299 Joannis
Articulus Ofîavus.
Nominat in perfona ‘fua partes corporis inhone-
ftas, & peccata immunda atque turpia, per verba
fen&a St fecrata ; veluti fi omnia talia opera res ef-
fient divinæ, St fecratæ, ac odorandæ, etiam ft non
fiant in Matrimonio, lèd fiant per fraudes St violen-
tias. ^
Nec contenais eft fupradi&is injuriis publico undi-
que ore dibtis, fed St eas curavit juxtà poffe fuum tarn
feribi St depingi curiosè, St pretiosèadcitiùsallicien-
das perforas, ut eas audiant, .videant, Stcontineant.
Sed adhuc pejus reftat : ut enim fubtilius ftlleret, mel
mifouit veneno, foccarum intoxicationi, ferpentes ve-
neficos Tub viridi verbo devotionis latentes, St hoc fecit
congregando materias diverfes , pariim fæpiùs ei
conducendas, nifi ad fupradidtam caufem, Stut melius
ilii fides adhiberetur, St majoris eflet autoritatis,
quanto plura appareret eum vidiffe , St ad majorent
operam ftudiis impendifiè. Süpplico igitur, Domina
Juftitia , de feftinanti, St convenienti remedio , St
provifione jfoper his omnibus injuriis , St aliis majori-
bus , quas parva prafens non folùm continet fuppli-
catio, verumetiam Liber ejus fidem fecit multo majorem,
quàm foret neceflàrium.
Pofteaquam hæc Caftitatis fuppliCatio leéta fuitdi-
ftindtè St in aperto , illic percipere potuiffes univer- '
fum Confilium, St omnem nobilem militiam, quæ in
vultu luo St apparatu, indignationem præ fe ferebat.
Attamen tanquam fepiens St temperata dixit, quod
pars altera audienda eflet : fedquoniam fetuus amator,
cùm accufetus effet, non aderàt (tranfierat enim paf-
fumaltum, à quo nullus regreditur) interrogatur, fi
in Curia Chriftianitatis fint ahqui Procuratores, fauto-
res, autfeventes cuicumqueilli.
Turn ecce magna turba St homines fine numéro
, juvenes St fenes, omnium fexuum St ætatum,
qui non fervando ordinem, fed diftortè, St ex trans-
verlo voluerunt, unus quidem excufere, alius tutari,
aliuslaudareeum, alius veniam quærebat objuventu-
tem St ftultitiam , allegando ilium amatorem pceni-
tentiâ du&um fuifi'e, quandoferipfit. Fec i, inquit,
in juventute mea varia didfceria per vanitatem. Alius
eum fuftinebat, eo quod talis fuerit St tarn notabili-
ter eruditus, St quia in loqucla Gallica non habuit fi-
milem : aliqui ob earn caufem , quod tarn apte veri-
t-atem dixerat de omnibus ftatibus, non parcendo N o-
bilibus, non ignobilibus, patriis, nationi, nec fecu-
lo , nec Religioni. Et quid mali eft (ait unus inter
alios confultior) quid mali eft, precor, fi homo ifte
talium fonfoum, talis ftudii, Sc fornæ talis, compo-
riere voluerit Librum, in quo introducuntur perfonæ
magno artificio, unaquæquefecundùm jus luum,
St proprietatem loquentes ? Nonne dicit Propheta
in perfona fetui, Deum non die ? Et Sapiens Salomon
, nonne fpecialiter totum Ecclefiafticen tali te-
nore compofuit ? Ideoque folv&ut, . St defenditur à
centum erroribus , qui eo in Libro foripti reperiun-
tur. Si hie amator levibiis vetbisufus lit, conditio
eft Veneris, vel Cupidift&y atir fetui cujuidam amà-
toris, quem reprtefentare volcbatper verba,- quæ trahi
poftenti ad'malum. ' V crüntâmen nonne leguntur,
quæ loquebatur Salomon in Canticis fuis modo atliàto-
rio per verba? Si dicat in perfona Rationis omnia no-
minari deberc fuis nominibus , Videntur ejus motiva.
Sed quid mali eft in nominibus , qui non ibi
immoratur ? Nomina font ficut alia nomiM1 ' *po-
fteaquàm ergo per unum nomen una res -iftfelligi-
tur, St per aliud illa eadem, quid obefle pôtâft-per
quod nomen res detur intelligi? Certum eft irt-Tia-
tura nihil turpe effe.; Tmpkûdo enimffolùm* eft ex
peccato, de quo tamen verba fiunt quotidiépèr pfo-
pria ejus nomiria, ficut'de homicidio , flirtO'-i, fiau-
Gerforth 300
dibus, St rapinis. Demùm fi locutus fuerit de Pa-
radifo , St de rebus devotis , quare vilipenditur
de h o c , de quo laudari merito deberet ? Sed efto
aliquid mali in Librofuo f it , non dubiumeft, multo
plus boni illic effe. Sumat unufquifque bonum,
St malum dimittat. Exprefse teftatur , fe folum in
malos viros, St mulieres invehere, Stquifquis fo fen-
fork reum St culpabilem , vitam fiiam emendet.
A Nec etiam eft adeo fepiens, quin quandoque erret•,
quinimmo St magnus erravit Homerus, St hoc po-
tiiis fleStcre, St inclinare debebit ad veniam, St be-
nignitatem fepientem hanc Chriftianitatis Curiam.
Conftat divum Aurelium Auguftinum, St ford om-
nes alios DoStores in quibuldam punéfis erraffe , qui
tamen non font accufeti ob id , neque condemnati,
veriim honorati. Et profeSto non habere debet in
fuo ferto pulchram rofem, quirofem hanc vitupérât,
qui fo nominat Romnnt 'mm de Rofa.
Ad hæc verba facile videbatur arnicis, autfeutori-
bus, fetui amatoris caufem fuam eftejuftam, St obti-
nuifle viStoriam , neque refponderi poflb ad diSta.
Unus arridebat alteri, St fofo mutuo intuebantur,
cachinumque fecientes, diverfe figna oftendebant.
Turn EloqnentiaTheologica, quæ Chriftianæ Cu-
riæ Advocata eft, ad petitioncm turn Confoientiæ,
tiim Caftitatis, admodum fibi dileStæ j ob rationem
^ etiam officii fui, in pedes fofo crexit,pulchroquidem
geftu , St modo temperato , autoritäre magna, St
veneranda gravitate.
Ipfe tanquam fepiens, St probe doéfa, poftquàm fe-
ciem fuam paulifper deorsiim declinafl’e t, inftar hominis
cogitabundi, mature St focurè fufpexit,vertenfque intui-
tum fuum ad Juftitiam,ad omnemqueejus comitativam,
apeniitosflium, St fonora'voce, foavi Stmediocrific
orfeeft, caufemque fuam fie ccepit defenfere.
Optarem, fi Deo libitum eilet, quem tu jam repræ-
fentas , 0 Domina Juftitia, Audtorem qui hie accufetur,
in propria perfona præfontem adeffe, redeundo de morte
ad vitam. Nec enim tunc opus eflet verba multi-
plicari, nec Curiam prolixa accufetione occupari.
Opinor enim, quod velociter, ultro , St æquo ani-
mo deliétum fuum feteretur, veniamque pro deliSfo
fetisfociendo eflet petiturus. Ad id præfiimendum
multæ me movent conjefhiræ, præcipuè verb ilia,
quam nonnulli allegarunt, quod adhuc fiiperftes, St
vivens pcenitentiam egerit, Librolque interea de ve-
C ra Fide, St fendta doftrina, ediderit, atque excude-
rit. Adfum illi teftis (quantum damnum fuit) juven-
tutem, aut malam aliam inclinationem, ilium fellif-
fo Clericum, atque induxifle inutiliter,. St nimis vage
ad hanc reprobam levitatem , fobtile foiim inge-
nium, magnam foientiam, fervens ftudium, pulchram
eloquentiam in rithmis atque fidtionibus! Utinam
melius his ufos fuiffet, heu ! bone amice St vir fubtilis,
heu ! nonne erant fufficientes in mundo fetui amatores,
etiarrifi te huicturbæ non admifoeres?
Nonne erant, qui ducerent St docerént eos in ftultitia
fua, âbfqüe hoc, ut te eorUm præberes Primipilum,
Capitaneum DuSforem, Ducem St Magiftrum. Fatuus
eft;, qui fetuitatem fecit j fetuitas non eft fenfos, nimis
viniperari Vult, qui fe diffamât, St officium fofeipit infe-
mis. Æras profeéfo àlioMagifterio, àlioque officio di-
u gniis: vitia Sc peccata (hiihicrede) feçillimè difeuntur,
net opus eft quoque Magiftro j naturàhumanà, præfor-
tim'in fceriéris Annis y St in adolefcentia, 'nimiiim pro-
na St inclinata eft ad cadendum, præcipitanduinque
fo, Sc immergendum in irqmunditiam , fpurcitiam-
que totius carrtalitätiSi^Nbn erat opus, te illos attra-
here, St laceflere, aut vi quadam compellere. Quid
ehim feéilius capi pbteft, & inflammari igne turpium
dëléfttftionûm, quàm cor humanum ?' Quare ergo
fubn\iiuflràs Sè aügés tu ‘fdétidum :5Hünö-4ghem vdi-
tisr‘ omniüih leyiffimorüm ■ Verboruiii ^1 ÔC autoritaffe
jfâ'fôhïé'" tuæ , Sc-eXerhplö tuo ?'r ' Si ’tfthc Deum
non
3 o 1 TraBatus contra Romantium de Rofi
non timebas,, neque vindidbm ejus, fi te non facie-
bat pruejentem St circumfpedlum paena St fiippli-
cium, quod de impudico Ovidio fumptum fu it , fel-
tem tui ftatus honor retrahere te debuiflet. Erubuif-
fos proculdubio, fi clara die, palam in loco ftolida-
rum muliercularum inventus fuiflès, quas fofo pro
pretio proftituunt, fieque loqui quemadmodum foria.
302
qui ultra proprium tuum judicium Sc voluntatem, in
grave præjudicium honoris tui St felutis tuæ, nitun-
tur, five diftortè, five ex tranfverfo , fuftinere , nec
fiiftinere. folum 5 fcd St adjuvare, St accumularè,
tuam vanitatem. Et in hoc te confundunt, arbitrantes
te defendere, difpliccntque tibi St nocent, vo-
lentes tibi gratificari, more violcnti St importuni Mebis.
E t tu pejus agis, ad pejus hortatis. Occidifti A d id , qui fenare puta t, St occidit -} St inftar inutilis
Advocati, qui opinatur clientulum fuum adjuva-
îe , St ejus deftruit caufem. Ego, c diverfo, hoc ob-
foquium, St forvitium præftabo animætuæ, eamque
illi feciatn gratificationem , aut hoc alleviamen , ob
caufem tuæ do&rinæ St ftudii, quod arguam in
hoc, quia omninb argui defiderasin omnibus. Qua-
lis ignorantia eft hæc chari amici? Sed quænam fe-
tua çræfomptio veftrûm , quos hîc loqui percipio,
veftrûm, inquam, qui exaifere nitimini prorsùs omnem
ftultitiam , aut errorem ejus qui foipfum con-
demnat ,ejus qui in fronte fuatitulum offert fuæ con-
demnationis j nec me intueamini, fo gerit per prædiéla
veftra pro fetuo quodam amatore.
Profeèto cum plures infomias de tali dicere velim
Autore , nequaquam potero quidqnam ei turpius St
pejus imponere , qiiam ftultum cum amatorem no-
minare. N omen hoc grande nimiùm importât onus,
St pondus mmiæ lubneitatis , atque beftialis carnali-
omnium virtutum homicidium ,
ftultitia tua , Sc incarcerafti (quantum in te eft) mil-
le St mifte. homines per diverfe flagitia, St id adhuc
fecis in dies per ftolidum Librum tuum. N ec exe'u-
fiiri poteft propter tuum loquendi modum, per per-
fonas, ficut in foquentibus clare tibi fum probaturus.
Nec tamen fomel St unico a6tu omnia dicere pof-
fum. t,
O Deus Optime , Maxime ! fi tu ftulte amator
(quia fic appellari cupis) fi in adolefoentia tua per vanitatem
aliqua feripferas, cur ea perdurare St extare
finebas? Nonne exuri debebant? Mala eft proviflo
venenum , aut intoxicatio in menfo, aut ignis inter
oleum St feftucas : qui fparforit undique ignem, St
non aufert, quomodo abfolvetur a domibus , qua^
comburentnr ? Ecquis eft pejor ignis, atque ardentior,
igne luxurias ? Qutenam domus pretiofior eft humanis
animabus, ficut plane continetur in fiipplicatione Dominie
Caftitatis ? Debent enim animas illas Templa
efle Spiritus ftnSfci, efle —‘ ------ ----- --fi-i-c--r-a--t-^--:, j fed quid plus uUJr 1iLt ,, l l 10 , '-’iJililLUil V il LULLU1 I llUlIJj
St inflammathas animas, quam verba difloluta, fpur- 15 ignis ubicumque quieverit locor
ca, St luxuriofte feriptur^, St pi&uras ? Videmus . . . —
pia St fan£ta verba , honeftas feripturas, St imagines
incitare ad devotionem, ut dicebat Pythagoras.
Ob hanc caufem Sermones fiunt, Sc Imagines inEc-
clefiis. Multo facilius e eontrario mala Sc impura
verba ad diflolutionem trahunt, nec eft quifquam,
quin in fo experiatur, plurimasque hiftorias illudoften-
dunt.
Sed 6 bone amice! fiipervacanee, St ffuftra tibi
loquor, qui abfons fis, cui fe6tum hoc prorsus difpli-
c e t , St ut prsedixi, fi adefles , difpliceret. Et fi
tunc hoc nefeivifles , didicifti interea magnis verbe-
ribus, St expenfis, faltem in igne purgatorio, aut
per pcenitentiam in hoc mundo. Dices fortaflis, non
potuifle te Librum tuum denuo confequi, aut habere
pofteaquam editus St divulgatus fuerat, autfortafincenforem
. fic fticunt Pla-
^ 5 Aichita Tarentinus , Tullius, St alii complu-
res. Quis fuccendit magnam Trojam crudeliter ig-
ni St flamma? Stultus amator. Quis tiim interire fecit
plures quàm centum mille Nobiles : He&orem, A-
chillem, Priamum, Sc alios ? Fatuus amor. Quis expu-
lit urbe Tarquinium Regem St ejusfololem? Fatuus
amator. Quis decipit per fraudes St perjufia ille-
gitima filias honeftas, St virgines Deo fecras , atque
• Stultus amor. Quis oblivifoitur Dei, St
Sanétorum, St Sanèfanim, demùm verb ipfius Para-
difi? Stultus amor. Quis nihilipenditParentes, om-
nes propinquos, amicos, St quaflibetvirtutes? Stultus
amator. Unde prodierunt confpirationes civiles,
-mnde rapinæ Sc latrocinia? Ad ftultam enutriendam
prodigalitatem. Undefpurii, unde pueroram foffo-
cationes, unde fpontaneiaborifos, unde odia St marifis
fuel at furto ablatus , tenefoio, aut quovis alio ç torumintoxicationes St mortes? Etutfiimmatimdicamodo
ignoto.
Id fcio quod Berengarius, Petri Abellart difeipir
lus, (cujus meminifti fæpiùs) cùm ad horam mortis
deveniflèt, in qua veritas déclarât hune qui benè fe-
cerit, eratque dies Appai'itionis Domini Noftri, fof-
pirando dixerit: ,, Deus meus , inquit Berengarius,
„ hodie mihi apparebis ad meam falvationem, ut
„ fpero, propter pcenitentiam meam , aut ad du-
„ ram meam damnationem , ficut timeo, propter
,, eos quos perverfe doètrina decepi , quos nequivi
„ reducere ad veram viam tui Sacramenti. „ Sic
foitaffis St tu dices breviter: jocus non eft, neque
eft res ulla periculofior, quàm perverfem diflèmina-
re doéfrinam in cordibus mortalium, quod poena il-
lorum g præcipuè qui damnati font, in dies magis
atque magis crefcit. Si in igne purgatorio fue-
nnt, eorum liberatio impeditur, St protelatur.
• ^ vr*ak)morie ’ omnium totius mundi fuit Sa-
pientiffimus, dubitant plerique Doètores , fi falvaomne
malum, Sc omnis ftultitia oritur ex fatuo
amatore. Sed video quod per titulum, St hoc opprobrium
eum excufere vultis a ftultitia fua, eo quod fetuus
nil quaerere debet prater fetuitatem. Sed revera, bone
Amice, ftulto fua demonftrari ftultitia debet, Sc
multo plus fapienti, cum ftultum agit. > St amplius, fi
hoc eft in graviffimum malum maximse Patrias St in de-
ftrubtionem turpem bonorum morum, Dominse quo-
que Juftitias , Sc totius nobilis Curiae ejus Chriftianitatis.
Videtis plane , quonam pabto Domina CaftitaS
conqueritur. Verecundia , Timor, Sc Domina Ratio
Magiftramea, doloreafficiuntur, breviter omne Confilium,
St Nobilis Virtutum militia (videtis in earum
geftu) indignantur vehementer. Et quare non ? quo-
niam dicitis quod Autor hie non loquitur, fed alii, qui
ab eo hie introducuntur.
Defenfio h^c exigua nimis eft pro tarn graridi cri-
mine. Quasro enim, fi quis Regis Francias nominare-
fît D . 5 a • gggigra gs tur ratduvvewrifueuriiuujsj,, cSct ufiiilb» nnoommiinnee ctaalni,, cSec uutui ctaalniss nilnli ubceilf
avitt ddeomnoolhirrii TIddon1lro»rmamm TTpemmpnl ao , quæ fieri iulTe.r..a.t v. o- . ~ 7 ^ r OD tatuum amorem exteraivim mulierum. Pceniten-
tia non fuffick, cùm non aufertur occafio fuorum
propnorum peccatorum Sc aliorum , pro viriii fua.
veruntamen quidquid de tua fuerit pcenitentia fi
acceptata fuerit à Deo, aut non defidero quod fic
loquor duntaxat de feéto Sc opere in feipfo, ac de
Libio tuo j quia eum non défendis more Sapien-
tis, convertam omnem querimoniam meam in illos,
1 e t ^ uoniaIJVante niortem fuam non eu- D lum inferret, nomen hoc defenderetne eum, ne prol
ditor effet, St à morte ? ita efle nequaquam affirma-
retis. Si in perfona alicujus hæretici, aut Saraceni,
immo verb diaboli quifpiam foribit, aut feminat contra
Chriftianitatem errores, excufebiturne ? Alias quidam
illud fecere tentaverat, fed mox per quendam
Ecclefiæ Parifienfis Cancellarium in plena Aula Epi-
foopi, Sc Auditorio revocare, St erratum fiium cor-
rigere compellebatur 5 non obftante, quod loquere-
tur coram Do&is, intelligentibus, quando, ait, lo-'
quoi