919 Joannis
8c nobis tribuat gratiam. Ob quod te falutabimus, di-
centes. Ave Maria gratia 8cc.
P o e n i t e m i n i ; Erigendo cogitationis
meæ ocuIqs, 8cvidendo veræ'Fidei lumen gloriofiim,
6c miiericordcin Adventum Domini noftri Jefu, tàm
in te 9 Mater Dei gloriofa, per Incarnationem, qùam
in nos , 6C in mundum, per manifeftam nativitatem
fuam 8c prædicationem , verum invenio eflè hodier-
mim Evangelium, tum in fenfu litterali, turn mora-
J i, fecunuum materiam quara diéhlri' fiimus contra
fçed.amluxùriam , ;6c pro puriflima cafBtate, eiadver-
lante. Dicit fie Evangelium: quodCàmandijfet nes B apti ßa in càrtêre opera Jefu Joanjutts
ejus dicens ei. Tu es quivê'm9 umrüisßets duos ex Difci- petlamus , an aliumex- ? Et Jcfus re [pondit eis dicens : Ite & rènun- ciate Jeanni qua audiflis &vidißis. C&ci vident, clau- di ambulant, leproß mmdantur, fwdi audiunt , mortui refurgttnt, pauperes évangelir-antur, hoc eft, docentur
fdcaivnindaa lidmobttirtuinra. . UlEis ta ubteenmed aibäeuusn teibßu sis qui in me non , coepit Jefus didceerfêe
r ttourbis & populo de Joanne : Quid exißis videre in quid ex i,ß isa rviJmddeîrneem ad omnem ventum agita ta m ? Sed qui mollibus veßiü n,jt urhominem mollibus veßitum ? Ecc e quid exißis videre} Pr o5 phine ta dmom} ibDusic oB evgoubmis fimt. Sed , plus quam tPor oApnhgeetalumm. Hmeinem e ßa cnertetè f adcei e.qmuo tfucraimptUm eß : Eccemit- , qui proeparabit
viam tuam ante te.
Sujnamus hîc aljquas notas littérales. Nota de mi-
rando Judicio Dei, qui permifit fanètum Joannem in
carcere, 8cç. Quid dicet luxuria,.8cc. Sandhis Joannes
mifit fuos. duos Difcipuios principaliter ut in-
ftruerentur à Jefu Chrifto iermone , 5c opere ; non
autem , quod anceps 6c dubiüs efl'et deAdventu fuo.
Alia caufà : ad nunciandum illud tandis Patribus in
Limbo. Per hoc quod Jetus Chriftus fecit miraculofà
opera quæ in hoc Evangelio feripta ftint, conclu-
dendum eft, ipfum fiiifîè Deum 6c hominem, 6c quod
fuit ‘Chriftus Meffias promiffus in Lege antiqua,
qui fàcere debet hujufmodi miracula. Licèt quæftio
eflèt prolixa, àd longum earn Trattàtu ultimo locutus
fum in materia miraculorum Antichrifti ; quarè pau-
peres citiùs recipiunt dodrinam Evangelii. Nota d e,
pauperibus Theologis , 6c quod dicit landus Diony-
fius De divinis Nominibus. Quid eft fcandalum, 6c quarè
Jefus Chriftus hîc loquitur de fcandalo ? Scandalum,
eft obftaculum, vel impedimentum in via virtutum.
Et notate, quomodo fit duobus modis per firailitu-
dinem viæmaterialis. Dominus nofter laudabat San-
dum Joannem poft abfeeflum Difcipulorum fuorum,
ut nobis daret exemplum non adulandi aliisj ut etiam
hi qui audierant fieri quæftionem fàndi Joannis, non
crederent earn fàdam fuille per ignorantiam. Deus
commcndavit fandum Joannem de quinque : de con-
ftantia, deabftinentia, defapientia, dehocquoderat
Angelus, 6c quod præparabat viam fuam. Sandhis
Joannes eft dictus plus qùam Propheta, quia mon-
ftravit id quod alii folùm denunciaverunt. Etdicitur
Angelus, ratione officii j fuitenim Nuntius Dei. Et
omnis perfona quæ allicit ad bonum, dicitur Angélus
, 6c quæ attrahit ad malum, poteft dici diabolus.
Etiam fimdus Joannes dicitur Elias, per imitatio-
nem, 6c officium, 6c per figurant, quemadmodùm
de dodo viro dicitur quod cft Ariftoteles.
Accedamus ad moralitatem, fecundùm inchoatam
noftram materiam , 6c dicamus quod luxuria foeda
6c immunda, facit humanam creaturam folùm delira-
re , 6c rccipere omnes imperfediones , 6c infirmita-
tes quæ figuratæ finit in noftro Evangelio , quoad
ânimam temper, 6c tæpè quoad corpus. Etfuntduo-
decim mala. Luxuria excæcat, facit claudicarc, dat
lepram, reddit furdum, occidit, imped it bonamdo-
drinam, dat fcandalum contra Jefum Chriftum, dat
inconftantiam, aufert abftinentiam, tollit fàpientiam,
facit officium diaboli, defoedat yiam Dei. Luxuria
excæcat oculos animæ , 6c interdùm corporis. Ideo
fingunt Poëtæ, quod Cupido , quem yocant. Deum
amoris, eft ftultuspuer, qui nihil vid e t, 6c trahit à
cafii. Et Ovidius dicit. Quid deceat non videt ullus amans. Nulliis amans videt quod bonum eft6c ventu-
ireurmn. . EPft. Propheta: Supercecidtt ignis , & non videruntf e
Lvu. p. Ignis luxuriæ dùm cadit, excæcat
animam ne videat tolem juftitiæ ; de hoc funt hi-
ftoriæ innumeræ. Et de iniquis duobus tenibus Judi-
^ cibus, qui accufabant Sutànnam. Et de Samfone ad
literam , qui occafione hujus privatus eft oculis cor-
poreis. Luxuria facit claudicare, 6c delirare in via virtutum
j habet cnim finiftrum pedem nimis magnum
qui graditur fuper affediones carnales , 6c dextrum
pedem nimis brevem. Omitto figuram de Jacob, 6c
quomodö per humores intrintècos, ab aliquibus gut-
tas appcllatos, aliqui efficiuntur claudi 6ccï Sed infu-
per quid adeö reddit perfonam leprotàm Ôc ægrotam
quoad animam, 6c interdùm quoad corpus, ficut luxuria
? Non fimt tam magna bona, quin cbgitatio
ejus maculet. Quid facit hominem magis tùrdum ad
audiendum , 6c credendjum bono confilio parentum
6c amicorum fuorum, ficut luxuria? Infpicite hoc in
aliquo ftulto amatore , aut ftolida amatrice, Çertum
eft etiam , quod luxuria «occidit animam per pecca-
tum> 6c fæpè corpus in languidis tormentis , ..perhoc
B quod acquirit podagram, phtyfiam, autfuriam. Nota
quod luxuria abbreviat vitam. Apparet -in equis ôcc.
Nota fi perfona moreretur fi non uteretur luxuria,
eflèt Martyr. Exemplum de Virginibus. Demùmnon
eft vitium quod 6c magis impediat credere fanæ do-
élrinæ fpirituali Evangelii, & fiiæ fàlutis, ficut facit
luxuria, cui apparent omnia eflè fabulæ, aut irrifio-
nes, tàm audiendo loqui de Inferno, quàm de Para-
difo : 6c jurat per bonos Deos fùos, fè non velle jam elle
in Paradifo , quæ ctiamfi damnari deberet, tarnen
amabit. Per hoc videtis quod perfona luxuriofa eft
feandalizata, 6c omnino turbata in Jefu Chrifto, 8c
in fà&is fuis. E t quomodo fois , quod Jefus. Chriftus
verbo 6c fafto puritatem præcepit? Commendat vir-
ginitatem in fo, 6c in Matre fila, docuitfqftincrefri-
gus 6c calorem, fàcere poenitentiam, non timere humanam
verecundiam. Heu quid magis fcandalizarepoteft,
quàm luxuria, 6c magis eamturbarc? lpfaquæ-
ritomninocontrarium: deflorationem, gaudium,fo-
latia, honores, voluptatesdiflolutas6cmundanas. Et
fitmatpaerde it& tci.morem, juramenta: Einum & mulieres apo- Eccli. xix. Z . 6cc. Eoluptas fur ata eß & in- telleftum ipßus fapientis Arifiotelis, 6cc. Nota de his,
qui loquuntur contrà Fidem. Sed prætereà, quid facit
perfonam inftabilem, 6cmoveri , ac fleéli ad omnem
ventum ficut arundinem, jurando, promittendo, 8c
pejerando abfque hoc ut quicquamfervet? Ipfà luxuria,
mulier bachare, condi&io juramentorum mox fc
reddit vidam, facit eam defiderare mollia veftimenu
6c curiofa ob très fines: aut ad evitandumfingularira-
tem 8c pudorem fui, aut ob voluptatem: aut adpla-
cendum alteri. Ipfà aufert donum prophetiæ, etiam
illis qui priùs ipfam habebant. Secundum enim Dolo
r e s , Propheta pro eo tempore pro quoadimplet
opus carnale, etiam cum uxore fiia, non poteft pro-
phetizare. E t foitis Salomonem hac de caufà perdi-
diflè foientiam fùam, qui fuit omnium fàpientiflîmus.
David Propheta amifit Spiritum fàndum, donee poe-
nitentia eum fibi reftitueret. Sanélus Auguftinus dicit
nihil eflè quod adeo impediat veræ fàpientiæ co-
gnitionem, ficut opus carnalitatis,etiam mMatrimo-
nioj fed longe magis extra ipfiim. De quo dicit Tullius,
cùm interrogaretur, quare non denuo Matiimo-
nium contraheret? Quia, inquit, non poflèmvacare
u xori, 6c Philofophiæ. Hinc eft quod tam pauci
funt contemplativi, 6c verè videntes Deura : Beati mundo cçrde Matt. \. 8. &c. Taies ægritudines, ta-
9 21 Sermo rDomJIT.Ad'utntu$. Contra Luxriamspxx
lia damna, tali a mala adducit luxuria perfonæ quæ
ei a d h æ r e j t . Sed tu dulpiflime Salvafop J§fu, utfani-
tatem nojjis adduceres, (Jignatus fqifti ad nos venire 9
tàm per Incarnationem , ut diftum eft , quàm per
prædicapionem, 6c redemptipnem, 6c f i , qu^fi.ob lur
xuriam dimifîflès ad nos venii*e -, fod tua bonitas vinci
non poteft per noftram m^litiam, êc mpdo fecifti,
Domine, in hoc jocundp Adventu, medianjte caflita-
t e , quæ omnino pulchra eft 8c pura. Fecifti, in-
quam idem •' fois officipm inimici efl'e noçere alteri,
6c hoc quærit luxuria mille modis. Nota de Tarqui-
nio , & his qui 4ele6tantur feducerc j puerqs : 6c
quæftionem, quod eos reducere debent, 6ç quomodö,
8c de Confdîbrijbus. Et notate de Berengario.
Finaliter certum eft, quod facit immonde V.i^s Dei,
6c feetenfes quibufdam injmicis 6cc. qjjqc reparantur
per pcenitentiam. Ideo multi ftulti amatores, &
amatrices, à ftatu cæcitatis ad claritatem pervene-
runtj de.monftrofis, impotentibufquc, fijidti funt fortes
ad benè ambulandum j de immunda lepra, perve-
nerunt ad mundiciam j de fùrditate, ad auditum darum j
de morte, ad vitam > de ignorantia, ad fàpientiam j de
horrpretuo, ad tuum amorem > deinconftantia,adfta-
bilitatem ; de veftimentorum deliciis, ad hirfiitas veftes
6c afperas ; de carnali feientia, ad Prophetiam ; 6c fu-
blimiùs quàm ad Prophetiam ufque ad Divinitatem
tuam contemplandam 5 de officio inimici, ad officium
Angeli } 6c à via turpi, ad viam pulchram 6c nitidam.
Ad omnia hæc bona recipienda nos videre facit viam
.Domina Poenitentia, quæ eft figurata per fandum
Joannem Baptiftam.
Incipio ergo vocem meam , 6c clamo alto fonitu:
Poenitemirfi, &c. qualem Çhriftus vix omifit. Fateor
difficile eflè , v.el impoffibile condignam de luxuria
agere poenitentiam, qui ipfàm non cognofcit, 6c quoad
omnia fada ejus omnino compléta 6c manifefta : unuf-
quifque fàtis cognofcit eam eflè peccatum mortale,
,6c reprobandum , 6c confitendum eflè , fccundùm
quod in alip dixi Sermone. Sed luxuria quæ fe ab-
foondit, celât 6c velat, vel folùm in corde , yel per
figna extranea , in umbra ôc cooperimento ludi, aç
recreationis, non eft tam facile eam perfpicere,
fùamque confîderare maliciam. Difcooperiam ergo
immundam beftiam, 6c venenofimi forpentem, qui fe
occultât in herbaviridi mundanæ voluptatis, fàciamhiPfßP
apimæ- per exprefllim rationis confenfom, quæ
frfoat, êt jungit carnali.huiedeledationi,
amplexu ^ 'ofoulationC' 5 qpamvis nullo rno-
dp yçllet exereefé opûs luxuriæ ad extfà. Et hop
diffipiliùs eft judiearje. Si : hæc cogitacio 6c volupté
fiQf} fiat,, nifi per conditioner» feu conditionalitcr:, ùt
diçendo : fi Deus non prohiberet mihi hoc 6c hoc^,
fa.cerem ipfiim , 6c fumerem meam voluptatem fie
agendo. Et credo, eflè peccatum -curiofttatis; Et fi
çaro inflammetur -9 ffial^ mukùm calida , & inordina^
tp.y.ßp ratio i.d bjenèipercipîat^ dintiouee tarnen ^ app
l e t mihi, rarionem fè ponere in periculo mali eon-
fenfo§. Et Sapiens dicit, quod ^ 'Qut amat periculum,
peribit in illo„ EççU. . in. 27. Sj :auccm. ratio eonetUf
ipftmr'cpellere, incipit hafiere mèritum , ,6c præfef-
tim inquantùm bene judioat quod proftquàm Deus
prohibet hujufmodi immunditiam, ipfà jobediet. Pa-
riformiter dicam de his qui audiunt Confeflionem
aut prædjcare lisen t de hoc vitkn - Si cogitatio pk -
cens refpfoiat rem quæ de fc non fit peccatum mortale
ipfi perfonæ j teneo quod non cft peccatum mortale,
quantumvis confèntiat ratio , .fi. per hoc non fe
impediat ab alia re quam tunc fàcere débet, aut Ce*-
gitare > ut fi uxor cogitet de marito fiio , 6c ipfiim
defideret, 6c fuam focietatem , nec alterius cujufvis
ullo modo. Si cogitatio immunda 6c dcliberatîaéft in
refills prohibitis perfonæ : ut fi mulier Matrimonio
c.onjunéta cogitet aliorum peccata ," vel virgo ad fa£ta
conjundlorui» : dicam pro fecuriori confilio, quod
una perfona confiteatur de illo ,' tanqùam de peccàto
mprtali. Quarto, cogitatio eft per confenfum in opus
carnale ad extra, quod eft prohibitum : ut fi mulier
vellet , 6c defideraret focietatem alterius, fi ipfam habere
poflit, vel ad hoc conaretur p'er ; diverfà figna
aur operationes. De hac cogitatione non dubium eft,
^ifip fit peccatum mortale , quia volqntas reputatur
pro ftdlo, ficut dicam ftatim. Notate,exemplum de
Règina ergà nuncios inimici Domini, fui. Notate hfc
de pifce , qui poteft capi quatuor .modis, & defodè
duo fequuntur mala,6cc. Si perfona defiderat foGieta-
tem alterius in cafii refèrvato j ut fi. cognât us cognâ-
tam defiderat g an fit cafùs refèrvatus Poenitentiario?
Dico quod non j 6c dico etiam. eflè multùm difficile
cogitationem eflè adeo fortemy inflammatam, 6c
malam, ficut eflèt in fàdto , etiamfi multa: damna dé
que nonnullas quæftiones, 6c loquar de fox fenfîbus, q fado evenirent de quibus opus eflèt; fatisfacerfe , quæ
quinque extprioribus , 6c uno interiori , qui eft cor.,
qui nobis dati fimt, ut eos gubernemus tamquàm fox
fcholafticos. In primis cor interrogat rationem, 6cc.
Cor , os, oculus, tadus, odoratus, auditus. De corde
: qui cor fiium euftodit, animam fuam fèrvat.
Luxuria eft abuti, vel voluntas abutendi membris
pudendis ad generationem ordinatis. An omnis cogitatio
carnalis fit peccatum, ut fi vircogitât demu-
liere aliqua , aut mulier de viro per aliquam voluptatem
? Refpondeo cogitationem fieri poflè quatuor
modis. Primùm, primo infùltu, aut primo refpedu,
aut, utTheologi loquuntur, primomotu, 6cficfæ-
pc non eft peccatum, vel eft veniale. Secundo, re-
tinetur ad aliquod tempus dida cogitatio , quoaduf-
que ratio confideret, deliberet, 6c judicet, 6c tune
>eam r.epellit pro poflè fiio, 6c ibi eft peccatum venianon
eveniunt ex fola voluntate. Atitamen de his cön-
iitßri oportet, dicendo progeniem quam cogitabat
quis defiderando. Quid faciendum eft de aliquibifs
CQgitationibus blafphemi« immundis, 6c execräbili-
bijs, quie veniunt interdiim contra cor , .6c volunta-
tem hominis ? Refpondeo eas melius vinpi non pöfle,
quam eas contemnendo, 6c in corde fiio ridendö , aC
dicendo inimico qui eas immittit:; Blafphemia tua
tjbi fit} nec confitendum eft deillis nifialieui fapien-
ti 6c experto Confeflbri, ad petendum confilium äd
omnem cafum} 6c pro majori fecurifate fomclj nec
amplius: quanto enim magis cogitares, 6c conai'&rik,
pejus efljbs habiturus, 6c dares fcandalum' fimplici
Confeflbri tuo. Si autem confenfiim habeas in hüjüf-
jpaodi abominationibus , confiteri debes ta li, quaiem
dixi tjbi. Exemplum eflet de cane allatrante, 6c de
le, quoad initium. Sed refiftentia qpam fecit ratio D incutiente timorem parvis pueris, 6cde hiftoria devi-
eam repellendo, eft magnum meritum, 6c opus ftu- ’ "
diofum. Suppofito etiam quod cogitatio ilia vinci
non poffit toto die ; dato etiam quod corpus taliter
captura eflèt, ut fequeretur pollutio. Intelligoquod
ratio femper præliaretur, ,6c refpueret omnem immundam
voluptatem. Sciendum eft contra forupulofos,
©c eo? qui fortiter tentantur, 6c præfèrtim quoad
ahquos modos pollutibnum qui fiunt tanquam fine
voiuptate, 6c magis per fragilitatem quandam 6c ægrir
.tudjnena, quàm aliter}; veruqtamen bonum eft, jux-
ipofle.cujufijbp,t c^vire ßbi. Tertiö , cogitatio adtis
Patrum, 6cc. N o ta ,quomodotentationes mittun-
tur ab inimico , 6c de perfonis quæ dicunt fè îiüri-
quam habuiflè cogitationes : 6c de Adam : de Jefii
•Chrifto : 6c de fan&o Joanne, 6cc. Et quomodb tales
mentiuntur. N o ta te , fi tentatio profit. Si fe-
-mina aliqua certo credit Curatum fiium malè ædi-
.ficari ex ea , 6c moveri ad finite 6c libidinofè defide-
-randam eam fi confiteatur ei omnes cogitationes fuas
•camales deliberatas qiias habuerit, 8c forfitan de ip-
fomet Curato , quid.fàciet ipfà ? Coiifitebiturne ? Rd-
Ipondeo quod debet petére fàcultatem, ut poflitalibi
M m m 2 con