ó99 9oo
JOANNIS GERSONII
T>o&oris & Gancellariï Tarifienfis
E R M
C O N T R A G U L A M.
O
D O M I N I C A P R IM A A D V E N T U S .
Collât, ad M[[. Codd. ViB. z j 6. & 187.
C i r e veilem, It tibi placeret, Mater
Dei gloriofa, an fueris in focie-
contra omnem malediótam focietatem tyran-
ni hujus ca^ltanei peccati mortalis falfi proditoris,
quæ eft fine numero : contrà eum fè tenent pro huma-
no genere divina præfidia & omnis multitudo virtu-
turn , quarum gratia Dei eft Regina ; alioquin tota hu-
mana natura jamdudùm fuiflèt amiflâ. Quis nobis de-
dit hoc pulchrum adjutorium virtutum ? Refpondeo,
tate benedi&i Filii tui , cum adivit
Jerufalem Dominica die antePaflio-
nem fuam , cujus Adventus memi-
nit hodiernum Evangelium , 8c
Evangelium diei Palmar'um ? Quod - i 0 , - T r '
i aderas , (quemadmodüm fine periculo cogitari po- A quod fupremi» Dommus nofter, 8c , Salvator Jefus
reoJ- te habuifle magnam tetitiam ex una par- Chriftus^, mediante fuo lupra terram Adventu , nopræliari,
cum videres talem honorem exhiberi Filio tuo,
& talcm fieri Proceffionem. Sed ex altera parte, ama-
viflimo afficiebaris dolore, cum benedi&am Paffio-
nem, qu<e appropinquabat, contemplabaris, 8c cum
ob hanc caufam inter alias percepifti eum flere. Di-
cit enim quidamEvangelifta , quod Videns Jefuscivi-
latem* flevit fuper illam. Lu c XIx. 41. Quid fecie-
mus? Mater Dei gloriofa, quid faciemus ? cum Deus
intra nos vult venire , 8c percipit nos debere refuta-
re, eum per iniqua peccata , 8c quafi tursum crucifi-
gere, fecundum quod dicit, fanftusPaulus: Rurfum
fiueijigentes 8cc. Hebr.vi.6. Peccator obligat Deum,
quantum in fe eft,, rursüm mortem accipere. Profe-
cto fi Deus 8t tu plöraftis fuprä civitatem Jerufalem;
multoplus plorare debemus fuper deftru&ionem no-
fträe fpiritualis civitatis , quas eft anima noftra. Jeru-
iiden\ enim temporalis erat, 8c anima noftra aeterna
ftram aflumendo humanitatem; quem Adventum remémorât
Mater noftra San£ta Ecclefia in hoc tempore.
Deindè vidi quod prælium peccatorum multos
habet fatellites , tubicines, 8c mufici concentus
modulatores , ad hortandum ad vi&oriam. Non eft
interrogandum , qui fint ; funt omnes peccatores
mundani, qui per fàéta , per verba, 8c peflimas ex-
hortationes trahunt alios ad malefàciendum. Ideo ex
alia parte convenit quod virtutes habcant Satellites &
admonitores, ut attrahant 8c moveant corda ad beno
faciendum, 8t bené vivendum. Hi admonitores funt
Prædicatores veritatis, qui afccndere debent, 8t alta
voce vocare ad virtutes laudandas, 8c culpanda vitia.
u ifc en d e t u , qui é v a n g é lisa s , quafi tuba exa lta vocem
tuam. Ifai. x l . p . Et quia inter alios hujuftnodi tubicines,
Imperator nofter, 8c R e x Jefiis Chriftus voluit
me indignum eflè hujus officii unum in Eccle-
? tit dicit Chryfoftomus. Non eft ergb^conve-ß fiaftia, 8c in populo fuo, volui faepius me ad hujuf-
7 :— : ä j— gyjgjg|j|s| modi officium exercendum exponere, fed timordencicndi,
8c confideratio ignorantite meae, acdebilita-
tis, 8c fortaffis interdüm acediofä.negligentia, medi-
verterunt, cum hop quod habeo alias occupationes
permultas j 8c quod prius debebam fuperintendere
mihiipfi 8c infultui qui intra me fiebat, quam ex-
traneis: Nemo fibi fecundus. E t illud: jQuid prodej
homini 8cc. Matt.xv1.28. Modb (Deo fint gratis
non funt mihi tot hujufmodi excufationum, quae me
prius urgebant. Ideo, auxilio Domini noftri Jefii Chn-
f t i , propofui deinceps faepiüs afcendcre cathedram
prasdicationis, nifi aliud fupervenerit impedimentum.
lit ad fumendum vocem meam hujus praelii virtutum
contra vitia • confideravi me non pofl’c invenire
aliam magis propriam, nec magis vigorofam, fi113?1
earn vocem, quam etiam fumpfitImperator nofterm
pi:ima fua Prsedicatione , 8c ante eum Commiflanus
fuus Prascurfor , tubicem , 8c buccinator , Sanctus
iiientius remedium, odevotiflimi, quam facere quod
djejt thema noftrum : P>snitemini, Marc. 1. i f . 8c
lie Deum recipietis per gratiam. Et ut eo modo ip-
funi hodiè reciper'e poffimus in religiofo hoc Adven-
fu , eumque in honore retineamus cum intraverit,
& ei humiliter ferviamus, expandendo propria vefti-
menta noftra in viam fuam , hoc eft , propriam vo-
luhtatem- noftram ; 8c fpargamus ramos noftros 8c flores
diverfarum virtutum, 8c dulcia cantemus devota-
vumorationum cantica, 8c etiam verbi Dei; te falu-
{aDimiis, Virgo digniflima , ut coram eo pro nobis
nitercedcre digneris: hoc facere potes non amittendo
cam quam in Paradifo fentis gloriam. Tibi ergo.di-
cenius : Ave Maria.
' P’o e n i t e m i n i &c. Priufquàm defeendam ad
materiam meam, exponam caulam, ob quam accepi
ihema hoc , 8c meam dicam intentionem. Mul-
io> aannttee iinnffrraa ffeeccrreettuumm ccooggiittaattiioonniiss mmeeææ ccoonnfliiddeerraavvii luus Præcurfor , tubicem , oc duccuihlot ,
quod peccatum infidele, 8c maledibtus proditor D e ic Joannes Baptifta. Clamor ilk ^ ^cl ^ ^ _ 5.winnis
i-fti Domini fui, inferebat prrelium afperum 8c morale
contra, humanam naturam. Heu ! hoc in meipfo
fi plus quam opus foret, 8c in aliis percipio quo-
c. Ideo dicit Job cap. vni. 1. Adilitia eft vita
ijnis:fuper terram , in qua neceffe eft die quolibet
propofitum, 8cprimumverbum primm Predication^
Domini noftri, quod feriptum fit in Evangelus. a -
telligite propter quid. 1 1
Invenio quod pcenitentia rcficit quod •
deftruit, 8c inficit. Peccatum interimit & ocadlt m s
I Sermo cDominicæ I. Adventus:contra Gu/am.yo :
mas mille, 8c mille modis mortis, non quidem temporalis
, fed æternæ ; poenitentia eas vivificat, refufcitat,8c
vitam tribuit : peccatum ligat animas 8c incatenat admo-
dùmamarcficut dicam in icquentibusin myfterioEvan-
gelii;) poenitentia eas abfblvit : peccatum facit animas
inimicas 8c odiolàs D eo , poenitentia reficit concordiam
Non immortabor in magna hujus Evangclii expo-
fitione. Dicam aliquas parvas notas literales. Deindè
fumam expofitionem brevem 8c moralem fecundùm
propofitum meum. Betphage eft vicus Præsbyterorum
Lcgis, ad medium miliare ab Jerufalem. Difcipuli,
Sanbtus Petrus , 8c Sanétus Philippus. Jerufalem eft
& pacém: peccatum aufert & impedit gloriam Paradifi; A appellata cafiellum, quià jam amifcrat honorem fuum.
poenitentia earn reftituit;8c brevi verbo peccatum addu-
cit'oinne malum ; poenitentia verb omne bonum : mul-
tùm itàque congruit veritâtis Prædicatori ad unum-
quodqueverbum alta voce clamare, 8cvociferare omni
tempore : Poenitemini, &c. E t ad intelligendam hanc vo-
ciferationem, fanbhis Gregorius unus de quatuor prin-
cipalibus tubicinibus Sanètæ Ecclefiæ ; nobis exponit
quid hæc fibi velint, diçens : Poenitentia eftpraterita mala
plangere, & plangenda herum non admittere. Idem
eft poenitentia, ficut præterita pcccata plangere, 8c de
futuris cavere. Meum ergb propofitum, eft, divino auxilio
méditante, faccre me formalem partem contrà publica
vitia, tùm propter gratiam acquirendam, 8c vc-
niamdepeccatismeis ergàDeum Patremmcum; tùm
ut merear Habere veliras orationes. O devote populùs,
valdèopus eft cas mereri, nec aliud pretium peto. Et
quià non pofièm in quolibet Sermone præliari, aut loqui
flmul contrà omnia vitia, 8c pro omnibus virtu.tibus,fii-
mam cas per partes. Et dicam primiim de feptem peo
Jcfùs Chriftus non equitabat, fedfedebat femel fuper
afellum, 8c femel fuper afinam, potiùspcrmyftei*ium,
quàm propter aliquid aliud.
Dominus nofter videns civitatem flevit, tàm ob Jerufalem
deftrubtionem, quàm ad docendum nos, ut
fie habeamus compaflionem : tertio, adoftendendum
quod honores hujus mundi funt contemnendi ; 8c tune
magis recurrere debemus ad noftram fragilitatem con-
fiderandam , 8c illam quæ eft aliorum hominum.
Quarto, propter honorem fuæ propriæ mords. Honor
ifte fabius fuit propter miraculum Lazari , 8c prin-
cipaliter quia Jefùs Chriftus movit ad hoc corda co-
rum per invifibilem potentiam. Et per omnia foâta
fiia hortabatur populum ad poenitentiam, ac fi dice-*
ret: Poenitentia eftpraterita mala 8cc. Quoad mora-
htatem 8c propofitum primi Adventus invifibilis, qui
fit in animabus noftris ; feire velitis , quod in ftatu
innocentiæ humana creatura erat ficut pulchra quæ-
I H H *m c iv ita s , quæ poteratcomparari Jerufalem, qu®
catis mortalibus,applicando fepteiqjjctitiones îpfius P a- « mterpretatur Vifio pads: Anima eratResina&Do-
termfter, & loquendo de decém Præceptis Legis. E t mina. Ibi erat pax inter omnes cives, id eft inter
deindè de feptem donis, deièptem beatitudinibus, fie
feptem virtutibüs ; quatuor cardinalibus , fie tribus
Theologicalibus. De (êptem quoque Sacramen-
tis, Sc feptem operibus milêricordiæ, tàm fpirituali-
bus, quàm corporalibus. A c de feptem diebusfepti-
manæ, quomodo fe habendum fitfpccialitcr unoquo-
que die, iècundùm quod Deus concedet, loquendo
femper aliqualiterdc materiadiei. Et pro quatuor D o-
minicis hujus Adventus immorabor circà duo peccata
carnalia , videlicet gulam & luxuriam. Rogate
Deum , ut me confortet, Sc conducat in hac bona
voluntate, 6c incoepto, ad honorem fiium , laudem
8c gloriam , ad noftram quoque communem utilita-
tem. Deicendo ad propofitum temporis, deindè ip-
fius diei, propter quod feire velitis nos celcbrare
Adventum, principaliter in,honoremglqriofiAdven-
tus 8c Nativïtatis Domini noftri Jefu Chrifti. Fit ta-
men mentio quatuor modis Adventuum. Unuseftiè-
crcttis in animam per gratiam. Alius publicus in die
omnes virtutes corporis fie animæ. Paxrationisadvo-
luntatem , 8c pax voluntatis adfenfualitatem. Paxto-
tius hominis ad Deum. Admodùm fortunata erat ilia
civitas. Sed heu! peccatum, invidus proditor venir
ad eam expugnandam, 8c commifit pro primo inful-
tu gulam fubbonooccultatam, intràfru£tumai'boris,
quæ dicebatur arbor fctentU boni dr mali.
^ tantum effècit, quod anima huthanæ crcaturæ (quæ
eft quafi æqualis Angelis) effeéta eft tanquam muta
beftta, tanquam afina. Non quidem, quod mutaret
iubftantiam ftiam, fèd cecidit in ignörantiam 8c im-
potentiam. Sic conqueritur Propheta : Pf. x l v iii.
i 3, Horn dm in honore é£et 8cc. Hoc eft , in
primo ftatu innocentiæ, non imellexit, fie ad lèip-
fum non vigilavit, ideb cörrtparnths eft jumentL infi-
pientibus, & fimitis fdShts eß eit. Vorax gula cum
peccato ligavit animam diverfis ligaminibus malamm
aftcctionum 8c perverforum defideriorum , ad mo-
dum alicujus afinæ. Et erat cum ea afellus fuus, feu
Judicii univerfalis!. Alius eft particularis in mortecuju- Cpullus; per quem poftum intelligere coeitationem,
llihet hominis. Alius Incamatio Jefu Chrifti, cum qua: vagaeftSclcvis, 8c male domita. Sed videtedulcenfionem.
Quoad primum, qui eft pro præfènti Dominica,
recitabo vobis figuraliter Evangelii textum,
quia etiam ftatim , poftquàm Deus dixerat : Poenite-
mini ^ adjunxit, & crédité Ev ange Ho Marc. i . i f .
Cum appropinquaßet Jefus, &e. qui veniebat de Jerico, oc
ln via Âuos fànaverat cæcos, Càmy inquam appropin-
r fe t ffe fu s Jerufalem in Betphage , in monte Oliveti,
mi-fit duos Dificipulorum fiuorum , dicens eis : lte in ca-
J ellam quod contra vos eft , dr mox invenietis afinam
n ^filium fuum fiibjugalem cum ea. Solvite&
a ducite mihi. E t f i quifiquam vobis aliquid dixerit, di-
ctte"> V** Dominus his opus habet, & confeftim dimitt et
eof i Dt totum hoc faftm
cedinem Dei fummi Domini noftri Jefu Chrifti, no-
luit femper dimittere animam humame creaturrte in
tali miferia , led voluit appropinquare illi civitati, ad
folvendam noftram animam, ut fierct ei apta ad Afi
cenfionem vel portationem per gratiam.’ Et omne hoc
fit , mediante bona pcenitentia, quas a ftatu peccati re-
ducit ad ftatum gratis per Apoftolos Jefu Chrifti, qui
funt Presbyteri Confeflores , qui ablolvunt animam
noftram , quando propriam cognofcit miferiam , 8c
cum aperire poteft cor fuum Deo. Hie notentur in-
terpretationes Petri 8c Philippi. Petrus, agnoficens.
Philippusw lampadis.. Lam pas habet os apertum fiipra.
O devotf homines, nonne videtis quomodo gulama-
ledibla ftipendiaria peccati, redigit quotidie animam
noftram in fimilitudinem beftias mut^ pernimiamreeß
per ” 9C f a^Hm ef t \ m imßlerftur quoddiüum _ pletionem, vel per ebrietatem? Confpicite, qualiter
fit am \ Dicite film Sibny ecce: Rex tuus ve- ^ ligaverit eam in tantüm , ut nefeiat, quo ire debeat
nit m i manfiuetus, fiedens fuper afinam & filium ejus. A b ie - ' ' ‘ ' “
r*!nt lJc 5 & fecerunt fisutpraceperat eis Jefus, & ad-
uxerunt afinam dr afellum, quibusimpofueruntveftimenta
Jua, efuper eum federe fecerunt, & magna turbaftraverftn
t i'n via. ^4Ui ficindebant ramos de arbori-
us jaciebant in viam. Et turbtt quagracedebant, & qua
jequebantur, damabant dicentes: Qfahna filio David,
ene i us qui venit in nomine Domini, ofimnain excelfis.
Tornt II I . Pars H i f i
per bonam cogitationem, 8c fanélam occupationem.
Ebrietas in hoe laudari vult, quod Magiftrum fuunt
projicit in lutum. Fugitc ergb adverfariam hanc gu-
lam, ftipendiariam. Repugnateei, nevos fuperet8c
vincat, 8c fi jam viéli eftis ab ea, fi anima veftraim-
peditaeft ligaminibus ejus, ego vobis clamoj pcenite-
mini, fcilicet de peccato pla^terito plorate, 8c de
futurp cavete. .
LL il ll 22 per