæ , fecundùm quam formavi
B in longo > quoniam fi talis aliquis fciret fe vidturum ad
mille annos, non peccaret, fed Deum diligeret 6cc.
Aliud dubium eft : quare Deus non vocat omnes una
hora? Refponfio,non omnes nati font uno tempore.Quo
autem ad unam eandemque perfonamihoc intelligi debet
fecundum ætatumdiverfitatem. Nam dicofccundùm
diverfitatem ætaturq^èmper Deum vocare 6c mittere,
quantum in fe eft, fed non obedit homoqualibet hora.
Aliqui obediunt in infàntia , ficut ianétus Nicolaus
, quæ perdurât ufque ad feptennium. Alii in pueritia
feu ætate puerili -, 6c durât ufque ad decimum quar-
tunr Aliiin ætate adolefcentiæj quæ durât ufque ad
vigefimum primum annum. Ali in juventutej quæ durât
ufque ad vicefimum o&avum vel tricefimum annum.
Alii in ftatu perfe6ti hominis ; qui durât ufque ad
quinquagefimum annum. Alii in ftatu fenili, durante
ad feptuagefimum ufque annum. Alii in ftatu deficienti
6c antiquitatis, qui certum terminum non ha-
bet.
Aliud dubium : An merces fit aequalis ? Refpon-
deo quod fic quoad durationem , non quoad mag-
nitudinem vel perfe&ionem. Indomo Patris mei ntanmeam
exhortationem fàciendam, 6cc. Dicit fic Evan- p^fiones mult* funt 6cc. Joan. xiv. 2.
gelium: Matthaei. xx. 1.
Simile eß regnum coelorum Patrifamilias , qui exivit
primo mane conducere operarios in vine am fuam 5 & con-
ventione fafta cum operariis de diurno denario mißt eos
in vineam fuam. Et cum exijfet hora tertia, vidit alios
in foro fiantes otiofos, quibus dixit: Ite & vos in vineam
.meam , dr quod jußumfuerit dabo vobis , & illi iverunt.
Exivit autem iterum circa horam fixtam & nonam ,
Aliud dubium : quare inchoatur in noviffimis ? Primo
; ad oftendendum quod omnia veniunt ex mifericor-
diaDei. Secundo 5 ad oftendendum quodinterdum m
qui tardiùs convertuntur, majorem adipifeuntur mercedem
propter ardorem. Sicut foletdici bonum
rium non nimis tardé ad opus venire pofle. Tertio>a
dandum nobis humilitatis exemplum , fi videamus -
num præcedcre alterum , five fuerit in Relig10^ ’
1033 Sermo in TJomimca Septuagefimd. i o u
five alibi , in quacunque fueht ætate alibi, quacunque' fuerit ,i && nnee nmoss jiull-. A u t a . . .
dicemus quemeunque hominem ad damnationem : nam
qui malus eft modó, is fecundum Dei prædeftinatio-
nem gloriosè falvabitur, ficut fanâus Paulus, & latro.
Aliud dubium : quomodö intelligitur hoc murmur
? Reipondeo: per hunc modum parabolae Deus
monftrare v u l t , non murmurandumdfedehoc quod
ftaacciitt ;, Geut fæpè lmiiuovvEeLtuurr aanliqquuooda aduuobiiuumm ,, &ec ddeeiinn-- Grmdia t i n t „-i- a. *
de per refponfionem ofteriditur non eile rationabile. A hac vinea eft^turris auædam 1,1
SSiicc ddiicmeree vvuuiltt hhoocc EEvvaannggeelliiuumm ,, qquuoodd 1fi qquuiiss mmuurr-- E P »
murare vellet, polfet ei dici quod eflet caulafua,
quia omnia funt involuntatedonantis &remunerantis.
Hie traftari poflet invidia , qua: eft inter aliquos de
ftatu Burgenfi contra EeCiefiafticos, quia Ecclcfia-
' llici non laborant (ut eis videtur) & gratis mandueant,
lucrantUrque mercedem eorum fere fine pcena. Sed
omittam hanc materiam quoadufque loquarde invidia,
in Quadragefima.
Aliud dubium : quare Deus ialvat ram paucos ?.
Refpondeo quod htec eft curioia quaiftio. Notate
de landto Antonio cui diSum fuit, ut cogitaret dc
propria lalutc See. Per hoc nobis oftendit, ex pura
gratia nos ialvari. Et vos videtis omnia pretiola in par-
vo efic nunicro. O diitttd.it divitiarum fdpiemU &c.
Rom. xr. 35. Necjudicemusaiium. Seddices, non
Iaborandum efle. Refpondeo quod laborandum eft
ut unufquifque faciat debitum fuum, uthichabeatvel
lucreturParadifum, quemadmodum segrotus recurrit
adMedicum, fuppofitoqu6ddubitet,fiianabitur, vel
non.
Qui vellet exponere pnefens Evangelium fecundum
fenfum myfticum pro Contemplativis, loqueretur de
vita (pirituali & nova, fecundum has retates & increments
, ficut & Auguftinus in Libroluo De vera Re-
ligione. Supra fenlum Evangeliiliteralemjficut fiiper
fundamentum quoddam, poflentsedificari multi modi
moralium fenluum pro inftructione noftra, dediver-
fis loquendo vineis , per fignum , & myfterium, &
parabolam , ficut Salvator nofter jelus Chriftus nos
facere docet in hoc Evangelio , & compluribus aliis.
Sunt eriim parabolie tanquam fpecula., tanquam na-
tura)esLibri& piSurasprofimplicibushominibus, ut
per hoe quod ad extra res nofeunt fenfibiles , citius
eleventur ad intelligendum fpirituales res & divinas.
cari; maledisia /err* Sec. Gen. in. 17. Neeligens acedia
recuirendi ad Deum., omnia mala adduSi? O gravis
malediftio ! O dura mutatio ! Cum borne vinex &
bona: finiSarum affeaionuta plants mutatie fum tame
quam in contranum , ficut in labrufeas vel fylveftres
Vmeas , fpinas & cardones eoncupifceiitiarum mala-
rum , Kmordinatarum paffionum.
Grandta fo e quibus &c. aitVirgiliusia Bucolicis. In
VTo ta ^clefia fanâa generahtereftvmeiacqs ucæcd aUmIVmU1y»-. c noumnncitar uvcetrutemre tp oeinm otpcpnotfiiæm, m&. dMevoatlieodniiâsa v fininutm o l-avl, ffttiiccaa,, uutt hhaabbeett Kfanélus GGrreeggoorriiuuss.. EEgmo fplalannttaavviuteevvii-- H ■ ?lata
neam elettamjercm.il. 21. Quafi vitis fruttijicavi. Ec-
cli. XXiv. 23. Vtnea mea coram me efi. Cant. VHI.
iz . Alia eft Religionisfpecialiter. Alia divinasfiipien-
tiæ. Quarta uniufcujufque feientiæ. Vinea confcien-
tiæ magisadpropopofitummeumeft, ad applicandum
ftatum Burgenfem , cui principaliter loquor. Hæc
vinea in initio plantata fuit & Ordinata per fupremum
vinitorem Deum , qui fic fe nominat, & fuit hocfa-
ftum in terra creaturæ fine defeflu quocunque, &
fine admixtionealiarum malarum plantarum. Afïtéfio-
nes enim ( quæ principales funt hujus vineæ , ipfius
confcientiæ lèpes) puræ erant&mundæ, utcltôpro-
ducerent & portarent bonum devotionis vinum. Hoc
habes in Ariftotele appelante virtutem. Bonus illevi-
ticola hujus vitis lùbDeo, nominari poteft defiderium,
aut benefeciendi talentum. Quemadmodum dicit Boë-
tius. „ Omnibus incerta eft vêri (ùmmique boni eu-
•no _:__ :___1. 1 • . • o-
1— 5 mGXL cuitoaiam,
quamnommo rationem& frudtmiam. Et ratio, fapiens
eft gubernatrix : feps & murus qui claudit hanc vineam
factus eft de Prxceptis De i; & janitrix vel
cuttoseftobedientia cum Angelorum auxilio. Qubdfi
obedientia abieiit, mox porci &fylveftres beftix di-
vcrlonim pcccatorum omnia frangunt & diffipant;
Majora hgna hanc fepem fuftentantes qum circqn-'
dat vineam ilpftram, virtutes funt acquifitx & infu-
te : Bommeftgratia Jlabiltrear. Hebr.xm 9 Pref-
iorium eft patientia , quod premit frufium pceniten-^
tne. Ita aftertur 6u£tus in patientia. Vinum hoc in
principio eft tamquam muftum (bium , deirid^ bul.
it, & fepurat per devotionem. Et cernitis quomodo in
principio homines pervenientes ad veram pcenitentiam
habent fufferre, & quomodo funt in morn; ideo major
impendenda eft opera vel fervor, ut bend ferventur & ii-
gentur obedientix & difciplinae circulis. Quienimeos
lmeret fecundum fervorem eorum agere quod eis bc-
num videtur, omnia frangerent Stperderent. In had
vinea, fcilicetconfckntialaborare debet &operari, be-
nefaciendo& lucrifeciendo talentum, auxilio vigorofi
iaboris ut videatur perfeiftus poenitentiie frudus,
qui quidem fruflus pro prxfenti hac vita vinum devotionis
nominatur, & in Paradifo vinum olorifica-
tionis,ae quo dicit Chriftus: Amodo ettim mh Uham &c.
donee bib am illud.novum in regno meo. Match, xxvi 20
Vinum hoc devotionis nafeens ex poenitentia non fu-
bito ad dulcedinem fuam & perfeaionem pervenit Ne^
mo re^enteflfummus. N ecefle eft,prius bene colcre con-
lcien tis noflrx terram,& tollbre malas herbas & plantas
crefcentes.Magnopere cuftodienda eft vinea hxc in no-
vitatelua, hocineft ftatuinfantia: velconverfionispri-
marls ad Deum, quia mox in hac vinea, mala perverfse
tentationis pruina,vel peftifer ventus irrifionis impediret
huncfrumim poenitentia:, & devotionis vinum, vel
- r r— une ora ta-
lia, talem ventum detraaionis vel obloqutionis mit-
tentia , qui mirum in modum gravat novas has vineas,
cum gefminant, botrofque emittunt, hoc eft, cum
incipiunt bene&cere : nominantur Begutti See. Contin-
gft quôd carnalitatis pluvia déprimât illas vineas cum
jam incipiunt florefeere, bonofque producere flores per
ianaas operationes. Hoc fenfibiliter videmus in pue-
ris. Notate contra eos qui dicuntj ex juvene Angelo,
fenex diabolus. Notate quomodo in juventute devo-*
no refumenda eft, quando fcilicet ipfa fzâa eft per
xictionem autmelancholiam, finediferetione, &jux-
ta propnam opinionem , ficut dixit fanaus quidam
later: „ Si videns juvenem qui à feipfo Paradifum
„ ingredi velit jam pedem unum in Paradifo haben-
„ tem, ti-aheeum per alterum. „ Notate hîccontrà
eosquivolunteflèEtemitæ^&quèdaliquorumgratiair,
utTanaiBaiediai, SanSIJoannis, & c. trslfere non
pidftasT D^enfim boni X & f em m ; D debemus ad commune exemplum. Notate ^quod «di*a-'
iammmuuXlmusst daaiddujjununndraauussm fffuueiiftt 'ppnrriooCbbbUooiT hhuu-iiccr“ vvi“mtirccæooihl æe1,, Bqq0uuneeUrrnnS WContrfitfiînÈnis.mA- fa rmVi«n.e-a-- h--æjc- fæpè F n c S l%l c e
nomino vigorofum laborem; etiam in ftatu infiocen-
ti* . Eft textus qui hoc dicit $ V t optraremr & cufto-
diret 6tc. Gen. n. iy . Famulus ille tunc non habe-
at repugnantem ftultam acediam, ficut dicam infe-
quentibus, 6t ficut habet pro tempore pnefenti pec-
cati, rationemalorum forculorum & plantarum qua?
creverunt in vinca noftra , & in terra confeientise ,
piopter maledidionem Dei fii6tam in punitione pec-
------ - fec.pc inciai vuic raice
Gontntionis, 6c farmentacomburenda font igni Cha-
ritatis , recognofeendo gratiam quam Deus fecit nobis
, 6c veniam poftulando. Fimusimponitur huic vinea:
, per memoriam noftrorum defedtuum 6c pecca-
torum. Exemplum de parabola fici 6c vine« 6cc
Fiunt fove« magnas ad fumendum 6c recipiendum ro-
rem cceli: has fove« funt humilitatis profunditas- 6c
eft ilia qua: viam fecit rori gratia:, quodque 6c radii
folis juftitue radicem afFedionum, fecundum hanc pa-
T £ £ 5 raba.