10 7J Joannis
dum aliqua, quae font ad laudem propriam, fed ad
oftendcndam propriam ingratitudinem, aut ne Con-
feflor fous de hoc informetur quod opus non eft.
In dubiis quae font: IS aliquis commiferit peccatum
vel non, five dubium fueritde Fa£to, vel de Jure, po-
teft fieri Confeffio fob conditionc} dicendo: dubito
de tali 8c tali re, fobmitto tamen metanquam culpa-
bilem: pari modo de multitudine peccatorum. Con-
fitenda font etiam peccata, quorum habetur fpecialis
memoria poft Confeffionem. Et bonum eft ea dicere l
uni ei, eidcmque Prsesbytero, quamvis non fit de nc-
ceftitatej 8c intelligo hoc quando quis non.debet in-
telligere fofficienter peccati magnitudinem vel nume-
rum: ideo melius eft fe reddere magis vel minus cul-
pabilcm, modo fopradi&o 8c fine mendacio. Celare
fcienter peccatum foum in Confeffione an fit novum
peccatum ? Dico quod lie j & font iterum incipienda
omnia peccata lie di£ta, quorum habetur memoria.
H * c eft dura fententia, eft tamen vera, 8c intelligi-
tur cum habetur certitudo quod aliter dicendum eft
peccatum foum 5 aliud eft, fi duntaxat fieret fcrupulus.
Tertia pars. Poteftas quie figuratur per fandtum
Jacobum, qui interpretatur ftipplantator, debet efle in
tabernaculo Satisfa&ionis, utipfa fit ftabilis. Super-
bia per inobedientiam impedit hanc ftabilitatem, in his
qui non adimplent poenitentiam eis injundtam. Ex-
pedit manifeftare peccatori magnitudinem delidtorum
luorurn 8c poenitentiam, quae fecundum rigorem ipfis
debetur. Expedit interrogate pcenitentem qualem
facere poffit poenitentiam, 8c judicare etiam per tern- 1
pus prseteritum quid faciat, 8c quod illi non detur
pcenitentia, ipfo invito, aut quam facere non debeat
verfimiliter, fi peccatum non eflet publicum. Ex-
pediens eft dare poenitentiam fecundum modum vitio-
rum 8c inclinationum: ut contra avaritiam, eleemo-
fynam; contra vitia carnis,jejunium contra pigritiam,
orationem, vel contra foperbiam & invidiam. N o tate
de Matrimonio conjundtis, 8c quomodo viri feire
debent uxores eorum non efle Angelos. Expedit
dare poenitentiam quae profit contra peccata futura:
ut dare ad certum tempus poenitentiam jejunandi, vel
dicere certas orationes, vel facere eleemofynas, fi is
qui confitetur dives eft, infra tale tempus, in tali, vel
tali peccato. Si perfona omnem poenitentiam illam
refutet, magnum lignum eft ipfam non habere bonum
propofitumabftinendia peccato,' 8tinaliquoca-
fu confitens pofletfine Abfolutione remittij quondam
folum abfolvendi font hi, de quibushabeturapparen- (
tia quod lint contriri 8c poenitentes: non femper in-
fiftendum eft ad talem poenitentiam dandam, aut peten-
dam, ratione fragilitatis hominum. Secundum regulam
communem , melius eft ut Confeflor nihil faciat pro-
mitti, neejuramento quemquam aftringat j quamvis de-
miim expediens fit, cum cafos eft nimis enormis, 8c
cogitatur quod per tale juramentum confitens abftine-
bitj tunc, inquam, expediens eft confitentem jura-
mento aftringere. Pcenitentia quae non eft ftabilis,
hoc eft quae non finitur, non fufficit ad fatisfacien-
dum, fed nec pjropterea redimit peccata praeterita,quoad
damnationem aeternam pro eis incurrendam. Et in
pluribus cafibus non obligatur quis denub inchoare poenitentiam
quae fit in peccato mortali 5 ut eleemofy-
nam, vel talem rem quaedat afflidtioneta. In articulo 1
mortis non eft danda poenitentia , nifi eflet fob con-
ditione, in cafu vitae recuperandae. Notate de illo cui
dati fuerunt duo dies in Purgatorio 8cc. Notate quomodo
in articulp mortis poteft apquiri remiflio poenje
8c culpa;, qui habet charitatem, 8c qui hoc tunc petit}
quia petit pie, prole, incharitate, 8c perfeveranter.
Nota ad quid valeant Indulgentiae 8c remifliones poe-
nitentiarum injun&arum. Notate quomodo evitan-
da font occafiones luxuriae. . Pcenitemini, 8cc. Et
concludamus 8cc. de ufora 8c perjuriis, deinvidia. N o tate
multosdare intelligere quod poenitentiam agant,
Gerfonii 1076
8c inveniunt peccatorum occafiones, 8c aflimilantuV
vulpi quae dixit de carnibus ovinis, quod eflet fal-
mo 8cc. Finaliter effugiamus mundum , diluvium
ignem, recurramus ad montem pcenitentiae; non qui!
dem corporeis pedibus, fed fpiritualibus, utpoffimus
femper magis magifque afeendere de virtute in virtu-
tem, donee videatur Deus in monte Paradifi pcrpetuce
gloriae. Quam nobis 8tc.
JOANNI S GERSONII
Dtcfor is & Cm c e lU r ii I ’ a rifienfis ,
S E R M 0
D E
Q U y E R E N D O
D O M I N O .
u id Eofd. Codd. M S S .
Qjwritc Dominum, dum inveniripoteft, invocate eum
dum prope efl. I l a . l v . 6.
IN quibus verbis tria tangit 8c comprehendit. Prime
5 fopponit aliquos efle qui Dei amorem, 8c
gratiam Domini uoftri perdiderint, 8c illis dicit:
Qmrite. Secundo,- eos monet diligenter quaerere ubi
eft, eum rogando quod ipfos capiat in gratiam, 8c
in foum fervitium : proptereä dicit eis : Qmrite Do-
minuht veflrum, qu&rite Dominum. Tertiö, confolit eis
quod feftinent eum quaerere, dum tempus eft conveniens,
8c dum inveniri poteft. Et correfpondenterad
tria hsec pundla, in Sermone noftro tres erunt confide-
rationes : Prima c r i t , quomodo perditur amor Dei
noftri Creatoris. Secunda, quibus in locis qu«ri debeat.
Et tertia, in quo tempore abfque defedtu in-
veniatur. Quoad primam confiderationem feire debe-
tis, quod per tres res Dei amor6amittitur, 8cnonfo-
lum Dei amor , fed 8c etiam uniufeujufque alterius:
videlicet per diffidentiam feu incredulitatemj per.pra:-
fomptionem , 8c per inobedientiam. Dico primum,
: quod amor Dei perditur per diffidentiam five incredu-
litatem, quemadmodum apparet de populo Iffaeliti-
co. Cum enim Deus ipfom liberaret ä fervitute JE-
gypti, reliquit omnes hos qui non habuerant bonam
& firmam fiduciam in eum. Alios autem falvavit 8cin
terram fandtam duxit quam promiferat: primi verb
in via remanferunt. Et proptereä dicit Sapiens, Ref&
cite f ilii nationes hominum , & feitote quia nullus[peravia
in Domino & confufus eft. Eccli.11. n . Refpicite in-
quamcumque terram 8c Nationes quaflibet, noninve-
nietis unicam perfonam qua; finalem habuerit confu-
fionem , fi femper bonam 8c firmam in Deo habuerit
fiduciam. Videte qualiter Deus cuftodiverit 8c
prxfervaverit David in perlecutione Saiilis, propter
magnam quam in eum habuit fiduciam. Videte quomodo
fandtus Propheta Jeremias venit in vifione ad
bonum 8c probum Judam Machab^um , 8c illi gla-
dium porrexit aureum , quo omnes foos -debellavit
inimicos > 8c in, ifta fiducia gloriofiffimam de eis habuit
vidtoriam. Videte de Rege Ezechia, cui Deus propter
fiduciam quam in cum habuit, Angelum deParadifb mi"
fit, qui difturbavit omnem Afliriorum exercitum, inimi-
corum ejus. Et etiam legimus in Evangelio de Paralyti-
co , quem Deus fanavit; de cascis, quibus Chriftus Jefiis
reftituit vifom j 8c plerumque his quos fanabat, dicebat;
Confide fili, §c vade, fecundum Fidem tuam fiat tibi.
Dico fecundo, quod perditur amor Dei per arrogantiam
1077 Sermodequoerendo 'Domino. 1078
tiam aut præfumptioncm. Hoc clare patet per ver-
bum quod Jefos Chriftus Salvator nofter ponit
de duobus qui afeendebant in Templum ut ora-
rent. Unus dicebat : G ratios ago tibi Domine, quia
non Com Jicut ceteri hominum Luc. X V H I . 1 1 . qui tol-
lunt 8c rapiunt bona pauperum 8c ' parvulorum qui
eis refiftere non poflimt : 8c nullum bonum , nullas
abftinentias pro amore tuo hujufmodi fiiciunt homines.
Jejuno bis in feptimana: f . i z . miranda pro te facio.
Alter pauper erat 8c vcrecundus , foumque pedlus
devote verberabat, Deum precando ut ei de pec-
catis fois veniam daret. Secundus juftificatus fuit, 8cJ
Spiritus fandti gratia repletus : primus verb gratiam
quam priùs habebat perdidit. Et nonmodo perditur
amor Dei per foperbiam} fed etiam amor mundi, tc-
ftante Sapiente, qui dicit Odibilis Deo & hominibus eftfis-
terbia. Eccli. x. 7. Et caufa optima eft > quia arrogantia
injuriam facit Deo 8c hominibus : Deo quidem in quantum
fibi uforpare vult quod Dei eft, dominium videlicet 8c dominationem} mundo verb, inquantùm foperare
vult eos quos natura fibi æquales creavit 8c fimiles.
Sjimus enim omnes de uno Patre 8c de una Matrc
confimiliter nati 8c geniti, crcati una manu , 8c de
uno coelo , omnes unicum habemus folem, unicam
lunam, unicum mare, unicam terram , unam hye-
mem 8c unam æftatem. Omnes vivimus, 8c omnes
moriemur : 8c qui poftremb morietur , fe jaéfet.
E t fi ulteriiis de hac materia audire velitis, duas vo-
bis formo quæftiones. Primam format Tullius in Epi-
ftolaadTrochum. Jgfi-i inquit, qmd fitmus. Quæftio
brevis eft 8c exigua ? Sed révéra qui benè confidera-
ret, magna inveniretur humilitatis materia, 8c parùm
foperbiæ. Secundam quæftionem formo, quærendo
quid eft foperbia ? Ad primam quæftionem civiliter
refpondere volo, quia caufa me propiiis tangit: dicam
tamen veritatem. Nefcio favorabiliiis refpondere,
quàm dicere id quod dicit Dominus nofter Genef. 111.
videlicet quod omnes fomus terra 8c pulvis. Ad hoc'
propofitum: cum Brutus cum filiis Tarquinij avunculi
foi interrogari fecerunt Deum ipfbrum Apollinem ,
quis eorum regnare deberet, 8c Romæ fore Dominus
} 8c audierunt Apollinem dicentem, ex eis hunc
regnaturum qui primum Matrem fuam ofcularetur.
Tunc Brutus, ex propofito, fe in terram poftravit,
fingens fe à cafo cediflè, 8c inter cadendum terram
ofculatus eft, eo quod eis diétum fuerat, qui primum
ofcularetur Matrem foam, videlicet terram : 8c in hoc
fe fundabat quod omnes de terra fomus. Et fie fuit ipfe
qui poft Tarquinium regnavit.
Ad fecundam quæftionem refpondeo : foperbiam
nihil aliud efle quàm feindentem ventum 8c valdè
impetuofom. Elevaverunt cor fuum contra w<?, quajiventum
feftilentem. Jer. l i . 1. Ad propofitum hoc folet
plerumque dici, cum homo fe laudat 8c glorificat de
aliqua gratia quam Deus illi contulit, quod fe more
venti jabtat. Et propter has duas quæftiones 8c
earum refponfiones clare concludere pofliim , omnem
humanam creaturam magis odio habere foperbiam
, quàm fulmen , vel tempftatem. Tam parvus
enim 8c exiguus pulvis qualis nos fomus,
non poteft habere diuturnam permanentiam contra
ufque adeo magnum ventum qualis eft foperbia.
Per fuperbiam Saiil Regno foo privatus} exclufus eft
Roboam , fugit fugitivus 5 Sennacherib occifos
foorum puerorum manibus 5 Nabuchobofbr depo-
fitus} Holofernes decollatus} Amon fufpcnfusj fimi-
liter 8c Abfalon 5 fed fuit alio , atque alio modo.
Antonius horribiliori quàm cogitari poflèt nece perem-
ptus eft ; 8c complures alij abfque numéro, propter eorum
foperbiam perditi font 8c deftrubti. Hoc eft quod
dicit David Propheta : Impij tan quam pulvis, quern
projicit ventu a facie terra P f 1.4.
Dico tertio amorem Dei amitti per inobedientiam.
Omnis inobientia ex duarum caufarum unâ proceditiaut
Tomi H I . Pars I I I ,
per prasfomptionem, aut ex negligentia. Declai-avi
modo quando per prxfumptioncm amor Dei amittitur.
Dico quod pariformiter etiam per negligentiam
illud contingit, teftante Scriptura, qu£e dicit: Neglexe-
runtjuftum & a Domino recefferunt.Sap.111.1 o. N eglexe-
runt facere illud quod juftumerat 8c rationabileutfic-
retj quemadmodum font Dei Pnecepta, 8c per hoc
omiferunt fervitium Dei 8c foam focietatem. Et pro-
febfco qui apponeret decimam partem diligentise ad
placendum. Deo 8c ad amorem ejus acquirendum,
qua: adhibetur ad complacendum mundo, citius acqui-
reretur Dei amor, quam amor mundi, cum omni pcena
8c labore quas ibi confomitur. Sed (de quo dolendum
eft) pauci homines id animadvertunt. Ad hoc propofitum
legitur de quodam fanbto proboque Abbatc,
quod vice quadam de Monafteriodcfcendit, utquan-
dam alloqueretur Nobilem aut Domicellam q u x fuerat
tarn pretiose apparata, depexa 8c adornata, quantum
feiverat 8c poterat. Et cum primum earn refpexit*
ccepit admodum fortiter flere. Aftantes valde admi-
rati font, 8c quaffierunt ab eo ploratus foi 8c iracun-
dia:caufam. RefponditAbbas: D u o , inquit, mead
plorandum movent: hujus nobilis Matron« perditio,
8c quod non adhibui tantum diligentiae ad placendum
D eo , quantum ipfa habet ad placendum mundi hujus
juvenibus. Per hanc refponfionem patet quod perditur
interdum amor Dei per negligentiam adimplendi
fuaPrascepta. Et per hoc concludo, tres efle modos
hominum qui amorem Dei Domini noftri aipittunt:
videlicet hi qui diffidunt de foa bonitate 8c foa fapientia:
hi qui foperbiunt per elatamarrogantiam: hiquicon-
tradicunt per inobedientiam, quibus dicit Propheta, ut
eos admoncat: Quorite Dominum dum inveniri poteft.
Qu«riteeum8cinvcnietiseum, quia propceft, invocate
eum , quia prope eft. Ifa. LV. 6. Eft prope VOS , habitat
intravos; alioquinEvangeliftaerraret, qui dicit:
E t habitavit in nobis ,C^ vidimusgloriam ejus. Joan. 1 .14.
Quaeres meditanda non eft. Qu«rite igitur eum, 8c
ipfom in venietis. Sed quid? Nolite cum qu«rere in
magnis palatiis, auratis 8c argentatis •, quaerite eum in
praefepio bourn , 8c eum invenietis. Ibi eumpaftorcs
de Bethleem invenerunt. Luc. 11: Nolite cum quae-
rere in tabernis vinariis , aut in ludo taxillorum,
qu«rite eum in Tcmplo, ibi eum invenientis} nam ibi
eundem reperit Mater foa gloriofa. Luc. n. N ec eum
qu«fieritis in choreis, nccconfabulationibusj qu«ritc
' eum in arbore Crucis, ubi extenfoseftprovobis, vos
eum invenietis. Non quaefieritis cum in ledto munda-
n« vanitatis, nec carrialitatis, aut carnalis deledtationis;
quasrite eum in fepulchro, ubi pro vobis jacet fepul-
tus, 8c invenietis eum. Adhuc dico vobis amplius. AC-
cendite in coelum 8c invenietis cum, quia in ccelo fedes
ejus. P f x. f . Si feire volueritisquam ob caufam dicam
Dominum noftrum quserendum efle in prarfepio
bourn , 8c non in palatijs auro argentoque decoratis?
Dico vobis, per prasfepe humilitatem intelligi, per
palatium verb auratum, fuperbiam intelligi 8c vanita-
tem. Dico nunc, quod qui perdiderit gratiam 8c amorem
Dei per prsefomptionem atque fuperbiam, qua>
rere debet eum per veram humilitatem 8c fobjedtionem:
8c per humilitatem gratiam ejus invenies, quia humilibus
datgratiam Jacob .iv.6. E t profe&o nihil felieius obtine-
ri poteft quam humilitas. Et verbum hoc fecundum
fan&um Bcrnardum nos prorsus reddit culpabiles, fi ali-
quo padto per fuperbiam elevemur. Qualem excufa-
tionem fumere potes} qualem titulum,aut quam gratiam
habes, qua te extollere poffis vel glorificare ? Dices
1 mihi forfitan: fom omnino in flore juventutis. Inter
loquendum ficcat flos ifte. Hoc certe feias mortuos 8c
vivos admodum diftare videri, hos fcilicet ab illis, nihil
tamen eft propinquius, aut vicinius unius ad alterumj
quia inter ilia non eft medium. Ideo dicit Seneca: Mors
homini cita & proximo eft. Si de pulchritudine tua
gloriaris: fpeoa parum 8c ea carebis. E ft refponfio
Y y y z Apu-r